Μίκης Θεοδωράκης - AΡΝΗΣΗ ( Στο περιγιάλι το κρυφό, 1962 ) - Μαρία Φαραντούρη

Γιώργος Βιδάκης

Η ομορφιά, αλλά και το μεγαλείο της ποίησης, είναι πως ο καθένας μας μπορεί να ερμηνεύσει με διαφορετικό τρόπο την τεράστια πολυσημία της. Η «Άρνηση», είναι ένα ερωτικό ποίημα, αλλά και ποίημα που μπορεί να περικλείει ένα από τα προσφιλή θέματα του Σεφέρη, την τραγικότητα του ανθρώπου......
Ξεκινάει με όνειρα, με επιθυμίες, αλλά και με πάθος για τη ζωή, αλλά που κάποια στιγμή συνειδητοποιεί πως η ζωή του είναι ένα μοιραίο λάθος. Βρίσκεται σε ένα λανθασμένο δρόμο κι αποφασίζει να αλλάξει ζωή.

Ο ερωτισμός του ποιήματος μαρτυρείται στον πρώτο στίχο με τη λέξη «κρυφό», μάλλον τόπος μυστικής συνάντησης, αλλά και από το γράψιμο του ονόματος στην άμμο που δηλώνει και την εφήμερη διάρκεια της ζωής – «και σβήστηκε η γραφή».

Είναι λίγες, σπάνιες και νοσταλγικές οι στιγμές για ένα ερωτευμένο ζευγάρι, να περπατάει σ’ ένα ερημικό, αμμουδερό ακρογιάλι πιασμένοι χέρι-χέρι… Η Άρνηση βρίσκεται πάντα μπροστά τους. Η Άρνηση της φύσης να σβήσει τη δίψα τους « μα το νερό γλυφό», η Άρνηση της αμμουδιάς να κρατήσει το χαραγμένο όνομα. Οι όμορφες και σπάνιες τέτοιες στιγμές είναι λίγες για όλους μας και τις χαιρόμαστε με μεγάλη και απερίγραπτη απόλαυση, αλλά «ωραία που φύσηξεν ο μπάτης» και πάνω στην αισθησιακή και οργασμική ομορφιά – πόσο φευγαλέο είναι αυτό το γράψιμο – και χάνονται τα πάντα στη γρήγορη ζωή μας. Ιδού η σκληρή και ταπεινωτική Άρνηση.

Και τέλος, η Άρνηση της ίδιας της ζωής να πραγματοποιήσουμε τα όνειρα και τις επιδιώξεις μας. Και πάντα με μελαγχολία παραδεχόμαστε το πεπρωμένο (η άνω τελεία το λέει αυτό!) και μοιραία αλλάζουμε ζωή. Είναι μία σημαντική ποιητική οικονομία του Σεφέρη.
Να θυμηθούμε εδώ πως όταν γινόταν η κηδεία του Σεφέρη, το 1971, τον καιρό της Δικτατορίας, με αυτό το τραγούδι χιλιάδες κόσμος συνόδεψε τον ποιητή στον τάφο.

ΘΩΜΑΣ Γ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Στίχοι: Γιώργος Σεφέρης, Τετράδιο Γυμνασμάτων-Σχέδια για ένα καλοκαίρι Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Ερμηνεία : Μαρία Φαραντούρη "Επιφάνια" 1962 Σύνθεση έργου: 1960, Παρίσι Από συναυλία με την κρατική ορχήστρα του Βρανδεμβούργου στη φιλαρμονική του Βερολίνου τον Μάιο του 2018. Διεύθυνση: Συμεών Ιωαννίδης Σολίστ: Λευτέρης Σταμπούλογλου Στο περιγιάλι το κρυφό κι άσπρο σαν περιστέρι διψάσαμε το μεσημέρι μα το νερό γλυφό. Πάνω στην άμμο την ξανθή γράψαμε τ’ όνομά της Ωραία που φύσηξε ο μπάτης και σβήστηκε η γραφή . Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος πήραμε τη ζωή μας· λάθος! κι αλλάξαμε ζωή.