Επειδή πολλοί
άνθρωποι έχουν την εντύπωση πως μόνον ο Ι. Χριστός δίδαξε την αγάπη κι έχει καθιερωθεί
, δίχως να ερευνηθεί η όλη αλήθεια, ας εξετάσουμε ολίγον το θέμα. Κατ΄αρχάς ο
Ι. Χριστός, στην περιοχή όπου ζούσε και δίδασκε, προσπάθησε να γεφυρώσει το
χάσμα όπου είχαν οι φανατισμένοι Ιουδαίοι με τους ελληνιστές Ιουδαίους, για το
θέμα της "περιτομής".....
Στη συνέχεια, καθώς
καθιερώθηκε το θρησκευτικό μήνυμα της διδασκαλίας του Χριστού και διαδόθηκε, κι
επικράτησε ο χριστιανισμός, με το να εξαφανίσουν πολλά αρχαία ελληνικά κείμενα.
Αυτά λησμονήθηκαν κι ήταν βασικά κείμενα, των αρχαίων Ελλήνων, λόγω απαγόρευσής
τους, καθώς στιγματίστηκε η αρχαία ελληνική θρησκεία, ως ειδωλολατρική. Τα
μηνύματα της αγάπης, ως διδασκαλία, βρίσκονται σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς
και σε πολλές θρησκείες, πολύ πριν την γέννηση του Χριστού. Τα συναντάμε στις
αρχαίες Βέδες και μας εκπλήσσουν. Τα συναντάμε στα κείμενα του Ερμή του
Τρισμέγιστου στην αρχαία Αίγυπτο, πολύ πριν τον Χριστό. Στην αρχαία Ελλάδα, οι
διδασκαλίες και τα μηνύματα για την "Αγάπη" ήταν πολύ προσφιλή και
υπήρχαν στις ομιλίες των φιλοσόφων. Είχαν τον Φίλιο Ζευ δηλαδή τον Ζευ της
Αγάπης, καθώς το "Φίλιος" σημαίνει "Αγαπητός" από το ρήμα
φιλώ=αγαπώ. Ο Ζευς (Δίας) έχει πάνω από 15 επίθετα που εκφράζουν την Αγάπη. Ας
δούμε κάποια ελάχιστα, από τα αρχαία ελληνικά ρητά αλλά και τα περίφημα Δελφικά
Παραγγέλματα, που ήταν χαραγμένα στους Δελφούς, κι αυτά δόθηκαν από τον αρχαίο
Θεό Απόλλωνα. γι΄ αυτό ήταν χαραγμένα στον Πρόναο, αλλά και κάποια αρχαία
ελληνικά κείμενα, που μιλάνε για την Αγάπη.
"Περί Αγάπης
γραφόμενα στην αρχαία Ελλάδα":
Πλάτων: «Αγάπησις απόδεξις
παντελής.»
2) Φωκυλίδης: «Όλους αγάπα.»
3) Επίκουρος:«Ο ανώτερος άνθρωπος, περισσότερο από κάθε τι, αφιερώνεται στη Σοφία και την Αγάπη. Το πρώτο είναι θνητό αγαθό ενώ το δεύτερο είναι αθάνατο.»
4) Δελφικό Παράγγελμα:«Φιλοφρόνει πάσιν.»
5) Πυθαγόρας: «Αφετηρία των αρετών είναι η ευσέβεια, και κορυφαίο όριό τους η Αγάπη.»
6) Επίκτητος: «Η Αγάπη προς τους ανθρώπους είναι καθήκον, αφού είμαστε όλοι παιδιά του ίδιου θεού.»
7) Δελφικό Παράγγελμα: «Φιλία Αγάπα.» (Να αγαπάς).
8) Πλούταρχος (Στο έργο του Σόλων, 7, 3, 1-4): «Εχούσης γάρ τι της ψυχής αγαπητικόν εν εαυτή, και πεφυκυίας, ώσπερ αισθάνεσθαι και διανοείσθαι και μνημονεύειν, ούτω και φιλείν.» = «Η ψυχή κλείνει μέσα της δύναμη Αγάπης καθώς επλάστηκε για να αισθάνεται, να σκέπτεται και να θυμάται, έτσι επλάστηκε και για ν’αγαπά».
9) Πλάτων: (Νόμοι 738 D): «Φιλοφρονήσασθαι αλλήλους.» =«Αγαπάτε αλλήλους.»
10) Σοφοκλής (Αντιγόνη): «Ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν.» = «Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ.»
11) Θαλής ο Μιλήσιος: «Αγάπα τον πλησίον μικρά ελαττούμενος.» = «Να αγαπάς τον πλησίον σου λίγο περισσότερο από ότι αγαπάς τον εαυτό σου.»
12) Μένανδρος: «Αγάπης δε ουδέν μείζον ούτε ίσον εστί.» = «Τίποτε δεν είναι σπουδαιότερο ούτε ίσο με την Αγάπη.»
13) Απολλώνιος Τυανεύς (Φιλόστρατου, Απολλ. Τυαν. Επιστ, νζ) :«Ως καλώς έχον εστί πασάν τε γην πατρίδα νομίζειν και πάντας ανθρώπους αδελφούς και φίλους, ως αν γένος μεν όντας θεού.» = «Είναι καλό να θεωρούμε όλη τη γη πατρίδα μας και όλους τους ανθρώπους αδερφούς μας και φίλους μας, γιατί είναι όλοι παιδιά του θεού.»
14) Σωκράτης: «Καταφέρετε να βλέπετε τον χειρότερο εχθρό σας σαν αγαπητό φίλο σας, με την ίδια λαχτάρα.»
15) Κλεόβουλος ο Ρόδιος(Διογ. Λαέρτ. Βίοι Φιλ. Α,91): :«Τον εχθρόν φίλον ποιείν και ευεργετείν.» = «Τον εχθρό να τον κάνεις φίλο και να τον ευεργετείς.»
16) Πλάτων (Κριτ. 10,49 Γ): «Ούτε γαρ ανταδικείν δει ούτε κακώς ποιείν ουδένα ανθρώπων ουδ’ αν οτιούν πάσχη υπ’ αυτών.»= «Ούτε λοιπόν να εκδικείται κανείς πρέπει ούτε να κακοποιεί κανένα από τους ανθρώπους οτιδήποτε κι αν παθαίνει από αυτούς.»
17) Ιεροκλής (In Au. Ca. 7,9,3 κ. εξ.): «..της φιλίας …μεγίστης ούσης αρετής και ταις άλλαις ως τελειότητος επιφαινομένης. Πέρας μεν γαρ των αρετών η φιλία…η δε της φιλίας έξις ο τελειότατος των αρετών καρπός.» = «..της Αγάπης…η οποία είναι μέγιστη αρετή και σε σχέση με τις άλλες αρετές φαίνεται ως η τελειοποίησή τους. Η αγάπη είναι το τέλος των αρετών…και η συνήθεια της αγάπης είναι ο τελειότατος καρπός των αρετών.»
18) Ολυμπιόδωρος (Σχόλια στον Γοργία. Του Πλάτωνα) «Η γάρ φιλία προς τη μιά των πάντων εστίν αρχή, ει δε γε εκεί ένωσις πανταχού και ουδαμού διάκρισις »
19)Μένανδρος (Διαίρεσις των επιδεικτικών 361,21): «Της δ αυ περί τους θεούς ευσεβείας το μεν εστι θεοφιλότης, το δε φιλοθεότης. Θεοφιλότης μεν το υπό των θεών φιλείσθαι και παρά των θεών πολλών τυγχάνειν, Φιλοθεότης δε το φιλείν τους θεούς και φιλίαν έχειν περί αυτούς» .. Θεοφιλότης είναι το να σε αγαπούν οι Θεοί.
20) Διοτίμα η Μαντινεία: «Τεκόντι δε αρετήν αληθή και θρεψαμένω υπάρχει θεοφιλή γενέσθαι, και είπερ τω άλλω ανθρώπων αθανάτω και εκείνω.» Όποιος γεννήσει και αναθρέψει αληθινή αρετή, αυτός έχει τη δυνατότητα να γίνει αγαπημένος στους θεούς και να γίνει αθάνατος περεισσότερο από κάθε άλλο άνθρωπο.
21) Δίων Χρυσόστομος (Or.12): «(Ο Δίας)..Φίλιος δε και Εταιρείος (ονομάζεται) ότι πάντας ανθρώπους συνάγει και βούλεται φίλους είναι αλλήλοις.» Ο Δίας Φίλιος και Εταιρείος ονομάζεται γιατί όλους τους ανθρώπους ενώνει και επιθυμεί να είναι αγαπημένοι μεταξύ τους.
22) Σοφοκλής: «Οι θεοί αγαπούν τους δίκαιους.»
23) Ξενοφών (Οικονομικός,15.4): «Η φιλανθρωπία εστί..ηδίστη και καλλίστη και προσφιλεστάτη θεοίς τε και ανθρώποις.”
24) Πλάτων: «Η φιλανθρωπία είναι συνήθεια των ευγενέστερων και καλύτερων ανθρώπων.»
25) Πρόκλος (Σχόλια στον Τιμ. Του Πλ. 2,112,3-4): «έτι δε και τούτων επέκεινα των ενώσεων η θεία φιλία και η του αγαθού χορηγία συνέχει τον όλον κόσμον.»
26) Κλεάνθης (Ύμνος εις Δία): «..Ζευ…συ και τα περισσά επίστασαι άρτια θείναι και κοσμείν τα άκοσμα, και ου φίλα σοι φίλα εστιν…» Δία…εσύ γνωρίζεις πώς να ανάγεις στο μέτρο κάθε υπερβολή, να επιβάλλεις τάξη σε κάθε τι το άτακτο, και να εγκαθιδρύεις την Αγάπη ανάμεσα σε όσα δεν έχουν αγάπη μεταξύ τους”
27) Χρύσιππος: «Τον κόσμο και τα όντα έπλασε ο Θεός, ο οποίος είναι αγαθώτατος, φιλανθρωπότατος και τελειότατος καθόσον ο ίδιος κατεσκευάσθη από τελειοτάτην ύλην»
28) Αριστοτέλης (Ηθ. Νικ. Η. 1162α): «Έστι δ η μεν προς γονείς φιλία τέκνοις και ανθρώποις προς θεούς, ως προς αγαθόν και υπερέχον. Ευ γαρ πεποιήκασι τα μέγιστα. Του γαρ είναι και τραφήναι αίτιοι, και γενομένοις του παιδευθήναι.» Η σχέση της Αγάπης των τέκνων στους γονείς είναι όπως ακριβώς των ανθρώπων στους θεούς. Αγάπη δηλαδή που απευθύνεται στο αγαθό και το υπέροχο, γιατί οι γονείς δίνουν στα τέκνα τους τα μεγαλύτερα ευεργετήματα. Γιατί αυτοί τους έδωσαν την ύπαρξη, την διατροφή τους κι όταν μεγαλώσουν την εκπαίδευσή τους.
29) Αριστείδης (Περι ομονοίας ταις πόλεσιν,531,1-3): «Ούτω και έθνει κοινή και πόλεσι ταις προεστώσαις και καθ εαυτήν εκάστη πόλει μεγάλων αγαθών η προς αλλήλους φιλία και ομόνοια.» …μεγάλα αγαθά είναι η Αγάπη μεταξύ των ανθρώπων και η ομόνοια.
30) Πρόκλος (Στον Παρ. του Πλ. 849,14-15) :«εκεί δε η φιλία και η ένωσις και η ενοποιός των όλων θεός.»
31) Θεμίστιος (Ομ.1,11.26-27 Schenkl): «Μάλλον βασιλικωτέρα φιλανθρωπία του λοιπού χορού των αρετών» Η Αγάπη προς τον συνάνθρωπο είναι κατά πολύ η σημαντικότερη από όλες τις αρετές (η προεξάρχουσα όλων των αρετών).
32) Πρόκλος (Στ. Αλ. Του Πλ. 113,13-15): «Η αληθινή φιλία και των θεών εστίν αυτών και των κρειτόνων ημών γενών, ήκει δε και εις ψυχάς τας αγαθάς.» Η αληθινή Αγάπη / φιλία είναι χαρακτηριστικό των ίδιων των θεών και των καλύτερων από τα ανθρώπινα γένη, ταιριάζει δε και στις αγαθές ψυχές.
2) Φωκυλίδης: «Όλους αγάπα.»
3) Επίκουρος:«Ο ανώτερος άνθρωπος, περισσότερο από κάθε τι, αφιερώνεται στη Σοφία και την Αγάπη. Το πρώτο είναι θνητό αγαθό ενώ το δεύτερο είναι αθάνατο.»
4) Δελφικό Παράγγελμα:«Φιλοφρόνει πάσιν.»
5) Πυθαγόρας: «Αφετηρία των αρετών είναι η ευσέβεια, και κορυφαίο όριό τους η Αγάπη.»
6) Επίκτητος: «Η Αγάπη προς τους ανθρώπους είναι καθήκον, αφού είμαστε όλοι παιδιά του ίδιου θεού.»
7) Δελφικό Παράγγελμα: «Φιλία Αγάπα.» (Να αγαπάς).
8) Πλούταρχος (Στο έργο του Σόλων, 7, 3, 1-4): «Εχούσης γάρ τι της ψυχής αγαπητικόν εν εαυτή, και πεφυκυίας, ώσπερ αισθάνεσθαι και διανοείσθαι και μνημονεύειν, ούτω και φιλείν.» = «Η ψυχή κλείνει μέσα της δύναμη Αγάπης καθώς επλάστηκε για να αισθάνεται, να σκέπτεται και να θυμάται, έτσι επλάστηκε και για ν’αγαπά».
9) Πλάτων: (Νόμοι 738 D): «Φιλοφρονήσασθαι αλλήλους.» =«Αγαπάτε αλλήλους.»
10) Σοφοκλής (Αντιγόνη): «Ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν.» = «Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ.»
11) Θαλής ο Μιλήσιος: «Αγάπα τον πλησίον μικρά ελαττούμενος.» = «Να αγαπάς τον πλησίον σου λίγο περισσότερο από ότι αγαπάς τον εαυτό σου.»
12) Μένανδρος: «Αγάπης δε ουδέν μείζον ούτε ίσον εστί.» = «Τίποτε δεν είναι σπουδαιότερο ούτε ίσο με την Αγάπη.»
13) Απολλώνιος Τυανεύς (Φιλόστρατου, Απολλ. Τυαν. Επιστ, νζ) :«Ως καλώς έχον εστί πασάν τε γην πατρίδα νομίζειν και πάντας ανθρώπους αδελφούς και φίλους, ως αν γένος μεν όντας θεού.» = «Είναι καλό να θεωρούμε όλη τη γη πατρίδα μας και όλους τους ανθρώπους αδερφούς μας και φίλους μας, γιατί είναι όλοι παιδιά του θεού.»
14) Σωκράτης: «Καταφέρετε να βλέπετε τον χειρότερο εχθρό σας σαν αγαπητό φίλο σας, με την ίδια λαχτάρα.»
15) Κλεόβουλος ο Ρόδιος(Διογ. Λαέρτ. Βίοι Φιλ. Α,91): :«Τον εχθρόν φίλον ποιείν και ευεργετείν.» = «Τον εχθρό να τον κάνεις φίλο και να τον ευεργετείς.»
16) Πλάτων (Κριτ. 10,49 Γ): «Ούτε γαρ ανταδικείν δει ούτε κακώς ποιείν ουδένα ανθρώπων ουδ’ αν οτιούν πάσχη υπ’ αυτών.»= «Ούτε λοιπόν να εκδικείται κανείς πρέπει ούτε να κακοποιεί κανένα από τους ανθρώπους οτιδήποτε κι αν παθαίνει από αυτούς.»
17) Ιεροκλής (In Au. Ca. 7,9,3 κ. εξ.): «..της φιλίας …μεγίστης ούσης αρετής και ταις άλλαις ως τελειότητος επιφαινομένης. Πέρας μεν γαρ των αρετών η φιλία…η δε της φιλίας έξις ο τελειότατος των αρετών καρπός.» = «..της Αγάπης…η οποία είναι μέγιστη αρετή και σε σχέση με τις άλλες αρετές φαίνεται ως η τελειοποίησή τους. Η αγάπη είναι το τέλος των αρετών…και η συνήθεια της αγάπης είναι ο τελειότατος καρπός των αρετών.»
18) Ολυμπιόδωρος (Σχόλια στον Γοργία. Του Πλάτωνα) «Η γάρ φιλία προς τη μιά των πάντων εστίν αρχή, ει δε γε εκεί ένωσις πανταχού και ουδαμού διάκρισις »
19)Μένανδρος (Διαίρεσις των επιδεικτικών 361,21): «Της δ αυ περί τους θεούς ευσεβείας το μεν εστι θεοφιλότης, το δε φιλοθεότης. Θεοφιλότης μεν το υπό των θεών φιλείσθαι και παρά των θεών πολλών τυγχάνειν, Φιλοθεότης δε το φιλείν τους θεούς και φιλίαν έχειν περί αυτούς» .. Θεοφιλότης είναι το να σε αγαπούν οι Θεοί.
20) Διοτίμα η Μαντινεία: «Τεκόντι δε αρετήν αληθή και θρεψαμένω υπάρχει θεοφιλή γενέσθαι, και είπερ τω άλλω ανθρώπων αθανάτω και εκείνω.» Όποιος γεννήσει και αναθρέψει αληθινή αρετή, αυτός έχει τη δυνατότητα να γίνει αγαπημένος στους θεούς και να γίνει αθάνατος περεισσότερο από κάθε άλλο άνθρωπο.
21) Δίων Χρυσόστομος (Or.12): «(Ο Δίας)..Φίλιος δε και Εταιρείος (ονομάζεται) ότι πάντας ανθρώπους συνάγει και βούλεται φίλους είναι αλλήλοις.» Ο Δίας Φίλιος και Εταιρείος ονομάζεται γιατί όλους τους ανθρώπους ενώνει και επιθυμεί να είναι αγαπημένοι μεταξύ τους.
22) Σοφοκλής: «Οι θεοί αγαπούν τους δίκαιους.»
23) Ξενοφών (Οικονομικός,15.4): «Η φιλανθρωπία εστί..ηδίστη και καλλίστη και προσφιλεστάτη θεοίς τε και ανθρώποις.”
24) Πλάτων: «Η φιλανθρωπία είναι συνήθεια των ευγενέστερων και καλύτερων ανθρώπων.»
25) Πρόκλος (Σχόλια στον Τιμ. Του Πλ. 2,112,3-4): «έτι δε και τούτων επέκεινα των ενώσεων η θεία φιλία και η του αγαθού χορηγία συνέχει τον όλον κόσμον.»
26) Κλεάνθης (Ύμνος εις Δία): «..Ζευ…συ και τα περισσά επίστασαι άρτια θείναι και κοσμείν τα άκοσμα, και ου φίλα σοι φίλα εστιν…» Δία…εσύ γνωρίζεις πώς να ανάγεις στο μέτρο κάθε υπερβολή, να επιβάλλεις τάξη σε κάθε τι το άτακτο, και να εγκαθιδρύεις την Αγάπη ανάμεσα σε όσα δεν έχουν αγάπη μεταξύ τους”
27) Χρύσιππος: «Τον κόσμο και τα όντα έπλασε ο Θεός, ο οποίος είναι αγαθώτατος, φιλανθρωπότατος και τελειότατος καθόσον ο ίδιος κατεσκευάσθη από τελειοτάτην ύλην»
28) Αριστοτέλης (Ηθ. Νικ. Η. 1162α): «Έστι δ η μεν προς γονείς φιλία τέκνοις και ανθρώποις προς θεούς, ως προς αγαθόν και υπερέχον. Ευ γαρ πεποιήκασι τα μέγιστα. Του γαρ είναι και τραφήναι αίτιοι, και γενομένοις του παιδευθήναι.» Η σχέση της Αγάπης των τέκνων στους γονείς είναι όπως ακριβώς των ανθρώπων στους θεούς. Αγάπη δηλαδή που απευθύνεται στο αγαθό και το υπέροχο, γιατί οι γονείς δίνουν στα τέκνα τους τα μεγαλύτερα ευεργετήματα. Γιατί αυτοί τους έδωσαν την ύπαρξη, την διατροφή τους κι όταν μεγαλώσουν την εκπαίδευσή τους.
29) Αριστείδης (Περι ομονοίας ταις πόλεσιν,531,1-3): «Ούτω και έθνει κοινή και πόλεσι ταις προεστώσαις και καθ εαυτήν εκάστη πόλει μεγάλων αγαθών η προς αλλήλους φιλία και ομόνοια.» …μεγάλα αγαθά είναι η Αγάπη μεταξύ των ανθρώπων και η ομόνοια.
30) Πρόκλος (Στον Παρ. του Πλ. 849,14-15) :«εκεί δε η φιλία και η ένωσις και η ενοποιός των όλων θεός.»
31) Θεμίστιος (Ομ.1,11.26-27 Schenkl): «Μάλλον βασιλικωτέρα φιλανθρωπία του λοιπού χορού των αρετών» Η Αγάπη προς τον συνάνθρωπο είναι κατά πολύ η σημαντικότερη από όλες τις αρετές (η προεξάρχουσα όλων των αρετών).
32) Πρόκλος (Στ. Αλ. Του Πλ. 113,13-15): «Η αληθινή φιλία και των θεών εστίν αυτών και των κρειτόνων ημών γενών, ήκει δε και εις ψυχάς τας αγαθάς.» Η αληθινή Αγάπη / φιλία είναι χαρακτηριστικό των ίδιων των θεών και των καλύτερων από τα ανθρώπινα γένη, ταιριάζει δε και στις αγαθές ψυχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου