Στη Φωκίδα και στα χωριά της Επταλόφου και της Λιλαίας, ξέσπασαν την εκδικητική τους μανία οι ναζί στις 7 και 8 Οκτωβρίου του 1943....
H ιστορία αρχίζει να εξελίσσεται με την κατάρριψη αμερικανικού βομβαρδιστικού από γερμανικά αεροπλάνα, πάνω από την Άνω Αγόριανη στις 6 Οκτωβρίου 1943.....
Χερσαίες δυνάμεις των Γερμανών, βλέποντας ότι το πλήρωμα του βομβαρδιστικού εγκατέλειψε με αλεξίπτωτα, κινείται προς την περιοχή για να τους συλλάβει. Μάλιστα από εδάφους πολυβολούσαν τους Αμερικάνους που έπεφταν με τα αλεξίπτωτα για να διασωθούν, γεγονός που θεωρείται έγκλημα πολέμου και σκότωσαν ένα από αυτούς.7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1943: Μνήμες της μαρτυρικής Λιλαίας (Κάτω Αγόριανη) του Νομού Φωκίδος.
Στις 6 Οκτωβρίου 1943, σμήνος αμερικανικών υπερφρoυρίων περνούσε πάνω από το χωριό Πάvω Αγόριανη επιστρέφοντας στις βάσεις του στην Ιταλία αφού είχε βομβαρδίσει εχθρικούς στόχους στην περιοχή Ελευσίνας και Τατοΐου Αττικής.
Οι κάτοικοι του χωριού ξεχύθηκαν προς την πλαγιά όπου έπεφταν οι αεροπόροι και τους περισυνέλλεξαν. Πριν όμως περάσει πολλή ώρα, Γερμανική μηχανοκίνητη δύναμη έφτασε στο χωριό Λιλαία (Κάτω Aγόριανη) εξόρμησε πεζή προς την Πάνω Aγόριανη, ορεινό χωριό. Κινητοποιήθηκαν τότε όλοι οι κάτοικοι του χωριού, άλλοι για να φυγαδεύσουν τους συμμάχους αεροπόρους και άλλοι για να μεταφέρουν τις οικογένειές τους στις γύρω περιοχές του Παρνασσού, καθώς ήταν γνωστή σε όλους η εξοντωτική αγριότητα των Γερμανών.
Οι άνδρες του εφεδρικού ΕΛΑΣ και της μαχητικής ομάδας του χωριού έσπευσαν στο ενδιάμεσο της απόστασης των χωριών Πάνω και Κάτω Aγόριανης, στη θέση «Βρυζόραχη- Όχτος» και στη μάχη που επακολούθησε, αφού σκότωσαν την εμπροσθοφυλακή, (7) επτά Γερμανούς, έτρεψαν σε φυγή το Γερμανικό τμήμα, το οποίο υποχωρώντας σκότωσε τον Σταμάτη Σταμάτη του Mπoζόγιαvoυ, ετών 17, έξω από το χωριό Κάτω Αγόριανη. Την επομένη μεγάλες δυνάμεις Γερμανών εξαπέλυσαν βιαιότατη επίθεση από όλη την περίμετρο του Παρνασσού και άρχισαν μάχες που μαίνονταν επί πολλές μέρες.
Το χωριό Κάτω Αγόριανη οι Γερμανοί το κυρίευσαν στις 7 Οκτωβρίου 1943 και άρχισαν αμέσως να το πυρπολούν από τη μια του άκρη ως την άλλη χρησιμοποιώντας τη γνωστή εμπρηστική σκόνη η οποία αναφλέγεται με έναν και μόνον πυροβολισμό.
Οι κάτοικοι παρακολουθούν κρυμμένοι στους γύρω ορεινούς όγκους του Παρνασσού και η μεγάλη συμφορά είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού.
8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1943 Το Ολοκαύτωμα της Eπταλόφου (Αγόριανης) του Νομού Φωκίδος.
Οι Γερμανοί, αφού πρώτα καίνε το Κάτω Χωριό (Λιλαία), την μεθεπόμενη (8 Οκτωβρίου 1943) εκδικούνται και την Επτάλoφo (Άνω Aγόριανη). Κάψανε ολόκληρο το χωριό.
Από τα 184 σπίτια του κάηκαν τα 146 κι όσοι κάτοικοι του δεν μπόρεσαν ή δεν πρόλαβαν να το εγκαταλείψουν κατεσφάγησαν ή κάηκαν ζώντες, από νήπια αβάπτιστα έως ανήμποροι γέροντες. Από μια και μόνη οικογένεια μαρτύρησαν 7 άτομα. (Μια κόρη 17χρονη, πριν φονευθεί, βιάστηκε από 15 άτομα).
Θύματα συνολικά 17.
Τα ονόματα των θυμάτων της Επταλόφου:
Αικατερίνη Ν. Βελέντζα (Κιρκάσαινα)
Μαρία Π. Καραπανάγου
Πανάγου Ι. Μούκα (γιαγιά)
Μαρία Αλεξ. Μούκα (μάνα-σύζυγος)
Αφροδίτη Αλ. Μούκα (κόρη 17 χρονών)
Δημήτριος Αλ. Μούκας (γιος)
Αναστάσιος Αλ. Μούκας(γιος)
Παναγιώτης Αλ. Μούκας(γιος)
αβάπτιστο – Αλ. Μούκα (κόρη)
Ανδρέας Δ. Τούντας (Μπάφας)
Ευθυμία Μπαΐρα
Ιωάννης Λάζος
Ασήμω Αλεξ. Λιάπη (Ζαζάναινα)
Ουρανία Ανδρ. Κούτρη
Αθανάσιος I. Koφίνης
Μαρία Αθαν. Κοφίνη (σύζυγος)
Ανδρέας Ευθ. Λάζος (Ανδρίτσος)
Στο χρονικό διάστημα απο το 1941-1944 σκοτώθηκαν οι παρακάτω Αγοριανίτες.
1.Γαλώνης Κώστας του Λουκά, 27 ετών. Πιάστηκε σε μπλόκο το 1942 και εκτελέστηκε στα Παλιάμπελα Βάριανης.
2.Τσέλιος Παναγιώτης του Γεωργίου, 52 ετών. Πιάστηκε σε μπλόκο το 1942 και εκτελέστηκε στα Παλιάμπελα Βάριανης.
3. Κοντός Μήτσος του Θύμιου, 29 ετών. Πιάστηκε σε μπλόκο το 1942 και εκτελέστηκε στα Καστέλλια.
4.Πλαστής Γιάννης του Νικολάου, 26 ετών, Πιάστηκε σε μπλόκο το 1942 και εκτελέστηκε στα Καστέλλια.
5. Τσώνης Γιώργος(Κατούλας), 52 ετών. Πιάστηκε σε μπλόκο το 1942 και εκτελέστηκε στα Καστέλλια.
6.Τσώνης Κώστας του Γεωργίου (γιός του), 28 ετών. Σκοτώθηκε στις Πικροδόσεις στη μάχη της σοδειάς.
7. Τσώνης Ανδρέας του Κώστα, 48 ετών. Πιάστηκε σε μπλόκο το 1942 και εκτελέστηκε κοντά στο Δαδί.
8.Τσώνης Δήμος του Κώστα, 45 ετών. Πιάστηκε από τους Γερμανούς το 1944 και εκτελέστηκε στον Άγιο Δημήτριο.
9.Γιαννόπoυλoς Κώστας του Iωάννoυ, 30 ετών. Πέθανε στο Αντάρτικο.
10.Κοντός Ανδρέας του Παναγιώτου, 27 ετών. Πέθανε όμηρος στην Ιταλία.
11.Λάζος Στάθης του Ιωάννη, γεννηθείς το 1916
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου