Translate

ΕΡΩΧΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

.... Σήμερα Κυριακή 5 Μαΐου 2024 είναι το Άγιο Πάσχα .....

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2019

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΑΓΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΙΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ. - ΒΙΝΤΕΟ - Οι Σουβαλιώτες αναβίωσαν φέτος τις Απόκριες για πρώτη φορά και με μεγάλη επιτυχία την πολύ ενδιαφέρουσα καθαρά τοπική ιστορία.


Χρόνια πολλά,  καλή Σαρακοστή και του χρόνου καλύτερα.
Το δρώμενο που έγινε για πρώτη φορά φέτος στην Πολυδροσο είναι  μοναδικό σε  όλη την Ελλάδα. Είναι  η  ιστορία  του  Τούρκου Αγά  που..... 
είχε  τον θερινό οντά του στην  Πάνω  Σουβάλα. Οι  Σουβαλιώτες  έπιναν, γλεντούσαν  και  χόρευαν εκεί κοντά σε ένα μέρος  πού μέχρι σήμερα το  λένε "χορευταριά".
Ο Αγάς έφευγε από την Ελλάδα  και  τους  έστειλε  αγγελιοφόρο  να  τους πεί να πάνε  να  τους  μοιράσει  τον  κάμπο  με  το  διπλανό  Δαδί ( Αμφίκλεια). 
Αυτοί  ανέδρασαν  και  του  είπαν  να τους  αφήσει  ήσυχους.  Του είπαν  " καλύτερα  να  τρώμε, να πίνουμε, να  γλεντάμε  και  να χορεύουμε παρά  να  τραβιόμαστε   για  δουλειές  στον  κάμπο ". 
Τότε  εκείνος  τους  καταράστηκε και μέχρι σήμερα  δεν  μπορούνε  να τα  βρούνε, τρώγονται  και  δεν  μονιάζουν.
Συγχαρητήρια στους διοργανωτές  και από του χρόνου, να είμαστε καλάθα  το φροντίσουμε  πιο οργανωμένα και με  μεγαλύτερη συμμετοχή πρωταγωνιστών  .



 Η "ΧΟΡΕΥΤΑΡΙΑ"  ΚΑΙ Η  ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ 
 Όπως  μας  την  διηγήθηκε η θειά  Γιωργού η  Καραθάνενα

Όταν οι  Σουβαλιώτες  ζούσαν  στην πάνω  Σουβάλα, τις  χαρές  τους, τα γλέντια  και  τα  πανηγύρια  τους  τα  έκαναν στην  πλατεία  της  Εκκλησίας  του  Αι  Θανάση όπου  υπήρχε  και  σχολείο.
Σε  ένα  λοιπόν από  αυτά  τα  γλέντια  είχαν  μπει στο  χορό 18  νέα  παιδιά.
Αλλά  από  λόγο σε  λόγο, μικροί μεγάλοι   άρχισαν  να  μαλώνουν  και  πιάστηκαν  στα  χέρια με  τραγική δυστυχώς  κατάληξη.  Σκοτώθηκαν και  τα  18  παιδιά.
Τότε  ο  γέρο ΘανοΛούκας, πρόγονος  όλων  των  Σουβαλιωτών  που  φέρουν αυτό το όνομα  σήμερα, που  είχε  ένα  χωραφάκι στο  μέρος  της " Χορευταριάς",  όπου και  έφτιαξε  την  πανέμορφη  πέτρινη  βρύση  ο  Σύλλογος Γυναικών  της  Σουβάλας, έδωσε  ένα  κομμάτι  γης  και  έγινε  εκεί  μια  μικρή 
πλατεΐτσα, όπου μεταφέρθηκαν  τα  γλέντια  και  οι  χοροί  των  πανωχωρίσιων  προγόνων  μας.
Εκεί  λοιπόν και  μπροστά  στην βρυσούλα συνεχίστηκαν  τα  πανηγύρια και  οι  χοροί.
Συνηθιζόταν  μάλιστα στο  χορό, αυτός  που χόρευε  μπροστά, λόγω  του  τραγικού  περιστατικού  με  τα  18  παιδιά,   να χορεύει με περασμένα στη μέση του 18 μαντήλια.
Από  τότε  έμεινε  και  η  σχετική  φράση  που  κρατάει  μέχρι τις  μέρες  μας.
Σε  έναν  λοιπόν  από  αυτούς  τους  χορούς μπροστάρης, με  18  μαντήλια ήταν  ο  γέρο Κασαβέτης. 
Πάει τότε  εκεί  ο  Πασάς που  είχε  τον  οντά  του  στην  πάνω  Σουβάλα και  συγκεκριμένα  στο  χώρο της  πηγής  της  Αγ Βαρβάρας - όπως  βλέπουμε  την  πηγή αριστερά - και  τους  λέει  αφήστε  το  χορό,  θα  τον ξαναβρείτε και ελάτε  να  σας  μοιράσω τα χωράφια  στο  Μεγαλοκύρι.
Οι  Σουβαλιώτες  όμως, ήταν  σαν  να  μην  άκουσαν και  του  είπαν,  άφησέ μας εδώ, καλά  περνάμε,  δεν  θέλουμε  τίποτα.
Τότε  εκείνος  είπε  την περίφημη  φράση - κατάρα(?)  " εσείς ούτε  θα  μονιάσετε, ούτε  θα  κυβερνηθείτε  ποτέ" , που έφτασε  με  πολλές  παραλλαγές  μέχρι τις μέρες  μας.



6 σχόλια:

  1. Αλέξανδρος Ι. Βαλάσκας11 Μαρτίου 2019 στις 11:47 μ.μ.

    Συγχαρητήρια στους διοργανωτές ,τους συντελεστές και σ' όλους τους συμμετέχοντες . Εύγε στον Δημήτρη Κατοίκο, εμπνευστή της αναβίωσης (ως δρώμενου) ενός ιστορικού και κατά την παράδοση , από εποχής της Τουρκοκρατίας , γεγονότος στον τόπο μας που εν πολλοίς κατέδειξε την ψυχοσύνθεση και τον χαρακτήρα , διαχρονικά , των συγχωριανών μας , αλλά και που έμελλε να σφραγίσει τις μελλοντικές γενιές των Σουβαλιωτών από πλευράς γαιοκτημοσύνης αφού δεν έστερξαν στο κάλεσμα του Αγά της περιοχής να αποκτήσουν κτηματικό κλήρο , πέρα από το ποτάμι , και περιορίστηκαν στον ήδη κατεχόμενο τότε μικρό γεωργικό κλήρο ένθεν της κοίτης του ποταμιού μας με τα ελάχιστα ποτιστικά και περισσότερα ξηρικά - άνυδρα χωραφάκια που ελάχιστο βιός τους εξασφάλιζαν . “Αν σας τα πάρουν άλλοι , θα σας θερίσει η πείνα ” τους είχε πει ο Αγάς , και εκείνοι συνεχίζοντας το γλεντοκόπι και το χορό τους τον απέπεμψαν και θυμώνοντάς τον εισέπραξαν την βαριά του κατάρα : “Την κατάρα μου να έχετε , διαόλοι . Καταραμένο να είσαι για χωριό . Προκοπή και χαϊρι ποτέ μη δείς στα μάτια σου . Στάχτη και μπούρμπουλη και κουρνιαχτός …”
    Περνούσαν , από τότε ,τα χρόνια και οι Σουβαλιώτες μπορεί να έζησαν φτωχικά ,να στερήθηκαν πολλά υλικά αγαθά ακόμη και να πείνασαν , δεν “τους θέρισε όμως η πείνα” επιβίωσαν , δημιούργησαν καλές και μεγάλες οικογένειες , διακρίθηκαν στις τέχνες και τα γράμματα ,ανέπτυξαν οικογενειακές βιοτεχνίες & οικοτεχνίες αλλά , μερικοί εξ αυτών παλαιότερα , και βιομηχανίες . Οκτώ σχεδόν γενιές , από την αποπομπή του Αγά , κάποιοι από τους σημερινούς Σουβαλιώτες κατέχουν πλέον ιδιόκτητες κτηματικές εκτάσεις (επιτυχημένες γεωργικές επιχειρήσεις ) πέραν του ποταμιού , εκεί που ο Αγάς προσέφερε στους τότε προγόνους τους και εκείνοι τα αρνιόντουσαν , παίρνοντας έτσι ετεροχρονισμένα , ετούτοι ,το μερτικό τους , και διαψεύδοντας τις προφητείες του Αγά περί πείνας αλλά και ξορκίζοντας την κατάρα του "να μη δούνε προκοπή και χαϊρι να γενούνε στάχτη , μπούρμπουλη και κουρνιαχτός" . Και ως συνεχιστές της ψυχοσύνθεσης και του χαρακτήρα των προγόνων τους και “ τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι ” οι σημερινοί Σουβαλιώτες , εντάσσουν , το εκ παραδόσεως αναφερόμενο ιστορικό εκείνο γεγονός , ως δρώμενο στις καρναβαλικές τους εκδηλώσεις, διακωμωδώντας τον “σύγχρονο” , επιτυχώς μεταμφιεσμένο , Αγά συγχωριανό τους , στέλνοντάς τον από εκεί που ήρθε , συνεχίζοντας ετούτοι το Διονυσιακό γλεντοκόπι τους …
    Καλή Σαρακοστή , Καλό Πάσχα και του χρόνου με υγεία συγχωριανοί μου .
    υ.γ.
    Είθε η συναίνεση, η συνεργασία και το μόνοιασμα που επιδείξατε για την τέλεση των επιτυχημένων εφετινών αποκριάτικων εκδηλώσεων να έχουν συνέχεια και εφαρμογή και επί σοβαρότερων ζητημάτων και θεμάτων που αφορούν το χωριό μας και την κοινωνία μας .
    Είναι καιρός πια μονοιασμένοι να προτάξουμε το συμφέρον του τόπου μας , του χωριού μας , παίρνοντας τις τύχες μας στα χέρια μας και διώχνοντας , όπως τον καρναβαλικό Αγά , κάθε σύγχρονο Αγά που θέλει να διαφεντεύει τον τόπο μας και τη μοίρα μας . Έτσι θα πάψουμε κάποτε , ούτε για αστείο , να αναφερόμαστε ότι για τα όποια δεινά μας φταίει “ η κατάρα του Αγά ” .
    Οψόμεθα …

