Για τη μάνα τη γλυκιά και τη μονάκριβη Του Θανάση Παπακωνσταντίνου

Γιορτή της Μητέρας, μια γιορτή όχι σαν τις άλλες, όχι σαν αυτές  από υποχρέωση ή από συνήθεια, αλλά το γέννημα από μια δυνατή εσωτερική ανάγκη απόδοσης της χρωστούμενης τιμής στο πρόσωπο που μας φέρνει στη ζωή.....
 Που αγωνίζεται να μας αναστήσει να μας μεγαλώσει και που αποτελεί πάντα το σίγουρο λιμανάκι μας, το μόνιμο στήριγμά  μας, το πολύτιμο αποκούμπι  μας. Είναι η γλυκιά μας μάνα, η προσωποποίηση της στοργής  και της αγάπης, του πόνου, της ανοχής και της κατανόησης, της θυσίας. Το πόσο ‘αξεπέραστη’ είναι διαχρονικά η έννοια, η ύπαρξη και η παρουσία της μάνας στη ζωή μας, είναι δύσκολο να την περιγράψει κανείς και πάντως  εγώ. Η συγκλονιστική «γοητεία» της λέξης, η πολυτιμότητα και η αξία της  μοναδικά. Μέσα στην καρδιά της κλείνει με περισσή αγάπη ολόκληρη την ύπαρξή μας, απ` την ώρα της γέννησής μας και ως πάντα....                                                                                 

       Πολλοί σημαντικοί άνθρωποι, με τον πεζό ή τον ποιητικό τους λόγο, ασχολήθηκαν με τη μάνα ως υμνητές της. Και πολλοί επώνυμοι αλλά και ανώνυμοι δουλευτές της τέχνης, προσπάθησαν ν` αποτυπώσουν τη γλυκύτητα της μορφής της. Η μάνα όμως όπως προείπαμε είναι από μόνη της μια ανυπέρβλητη έννοια, σε βαθμό, που κάθε προσπάθεια είναι σχεδόν ανεπαρκής για να την υμνήσει. 
      Ας ανοίξουμε για λίγο σήμερα μαζί και για χατίρι της κάποια βιβλία και ξεφυλλίζοντάς τα, ας ανακαλέσουμε στη μνήμη μας μερικά απ`τα ωραιότερα (κατά την ταπεινή μου γνώμη ) ποιήματα για τη μάνα, έτσι όπως με έμπνευση της επιφύλαξε η Ελληνική λογοτεχνία.  

     Ποιος άραγε αγαπητοί  φίλοι δεν θυμάται από το Αναγνωστικό του Δημοτικού Σχολείου, το ποίημα  « Η Μάνα » του Γεωργίου Βιζυηνού, που λέει:  « Πώς να πειράξω τη μητέρα -- να κάνω εγώ να λυπηθεί -- που όλη νύχτα κι όλη μέρα -- για το καλό μου προσπαθεί ; »  Και στο άλλο ποίημά του « Αποχωρισμός » γράφει : « Μάνα  ο  νιός και  μάνα ο γέρος -- μάνα ακούς σε κάθε μέρος. --  Ω! τι όνομα γλυκό, --  τη χαρά σου και τη λύπη -- με τη μάνα τη μοιράζεις -- ποθητά την αγκαλιάζεις -- δεν της κρύβεις μυστικό.» 
     Ο ‘Άγιος’ των Γραμμάτων, ο Αλέξανδρος  Παπαδιαμάντης  μας λέει : « Μάνα μου εγώ είμαι τ` άμοιρο -- το σκοτεινό τρυγόνι -- όπου το δέρνει ο άνεμος -- βροχή που το πληγώνει --  το δόλιο όπου κι αν στραφεί -- κι απ` όπου κι αν περάσει -- δε βρίσκει πέτρα να σταθεί --  κλωνάρι να πλαγιάσει. --  Στην αγκαλιά σου  την πλατιά -- μανούλα μου ν` αράξω --  μεσ` το βαθύ το πέλαγο αυτό --  προτού ίσως βουλιάξω…»
Κι ακόμα στο ποίημά του: «Το παιδί που θαλασσοπνίγεται» γράφει : « Εγώ βαρκούλα μοναχή -- βαρκούλα αποδαρμένη -- μέσα στο πέλαγο τ`ανοιχτό -- σε θάλασσα αφρισμένη -- παλεύω  με τα κύματα -- χωρίς πανί,  τιμόνι -- μάνα  κι άλλη δεν έχω άγκυρα -- πλην την ευχή σου μόνη..»  
        Ο Ιωάννης Πολέμης στο ποίημά του «Μάνα», στιχουργεί : « Ο Δήμος ο σκληρόκαρδος, -- με χέρια αφορεσμένα -- κτυπά και δέρνει αλύπητα -- τη μάνα που τον γέννα.»   Στη συνέχεια , λέει , πως η μάνα πάνω στον εκνευρισμό και την απελπισία της, καταριέται  νάρθει ο χάρος να πάρει το παιδί της. Ο χάρος τότε δεν χάνει χρόνο και καταφθάνει αμέσως « Φώναξες (της λέει). να`μαι  Ήρθα! »  Μα τότε εκείνη  γονυπετής  με καλοσύνη και δάκρυα τον θερμοπαρακαλεί :                              « Παράκουσες  κυρ`  Χάροντα -- να , μα τη ζωή του Δήμου -- εγώ για μένα σ` έκραξα -- κι όχι για το παιδί μου…»  Τι  ωραιότης  λέξεων και συναισθημάτων. Μέσα σε λίγες μόνο γραμμές μπόρεσε ο Ι. Πολέμης να χωρέσει το αξεπέραστο μεγαλείο της μάνας, τη θυσιαστική της αγάπη , την ανεπανάληπτη  στοργή της.
       Ένας άλλος ποιητής ο Γεώργιος  Βερίτης  γράφει για τη μάνα: «Μάνες του ανθρώπου -- μακαρισμένα πλάσματα ιερά -- όλη τη θλίψη κρύβετε του κόσμου -- κι όλου του κόσμου  είσαστε  η  χαρά…»
     Ο αρχαίος τραγικός ποιητής Ευριπίδης  λέει για τη μάνα: «Ουκ  έστιν ουδέν  μητρός  ήδιον ».  Δηλαδή: «Δεν  υπάρχει τίποτα γλυκύτερο  από τη  μάνα».

