Πάμπλο Νερούδα: «Για το ψωμί των παιδικών μας αηδονιών»

Ο Πάμπλο Νερούδα έφυγε από τη ζωή στις 23 Σεπτεμβρίου του 1973. Ήταν Χιλιανός συγγραφέας και ποιητής. Σύμφωνα με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, θεωρείται ο σημαντικότερος ποιητής του 20ού αιώνα.....

Το 1971 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω της πολιτικής του δραστηριότητας και των Κομμουνιστικών του πεποιθήσεων.

Εγώ θα μείνω με τους εργάτες να τραγουδήσω

για των ψαράδων τον ωκεανό,

για το ψωμί των παιδικών μας αηδονιών,

και για την αγροτιά και για τ’ αλεύρι μας,

τη θάλασσα, το ρόδο και το στάχυ,

τους σπουδαστές, τους ναύτες, τους φαντάρους,

για όλους τους λαούς σ’ όλους τους τόπους,

για τη λυτρωτική τη θέληση

των πορφυρών λαβάρων της αυγής.

Πάλεψε πλάι μου, κι εγώ θα σου χαρίσω τα όπλα όλα της ποίησής μου…

Πάμπλο Νερούδα

"Ητανε της τύχης μου να υποφέρω όσα υπόφερα και της τύχης μου να αγωνιστώ όπως αγωνίστηκα, να αγαπήσω και να τραγουδήσω όπως τραγούδησα. Γνώρισα σε διάφορα σημεία της Γης το θρίαμβο και την ήττα, έχω ζωντανή στη μνήμη μου τη γεύση του ψωμιού, αλλά και τη γεύση του αίματος. Τι περισσότερο μπορεί να θέλει ένας ποιητής; Η ζωή μου στάθηκε η ίδια η ποίησή μου και η ποίησή μου υπήρξε το στήριγμα όλων των αγώνων μου. Αν και πολλά βραβεία μού δόθηκαν (σ.σ. μεταξύ των οποίων το Βραβείο Λένιν το 1952 και το Νόμπελ το 1971), κανένα δεν μπορεί να συγκριθεί με το τελευταίο βραβείο. Να είμαι ο ποιητής του λαού μου. Το μεγάλο, το μοναδικό μου βραβείο είναι αυτό κι όχι τα βιβλία μου που μεταφράστηκαν σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου, ούτε τα βιβλία που γράφτηκαν για να αναλύσουν τα λόγια μου"

Απόσπασμα από τα 20 ερωτικά ποιήματα

Όλο παίζεις, εσύ, κάθε μέρα, εσύ,

με το φως του σύμπαντος κόσμου.

Επισκέπτρια συλφίδα των νερών και των κήπων.

Δεν είσαι δε μόνο εκείνη η χρυσή κεφαλή

όπου σαν ανθοδέσμη σφιχτά την κρατάω εγώ

μες στα δυο μου τα χέρια.

Κανενός αλλουνού δεν μοιάζεις εσύ

από τότε που εγώ σε αγάπησα.

Άσε να σε ξαπλώσω σ' ένα στρώμα

από μάηδες κίτρινους κι αγαπανθούς.

Ποιος είν' εκείνος εκεί που γράφει τ' όνομά σου

με ψηφία καπνού στ' αστέρια του Νότου?

Εγώ είμ' εκείνος εκεί που γράφει τ' όνομά σου

με ψηφία καπνού στ' αστέρια το Νότου!

Άσε με. . . άσε με να σε αναπολήσω όπως ήσουν

προτού ν' ανασπασθείς και βγεις στην ύπαρξη.

Κι ευθύς, δες, αλαλάζει ο άνεμος

και δέρνει τα κλειστά μου παράθυρα.

Ο ουρανός είναι μι' απόχη φίσκα ως απάνου

με ψάρια μαύρα, ανήλιαγα.

Κι εδώ, εδωνά, κοπάζουν όλοι οι άνεμοι, όλοι τους εδωνά.

Και τότε η βροχή εγυμνώθη.

Πουλιά πετάνε πετούμενα.

Οι άνεμοι. Οι άνεμοι.

Μόνος μου εγώ και αναμετριέμαι με των άλλων τη δύναμη.

Ο ανεμοστρόβιλος σέρνει μαζί του

και μουρλαίνει τα μπακιρένια φύλλα

και ξελύνει τ' άραγμένα στ' ουρανού το μώλο.

Εσύ είσαι εδώ. Εσύ δε φεύγεις, δεν πετάς.

Κι εσύ ως το τέλος θα είσαι και θα μου απαντάς

στους βόγγους και τα μουγκρητά μου.

Επάνω μου να 'ρθεις να κουλουριαστείς

σα να σ' έχουνε σκιάξει.

Κάπου κάπου αδέσποτοι ξεπόρτιζαν απ' τα μάτια σου

ήσκιοι,

ξένοι, παράδοξοι.

Και τώρα, τωραδά, εδώ,

μανούσια μου φέρνεις και δυοσμαρίνια, μωρό μου,

γι' αυτό κι έτσι ευωδιάζουν τα στήθη σου.

Σην ώρα όπου ο άνεμος μελαγχολικός καλπάζει

σφαγιάζοντας πεταλούδες

εγώ σ' αγαπάω,

κι η έξαρση μου δαγκώνει βαθιά

τα δαμάσκηνα του στόματός σου.

Πόσο έχεις στ' αλήθεια πονέσει,

ώσπου να 'βρεις τα χούγια μου,

ώσπου να βρεις την ψυχή μου τη μονάτη κι ανήμερη

και τ' όνομά μου που όλους τους κάνει και τρέμουν . . .

Πόσες και πόσες φορές δεν είδαμε το φως του αυγερινού

να μας φιλάει τα μάτια

και πάνω απ' τα κεφάλια μας το χάραμα κυκλοδίωκτο

ν' ανοίγει ωσάν ριπίδιο.

Σα λόγια μου σε μούσκεψαν θωπεύοντάς σε.

Καιρός πάει πολύς που αγάπησα

το ηλιόλουστο σώμα σου, το μαργαριταρένιο.

Και πιστεύω έτσι πως εγώ είμαι ο κύριος

του σύμπαντος όλου.

Θα σου φέρω απ' τα βουνά λουλούδια εξαίσια,

κλέλιες, ζουμπούλια

και βελανίδια γεράνια, κι ένα κοφίνι φιλιά.

Θέλω να κάνω μαζί σου

αυτό που κάνει κι η άνοιξη στις κερασιές.

koutipandoras.gr

"ΚΑΝΤΟ ΧΕΝΕΡΑΛ"

Το "Κάντο Χενεράλ" μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη, το 1972, στο Παρίσι. Ο Πάμπλο Νερούδα, που ήταν την εποχή εκείνη Πρέσβης της Χιλής στη Γαλλία, ήταν παρών στις πρώτες πρόβες του έργου, που έγιναν σε παρισινό στούντιο. Ένα χρόνο αργότερα, το 1973, το έργο προγραμματίστηκε να παρουσιαστεί στη Χιλή, σε μια συναυλία αφιερωμένη στον αγώνα του ελληνικού λαού κατά της δικτατορίας στην Ελλάδα, παρουσία του Σαλβαδόρ Αλλιέντε και του Πάμπλο Νερούδα. Η συναυλία αυτή δεν έγινε ποτέ, αφού το πραξικόπημα του Πινοσέτ αιματοκύλησε τη Χιλή, ο Νερούδα «έφυγε» και το έργο παρουσιάστηκε με τεράστια επιτυχία σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο και στην ελεύθερη Ελλάδα, το 1975, σε συναυλίες αφιερωμένες στη μνήμη του Αλλιέντε, του Νερούδα και στον αγωνιζόμενο λαό της Χιλής, που πέρασαν στην ιστορία.

                

Το «Κάντο Χενεράλ» ταξίδεψε παντού και παρέσυρε εκατομμύρια ακροατές με την αυθεντικότητα και το πάθος του. Ο Μίκης Θεοδωράκης ανέδειξε το μεγαλείο της ποίησης του Νερούδα. Διατηρώντας το κείμενο στην αυθεντική του μορφή, κατόρθωσε να «περάσει το μήνυμα», την αγάπη του Χιλιανού ποιητή για την ελευθερία, την πατρίδα του και τον σκλαβωμένο λαό της, γκρεμίζοντας τα σύνορα με τη δύναμη της τέχνης του, και να σημαδέψει τις επόμενες γενιές με το έργο αυτό, που, δυστυχώς, είναι ακόμα δραματικά επίκαιρο.
                                                     
ΒΙΝΤΕΟ. ΚΑΝΤΟ ΧΕΝΕΡΑΛ 1981

Ο Γιώργος Λογοθέτης και ο Μίκης Θεοδωράκης στην Σουηδική Τηλεόραση. Ο Μίκης μιλάει για το Κάντο Χενεράλ - τη σχέση του με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Παρουσιάζονται μέρη από την παρουσίαση του έργου στις Βρυξέλλες τον Νοέμβριο του 1981. Συμμετέχουν η Μαρία Φαραντούρη και ο Πέτρος Πανδής Μπουζούκι Λάκης Καρνέζης