    -Α-

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της όμορφης αυτής εκδήλωσης.
    Συγχαρητήρια στον Δημήτρη Κατοίκο, για την γλαφυρή καταγραφή των στοιχείων της παράδοσης,
    Συγχαρητήρια στην Αλέκα Παπαθανασίου, στην Θεοδώρα Μαστροκώστα, στον Χρήστο Παπαθανασίου για τις φαεινές τους ιδέες, στους Συλλόγους τουχωριού.
    Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της παράστασης, στον Γιώργο Θάνο(Κ)
    και βέβαια σε όλους τους συμμετέχοντες.

    Στους συμμετέχοντες και κεφάτους παριστάμενους που με το μπρίο τους έγραψαν μια νέα όμορφη σελίδα για την Σουβάλα, βάζοντας παρακαταθήκη για μια ελκυστικότερη εικόνα του χωριού και των εκδηλώσεων του !
    Χ.Ι.Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. 'Ορα ζβαλιωτες. Αμα θελετε να δειτε χαϊρ κι προυκουπη πεστε σε κεινο το ψλο παιδι που σκεφτκι κι στεριωσι του θεατρου
    μι τουν αγα. να μπει μπρουστα κι για του χουριο σας. Αλλιως θα μεινετε στο μια απ'τα ιδια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΖΒΑΛΙΩΤΙΣ ΑΠ ΤΟΥ ΤΣΟΥΠΑΝΑΚΟ ΣΑΣ13 Μαρτίου 2019 στις 10:19 π.μ.

    Α γεια σου ορε ζβαλιωτ . Ισυ που του σκεφκις αυτο φροντισι και να γινι . Του κβιντιαζιτι του θεμα φανταζουμι μιταξι σας αφου ξεριτι τα χουια σας ισις κι θα σ ακουσι .
    Για ρωτα να μαθς ποιοι θελνι να κιβερνισνι του χουριο ? Θα παθς χλαπατσα κι δε θα σ πιρναει μι τιπουτα κι η ζβαλα "σταχτ κι μπουρμπιλι θα γινι " οπους ειπι κι ου πουλιχρουνιμενος.

    ΤΣΟΠΑΝΑΚΟΣ ....

    ...ημουνα
    προυβατακια φύλαγα
    κι αν δε φυλαγα πουλα
    καμια 700αρια (? ) εινι δεν εινι...

    Αντι καλημερα τωρα γιατι εχου κι δλιες . Θελου να πα ν αρμεξου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ο ΑΓΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΕΣ13 Μαρτίου 2019 στις 6:28 μ.μ.

    Ο Αγάς απ' τον οντά του
    έστειλε ένα φετφά
    στους ζβαλιώτες που γλεντούσαν
    κάτω στη χορευταριά.

    Σταματήστε ορέ τα γλέντια
    και ακούστε τον Αγά
    τα τσιφλίκια θα σας δώσει
    σε μια δίκαια μοιρασιά.

    ΑΥΤΟΙ ΟΜΩΣ ......

    " Ρε Δαδιώτη νοικοκύρη
    πάρε το μεγαλοκύρι
    πάρτε και κατ΄καλύβια
    για να βάζετε κρεμύδια ,
    Μπόλογο και Βερτζιανό
    να μπαλιάζετε σανό.
    Πάρτε και τ΄Παλιοκατούνα
    για να βάζετε ντουντούζα.

    Σουβαλιώτες μου νταμάχια
    θα ΄χουμε για κάμπο βράχια.
    Από πέρα απ' του Ξηριά
    θα φυτεύουμε κουκιά
    και στα Γούπατα στη Ράχη
    θα θερίζουμε το στάχυ,
    Τσελεπή και Καψουρώνη
    θα ΄ναι του διαόλου αλώνι
    και στην τρούπα της Κοντύλως
    θα ψουφάει απ' την πείνα ου σκύλος
    Ζέλη , λέω και Μπαρκμά
    ...............στης ψωλής μας το χαβά ".


    ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ "ΕΝ ΧΟΡΩ..."

    "Για φουρό κι του χουρό
    μας πήρανε το πατηρό.
    Κι για τ΄κρεμαστή καρφίτσα
    μας πήρανε τη Λιαγκορίτσα ".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ τον ανώνυμο σχολιαστή που αναπαρήγαγε το κωμικό ποιηματάκι μου.Με μια διόρθωση: Ζέλη,Λέο και Μπαρκμά...
      Η Λέο είναι τοποθεσία Νοτιοδυτικά της Απάνω Σουβάλας με μικρές καλλιεργήσιμες βραγιούλες.
      Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΕΚ ΤΟΥ ΠΡΟΧΕΙΡΟΥ
      ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ

      Διαγραφή