"Γ"
Από αυτό το μήνα και κάθε μήνα θα αναδημοσιεύουμε το απόσπασμα που συνοδεύεται και από φωτογραφικό υλικό και περιλαμβάνεται στις σελίδες του ημερολογίου του Λαογραφικού - Ιστορικού Συλλόγου Πολυδρόσου του 2009, που επιμελήθηκε ο τέως Πρόεδρος του Συλλόγου Αλέκος Βαλάσκας (Ολόκληρη η εισαγωγή-πρόλογος του ημερολογίου http://polydrososparnassou.
# Ερχόμουνα απ το χωράφι το βράδυ, τι να πρωτοκάμω? Νερό να φέρω........
Επιστροφή από τον κάμπο Φωτ. Δ. Βλάχου
... απ τη βρύση, αλεύρι να περάσω από τη κσάρα για ζύμωμα, προζύμι να πιάσω, παιδιά, άνδρας.....
Βάζαμε στο τράστο λίγο βαμπάκι και πααίναμε στη σκαλίτσα πούχε ο Τσαρμακλής, χτυπάγαμε το παραθυράκι ,άνοιγε ο μπάρπα Γιώργης ο συχωρεμένος, παίρναμε 1-2 ρέγγες, σπίρτα, οινόπνευμα. 'Οποτε πλάγαμε το βαμπάκι ξεχρεώναμε τα βερεσέδια στα μαγαζιά. Με 2-3 αυγά παίρναμε 5 δράμια μπογιά στη Βασίλω τ' Γεωργούση. Πέρναγε ο ψαράς , δίναμε άλλοτε καλαμπόκι, άλλοτε βαμπάκι και παίρναμε παλαμίδα..........
Τρώγαμε κρέας πότε -πότε την Κυριακή, το κόβαμε κομματάκια και το βράζαμε μαζί με ρύζι, μακαρόνια, τραχανά. Το λάδι με οικονομία, μια κουταλιά ο ένας και μια κουταλιά του Χριστού. Την άλλη μέρα φασόλια, την άλλη κουκιά, ύστερα ρεβύθια, φακή, όλη τη βδομάδα.........#
Βασιλική Μερτζάνη: Γεννήθηκε στο Πολύδροσο Παρνασσού. Επί 15 χρόνια ήταν Γεν. Γραμματέας της ΧΕΝ Αθηνών και εν συνεχεία Πρόεδρος. Έχει τελειώσει σχολή γραμματέων και έχει δυο παιδιά. Το ενδιαφέρον της για το περιβάλλον ενισχύθηκε λόγω της ειδικότητας του γιου της (Δρ. βιολόγος) με το δάσος και τα μεγάλα θηλαστικά. Από το 1999 μέλος των Φίλων και εθελόντρια στις Βιβλιαγορές και στις ξεναγήσεις των μαθητών στο Μουσείο. Είναι μέλος του Δ.Σ. των Φίλων και Υπεύθυνη Τύπου από το 2004.
ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΦΗΓΗΜΑ ΄΄ΧΡΟΝΙΑΡΕΣ ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ΄΄
ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ Η ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ Ν ΒΕΛΗ
/ Τα Χριστούγεννα οι παλιοί όπως τόχα ακούσει απ τη μάνα μου, ρίχνανε μια σχίζα στη φωτιά και λέγανε ότι αραβωνιάζανε τη φωτιά.Την Πρωτοχρονιά , το βράδυ τ' Αι Βασιλειού ματαβαίνανε ένα ξύλο στη φωτιά και λέγανε ότι την παντρεύανε. Τα Χριστούγεννα χτύπαγε η καμπάνα στις τρείς η ώρα τη νύχτα και πααίναμε στην εκκλησιά. Αμά γυρίζαμε στο σπίτι θέλα φάμε, το φαί ήταν έτοιμο. Για τ Αι Βασιλειού φκιάναμε το βράδυ τις δίπλες με πλαστό φύλλο και πετιμέζι, σιαμόπτα,στη γάστρα, άλλα καημένα, αλλά άκαγα , άλλα φουσκώνανε με το πετιμέζι, αλλα γενόντανε λάσπη, άλλα ήτανε ξερά, άλλα χλωρά!
Το πρωί οι νοικοκυράδες παίρνανε γλυκά , λεφτά, καλαμπόκι, σιτάρι, βαμπακόσπορο, ότι ήθελες έβλεπες και τα πααίνανε στη βρύση. Έτρεχε τότε το νερό στις κουρίτες . Τα ρίχνανε μέσα να τρέξνε τα εισοδήματα, όπως τρέχει το νερό της βρύσης. Δραμάγανε ύστερα τα τρελάδια να βρούνε κανένα πενηνταράκι.
Την παραμονή τ' Αιασών (Θεοφάνεια) παίρνανε στάχτη και γυρίζανε γυροβολιά στα σταλάματα τ' σπιτιού και ρίχνανε να φύγνε τα σκαλικατζούρια. Μαζεύαμε στο σπίτι όλους τους αγιασμούς της χρονιάς, απ' της Παναγιάς και τις άλλες γιορτάδες που ψέλναμε αγιασμό. Βάζαμε και τον αγιασμό απ ' των Αιασών και αγιάζαμε το σπίτι, τα πράματα, τα λουλούδια. Ο παππάς πέρναγε την παραμονή και άγιαζε τα σπίτια.
Ανήμερα τ' Αιασών έλεγε η γιαγιαμ' να χύσουμε τα νερά που είχαμε στο σπίτι, στη βαρέλα και όπου αλλού , να μην μείνει νερό, γιατί γινόταν ο μεγάλος Αγιασμός.
Άμα τ' Αι βασιλειού έκανε ήλιο , λέγανε θα παέι καλά η χρονιά, τα σπαρτά θάναι καλά .Οι τσοπαναραίοι σπάζανε ρόιδο για τα πράματα. Ανήμερα τ' Αι βασιλειού σφάζαμε μια κότα να ματώσει ο χρόνος για να παέι καλά και φκιάχναμε μια σούπα. Το ξετάζανε ποιόν θαλα δείς πρώτον το πρωί.
Αν ήταν γερός θα ήσανε και συ γερός και ποιός θαλά μπαινε πρώτος στο σπίτι, το ξετάζανε .Μαζευόμασταν με την οικογένεια και τρώγαμε.
Τις Αποκριές γλενταγαμε και με αλλουνούς. Άμα γενότανε χορός στην πλατεία, εμείς οι γυναίκες στεκόμασταν ορθές, που να καθήσουμε στο καφενείο... και κοιτάγαμε μαζωμένες κοντά στην εκκλησία.
"γενόντανε μασκαράδες , γλεντάγανε στα σπίτια...."
Τότε καταλαβαίναμε τις Απόκριες , γενόντανε μασκαράδες, γλεντάγανε στα σπίτια, ξεσκάζανε λίγο ο κόσμος. Απ' τις Τυραπόκριες ώς τις Κρεαταπόκριες δεν τρώγαμε όσπρια, φκιάχναμε πίτες, κουρκούτι. Την Καθαρή Δευτέρα ότι περίσευε(αν περίσευε) το ρίχναμε στα ζά και πλέναμε με θολόστακτη τα πιάτα, τα τετζέρια, τα ταψια, να μην είναι αρτυμένα.
Θές να σου πω και για τις άλλες μέρες? Είχα τόσες δουλειές που δεν αδειαζα να βγώ έξω. Ερχόμουνα απ το χωράφι το βράδυ, τι να πρωτοκάμω? Νερό να φέρω απ τη βρύση, αλεύρι να περάσω από τη κσάρα για ζύμωμα, προζύμι να πιάσω, παιδιά, άνδρας.....
Βάζαμε στο τράστο λίγο βαμπάκι και πααίναμε στη σκαλίτσα πούχε ο Τσαρμακλής, χτυπάγαμε το παραθυράκι, άνοιγε ο μπάρπα Γιώργης ο συχωρεμένος, παίρναμε 1-2 ρέγγες, σπίρτα, οινόπνευμα. Όποτε πλάγαμε το βαμπάκι ξεχρεώναμε τα βερεσέδια στα μαγαζιά. Με 2-3 αυγά παίρναμε 5 δράμια μπογιά στη Βασίλω τ' Γεωργούση.
Πέρναγε ο ψαράς , δίναμε άλλοτε καλαμπόκι, άλλοτε βαμπάκι και παίρναμε παλαμίδα. Είχε ένα σακί για το βαμπάκι, άλλο για το καλαμπόκι. Άμα ήτανε μικρά τα ψάρια, τα μετράγαμε και τα μοιράζαμε, εγώ έτρωγα τα κεφάλια για να φάνε περισσότερο τα παιδια. Τρώγαμε κρέας πότε -πότε την Κυριακή, το κόβαμε κομματάκια και το βράζαμε μαζί με ρύζι, μακαρόνια, τραχανά .
Το λάδι με οικονομία, μια κουταλιά ο ένας και μια κουταλιά του Χριστού. Την άλλη μέρα φασόλια , την άλλη κουκιά, ύστερα ρεβύθια, φακή, όλη τη βδομάδα.
Τώρα έχω απ' ούλα να φάω, αλλά δεν κάνει! Να μην σου ειπώ άλλα απ' τα παλιά, μονάχα τα καλά πούχομε τώρα δεν τα εχτιμάμε.
Και μια παλιά ιστορία να γελάσεις από τον Τουφεκαλέξη. Είχε πολλές ο συχωρεμένος .Φόραγε φουστανέλες πάντοτε. Μια φορά πήγε να δεί το γιό του στην Αθήνα . Η νύφη που ήταν απ' αλλού δεν ματάχε δεί φουστανέλα. Λέει στον άντρα της, που θα κοιμηθεί το βράδυ ο γέρος με τα πανιά ? Τ' άκουσε ο Τουφεκαλέξης. Λέει στο γιό του, θα βγού ίσαμε το καφενείο. Φεύγει και ένα κιαυτού στο χωριό. Έχει γίνει μονόλογος στο χωριό.... Καλέ Γιάννη ο γέρος με τα πανιά που θα
κοιμηθεί ? //
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Το υπέροχο εθιμογραφικό και ηθογραφικό βιβλίο της Βασιλικής Χριστοπούλου Μερτζάνη , "Μια Σουβαλιώτισσα θυμάται ", για τη συγγραφή του οποίου η συγγραφέας συνομίλησε με 20 Σουβαλιώτισσες, εκδόθηκε από το Σύνδεσμο Πολυδροσιωτών Παρνασσού το 2002 με την ευγενική χορηγία και οικονομική προσφορά των " Λένας Ε Χριστοπούλου , Ιωάννη Χρ Κορτσέλη, Ντίνας Λ. Παναγιώτου , Ντίνας Ε Χριστοπούλου, Θάλειας Ε Σκουρογιάννη και Στυλιανής Ζόμπολα.
*Για το ημερολόγιο του Λαογραφικού Συλλόγου που εκδόθηκε το 2009 με έξοδα του Συλλόγου, οι φωτογραφίες ήταν ευγενική προσφορά μελών, φίλων του Συλλόγου και συγχωριανών μας αλλά και των συμπατριωτών μας φωτογράφων Δημήτρη Βλάχου και Γιάννη Ρέββα.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ .......
"Γ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου