Translate

ΕΡΩΧΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

....Τίτη σήμερα 19 Μαρτίου....

Τρίτη 22 Μαρτίου 2022

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ - Ο Μάρτης, ως «Γδάρτης» στη Σουβαλιώτικη Προφορική Παράδοση - Δημήτρης Κατοίκος


 Σουβάλα Παρνασσού.   21 Μαρτίου 2022. Ώρα 12.00’.

Δ. Κατοίκος

Ο Μάρτης, ως «Γδάρτης» στη Σουβαλιώτικη Προφορική Παράδοση.

Λίγο πιο πάνω και ανατολικότερα από τα σημερινά διοικητικά όρια των Νομών Φωκίδος και Φθιώτιδος που διέρχονται από τη θέση «Μισκλίτσα» του Παρνασσού, κατέρχεται προς την πλευρά του Δαδιού το περιβόητο «Ασκητόρεμα». .....

Πρόκειται για βαθειά και μακρά χαράδρωση της ανατολικής αλπικής ζώνης του θρυλικού βουνού, που αρχίζει να σχηματίζεται από τη θέση «Αρνόβρυση» πλησίον της «Λιάκουρας» σε υψόμετρο περ. 1800 μ., καταλήγοντας διακλαδιζόμενο σε μικρότερες ξηροκοίτες στον κάμπο. Η χαράδρα έλκει την ονομασία από την σπηλιά που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από την αρχή της, μεταξύ «Αλκαΐτικου Λιβαδιού» και «Κάτω Στρούγκας» και στην ντόπια παράδοση ονομάζεται «Ασκηταρειό». Σε άλλες Πηγές απαντάται με το τοπωνύμιο «Σπηλίτσα». (Ταπί του 1678).

Η ονομασία της σπηλιάς «Ασκηταρειό», οφείλεται στο γεγονός ότι κατά το παρελθόν χρησίμευε σαν σκήτη μοναχισμού κυρίως από ασκητές μοναχούς της μονής του Οσίου Λουκά, μιας και βρισκόταν στην εδαφική αρμοδιότητα της μονής που είχε ολόκληρο το λιβάδι στην ιδιοκτησία της, παραχωρημένο με τουρκικό κιτάπι του 1568.

Στη Σουβαλιώτικη προφορική παράδοση, η σπηλιά είναι γνωστή και σαν «Το Ασκηταρειό του Γερόθεου», επειδή κατά τον 18ο αιώνα ασκήτεψε εκεί και πέθανε ο μοναχός Γερόθεος, (Ιερόθεος), της μονής του Οσίου Λουκά, μη μπορώντας να αντέξει το φοβερό όψιμο χειμωνιάτικο κρύο του Μάρτη. Η Λαϊκή Μούσα έπλασε ένα σχετικό με το γεγονός αυτό δίστιχο, που στην περιοχή της Σουβάλας ήταν γνωστό ως εξής:

 «Ούτε απ’ την πείνα πέθανα, ούτε κι από τη δίψα. 

   Απ’ το βουσμό της Λιάκουρας κι απ’ του Μαρτιού τ’ απόγειο».

Ο πατέρας της Νεοελληνικής Λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης, στο έργο του «Λαογραφικά Σύμμεικτα» (Αθήνα 1920), αντλώντας περισσότερα στοιχεία από την προφορική λαϊκή παράδοση κυρίως από την περιοχή της Αράχωβας, μας παραδίδει μια πιο αναλυτική περιγραφή του γεγονότος και μια διαφορετική παραλλαγή του δίστιχου ποιήματος: «Περί τα τέλη της προπαρελθούσης εκατονταετηρίδος μοναχός τις εκ της μονής του Οσίου Λουκά, Γερόθεος καλούμενος, επεθύμησε να ίδη το παλάτιον του Κατεβατού και των στοιχειών το πάλεμα και το φοβερόν απόγειο. Παραλαβών δε τροφάς και ξύλα και εί τι άλλον αυτώ αναγκαίον ανήλθε εις τον Παρνασσόν μηνί Νοεμβρίω και εκλείσθη εν τινί σπηλαίω, κειμένω εις το βορειοδυτικόν της ακροτάτης του όρους κορυφής…. Το Απόγειον του Μαρτιού κατεμάρανεν αυτόν και του ερούφηξεν το αίμα του, ώστε είδεν φανερά τον Χάρον προσερχόμενον προ της εισόδου του σπηλαίου. Τότε έγραψεν επί μιας των πλευρών του σπηλαίου ταύτα:

«Είδα το πάλεμα στοιχειών, είδα και το Παλάτι

Κι άλλο δεν εφοβήθηκα σαν του Μαρτιού τ’ απόγειο».


ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ                                  ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΕΛΑΣ εα                 1.Κ.Παπαχρήστου«Παρνασσιώτικα»

  ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ                                       Αθήνα 1984  

         ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ                        2. Ν. Πολίτου «Λαογραφικά Σύμμεικτα»

                                                                                    Αθήνα 1920


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου