Erotokritos - Ross Daly

Γιώργος Βιδάκης

Η γνωστή παραδοσιακή μελωδία, ερμηνευμένη εξαίσια από το μοναδικό ROSS DALY.

Η δική μου ενασχόληση στο πεδίο της Κρητικής μουσικής είναι σε μεγάλο βαθμό καθαρά προσωπικής φύσεως και σε καμία περίπτωση δεν με αφορά η γενική αντίληψη περί αυθεντικότητας. .....
Επίσης δεν θεωρώ τον εαυτό μου καθεαυτό "παραδοσιακό μουσικό", τουλάχιστον όχι με το συνηθισμένο και γενικώς αποδεκτό νόημα του όρου. Κατά τη διάρκεια της ζωής μου έχω αγαπήσει και εμβαθύνει σε πολλές και διαφορετικές μουσικές παραδόσεις και, παρόλο που γνωρίζω πολύ καλά πόσο μοναδική και ξεχωριστή είναι η κάθε μια, ποτέ δεν βρήκα λόγο να τις κατηγοριοποιήσω και να χαράξω σύνορα ανάμεσά τους.
Ross M. Daly

O Ross Daly δύσκολα μπορεί να χωρέσει σε κάποιο ‘εθνικό’ στερεότυπο, γεννημένος στην Αγγλία από Ιρλανδούς γονείς έχει ζήσει σε πολλές, διαφορετικές γωνιές του πλανήτη, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει επιλέξει την Κρήτη ως τόπο κατοικίας και μουσικής δημιουργίας. Γνωστός και αγαπητός επίσης με την ιδιότητα του να φέρνει ανθρώπους κοντά, ο Ross Daly έφτιαξε το μουσικό του εργαστήριο “Λαβύρινθος”, όπου καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο συναντιούνται και πλέκουν θαυμάσιους, μαγικούς ήχους-σταυροδρόμια. Το εργαστήρι στεγάζεται πλέον στο χωριό Χουδέτσι και έχει γίνει πυρήνας μουσικών πειραματισμών και σεμιναρίων, μια φωλιά δημιουργικότητας. Είναι δυνατόν διαφορετικά είδη μουσικής να ακούγονται οικεία σε διαφορετικά γεωγραφική μήκη και πλάτη; Ο Ross Daly, ως γνήσιος πολίτης του κόσμου, μας εισάγει στα γοητευτικά μονοπάτια της «τροπικής μουσικής», επισημαίνοντας τη σημασία των πολιτισμικών σταυροδρομίων και των ιστορικών αλληλεπιδράσεων. Ο Ερωτόκριτος είναι μία έμμετρη μυθιστορία που συντέθηκε από τον Βιτσέντζο Κορνάρο στην Κρήτη τον 17ο αιώνα. Αποτελείται από 10.012 ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους στην Κρητική διάλεκτο. Κεντρικό θέμα του είναι ο έρωτας ανάμεσα σε δύο νέους, τον Ερωτόκριτο και την Αρετούσα, και γύρω από αυτό περιστρέφονται και άλλα θέματα όπως η τιμή, η φιλία, η γενναιότητα και το κουράγιο. Μαζί με την Ερωφίλη του Γεώργιου Χορτάτση είναι τα σημαντικότερα έργα της κρητικής λογοτεχνίας. Ο Ερωτόκριτος πέρασε στην λαϊκή παράδοση και παραμένει δημοφιλές κλασικό έργο, χάρη και στη μουσική με την οποία έχει μελοποιηθεί. Η απήχηση του έργου ήταν πολύ μεγάλη. Παρατηρούνται επιδράσεις του σε μαντινάδες και επιπλέον στην Κρήτη δημιούργησε μυθολογική παράδοση: τα ονόματα των ηρώων έχουν επιβιώσει ως σήμερα ως βαφτιστικά και η λαϊκή φαντασία ονόμασε «παλάτι του Ηράκλη» τις στήλες του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα. Η μεγάλη διάδοση του έργου μαρτυρείται από λόγιους και ξένους περιηγητές καθ' όλον τον 18ο και 19ο αι, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι άνθρωποι στην Κρήτη γνώριζαν όλο το έργο απ' έξω. Ακόμα και ο Γιώργος Σεφέρης αναφέρει ότι στη Σμύρνη στις αρχές του 20ου αι. η κατανόηση του έργου ήταν πολύ εύκολη, παρά την έντονα ιδιωματική γλώσσα. Η μεγαλύτερη όμως απόδειξη της απήχησης του έργου είναι η επίδραση που άσκησε στη νεοελληνική ποίηση. Παραδείγματα ποιημάτων επηρεασμένων από τη στιχουργική του είναι Ο Κρητικός του Δ. Σολωμού, το Μήτηρ Θεού του Α. Σικελιανού, ο Επιτάφιος του Γ. Ρίτσου, ο Νέος Ερωτόκριτος του Παντελή Πρεβελάκη.