       Φαντάσου φίλε αναγνώστη , να μην μπορείς να πεις «μανούλα μου χρόνια σου πολλά». Σκέψου να είναι από καιρό τώρα λυτρωμένη από τα γήινα και εσύ να την αναζητάς, πότε ανάμεσα σε … πλάκες λευκές  μαρμάρινες, πότε σε λιβάνια και σ`άσβηστα καντηλάκια , σ`αναμνήσεις και παλιές  φωτογραφίες.  Αν λοιπόν για οποιοδήποτε  λόγο σήμερα στη ‘γιορτή της’ νιώθεις κάπως… ‘ορφανό’, γιατί η μανούλα σου δεν σε ακούει πια αφού είναι ανάμεσα στους αγγέλους. Εάν νιώθεις πως δεν πρόφτασες να της πεις  ότι  θα ήθελες…. γι' αυτό και έγραψα αυτό εδώ το κειμενάκι. Γιατί νομίζω πως είναι ευλογία να νιώθεις. Γιατί είναι ευλογία να λυπάσαι, όταν δεν υπάρχει.  Είναι ευλογία να θυμώνεις γιατί σου έφυγε, γιατί σου λείπει πολύ,  γιατί σου άφησε ο αποχωρισμός  κενά αγιάτρευτα, Για κείνο το « αχ μανούλα μου!» που σου βγαίνει κάθε τόσο αυθόρμητα στην καθημερινότητά σου. 

       Κρατήστε γερά και βαθειά μέσα σας την εικόνα της μάνας σας  για πάντα. Να ξέρετε πως είναι ευλογία αυτό. Πιστέψτε με. Παρηγοριά και βάλσαμο το ΕΥΤΥΧΩΣ  ΠΡΟΛΑΒΑ….. Μην ξεχάσετε εσείς οι τυχεροί που την έχετε ακόμη κοντά σας, να πείτε χρόνια πολλά στη μάνα σας, να της πείτε σ` αγαπώ και σ` ευχαριστώ και σήμερα και κάθε μέρα να της δίνετε ένα γλυκό φιλί και μια μεγάλη αγκαλιά. Να προλάβετε… αυτά έστω…και  είναι αρκετά…Γιατί αυτό κάνουν κι οι μαμάδες! Αγαπούν ανιδιοτελώς και χωρίς όρια.  Και το δείχνουν και το λένε. «Αν δε σ' είχα μάνα μου, δε θα μάθαινα πώς είναι ν' αγαπάς χωρίς αντάλλαγμα» λέει ο ποιητής. Όσο χιλιοειπωμένο κι αν είναι αυτό, είναι η μεγαλύτερη αλήθεια του κόσμου.

              Χρόνια πολλά σε όλες τις μανούλες του κόσμου!

                           Θανάσης  Παπακωνσταντίνου

      Κλείνοντας, θα ήθελα να σας παρακαλέσω να ακούσετε, ως ένα μικρό μουσικό αφιέρωμα λόγω της ημέρας,  δυο τραγούδια  που οι στίχοι τους γεμάτοι συναίσθημα είναι γραμμένοι για τη Μάνα  και αποδίδονται νομίζω με τρόπο εκπληκτικό  από δυο κορυφαίους τραγουδιστές ( ο καθείς στο είδος του ). Απομονωθείτε από θορύβους, δυναμώστε την ένταση, δώστε προσοχή στους στίχους, απολαύστε τις ερμηνείες, φέρτε στη μνήμη τις μάνες σας όσοι απ` εσάς τις χάσατε και συγκινηθείτε. Κι όσοι τυχεροί τις έχετε  ακόμη, ακούστε τα κι ξανακούστε τα, για να αναπροσδιορίσετε, ίσως εάν χρειάζεται, τις συμπεριφορές σας  και τα αισθήματά σας.

    Επίσης θα σας παρακαλέσω να ακούσετε με προσοχή, την απαγγελία (απ` τον ίδιο ) του θαυμάσιου και πολύ συγκινητικού θεωρώ ποιήματος  του βραβευμένου ποιητή-συγγραφέα  Μιχάλη  Γκανά, αφιερωμένο  στη μάνα. Εάν το έχετε ακούσει, συγχωρέστε με, αλλά ξανακούστε το … θα ωφελήσει την ψυχή και θα ανακαλέσει  μνήμες.