Η βιωσιμότητα, σε πλήρη αντίθεση με τον νεοφιλελευθερισμό της εποχής μας - Του Στέφανου Σταμέλου

«Για την κυβέρνηση μας είναι πολύ σοβαρή υπόθεση η στροφή προς τη βιώσιμη, πράσινη, ανάπτυξη», ανέφερε πρόσφατα ο Κυριάκος Μητσοτάκης στα εγκαίνια μονάδας ανταποδοτικής ανακύκλωσης.....

Είναι ένα παράδειγμα για το ότι, ακόμα και οι πιο συντηρητικές οικονομικές απόψεις σήμερα, προσπαθούν να εντάξουν στα οικονομικά τους πρότυπα περιβαλλοντικές παραμέτρους με αναφορές στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Κάνοντας μια πρόχειρη προσέγγιση της έννοιας της βιωσιμότητας, θεωρητικά θα λέγαμε πως, με την επικράτηση της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης -ή της βιώσιμης ευημερίας όπως θα ταίριαζε καλύτερα- φαίνεται ότι οδηγούμαστε και στο τέλος της κλασικής οικονομικής επιστήμης. Θεωρητικά∙ γιατί καταλαβαίνουμε ότι στην ανταγωνιστική κοινωνία που ζούμε, τίποτα δεν είναι δεδομένο χωρίς την ενεργό δράση της κοινωνίας των πολιτών. Μια από τις βασικές αρχές της βιωσιμότητας είναι εκείνη της δημόσιας οικολογικής τάξης, όπου το ίδιο το κράτος έχει την ευθύνη του συστήματος ελέγχου και όχι η αγορά. Με τη φροντίδα του κράτους δεν επιτρέπεται η μείωση του φυσικού κεφαλαίου και επιβάλλεται ο σεβασμός στη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων. Σε κάθε δε σφάλμα επιβάλλεται η διόρθωση, πριν ακόμα αυτό γίνει οριστικό και είναι ανέφικτη η διόρθωση. Στη βιωσιμότητα κυριαρχεί η αρμονική εξέλιξη και η συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης∙ και ως εκ τούτου μπορεί να μην αρνείται την λειτουργία της αγοράς, αλλά απορρίπτει την επιβολή της και την κυριαρχία της. Με λίγα λόγια η βιωσιμότητα είναι σε πλήρη αντίθεση με τον νεοφιλελευθερισμό της ΝΔ, που βιώνουμε σήμερα, και τα παραπάνω λόγια του κ Μητσοτάκη ακούγονται κούφια και αντιφατικά!

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην απελευθέρωση των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στη διαχείριση των απορριμμάτων. Αυτόματα αυτό σημαίνει πως ένας καθαρά χώρος της βιώσιμης ανάπτυξης εγκαταλείπεται στην απόλυτη κυριαρχία της αγοράς και του προσχεδιασμένου, χωρίς κανένα ρίσκο, κέρδους των φερόμενων επενδυτών. Σήμερα όλες οι Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) κατασκευάζονται, ή μεθοδεύεται η λειτουργία τους, μέσω ΣΔΙΤ, με εγγυημένες ποσότητες απορριμμάτων και με χρονικό ορίζοντα τα τριάντα χρόνια. Σιγοντάρεται δε ή συνοδεύεται η λειτουργία τους με την προώθηση των προϊόντων επεξεργασίας ως υλικά καύσης (RDF, SRF) σε τσιμεντοβιομηχανίες ή ανάλογες μονάδες καύσης, για την παραγωγή ενέργειας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αυτό σημαίνει ότι για τριάντα τουλάχιστον χρόνια τα σχέδια «παγώνουν» με βάση τις μελέτες του χθες και του σήμερα∙ και όχι με βάση του αύριο και τις νέες ανάγκες της βιωσιμότητας.

Μπορεί πριν τριάντα χρόνια, που οι Γερμανοί έφτιαχναν τις μονάδες καύσης, να ήταν η καύση μια συμβατή και σωστή μορφή διαχείρισης, αλλά τώρα δεν είναι! Η έννοια της βιωσιμότητας αλλάζει εντελώς τα δεδομένα. Πρέπει να κατανοήσουμε πως δεν είναι απαραίτητο εμείς να περάσουμε από αυτό το στάδιο της Γερμανίας ή της Σουηδίας, γιατί τα πράγματα αλλάζουν. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι σήμερα απαραίτητο είναι να επαναφέρουμε, με κάθε τρόπο, στην παραγωγική διαδικασία, αν όχι όλα, τα περισσότερα υλικά που θεωρούνται απόβλητα: χαρτί, μέταλλο, γυαλί, πλαστικό, ξύλο κλπ.  Κι αυτό γιατί είναι πολύτιμοι μη ανανεώσιμοι φυσικοί πόροι και φυσικά αγαθά Ναι, μπορούμε να αξιοποιήσουμε με προδιαλογή τα οργανικά για παραγωγή βιοαερίου. Άρα χρειαζόμαστε Μονάδες Κομποστοποίησης. Πρέπει τέλος να κατανοήσουμε ότι στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση η Διαλογή στην Πηγή είναι η προτεραιότητά μας  και όχι οι ΜΕΑ και η καύση!

Επιμένουμε ότι η βιώσιμη ανάπτυξη/ευημερία είναι μεγάλη κουβέντα. Η κατευθυντήρια γραμμή  της είναι το κλασσικό της οικολογίας «σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά», σε συνδυασμό με τη θεωρία της βιώσιμης κοινωνίας, των αρχών της  οργάνωσης του βιώσιμου κράτους και των κανόνων της συμπεριφοράς του πολίτη. Είναι δε σε πλήρη αντίθεση με τον νεοφιλελευθερισμό των ημερών μας!

Λαμία, 10/12/2019

Στέφανος Σταμέλλος

http://www.e-ecology.gr

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos