Κώστας Στοφόρος: Πρεσβεύω ότι πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά

Συνέντευξη στην Μαίρη Γκαζιάνη

O Κώστας Στοφόρος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έχει εργαστεί επί σειρά ετών στην τηλεόραση. Συνεργάζεται με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, και γράφει στο διαδίκτυο, σε εφημερίδες και περιοδικά κυρίως για θέματα βιβλίου και πολιτισμού.....

Έχει γράψει τη σειρά βιβλίων «Ημερολόγιο ενός πατέρα», παραμύθια και ιστορίες για παιδιά και νέους, αλλά και βιβλία για ενηλίκους. Συμμετέχει με κείμενά του σε συλλογικά έργα, ενώ έχει επίσης μεταφράσει, σε συνεργασία με τη Χριστίνα Μαρκουλάκη, το παραμύθι του Hans Christian Andersen Το σπαρματσέτο, εκδόσεις OpenBook, 2013. Έχει δημιουργήσει την «Παραμυθοκουζίνα» σε συνεργασία με τη ζωγράφο Στεφανία Βελδεμίρη. Φτιάχνει παραμύθια μαζί με τα παιδιά με τη «Μαγική Τράπουλα» και εκπονεί εκπαιδευτικά προγράμματα.

Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού-Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ).

Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα βιβλία του Ο Κώδικας της Λέρου – περιπέτεια στο νησί της Άρτεμης (2016), Η πέμπτη πόλη των Δωριέων – περιπέτεια στην Γκιώνα (2017) και Στα ίχνη του Ομήρου – περιπέτεια στη Χίο (2018). 

ΕΡ. Κώστα ασχολείσαι πολλά χρόνια με τη δημοσιογραφία, είσαι αρθρογράφος, αλλά και συγγραφέας. Πως διαμοιράζεις τον χρόνο σε όλες σου τις ιδιότητες;

ΑΠ. Η αλήθεια είναι πως όσα χρόνια εργαζόμουν στην τηλεόραση -από το 1990 μέχρι το 2008- δεν περίσσευε και πολύ χρόνος για γράψιμο. Με εξαίρεση ένα βιβλίο για την Ίμβρο, είχα σωπάσει συγγραφικά. Η αλλαγή ήρθε όταν η παράλληλη συνεργασία μου με το περιοδικό «Η ζωή με το παιδί» οδήγησε εν τέλει στη σειρά βιβλίων «Το Ημερολόγιο ενός πατέρα» που εκδόθηκαν περίπου την εποχή που πήρα «διαζύγιο» από την τηλεόραση.

Από εκεί και πέρα, όλα έγιναν κομμάτια της ζωής μου, που το ένα οδηγεί στο άλλο. Φυσικά η νέα συγγραφική μου περίοδος δεν θα είχε ξεκινήσει ποτέ αν δεν υπήρχαν τα τρία παιδιά μου -σταθερή πηγή έμπνευσης από τότε που ήρθαν στη ζωή μου.

Αυτό που μου έμαθε -ανάμεσα σε πολλά ακόμη – η τηλεόραση είναι αν μπορώ να συγκεντρωθώ και να γράψω κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Ακόμη κι αν γίνεται χαμός γύρω μου.

Φυσικά η πίεση χρόνου είναι στιγμές – στιγμές ασφυκτική.

Η δουλειά που κάνουμε ως δημοσιογράφοι και συγγραφείς στην Ελλάδα δεν πληρώνεται ποτέ.

ΕΡ. Η δημοσιογραφία δεν είναι μακριά από τη συγγραφή. Πόσο κοντά είναι όμως με την παιδική/εφηβική λογοτεχνία;

ΑΠ. Τα βιβλία μου που αφορούν σε παιδική και εφηβική λογοτεχνία, βασίζονται όλα σε εκτεταμένη έρευνα. Μπορώ να πω ότι είναι κατά κάποιον τρόπο συνέχεια των ταξιδιών που έκανα σε όλη την Ελλάδα την πρώτη τηλεοπτική μου δεκαετία και των ντοκιμαντέρ που γύρισα εκείνη την εποχή.

Πάντοτε «σκάλιζα» την τοπική ιστορία, αναζητούσα τις ιστορίες των ανθρώπων, τις παραδόσεις, τους μύθους, τα προβλήματα κάθε περιοχής, την ομορφιά και τα μνημεία της.

Συχνά ασχολήθηκα δημοσιογραφικά με θέματα που είχαν να κάνουν με την προστασία της φύσης και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Αυτά είναι τα θέματα που διατρέχουν και όλα τα τελευταία βιβλία μου.

Η αγάπη μου για την τοπική ιστορία συνδυάζεται με την αγάπη μου για την αστυνομική λογοτεχνία κι έτσι η φόρμα στην οποία έχω καταλήξει, κι έτσι τα μυθιστορήματά μου είναι ένα είδος «νουάρ για παιδιά» όπως τα χαρακτήρισε εύστοχα η Νάντια Βαλαβάνη σε κάποια παλιότερη παρουσίαση.

Άλλωστε ένα μεγάλο μέρος της σημερινής δημοσιογραφικής μου δουλειάς αφορά σε βιβλία και συγγραφείς.

ΕΡ. Ως παιδί και ως έφηβος ποια ήταν τα αγαπημένα σου αναγνώσματα;

ΑΠ. Τα παραμύθια του Άντερσεν και των αδερφών Γκριμ, ο Εγωιστής Γίγαντας και ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας του Όσκαρ Ουάιλντ, τα «Κλασικά Εικονογραφημένα» και τα Μίκυ Μάους. Όμως παράλληλα μου διάβαζαν και διάβαζα από μικρός. Μαγεμένος από τον Ιούλιο Βερν και λάτρης της Πηνελόπης Δέλτα, με τον Τρελαντώνη να παραμένει και σήμερα ένα από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία… Είχα την τύχη η μητέρα μου αν εργάζεται σε Κέντρο Νεότητας του Δήμου Αθηναίων και να είναι για μεγάλο διάστημα και υπεύθυνη της βιβλιοθήκης.

«Καταβρόχθιζα» βιβλία… Το ίδιο τυχερός στάθηκα πηγαίνοντας ως μαθητής στο Κολλέγιο Αθηνών, όπου είχε μια από τις πιο ενημερωμένες βιβλιοθήκες. Ήρθε η ώρα της Άλκης Ζέη και της Ζορζ Σαρή (που τις διαβάζω συνεχώς και σήμερα), του Μενέλαου Λουντέμη, του Αντώνη Σαμαράκη, αλλά πολύ σύντομα και του Καζαντζάκη, του Τσίρκα, του Βασίλη Μοσκόβη, του Δημήτρη Χατζή και πολλών ακόμη που «δεν ήταν της ηλικίας μου».

ΕΡ. Ποια είναι η πηγή έμπνευσης για τα βιβλία που γράφεις;

ΑΠ. Τα τελευταία μου βιβλία, που ξεκίνησαν με την «Κούπα του Πτολεμαίου -περιπέτεια στο Πόρτο Ράφτη» που κυκλοφορεί από το «Ιπτάμενο Κάστρο», οφείλουν τη γέννηση τους στις «Βραδιές παραμυθιού» που οργανώναμε στο Πόρτο Ράφτη, όπου δημιουργούσαμε -πλάι στη θάλασσα- παραμύθια μαζί με τα παιδιά.

Σε μια από αυτές τις βραδιές είχαμε καλεσμένη την Εύη Πίνη, εξαιρετική συγγραφέα και αρχαιολόγο, που μας αφηγήθηκε με συναρπαστικό τρόπο την ιστορία της περιοχής.

Αυτό ήταν!

Σαν ένα βότσαλο που έπεσε στη λίμνη.

Μέσα στις επόμενες μέρες πήρα ένα τετραδιάκι με σκληρό εξώφυλλο κι άρχισα να γράφω την ιστορία μου, που την επεξεργαζόμουν …κολυμπώντας! Όλα όσα είχαμε ζήσει τα περασμένα καλοκαίρια, οι εξερευνήσεις στο Πόρτο Ράφτη, τα όσα μάζευα από δω κι από εκεί παρατηρώντας ή συζητώντας με τα παιδιά, έπαιρναν τη μορφή μιας περιπέτειας.

Κάθε βράδυ διάβαζα στα δυο μικρότερα παιδιά μου ό,τι είχα γράψει για να δω αν τους αρέσει.

Έτσι, βήμα – βήμα, σχεδόν συνεργατικά γράφτηκε το πρώτο βιβλίο.

Μετά, η παρέα που δημιούργησα στη φαντασία μου, με ακολούθησε και σε άλλες περιπέτειες, πάντοτε σε τόπους που έχουν ιδιαίτερη σημασία για μένα.

ΕΡ. Τα παιδικά/εφηβικά βιβλία σου στρέφονται πάντα γύρω από την ιστορία και τις αρχαιότητες;

ΑΠ. Μέχρι τώρα -είναι αλήθεια- πως στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μου είναι η ιστορία και ο αρχαιολογικός μας πλούτος που πολλοί επιβουλεύονται και επιβουλεύονταν πάντοτε.

Αυτά βρίσκονται στον πυρήνα του θέματος και -τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στην ιστορία- θα συνεχίσω την προσπάθειά μου για την ανάδειξή της. Θεωρώ πολύ σημαντικό να μάθουν τα παιδιά την ιστορία και να πάψουν να την αντιπαθούν!

Ερχόμενος σε καθημερινή επαφή με παιδιά, βλέπω πόσο καταστροφικός είναι ο τρόπος που διδάσκεται η ιστορία στο σχολείο κάνοντας τα παιδιά να την θεωρούν κάτι «ξένο» και «βαρετό».

Ούτε τα ίδια μου τα παιδιά δεν μπορώ να πείσω για τη σημασία της.

Βεβαίως το διάβασμα είναι και διασκέδαση. Όταν γράφω διασκεδάζω κι εγώ κι έτσι ελπίζω να δίνω άλλο νόημα στην ιστορία.

Βεβαίως, ήδη από την «Πέμπτη πόλη των Δωριέων» παρά τον τίτλο δίνω ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος. Πηγή έμπνευσης η ανεξέλεγκτη εξόρυξη βωξίτη στη Γκιώνα που μετατρέπει ένα πανέμορφο βουνό σε σεληνιακό τοπίο.

ΕΡ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σου «στα ίχνη του Ομήρου». Τι είδους περιπέτεια είναι αυτή που διεξάγεται στη Χίο;

ΑΠ. Είναι μια περιπέτεια με πιο έντονη ίσως αστυνομική πλοκή σε σχέση με τα προηγούμενα βιβλία μου. Διαδραματίζεται κατά κύριο λόγο στη Βορειοδυτική Χίο στην περιοχή της Βολισσού, αλλά ξεκινά από το Λονδίνο της δεκαετίας του ’50 και το Βουκουρέστι.

Στο επίκεντρο βρίσκεται ο  άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β -ο Μάικλ Βέντρις και ο μυστηριώδης θάνατός του.

Πραγματικά γεγονότα μπλέκονται με δικές μου επινοήσεις.

Στο τέλος του βιβλίου παραπέμπω σε βιβλιογραφία και ξεδιαλύνω τα πραγματικά από τα φανταστικά στοιχεία.

Η περιπέτεια στη Χίο γεννήθηκε πάλι από κάποιες βραδιές παραμυθιού και πηγή έμπνευσης ήταν το 2ο Αντάμωμα Παραμυθιού και Αφήγησς στην Αμανή στο οποίο συμμετείχα τον Ιούλιο του 2016.

Δεν είναι όμως μόνο η περιπέτεια που με ενδιαφέρει. Είναι η ανάδειξη του τόπου, είναι οι σχέσεις ανάμεσα στα παιδιά, αλλά και οι σχέσεις ανάμεσα σε παιδιά και γονείς.

ΕΡ. Η συγκεκριμένη ομάδα παιδιών που συναντάμε στην Χίο υπάρχει και σε άλλα βιβλία σου;

ΑΠ. Είναι όντως η ίδια ομάδα παιδιών, εμπλουτισμένη με δυο νέα πρόσωπα, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι από τη Χίο που γίνονται μέλη της παρέας.

Επίσης δίνω ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στον αστυνόμο Παπαγεωργίου που πρωτοεμφανίστηκε στην «Πέμπτη πόλη των Δωριέων» και παραπέμπει ευθέως στον αστυνόμο Μπέκα του Γιάννη Μαρή. Αυτή τη φορά έρχεται με την οικογένειά του στη Χίο -υποτίθεται για διακοπές -κυνηγώντας στην πραγματικότητα μια συμμορία αρχαιοκάπηλων.

Και ο «κακός» της ιστορίας, ο μόνιμος αντίπαλος των παιδιών, ο Βέλγος μεγιστάνας Κουρτ Βίντερ, κάνει επίσης την εμφάνισή του.

ΕΡ. Ποιο είναι το ζητούμενο για σένα γράφοντας μια νεανική/εφηβική ιστορία, η ψυχαγωγία των  εφήβων ή η μάθηση;

ΑΠ. Το ζητούμενο είναι να μπορέσεις να τα συνδυάσεις. Αλλιώς θα έγραφα ένα ιστορικό βιβλίο. Φοβάμαι πως αυτή η τάση να «μάθουμε κάτι στα παιδιά», εύκολα μπορεί κυλήσει σε έναν διδακτισμό που θα φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.

Τα παιδιά το καταλαβαίνουν όταν τους κουνάς το δάχτυλο και παριστάνεις τον δάσκαλο ενώ είσαι συγγραφέας. Όταν διασκεδάζεις ο ίδιος γράφοντας, τότε αυτό μεταφέρεται και στο γραπτό σου και στη γενική αίσθηση που αποπνέει.

Αυτό που θέλω είναι να μοιραστώ τα πράγματα που αγαπώ, αλλά να μιλήσω και για όσα δεν μου αρέσουν. Πρεσβεύω ότι πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά και να μην τα αποκοιμίζουμε με ψεύτικα «happy end».

ΕΡ. Ποια είναι η γνώμη σου για το ελληνικό παιδικό και εφηβικό βιβλίο;

ΑΠ. Καθώς γράφω για παιδικά και εφηβικά βιβλία στο literature.gr, έχω την ευκαιρία να διαβάζω πολλά βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους. Υπάρχουν βιβλία πραγματικά εξαιρετικά, τα οποία αν εκδίδονταν σε άλλη γλώσσα (π.χ. αγγλικά) θα τα αγκάλιαζαν παιδιά απ’ όλο τον κόσμο.

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει υπερπαραγωγή και αρκετοί άνθρωποι που πιστεύουν πως είναι «εύκολο» να γράψουν για τα παιδιά με αποτέλεσμα να καταλήγουν τα «ξερά» μαζί με τα «χλωρά»

Με ενοχλεί ακόμη η μόδα που πότε είναι το «bulling», πότε το «προσφυγικό» και δεν ξέρω τι άλλο στο μέλλον, όπου γράφονται πολλά βιβλία, επαναλαμβάνοντας το ένα το άλλο…

Έτσι δυσκολεύονται παιδιά και γονείς να ανακαλύψουν τους θησαυρούς που κρύβονται σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες.

Έχουμε κορυφαίους συγγραφείς στο παιδικό και εφηβικό βιβλίο. Να πω για την Άλκη Ζέη, τη Λότη Πέτροβιτς, την Αγγελική Βαρελά, τη Λίτσα Ψαραύτη, την Ελένη Δικαίου, τον Μάνο Κοντολέων; Να πω για πολλούς ακόμη νέους συγγραφείς που μας έχουν χαρίσει καταπληκτικά βιβλία;

Αν και πιστεύω ότι η καλή λογοτεχνία δεν έχει ηλικία, θεωρώ ότι το παιδικό και εφηβικό βιβλίο συχνά βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από τη λογοτεχνία «ενηλίκων».

ΕΡ. Πιστεύεις ότι τα παιδιά/νέοι ταυτίζονται με τους ήρωες των βιβλίου σου;

ΑΠ. Αυτό δεν το γνωρίζω, παρά το ότι έχω συζητήσει με πολλούς από τους αναγνώστες μου. Ξέρω γενικά με ποιους νιώθουν πιο κοντά, αλλά δεν ξέρω σε ποιόν βαθμό ταυτίζονται κιόλας.

Τα μικρότερα αγόρια ίσως με τον νεαρό ντετέκτιβ μου, τον Ιάσονα, ενώ τα κορίτσια, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους περισσότερο με την Αντιγόνη, την ευαίσθητη και μανιώδη αναγνώστρια ή με την Κατερίνα που παίζει στα δάκτυλα το διαδίκτυο.

ΕΡ. Τα παιδιά είναι οι πιο αγνοί και πιο σκληροί κριτές. Ποια είναι τα μηνύματα που παίρνεις;

Γενικά είναι θετικά τα μηνύματα, αλλά φυσικά δεν θα σου έλεγε κανείς κατάμουτρα πως βαρέθηκε το βιβλίο σου ή δεν του άρεσε.

Το πιο ενδιαφέρον που έχω ακούσει, από ένα παιδί σε σχολείο της Καστοριάς, ήταν η απάντησή του στο ερώτημά μου αν τον ενοχλεί που το βιβλίο μου δεν είχε happy end.

Το παιδί μου είπε πως του άρεσε το τέλος γιατί στα άλλα βιβλία που είχε διαβάσει όλοι στο τέλος τα κατάφερναν με αποτέλεσμα ο ίδιος να νιώθει άχρηστος που δεν τα καταφέρνει πάντα ή τα κάνει ακόμη και …θάλασσα.

ΕΡ. Φροντίζεις πάντα να περνάς μηνύματα μέσα από τα βιβλίο σου;

ΑΠ. Δεν φροντίζω να περνάω μηνύματα. Ελπίζω να καταφέρνω να μοιράζομαι όσα νιώθω και την αγάπη μου για τον κάθε τόπο που γράφω. Προτιμώ τα παιδιά  να βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα.

ΕΡ. Τι είναι η «παραμυθοκουζίνα»;

ΑΠ. Η Παραμυθοκουζίνα δημιουργήθηκε από τη ζωγράφο Στεφανία Βελδεμίρη κι εμένα το φθινόπωρο του 2011 κι από τότε έχει ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα και έχει συμβάλλει στη δημιουργία εκατοντάδων παραμυθιών μαζί με τα παιδιά –κάθε ηλικίας. Βασικό «εργαλείο» για την κινητοποίηση της φαντασίας των παιδιών είναι η «Μαγική Τράπουλα των Παραμυθιών» που εικονογράφησε η Στεφανία και κυκλοφόρησε πρόσφατα σε δεύτερη έκδοση από την «ΚΑΠΑ» εκδοτική.

Η μαγική τράπουλα βασίζεται στις λεγόμενες «λειτουργίες» των παραμυθιών. Οι λειτουργίες αυτές, σύμφωνα με έναν από τους σημαντικότερους μελετητές του παραμυθιού, τον ρώσο Βλαντιμίρ Προπ, ο οποίος προσδιόρισε ότι είναι 31 στον αριθμό, υπάρχουν, πάνω- κάτω, σε όλα τα παραμύθια. Ο Τζιάνι Ροντάρι τις περιόρισε σε 21 και πρότεινε τη δημιουργία μιας τράπουλας.

Ο Ροντάρι λέει πως οι «λειτουργίες» είναι για το παραμύθι ότι οι νότες για τη μουσική. Όπως με τις 12 νότες μπορείς να φτιάξεις αναρίθμητες μελωδίες, έτσι και με τις «λειτουργίες» μπορείς να φτιάξεις αναρίθμητα παραμύθια…

Η Μαγική Τράπουλα, είναι ένα ακόμη μονοπάτι για να ταξιδέψει η φαντασία των παιδιών, αλλά και των … «μεγάλων» ώστε να βρουν και πάλι το παιδί που έχουν μέσα τους…

Πραγματοποιούμε σεμινάρια και εργαστήρια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Μέσα από τη συνεργασία με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης και τον Δήμο Χαλανδρίου πραγματοποιείται πλέον και Φεστιβάλ Παραμυθιού στο Χαλάνδρι, το οποίο βαδίζει στο 3ο χρόνο του.

ΕΡ. Εκτός από βιβλία για παιδιά και εφήβους γράφεις και βιβλία για ενηλίκους. Πως εμπνεύστηκες «Το Ημερολόγιο ενός πατέρα»;

ΑΠ. Το Ημερολόγιο ενός πατέρα προέκυψε αρχικά από τη συνεργασία μου με το περιοδικό «Η ζωή με το παιδί». Το περιοδικό κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1998, όταν γεννήθηκε και ο γιος μου. Διευθύντριά του η Εμμανουέλα Νικολαΐδου.  Τότε έκανα ρεπορτάζ βιωματικά. Ό,τι προέκυπτε ως ερώτημα ενός νέου γονιού και ως προβλήματα ανατροφής κλπ, τα μετέτρεπα σε άρθρα. Οι δικές μου ανησυχίες και αγωνίες συναντούσαν τη γνώμη των ειδικών για το κάθε ζήτημα.

