Ο Ακρίτας στοχάστηκε και έπραξε τοιούτως:
- Θα πεθάνω, Θάνατε, όχι όταν θελήσεις εσύ, αλλά όταν εγώ
θελήσω. Σε τούτη την έσχατη ολική πράξη, δε θα γίνει το δικό
σου, αλλά το δικό μου. Παλεύω τη θέληση σου. Παλεύω τη
δύναμη σου. Σε καταπαλεύω ολόκληρον. Μπαίνω μέσα στη γη,....
όταν εγώ αποφασίσω, όχι όταν αποφασίσεις εσύ. Και σένανε σε
αφήνω ρέστο και ταπί. Με βλέπεις κατεβασμένο στον άδη
αφεαυτού μου και αυτοθέλητα. Και ανατριχιάζεις εσύ και το
βασίλειο σου. Ο τάφος, η ταφόπλακα, το σκοτάδι, το ποτέ πια, και
όλα σου τα υπάρχοντα μπροστά στην πράξη μου και στην επιλογή
μου μένουν εμβρόντητα και χάσκουν.
θελήσω. Σε τούτη την έσχατη ολική πράξη, δε θα γίνει το δικό
σου, αλλά το δικό μου. Παλεύω τη θέληση σου. Παλεύω τη
δύναμη σου. Σε καταπαλεύω ολόκληρον. Μπαίνω μέσα στη γη,....
όταν εγώ αποφασίσω, όχι όταν αποφασίσεις εσύ. Και σένανε σε
αφήνω ρέστο και ταπί. Με βλέπεις κατεβασμένο στον άδη
αφεαυτού μου και αυτοθέλητα. Και ανατριχιάζεις εσύ και το
βασίλειο σου. Ο τάφος, η ταφόπλακα, το σκοτάδι, το ποτέ πια, και
όλα σου τα υπάρχοντα μπροστά στην πράξη μου και στην επιλογή
μου μένουν εμβρόντητα και χάσκουν.
Δημήτρης Λιαντίνης : "Γκέμμα"
Γέννηση: 23 Ιουλίου 1942
Έφυγε αυτοθέλητα τον Ιούλιο 1998.
Τα ριζίτικα τραγούδια ανήκουν κυρίως στη Δυτική Κρήτη. Ωστόσο, είναι διαδεδομένα και στην Κεντρική Κρήτη.
Ρίζες, είναι οι υπώρειες και τα ριζίτικα τραγουδιούνται στα χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των ορέων. Από τις ρίζες των βουνών έλαβαν την ονομασία τους και τα τραγούδια: και από τον Ψηλορείτη (Ίδη) και τη Δίκτη, αλλά κυρίως τα Λευκά Όρη του Ν. Χανίων. Εξάλλου, υπάρχουν άλλες δύο απόψεις για την ονομασία "ριζίτικα": η μια δέχεται ότι πήραν το όνομά τους από την αρχαία Ριζηνία (Μεσκλά) και η άλλη διαπιστώνει, πως όπως π.χ. για άλλες κατηγορίες τραγουδιών υπάρχουν οι όροι "ανατολίτικα", "Μοραΐτικα" κλπ., έτσι αναλόγως τα τραγούδια της ρίζας, των προγόνων, της γενιάς, τα ονόμασε ο λαός Ριζίτικα.
Τα τραγούδια αυτά έχουν μακρά παράδοση και καλύπτουν πολλούς τομείς της έκφρασης του λαού, όπως τραγούδια της τάβλας (του τραπεζιού), της στράτας (εν πορεία), ενώ λέγονται επίσης στους γάμους, στις γιορτές και στις βαπτίσεις, όπως και σε περιπτώσεις γλεντιού. Η θεματολογία τους είναι ηρωικά - επαναστατικά κατά των κατακτητών, ιστορικά, αφηγηματικά, της ξενιτιάς, θρησκευτικά, αλληγορικά, της αγάπης, ποιμενικά κλπ. Η μουσική τους είναι σοβαρή και με στοιχεία πόνου.
Τα ριζίτικα τραγούδια δε χορεύονται.
Τραγουδιούνται σε 32 μελωδίες, ή ομαδικά - χορωδιακά, ή αρχικά άδεται ένα ημιστίχιο από έναν τραγουδιστή και κατόπιν αυτό επαναλαμβάνεται χορωδιακά από την παρέα (καθ' υπακοήν και κατ' αντιφώνησιν), ενώ αρκετά ριζίτικα είναι ιδιόμελα με δικές τους μελωδίες. Δεν υπάρχει πάντα ομοιοκαταληξία, ο στίχος δεν είναι πάντα δεκαπεντασύλλαβος αν και αυτός υπερέχει στατιστικά.
Στίχοι - Μουσική : Παραδοσιακοί
Ερμηνεία : Νίκος Ξυλούρης
Από τον Δίσκο "ΡΙΖΙΤΙΚΑ" Μάιος του 1971.
Ενορχήστρωση : Γιάννη Μαρκόπουλου
Ο Διγενής ψυχομαχεί
κι η γης τόνε τρομάζει
κι η πλάκα τον ανατριχιά
πως θα τόνε σκεπάσει
γιατί από `κειά που κοίτεται
λόγια `ντρειωμένου λέει:
Νάχεν η γης πατήματα
κι ο ουρανός κερκέλια
να πάτουν τα πατήματα
να `πιανα τα κερκέλια
ν’ ανέβαινα στον ουρανό,
να διπλωθώ να κάτσω
να δώσω σείσμα τ’ ουρανού.
Έπαιξαν οι μουσικοί
Νίκος και Γιάννης Ξυλούρης: κρητική λύρα
Κώστας Τσακαλίδης: ποντιακή λύρα
Αριστείδης Βασιλάρης: θιαμπόλι
Τάσος Διακογιώργης: σαντούρι
Κώστας Κεκές: ασκομπαντούρα
Θανάσης Αραπίδης: κλαρίνο
Γιάννης Ξυλούρης και Ζαχαρίας Φασουλάς: λαούτα
Παντελής Δεσποτίδης: ούτι
Δήμητρης Φάμπας: κιθάρα
Τώνης Αγάς: μπαγλαμάς
Σωτήρης Ταχιάτης: βιολοντσέλο μονόχορδο
Κώστας Κοντογιώργος: νταούλι με βίτσα
Βαγγέλης Μεθυμάκης: κρουστά
Λευτέρης Ψωμιάδης: ήχοι από αλυσίδα (πέτρες και σίδερο)
Ανδρέας Ροδουσάκης: κόντραμπάσο
Ρίζες, είναι οι υπώρειες και τα ριζίτικα τραγουδιούνται στα χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των ορέων. Από τις ρίζες των βουνών έλαβαν την ονομασία τους και τα τραγούδια: και από τον Ψηλορείτη (Ίδη) και τη Δίκτη, αλλά κυρίως τα Λευκά Όρη του Ν. Χανίων. Εξάλλου, υπάρχουν άλλες δύο απόψεις για την ονομασία "ριζίτικα": η μια δέχεται ότι πήραν το όνομά τους από την αρχαία Ριζηνία (Μεσκλά) και η άλλη διαπιστώνει, πως όπως π.χ. για άλλες κατηγορίες τραγουδιών υπάρχουν οι όροι "ανατολίτικα", "Μοραΐτικα" κλπ., έτσι αναλόγως τα τραγούδια της ρίζας, των προγόνων, της γενιάς, τα ονόμασε ο λαός Ριζίτικα.
Τα τραγούδια αυτά έχουν μακρά παράδοση και καλύπτουν πολλούς τομείς της έκφρασης του λαού, όπως τραγούδια της τάβλας (του τραπεζιού), της στράτας (εν πορεία), ενώ λέγονται επίσης στους γάμους, στις γιορτές και στις βαπτίσεις, όπως και σε περιπτώσεις γλεντιού. Η θεματολογία τους είναι ηρωικά - επαναστατικά κατά των κατακτητών, ιστορικά, αφηγηματικά, της ξενιτιάς, θρησκευτικά, αλληγορικά, της αγάπης, ποιμενικά κλπ. Η μουσική τους είναι σοβαρή και με στοιχεία πόνου.
Τα ριζίτικα τραγούδια δε χορεύονται.
Τραγουδιούνται σε 32 μελωδίες, ή ομαδικά - χορωδιακά, ή αρχικά άδεται ένα ημιστίχιο από έναν τραγουδιστή και κατόπιν αυτό επαναλαμβάνεται χορωδιακά από την παρέα (καθ' υπακοήν και κατ' αντιφώνησιν), ενώ αρκετά ριζίτικα είναι ιδιόμελα με δικές τους μελωδίες. Δεν υπάρχει πάντα ομοιοκαταληξία, ο στίχος δεν είναι πάντα δεκαπεντασύλλαβος αν και αυτός υπερέχει στατιστικά.
Στίχοι - Μουσική : Παραδοσιακοί
Ερμηνεία : Νίκος Ξυλούρης
Από τον Δίσκο "ΡΙΖΙΤΙΚΑ" Μάιος του 1971.
Ενορχήστρωση : Γιάννη Μαρκόπουλου
Ο Διγενής ψυχομαχεί
κι η γης τόνε τρομάζει
κι η πλάκα τον ανατριχιά
πως θα τόνε σκεπάσει
γιατί από `κειά που κοίτεται
λόγια `ντρειωμένου λέει:
Νάχεν η γης πατήματα
κι ο ουρανός κερκέλια
να πάτουν τα πατήματα
να `πιανα τα κερκέλια
ν’ ανέβαινα στον ουρανό,
να διπλωθώ να κάτσω
να δώσω σείσμα τ’ ουρανού.
Έπαιξαν οι μουσικοί
Νίκος και Γιάννης Ξυλούρης: κρητική λύρα
Κώστας Τσακαλίδης: ποντιακή λύρα
Αριστείδης Βασιλάρης: θιαμπόλι
Τάσος Διακογιώργης: σαντούρι
Κώστας Κεκές: ασκομπαντούρα
Θανάσης Αραπίδης: κλαρίνο
Γιάννης Ξυλούρης και Ζαχαρίας Φασουλάς: λαούτα
Παντελής Δεσποτίδης: ούτι
Δήμητρης Φάμπας: κιθάρα
Τώνης Αγάς: μπαγλαμάς
Σωτήρης Ταχιάτης: βιολοντσέλο μονόχορδο
Κώστας Κοντογιώργος: νταούλι με βίτσα
Βαγγέλης Μεθυμάκης: κρουστά
Λευτέρης Ψωμιάδης: ήχοι από αλυσίδα (πέτρες και σίδερο)
Ανδρέας Ροδουσάκης: κόντραμπάσο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε να σέβεστε τους συνομιλητές σας και να αποφεύγετε, τις ύβρεις και τους χαρακτηρισμούς. Να αποφεύγετε να γράφετε ανώνυμα. Όλα τα σχόλια πρέπει να εγκριθούν πριν δημοσιευθούν.