Βαρδούσια: Τα περήφανα & άγρια βουνά της Ρούμελης

Τα Βαρδούσια θα σας γοητεύσουν με την απίθανη φύση τους, τα αγέρωχα χωριά τους, το ανεπιτήδευτο τοπίο τους, ανέγγιχτο ακόμη από το ρεύμα του μαζικού τουρισμού... 

Με τον επιβλητικό τους όγκο κυριαρχούν στην τοπιογραφία της Στερεάς Ελλάδας και μαζί με τα γειτονικά βουνά δημιουργούν ένα απαράμιλλο ορεινό τοπίο. «Σαν τα Βαρδούσια δεν υπάρχει άλλο βουνό στη Ρούμελη», μου είχε πει πριν από χρόνια ένας παλιός ορειβάτης. «Υπάρχουν βέβαια και ψηλότερα, μα την όψη των Βαρδουσίων δεν την έχει κανένα. 

Από τα Βαρδούσια αναβλύζουν άφθονες πηγές που σχηματίζουν ζωηρά ρυάκια, τα οποία με τα νερά τους τροφοδοτούν είτε τον ποταμό Εύηνο είτε τον Μόρνο. Η εικονιζόμενη είναι η πηγή Βελούχοβο.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr

Με τον επιβλητικό τους όγκο κυριαρχούν στην τοπιογραφία της Στερεάς Ελλάδας και μαζί με τα γειτονικά βουνά δημιουργούν ένα απαράμιλλο ορεινό τοπίο. «Σαν τα Βαρδούσια δεν υπάρχει άλλο βουνό στη Ρούμελη», μου είχε πει πριν από χρόνια ένας παλιός ορειβάτης. «Υπάρχουν βέβαια και ψηλότερα, μα την όψη των Βαρδουσίων δεν την έχει κανένα.

Εκεί ψηλά στις χιονισμένες πέτρες του Κόρακα (ψηλότερη κορφή των Βαρδουσίων με 2.495 μέτρα), μια ανάσα παγωμένου αέρα και μια περιφερειακή ματιά στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και στον διάπλατα ανοιχτό ουρανό αρκούν για να νιώσεις άλλος άνθρωπος. Είναι σαν να ξαναγεννιέσαι!».

Βέβαια, τα Βαρδούσια δεν γοητεύουν μόνο τους ορειβάτες. Εδώ και χιλιάδες χρόνια το μεγάλο βουνό της Στερεάς Ελλάδας με το έντονο ανάγλυφό του και την πολυποίκιλη φύση του έχει μαγέψει περιηγητές και φυσιοδίφες.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr

Το αρχαίο ελληνικό όνομα των Βαρδουσίων ήταν «Ανεμιστός», αλλά και «Κόραξ», ονομασία που ακόμη και σήμερα διατηρεί η ψηλότερη κορφή του.

Ο αρχαίος γεωγράφος και ιστορικός Στράβων ονόμαζε αυτόν τον συμπαγή, πολύπλοκο βουνίσιο όγκο, που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της σημερινής Φωκίδας, «Μέγιστον Ορος», πιθανόν εντυπωσιασμένος από την επιβλητική παρουσία του. Η ονομασία «Βαρδούσια» είναι νεότερη και μάλλον προέρχεται από τη σλαβική λέξη «βαρδούσι» που σημαίνει βουνό.

Το Κροκύλειο είναι ένα από τα σημαντικά κεφαλοχώρια της περιοχής και καθώς διαθέτει ξενώνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για εκδρομές στα δυτικά Βαρδούσια.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr 

Τα Βαρδούσια μαζί με την Γκιόνα, την Οξιά, τα βουνά της Ναυπακτίας και τα Ορη του Λιδορικίου σχηματίζουν ένα εκτεταμένο, πολυμορφικό ορεινό σύμπλεγμα, όπου δύσκολα μπορείς να διακρίνεις πού αρχίζουν τα όρια του ενός βουνού και πού τελειώνουν του άλλου. Αυτόν τον πολύκορφο, συμπαγή ορεινό όγκο τον διακρίνεις να ορθώνεται προς Βορρά, σχεδόν κάθετα πάνω από τις ακτές του Κορινθιακού κόλπου όταν οδηγείς στην Εθνική οδό Κορίνθου - Πατρών.

Αγαπημένος προορισμός
Σίγουρα τα Βαρδούσια είναι ένα από τα πιο αγαπημένα βουνά των ορειβατών, όμως, καθώς είναι κατάστικτο από μικρά ή και μεγαλύτερα χωριά που διαθέτουν υποδομή για διαμονή, αποδεικνύεται αγαπημένος προορισμός και των εκδρομέων που επιλέγουν ως μέσο το αυτοκίνητο ή τη μοτοσικλέτα, τώρα μάλιστα που οι περισσότεροι δρόμοι ανάμεσα στους οικισμούς έχουν πλέον ασφαλτοστρωθεί.

Ανάβαση στα Βαρδούσια ακολουθώντας το μονοπάτι Ε4 από το ύψος του χωριού Αθανάσιος Διάκος
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr 

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η οδική διαδρομή που ξεκινά από την Παύλιανη της Φθιώτιδας και, καθώς κινείται παράλληλα με την κοίτη του ποταμού Μόρνου, προσφέρει πρόσβαση στα χωριά των ανατολικών παρυφών των Βαρδουσίων, όπως είναι ο Αθανάσιος Διάκος, η Κάτω Μουσουνίτσα και ο Κονιάκος.

Ανηφορίζοντας από τις ακτές του Κορινθιακού κόλπου, το Γαλαξίδι ή την Ερατεινή, ο δρόμος θα σας φέρει με μπόλικες στροφές στο Λιδορίκι και στη λεκάνη της τεχνητής λίμνης του Μόρνου, απ’ όπου θα προσεγγίσετε μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά χωριά της περιοχής, όπως η Αρτοτίνα, οι Πενταγιοί, το Διακόπι, ο Δάφνος, το Διχώρι, το Ψηλό Χωριό που απλώνονται στο πλούσιο ανάγλυφο των δυτικών παρυφών.

Μια πανέμορφη μικρή λίμνη σκαρφαλωμένη στα υψίπεδα δίνει έναν τόνο ζωντάνιας στην περιοχή
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr

Το χωριό της Πενταγιώτισσας

Από τις ακτές του Κορινθιακού έως το Λιδορίκι κοντά στις όχθες τις λίμνης του Μόρνου θα χρειαστεί να καλύψετε μόλις 45 χλμ. Παρ’ όλα αυτά, μη νομίσετε πως έτσι εύκολα θα γνωρίσετε τον ορεινό κόσμο της Φωκίδας, καθώς σε αυτή την ιδιότυπη διαδρομή-ασανσέρ θα χρειαστεί από το μηδενικό υψόμετρο της θάλασσας μέχρι τις παρυφές των βουνών να μετρήσετε άφθονες στροφές.

Ακολουθώντας τον περιμετρικό δρόμο της τεχνητής λίμνης του Μόρνου θα δείτε διάφορους δρόμους που διαπερνούν δάση και δρασκελίζουν τις απότομες πλαγιές, οδηγώντας στα όμορφα χωριά των Βαρδουσίων.

Ισως η πιο ενδιαφέρουσα πορεία ξεκινά από το φράγμα, με κατεύθυνση προς το χωριό Κροκύλειο, συνεχίζει για Πενταγιούς και ολοκληρώνεται στην όμορφη Αρτοτίνα που αντάξια θεωρείται το «μπαλκόνι» των Βαρδουσίων.

Το χωριό Κροκύλειο βρίσκεται σε ύψος 850 μέτρων και είναι περιτριγυρισμένο από πανέμορφα δάση. Διατηρεί ακόμη αρκετά από τα παλιά ιστορικά πετρόκτιστα σπίτια του, καθώς στο παρελθόν ήταν ένα πλούσιο κεφαλοχώρι. Το αρχαίο Κροκύλειο, που αναφέρεται από τον αρχαίο ιστορικό Θουκυδίδη, καταστράφηκε το 426 π.Χ. από τους Αθηναίους. Η θέση του πιθανόν να εντοπίζεται στο ύψωμα του Αϊ-Λιά, που βρίσκεται κοντά στο σημερινό χωριό. Στο κέντρο του Κροκυλείου δεσπόζει η εκκλησία του Αϊ-Γιώργη με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Αξίζει να ζητήσετε να σας ανοίξουν τον ναό για να το θαυμάσετε.

Από το Κροκύλειο στους Πενταγιούς
Στην είσοδο του οικισμού σε διαμορφωμένο χώρο αναψυχής θα δείτε τις ανθρωπόμορφες κρήνες, καθώς επίσης και το μνημείο του στρατηγού και συγγραφέα Γιάννη Μακρυγιάννη, που γεννήθηκε το 1794 στον συνοικισμό Αβορίτι του Κροκυλείου. Ομως, η πραγματική ανάβαση στα Βαρδούσια ξεκινά μετά το Κροκύλειο, καθώς ο δρόμος ανηφορίζει με απανωτά ζιγκ-ζαγκ τα πρανή του βουνού. Υστερα από εννέα χλμ. γερής ανηφόρας, σε υψόμετρο 900 μ., θα διακρίνετε τις στέγες των Πενταγιών να ορθώνονται αντίκρυ στους όγκους των Βαρδουσίων.

Πρόκειται για έναν από τους παλιότερους οικισμούς της περιοχής που ιδρύθηκε τον 16ο αι. Το όνομά του προήλθε -κατά μία εκδοχή- από τους πέντε δρόμους που ξεκινούσαν από την πλατεία με κατεύθυνση τα γύρω χωριά.

Βέβαια, οι Πενταγιοί έγιναν γνωστοί στο πανελλήνιο από τη Μαρία την Πενταγιώτισσα, μια πανέμορφη, μοιραία γυναίκα που το πραγματικό της όνομα ήταν Μαρία Δασκαλοπούλου. Ο θρύλος τη θέλει πανέξυπνη, δολοπλόκα και με πολυτάραχη ερωτική ζωή.

Κατά άλλους θεωρείται η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια. Οι υποψήφιοι εραστές που έρχονταν εδώ στους Πενταγιούς από όλη τη Ρούμελη προσδοκώντας στον έρωτά της συχνά μάλωναν με τους ντόπιους και έμπλεκαν σε γερούς καυγάδες που αναστάτωναν το χωριό.

Εξ ου και το δημοτικό τραγούδι: «Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά και στο Χρισσό κριάρια και στης Μαρίτσας την ποδιά σφάζονται παληκάρια, Μαρίτσα Πενταγιώτισσα, μωρή Δασκαλοπούλα, εσύ τα 'καμες ούλα!».

Αρτοτίνα, ο οικισμός των τσελιγκάδων

Το ομορφότερο τμήμα αυτής της διαδρομής είναι αυτό που συνδέει τους Πενταγιούς με την Αρτοτίνα. Η απόσταση που χωρίζει τα δυο χωριά είναι μόλις είκοσι χιλιόμετρα. Ο δρόμος καθώς ξεδιπλώνεται σε μεγάλο υψόμετρο και ελίσσεται μέσα από τα ελάτια, προσφέρει θέα στις ψηλότερες κορφές των Βαρδουσίων. Σύντομοι παρακαμπτήριοι δρόμοι θα σας φέρουν στα χωριά Τρίστενο, Ψηλό Χωριό, Κερασιά και Κριάτσι.

Ομως η Αρτοτίνα είναι αναμφίβολα το κεφαλοχώρι των Δυτικών Βαρδουσίων. Το χωριό απλώνει τα σπίτια του σε υψόμετρο 1.100 έως 1.300 μ. σε ομαλή πλαγιά του βουνού με σημείο που ατενίζει τις ψηλότερες κορφές. Οι πρώτοι οικιστικοί πυρήνες δημιουργήθηκαν εδώ από Ακαρνάνες, Αιτωλούς, αλλά και ντόπιους βοσκούς που το καλοκαίρι έφερναν τα κοπάδια τους να βοσκήσουν στα λιβάδια των υψιπέδων των Βαρδουσίων. Αυτές οι πρώτες καλύβες έγιναν σιγά-σιγά ολάκερο χωριό που με την πάροδο του χρόνου, εκμεταλλευόμενο τη φυσικά απρόσιτη θέση και το πλούσιο ζωικό κεφάλαιο, μεγάλωσε και πρόκοψε.

Μέχρι πριν από τον πόλεμο οι τσελιγκάδες της διατηρούσαν περίπου 40.000 αιγοπρόβατα και η Αρτοτίνα ήταν μια πολυάνθρωπη κοινότητα! Σήμερα είναι, δυστυχώς, η σκιά του παλιού της εαυτού, καθώς, όπως όλα τα ορεινά χωριά μετά τον πόλεμο, απογυμνώθηκε πληθυσμιακά. Στην κεντρική πλατεία όπου παλιότερα χτυπούσε η καρδιά του χωριού με τα εμπορικά μαγαζιά και τους καφενέδες δεσπόζει ο εντυπωσιακός ναός του Αϊ-Γιώργη, κτίσμα του 1905. Στην είσοδο της Αρτοτίνας, ερχόμενοι από Πενταγιούς, θα δείτε το σπίτι του οπλαρχηγού Ανδρίτσου Σαφάκα, που λειτουργεί σαν Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο.

Στα χώματα του Διάκου
Η Αρτοτίνα είναι επίσης το αγαπημένο χωριό των ορειβατών, αφού από εδώ προσεγγίζονται οι ψηλότερες κορυφές των Βαρδουσίων: Κόρακας (2.495 μ.), Κοκκινιάς (2.404 μ.), Πυραμίδα (2.348 μ.), Πλάκα (2.320 μ.), Αλογοράχη (2.265 μ.). Επίσης από την Αρτοτίνα περνά το ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων αποστάσεων Ε4 που δρασκελίζει τα Βαρδούσια, συνεχίζει προς το χωριό Αθανάσιος Διάκος και από εκεί τραβά προς Παρνασσό. Η πεζοπορική διαδρομή Αρτοτίνα - υψίπεδα Βαρδουσίων - Αθανάσιος Διάκος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους ορειβατικούς κύκλους, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα διαμονής στα δύο ορειβατικά καταφύγια που βρίσκονται στα υψίπεδα του βουνού.

Οδικώς από την Αρτοτίνα μπορείτε να συνεχίσετε -σε ασφάλτινο πάντα οδόστρωμα- με κατεύθυνση βόρεια προς την κοίτη του ποταμού Εύηνου. Λίγο μετά το χωριό θα δείτε το αναπαλαιωμένο μοναστήρι του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου που από το 1965 έχει κριθεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο, καθώς εδώ διακόνεψε ο Αθανάσιος Διάκος και έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Μάλιστα, ακόμη και σήμερα διασώζεται το κελί του. Είναι γνωστή εδώ και χρόνια η αντιδικία της Αρτοτίνας με το γειτονικό χωριό Ανω Μουσουνίτσα ή Αθανάσιος Διάκος, καθώς και τα δύο χωριά διεκδικούν, το καθένα με τα δικά του επιχειρήματα, την τιμή να είναι ο γενέθλιος τόπος του Αθανασίου Διάκου. Τον πραγματικό τόπο καταγωγής του εθνικού μας ήρωα προσπάθησε, χωρίς όμως αποτέλεσμα, να προσδιορίσει και η Ακαδημία Αθηνών.

Σήμερα, αμφότερα τα χωριά υποστηρίζουν με θέρμη ότι στα χώματά τους γεννήθηκε ο μεγάλος άντρας του 1821. Οπως και να ‘χει, ένα είναι βέβαιο. Ο Διάκος γαλουχήθηκε στα ιδανικά της ελευθερίας ατενίζοντας τις χιονισμένες κορφές των ρουμελιώτικων βουνών. Ισως θωρώντας τούτη την ατίθαση ομορφιά να πήρε απόφαση να καταθέσει όλες του τις δυνάμεις στον Αγώνα. Μετά τη μονή ο δρόμος καταλήγει στο γεφύρι του ποταμού Φιδάρη (το άλλο όνομα του Εύηνου) και συνεχίζει προς την πλευρά της Φθιώτιδας και το χωριό Γραμμένη Οξιά. Αφού διασχίσει το μοναδικό στο είδος του δάσος οξιάς σε όλη τη Στερεά Ελλάδα, κατηφορίζει προς Σπερχειάδα.

Αν διαθέτετε όχημα με κίνηση στους τέσσερις τροχούς, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αλλά προσπελάσιμη μόνο λίγους μήνες τον χρόνο, είναι η δασική διαδρομή που συνδέει την Αρτοτίνα με τα άλλα χωριά των Βαρδουσίων, όπως είναι το Διχώρι και ο Δάφνος. Βέβαια, σε αυτά τα χωριά μπορείτε να έρθετε πιο εύκολα ακολουθώντας τον ασφάλτινο δρόμο που ξεκινά από τη λίμνη του Μόρνου, περνά το χωριό Διακόπι και καταλήγει στον Δάφνο.

Από την Παύλιανη στη Μουσουνίτσα

Χρησιμοποιώντας την Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας εύκολα θα προσεγγίσετε την Παύλιανη, το όμορφο κεφαλοχώρι της Οίτης. Από εδώ ξεκινά ο ασφάλτινος δρόμος που συνδέει οδικά τη Φθιώτιδα με τη Φωκίδα και τη Λαμία με τα χωριά των Βαρδουσίων. Η διαδρομή είναι μαγική, καθώς μας αποκαλύπτει τη θέα των ομορφότερων βουνών της Στερεάς Ελλάδας, όπως είναι η Οίτη, η Γκιόνα και φυσικά τα Βαρδούσια.

Στα μισά περίπου της διαδρομής θα δείτε δεξιά σας τον δρόμο που οδηγεί στα χωριά των Ανατολικών Βαρδουσίων. Θα περάσετε τη γέφυρα του Μόρνου και θα ανηφορίσετε για Μουσουνίτσα (3,5 χλμ.) και Αθανάσιο Διάκο ή Ανω Μουσουνίτσα (8 χλμ.). Τα δύο όμορφα αυτά χωριά κρύβονται σε απάγκια πτυχή των Βαρδουσίων και έχουν θαυμάσια θέα τόσο προς τα δάση των Βαρδουσίων όσο και προς τις χιονισμένες ακρώρειες της Γκιόνας.

Η απόσταση που χωρίζει τη Μουσουνίτσα από τον Αθανάσιο Διάκο είναι μόλις 7 χιλιόμετρα και η διαδρομή είναι εντυπωσιακή καθώς διασχίζει θαλερό ελατόδασος.

Ο Αθανάσιος Διάκος θα σας υποδεχτεί με την όμορφη πλατεία του και τις γραφικές ταβέρνες του γύρω από τον ιστορικό πλάτανο, στη σκιά του οποίου δεσπόζει η προτομή του Διάκου. Σε μικρή απόσταση, σ’ ένα ανακαινισμένο πέτρινο κτίριο στεγάζεται το «Ιστορικό Μουσείο του Αθανασίου Διάκου» που είναι επισκέψιμο κατόπιν συνεννόησης (επικοινωνήστε με τον κ. Λεωνίδα Καραγιάννη στο τηλ.: 6972 214213 ή με τον κ. Αθανάσιο Μαστροκοστόπουλο στο τηλ.: 6946 899322).

Ορεινό οικοσύστημα με βελανιδιές και κέδρους
Η κλασική ορειβατική ανάβαση για τις κορφές των Βαρδουσίων που ακολουθεί το μονοπάτι Ε4 ξεκινά από τον Αθανάσιο Διάκο και ανηφορίζει με έντονες κλίσεις προς το λιβάδι Ζηρέλια και μετά προς το εικονοστάσι που βρίσκεται κάτω από την κορφή Προφήτης Ηλίας. Από εκεί συνεχίζει σε αλπικά πλέον υψόμετρα προς τα Λιβάδια των Βαρδουσίων και τα δύο ορειβατικά καταφύγια. Το καλοκαίρι η διαδρομή αυτή είναι βατή με τετρακίνητο αυτοκίνητο, τουλάχιστον μέχρι τη θέση Σταυρός όπου υπάρχει, σε υψόμετρο 1.700 μ., μια αλπική λιμνούλα. Από τις πλαγιές αυτές αναβλύζουν σημαντικές πηγές και κυλούν ρυάκια που εμπλουτίζουν με τα νερά τους τούς ποταμούς Μόρνο και Εύηνο.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το ορεινό οικοσύστημα των Βαρδουσίων. Μεγάλες περιοχές του βουνού καλύπτονται με δάση ελάτης, βελανιδιάς, καστανιάς και κέδρων που σχηματίζουν εντυπωσιακές εικόνες. Ομως αυτό που κάνει τα Βαρδούσια να ξεχωρίζουν είναι η πολύτιμη χλωρίδα που αναπτύσσεται στα αλπικά λιβάδια, κυρίως σε υψόμετρο μεγαλύτερο από τα 1.700-1.800 μέτρα. Εδώ την περίοδο Ιουνίου - Ιουλίου εντοπίζονται, εκτός από τα είδη που συμπεριλαμβάνονται στη χλωρίδα της γειτονικής περιοχής, και αρκετά σπάνια ή ενδημικά είδη (Cephalaria glaberrima, Campanula columnaris, Achillea barbeyana), που κεντρίζουν το ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων βοτανολόγων.

Αξιόλογη είναι επίσης η ορνιθοπανίδα, καθώς μέρος των Βαρδουσίων έχει χαρακτηριστεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας όπου κυριαρχούν τα μεγάλα αρπακτικά, οι φιδαετοί, λίγα ζευγάρια σπάνιων πια χρυσαετών, οι πετρίτες κ.ά. Από τα μεγάλα θηλαστικά το πιο σημαντικό είναι το αγριόγιδο, το ζαρκάδι και ο λύκος, που πιθανόν εδώ να καταγράφεται το νοτιότερο σημείο εξάπλωσής του στη Βαλκανική χερσόνησο. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σποραδικά η εμφάνιση της καφετιάς αρκούδας που φαίνεται πως επαναδιεκδικεί τα παλιά της λημέρια.

Δυστυχώς η ευρύτερη περιοχή είναι εξαιρετικά δημοφιλής στους λαθροθήρες. Η μεγαλύτερη ζημιά στο οικοσύστημα προκαλείται από το παράνομο κυνήγι, με το οποίο κυριολεκτικά αποδεκατίζονται αυστηρώς προστατευόμενα είδη όπως είναι το ζαρκάδι (το κυνήγι του απαγορεύεται, παρ’ όλα αυτά παράνομα σκοτωμένα ζαρκάδια εξακολουθούν να σερβίρουν αρκετές ταβέρνες της περιοχής). Το ίδιο ισχύει και για το σπάνιο αγριόγιδο, του οποίου το κυνήγι έχει απαγορευτεί στη χώρα μας από το 1969!

Τα αγρίμια αυτά αποτελούν τη βασική τροφή για αλλά απειλούμενα είδη όπως είναι ο λύκος, ενώ ταυτίζονται στη συνείδηση των ορεινών ξωμάχων και των φίλων του βουνού με τη λεύτερη ψυχή της ορεινής Φωκίδας... Η εξαφάνισή τους θα είναι ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα για την ελληνική φύση, αλλά και για την ανθρώπινη υπόσταση.

Πάγιο αίτημα των ντόπιων, αλλά και πολλών ακόμη φορέων, είναι η ίδρυση ενιαίου εθνικού πάρκου που θα περιλαμβάνει μέσα στα όριά του τα Βαρδούσια, την Οξιά και τα βουνά της Ναυπακτίας, ενώ θα προστατεύει τον απέραντο φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της περιοχής.

Γοητευτική εναλλαγή εικόνων
Από όποιο σημείο της Στερεάς Ελλάδας και να ξεκινήσετε, φτάνοντας στα υψίπεδα των Βαρδουσίων το τοπίο θα σας συνεπάρει. Είναι αυτή η μοναδική εναλλαγή των εικόνων που πραγματοποιείται σχεδόν με κινηματογραφική ταχύτητα και ξαφνιάζει. Ξεκινώντας από τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου θα βρεθείς χωρίς καλά καλά να το καταλάβεις σ’ έναν τόπο που θυμίζει τοπία των Αλπεων. Αυτή είναι η ανεκτίμητη μαγεία της Φωκίδας και ταυτόχρονα η ομορφιά της πατρίδας μας: το να συνταιριάζει τα -με την πρώτη ματιά- αταίριαστα.

ethnos.gr