Χριστόδουλος Χάλαρης - ΤΟΥ ΡΙΖΙΚΑΡΗ - Χρύσανθος

Γιώργος Βιδάκης

Του κλήδονα 

Ο ‘Κλήδονας’ είναι ένα πανάρχαιο έθιμο. Η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου, ....
«κλήδων» ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ' επέκταση το άκουσμα σιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.

Ο «Κλήδονας» είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με τον οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπανδρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποια ή σε κάποιες από αυτές να φέρουν από το πηγάδι ή την πηγή το"αμίλητο νερό".
Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας, το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα προσωπικό της αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρι. Στη συνέχεια το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα, το οποίο δένεται γερά με ένα κορδόνι ("κλειδώνεται") απαγγέλοντας ένα στιχάκι για να τους βοηθήσει ο Αη Γιάννης στην προφητεία και τοποθετείται σε ταράτσα ή άλλο ανοιχτό χώρο. Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων. Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Μάλιστα λένε πως ο Άι-Γιάννης φέρνει τύχες και γι' αυτό έπρεπε από την παραμονή να έχουν τακτοποιήσει όλες τις οικιακές δουλειές. Αυτός είναι ο λόγος που τον Άγιο αυτόν τον λέμε και Ριζικάρη.

Στίχοι: Νίκος Γκάτσος Μουσική: Χριστόδουλος Χάλαρης Ερμηνεία : Χρύσανθος "Δροσουλίτες" 1975 Κόσμε κόσμε του μπαξέ μου δυοσμε κόσμε κόσμε του Θεού φουμιά. Κάμε κάμε λουλουδάκι νά `μαι νά `μαι νά `μαι σ’ ακροποταμιά. Βαφτιστή μου κι άγιε Κλήδονα βάλε μέλι στ’ αγριοκύδωνα Φίλε φίλε τον αητό σου στείλε φίλε φίλε πάνω στα βουνά. Τρέξε τρέξε με τον ήλιο παίξε τρέξε τρέξε κι ο καιρός περνά. Βαφτιστή μου καμηλιέρη μου πες μου τώρα για το ταίρι μου Χάρε χάρε τους γερόντους πάρε Πάρε πάρε κι άσε τα παιδιά. Κοίτα κοίτα τη χρυσή σαΐτα κοίτα κοίτα πόχουν στην καρδιά. Βαφτιστή μου Ριζικάρη μου ποιος θα πάρει το λογάρι μου. Βράδυ βράδυ γύρω στο πηγάδι Βράδυ βράδυ έμπα στο χορό. Μίλα μίλα στης καρδιάς τα φύλλα μίλα μίλα δροσερό νερό. Βαφτιστή μου και Σωτήρα μου πες μου πάλι για τη μοίρα μου. Κόσμε κόσμε του μπαξέ μου δυοσμε κόσμε κόσμε του Θεού ματιά Κάμε κάμε αγεράκι νά `μαι νά `μαι νά `μαι πάνω απ’ τη φωτιά. Βαφτιστή μου κι άγιε Κλήδονα βάλε μέλι στ’ αγριοκύδωνα Αποποίηση: Το βίντεο δεν προορίζεται για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Το ακουστικό περιεχόμενο δεν ανήκει σε εμένα και δεν έχω κέρδος από αυτό το βίντεο. Δεν είμαι κύριος πνευματικών δικαιωμάτων του περιεχομένου. Είναι από την προσωπική μου συλλογή και είναι καθαρά για Διασκέδαση.