Τις ημέρες τής νηστείας τής Σαρακοστής, ένα από τα φαγητά πού κατανάλωναν οι παλαιότεροι, ήσαν οί λεβιδιές, ένα εύπεπτο και αγαπητό λάχανο τού κήπου και αργότερα τού αγρού, πού αργότερα η καλλιέργεια του, ατονησε, και, ....
σχεδόν εξαφανίστηκε και από την συλλογική μνήμη, όπως και τόσα άλλα, άλλωστε. Είναι ένα ευαίσθητο στις θερμοκρασίες φυτό, πού φέτος, δεν ευνόησε ο καιρός, παρά ταύτα σέ μερικούς κήπους, προφυλαγμένους από τόν Βοριά, μπορεί να θάλλει, προβάλλοντας τα εντυπωσιακά, μεγάλα πράσινα φύλλα του, πού μάς θυμίζουν, στιγμές από το παρελθόν πού ζήσαμε, μή εξαρτώμενοι από τα καταστήματα κ.τ.λ.
Το χρυσολάχανον λοιπόν είναι μία δικότυλη, μονοετής πόα τής οικογενείας τών χηνοποδιδών. Στην Ελλάδα καλλιεργείται από τα πανάρχαια χρόνια. Αυτοφυής σε χέρσους και ακαλλιέργητους αγρούς. Στα Γεωπονικά, την συλλογή αγρονομικών και κηπευτικών γνώσεων τού 6ου μ.Χ. αιώνα πού σώζονται χάρη τής πολυιστορικής δραστηριότητας τού αυτοκράτορα τού Βυζαντίου, Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου ( 10ος μ.Χ. αιών ), διαβάζουμε τι καλλιεργούσαν οι Βυζαντινοί στον Κήπο, στο Λιβάδι τού Οίκου, από λαχανικά και βότανα για τις καθημερινές ανάγκες, πού όπως γράφει και ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νικόλαος, ιδιαίτερα τις « Νηστείες οι Θείοι γάρ Απόστολοι εν τούτοις, ορίζουσιν άρτω μόνον και λαχάνοις ». Στον τόπο μας, στην Ελάτεια, χρησιμοποιούμε, ακόμα και σήμερα την αρχαία λέξη λάχανα και λαχανεύω, όχι χόρτα ( φορβή ) όπως τείνει να καθιερωθεί. Τα λαχανικά λοιπόν αυτά, ήσαν το δαυκί,το κάρδαμο, η κράμβη, η μολόχα, το μοσχοσίταρο, τα μαρούλια, τα πράσα και το χρυσολάχανον, ή λεβιδιά *. Και σήμερα λοιπόν, στούς δροσερούς κήπους, τής Ελάτειας, καλλιεργείται η λεβιδιά, με τα ωραία, τρυφερά καρδιόσχημα φύλλα. Δεν είναι τυχαίο, ότι την συνταγή, πού ακολουθεί μάς έδωσε η κ. Χαρίκλεια Καραφέρη —το γένος Καλαμπόκη —από τούς πιό παλιούς, κατοίκους στην Ελάτεια —οι οποίοι και στα Λεύτα, θα καλλιεργούσαν την λεβιδιά, στο Λιβάδιον τού Οίκου…1 κιλό λεβιδιές —300 γρ. τράγιο χλωρό τυρί σε κύβους- αλατοπίπερο —καλό ελαιόλαδο. Βράζουμε τις λεβιδιές όχι πάνω από πέντε λεπτά και τις στραγγίζουμε. Τις βάζουμε σε ρηχή κατσαρόλα μαζί με το τυρί και ανακατεύουμε καλά. Δεν πρέπει να μείνουν καθόλου υγρά. Τέλος ζεματίζουμε με το λάδι. Αυτό το ελαφρύ πιάτο, χρειάζεται απαραίτητα ζυμωτό ψωμί και αν, σάς αρέσει η ατμόσφαιρα, βρείτε ένα χαμηλό σοφρά κι ένα καρέκλι, σβήστε τα φώτα και ανάψτε λυχνάρια ή κεριά. Στους τοίχους θα βλέπετε, τις σκιές τών προγόνων να αγαλλιούν, για τήν γαστριμαργική επιστροφή στα οικεία!
* Σε κατά τόπους και χρήσεις και λεποντιά, λεπουδιά, λομποτή στην Αν. Θράκη (Γλωσσάριον Σκοπού) και παράλληλα “ λάχανο και λομποτή και τσουκνίδα τρυφερή ”, ( παλαιοσλαβικά loboda )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε να σέβεστε τους συνομιλητές σας και να αποφεύγετε, τις ύβρεις και τους χαρακτηρισμούς. Να αποφεύγετε να γράφετε ανώνυμα. Όλα τα σχόλια πρέπει να εγκριθούν πριν δημοσιευθούν.