Λίγο καιρό αργότερα άρχισα να γράφω και μια στήλη στο παιδικό ένθετο του περιοδικού Votre Beaute με παρότρυνση της τότε αρχισυντάκτριας και μιας εκ των σημαντικότερων νέων μυθιστοριογράφων, της Καρολίνας Μέρμηγκα η στήλη αυτή απέκτησε ακόμη πιο βιωματικό χαρακτήρα κι έγινε «Το Ημερολόγιο ενός πατέρα».

Στο μεταξύ είχα πια τρία παιδιά και οι εκδόσεις Κριτική ενδιαφέρθηκαν να γίνει ένα βιβλίο με παρόμοια λογική

Τελικά τα βιβλία έγιναν τρία:

-Γονείς για πρώτη φορά

-Όποιος αγαπάει (εκ) παιδεύει

-Μπαμπά τι είναι το σεξ;

Όλα είναι εμπνευσμένα από οικογενειακές καταστάσεις. Ξεκινούν από το προσωπικό βίωμα, δοσμένο με αρκετό χιούμορ και στη συνέχεια αναζητώ απαντήσεις μέσα από έρευνες, γνώμες ειδικών κλπ.

Τα βιβλία αυτά στάθηκαν αφορμή να συζητήσω με γονείς σε όλη την Ελλάδα και αυτό που μου έλεγαν οι περισσότεροι είναι πόσο ανακουφίστηκαν που και άλλοι «περνάνε τα ίδια» και αξιοποίησαν συχνά τις γνώμες των ειδικών.

ΕΡ. Πως προέκυψε το βιβλίο «20 σεφ 11 μαμάδες κι εγώ»;

ΑΠ. Το βιβλίο αυτό ήταν η φυσική συνέχεια της σειράς «Το Ημερολόγιο ενός πατέρα». Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Κριτική.

Η αγάπη μου για τη μαγειρική, αλλά και η γνωριμία μου με πολλούς από τους καλύτερους Έλληνες σεφ, συνδυάστηκαν με την προσπάθεια να γίνουν γνωστοί οι κανόνες της σωστής διατροφής αλλά και να δείξουμε ότι το υγιεινό μπορεί να είναι και νόστιμο.

Το βιβλίο ξεκινά με κείμενα πραγματικά κορυφαίων ειδικών για το κάθε είδος τροφίμων, ακολουθούν 111 συνταγές και κλείνει με ένα πρόγραμμα διατροφής για όλη την οικογένεια.

Φυσική συνέχεια αυτού του βιβλίου ήταν το «Πράσινο Παραμύθι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Andy’s Publishers και γράφτηκε σε συνεργασία με τις διατροφολόγους Μαριέττα Μιχαήλ και Γιώτα Μίαρη.

Στην ουσία πρόκειται περί ενός εκπαιδευτικού προγράμματος που μπορεί να εφαρμοστεί στα σχολεία και με τη βοήθεια του παραμυθιού μαθαίνει στα παιδιά αν τρώνε σωστά.

ΕΡ. Και το βιβλίο σου «Του νεκρού αδερφού»;

ΑΠ. Αυτό το βιβλίο είναι κάτι διαφορετικό. Ο πλήρης τίτλος είναι «Του νεκρού αδερφού -41 γράμματα από το μέτωπο του Εμφυλίου» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Andy’s Publishers.

Τα γράμματα αυτά τα έχει γράψει ο Κώστα Στοφόρος, ο αδερφός του πατέρα μου -από τον οποίο προέκυψε και το όνομά μου. Σκοτώθηκε στον Εμφύλιο, στην περιοχή της Κοζάνης. Το τελευταίο γράμμα έχει γραφτεί τρεις μέρες πριν τον θάνατό του.

Όταν έχασα τον πατέρα μου το 2001, ανακαλύψαμε πως όλα αυτά τα χρόνια είχε φυλαγμένα τα γράμματα που δεν είχα δει ποτέ. Τα διάβασα με μεγάλη συγκίνηση και για να τα διασώσω τα έγραψα στον υπολογιστή κρατώντας την ορθογραφία τους.

Έγραψα τελικά έναν πρόλογο, ένα χρονολόγιο, ζήτησα κι από έναν θείο μου -τον Χαράλαμπο Στοφόρο- ένα κείμενο για τα όσα θυμόταν και προέκυψε ένα βιβλίο που για μερικά χρόνια έμεινε έτοιμο στο συρτάρι μου.

Κυκλοφόρησε με πολλούς δισταγμούς μόλις το 2013…

Αντιγράφω από αυτά που έγραψε τότε ο Κωστής Παπαγιώργης στη Lifo:

«Οι πόλεμοι, και δη οι Εμφύλιοι, τελειώνουν κάποτε, πλην όμως το πένθος για τους αδικοχαμένους δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την ειρήνη, και κυρίως με τη λήθη. Οι οικογένειες που πλήρωσαν με αίμα την αδελφοκτόνο σφαγή θέλουν να ξαναφέρουν πίσω τους δικούς τους, αν όχι στη φυσική τους κατάσταση, τουλάχιστον δικαιωμένους, αδιάφορο αν ήταν από την πλευρά των ηττημένων ή των νικητών. Το παράδοξο είναι ότι μετά από δεκαετίες, όταν πια η διχασμένη κοινωνία στρέφεται προς τη λήθη, οι ίδιες οι οικογένειες που απώλεσαν αγαπημένα πρόσωπα, αντί να καταφεύγουν στα πολιτικά επιχειρήματα, προσηλώνονται μόνο στα πρόσωπα, καθότι η πολιτική μπορεί να ξεχνά, αλλά η χαροκαμένη οικογένεια δεν παύει να επιστρέφει στα χαμένα μέλη της.   Τα γράμματα από το μέτωπο του Εμφυλίου που υπογράφονται από τον Κώστα Στοφόρο και διασώζονται από τον ομώνυμο –λόγω πένθους– ανεψιό του αποτελούν μια μικρή και τραυματική διήγηση που διαπερνά την οικογένεια, καθώς οι απώλειες είναι πολλές…»

 ΕΡ. Τέλος, θέλω να σε ρωτήσω σε τι συνίσταται η συνεργασία σου με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης;

ΑΠ. Το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης είναι ένα νέο μουσείο με πολύ πλούσια δραστηριότητα. Στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο στην οδό τριπόδων στην Πλάκα. Συνεργάζομαι πραγματοποιώντας εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία, όπως είναι το «Περπατάω με την τάξη μου στην Πλάκα» αλλά και «Ο Θεός Διόνυσος και οι πειρατές» (που έχει γίνει και βιβλίο για παιδιά -κυρίως του Δημοτικού)

Πραγματοποιώ επίσης θεματικούς περιπάτους στην Πλάκα για ενηλίκους. Λογοτεχνικούς και Κινηματογραφικού, για τις ταβέρνες της Πλάκας, για τα τραγούδια και τη μουσική, για τα αρχαία, τα ρωμαϊκά και τα νεότερα μνημεία.

Ακόμη συνεργάζομαι για Ημερίδες που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και γονείς, διοργανώνω τη σειρά «Συγγραφείς στα θρανία», όπου κυρίως συζητάμε για την προσέγγιση του βιβλίου στη σχολική τάξη.

Το Μουσείο οργανώνει εκπαιδευτικές δράσεις σε όλη την Ελλάδα, ενώ συχνά περνά και τα σύνορα της χώρας. Διοργανώνει μάλιστα και Διεθνή Μαθητικό Διαγωνισμό.

Τους τελευταίους μήνες ετοιμάζουμε σε συνεργασία με την εταιρεία τηλεοπτικών παραγωγών AGM ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία της εκπαίδευσης στην Ελλάδα από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης μέχρι την εποχή του Όθωνα, το οποίο προγραμματίζεται να προβληθεί από το History του Cosmote TV.

Πολλές και πλούσιες οι δραστηριότητες του μουσείου. Περισσότερα εδώ:

http://www.ekedisy.gr/category/mousio-scholikis-zois-ke-ekpedefsis/

*Το βιβλίο «στα ίχνη του Ομήρου, Περιπέτεια στη Χίο» του Κώστα Στοφόρου (για παιδιά από 11 ετών) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

 Μαίρη Γκαζιάνη

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.

Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της ΑΛΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ από την Εμπειρία Εκδοτική. Σύντομα αναμένεται το νέο της μυθιστόρημα.

Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από τριακόσιες συνεντεύξεις. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή ΚΑΛΩΣ ΤΟΥΣ πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Το διάστημα Ιούλιος 2017 έως Μάρτιος 2018 υπήρξε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style.

Μεγάλη της αγάπη είναι το θέατρο με το οποίο ασχολείται ερασιτεχνικά.       

now24.gr