Οι διακρίσεις εναντίον Ελλήνων και οι επιθέσεις της Κου Κλουξ Κλαν

Όπως και άλλοι μετανάστες από μεσογειακές χώρες, οι Έλληνες βίωσαν έντονες διακρίσεις στις ΗΠΑ στις αρχές κυρίως του 20ου αιώνα. Οι μισθοί τους ήταν χαμηλότεροι από των Αμερικανών, αναλάμβαναν πολύ συχνά τις πιο επικίνδυνες εργασίες και τους απαγορευόταν να κατοικούν και αγοράζουν ακίνητα σε συγκεκριμένες περιοχές. Μάλιστα η Κού Κλουξ Κλαν προέβη σε επιθέσεις εναντίον τους. .....

Της Κατρίν Αλαμάνου
Ο Andrew Dallas (Αντρέας Δάλλιος) με την Αμερικανίδα σύζυγό του Nell Maddy βρήκαν καιόμενους σταυρούς της Κου Κλουξ Κλαν στο εστιατόριό τους και στην αυλή των γονιών της N. Maddy. Ο λόγος ήταν ότι προχώρησαν σε μεικτό γάμο. Ο Αντρέας Δάλλιος γεννήθηκε το 1896 στον Πύργο και πέθανε το 1991 στις ΗΠΑ, στο Salt Lake City της Γιούτα, όπως ανέφερε στο tvxs.gr, o ανηψιός του, Κώστας Γεωργόπουλος.

O John Michelog (Γιάννης Μιχελογιαννάκης), δέχτηκε επίθεση από την Κου Κλουξ Κλαν επειδή πήγε βόλτα με το καινούριο του αυτοκίνητο μια νεαρή Αμερικανίδα. Σώθηκε από συμπατριώτες του.

Ιστορική αναδρομή-Έλληνες της Γιούτα

Από τους τρεις Έλληνες που απαριθμούνται στην απογραφή του 1900 στη Γιούτα των ΗΠΑ, ο ένας, ο Λεωνίδας Σκλήρης, «άνοιξε τα σύνορα» της Γιούτα για τους συμπατριώτες του. Ήταν ένα είδος εργατοπατέρα που έλεγχε τους Έλληνες εργάτες στο Κολοράντο, στη Γιούτα και τη Νεβάδα. Ο Σκλήρης ωθούσε τους εργαζόμενους συχνότατα στο να γίνουν απεργοσπάστες. Χρέωνε σε κάθε μετανάστη υπέρογκα ποσά για την εύρεση εργασίας, από 20 ως 50 δολάρια, ένα μέρος από τα οποία προοριζόταν για τα αφεντικά των ορυχείων.

Μέχρι το 1905 χιλιάδες Έλληνες είχαν φτάσει στη Γιούτα. Το ίδιο έτος, έχτισαν μια ελληνική εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα. στην περιοχή που αργότερα ονομάστηκε «ελληνική πόλη», όπου έμεναν Έλληνες μετανάστες. Πολλές κηδείες πραγματοποιήθηκαν στην ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδας, νέων ανδρών που σκοτώθηκαν από πτώσεις άνθρακα και μεταλλευμάτων, σε εργατικά ατυχήματαστους σιδηροδρόμους καθώς και στα χυτήρια μεταλλευμάτων. Εκατόν πενήντα τρεις Έλληνες μετανάστες σκοτώθηκαν από το 1907 ως το 1960, οι περισσότεροι στην μεταξύ του 1910 και του 1924. Πολλοί ζούσαν με τον φόβο μήπως αρρωστήσουν ή τραυματιστούν, καθώς οι γιατροί των εταιριών συνήθιζαν να προβαίνουν σε ακρωτηριασμό πολύ εύκολα.

Οι Έλληνες, αρχικά μπήκαν στο στόχαστρο των Αμερικανών εργατών επειδή δούλευαν με πολύ χαμηλότερους μισθούς και δεν συμμετείχαν στις απεργίες, εξαιτίας φυσικά του Σκλήρη. Στη συνέχεια, όμως, σύντομα προσέλκυσαν το ενδιαφέρον ηγετών συνδικαλιστικών οργανώσεων όταν έκαναν απεργία το 1909 στο χυτήριο του Murray. Στην απεργία του ορυχείου Bingham στη Γιούτα το 1912, η Αμερικανική Ένωση Εργαζομένων συνειδητοποίησε ότι θα έπρεπε να εντάξει τους Έλληνες, οι οποίοι αποτελούσαν τον μεγαλύτερο αριθμό των εργαζομένων, αλλιώς η προσπάθειά τους θα αποτύγχανε. Οι Έλληνες προσχώρησαν στην απεργία κατά κύριο λόγο για να απομακρύνουν τον Λεωνίδα Σκλήρη από εκπρόσωπό τους. Παρόλο που η απεργία δεν απέδωσε, ο Σκλήρης αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την προσοδοφόρα θέση του.

Με το ξεκίνημα του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη, η εχθρότητα προς τους νέους μετανάστες από την Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, αυξήθηκε στις ΗΠΑ και πήρε τεράστιες διαστάσεις, όταν η Αμερική εισήλθε στον πόλεμο. Οι Έλληνες ήταν αρχικά επιφυλακτικοί στο να υπηρετήσουν στις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ. Σημειώνεται ότι νωρίτερα, με το ξέσπασμα των Βαλκανικών Πολέμων, το 1912, περισσότεροι από 200 Έλληνες έφυγαν για την Ελλάδα για να πολεμήσουν. Πολλοί Αμερικάνοι είδαν αυτή την πράξη ως απόδειξη ότι οι Έλληνες δεν θα μπορούσαν ποτέ να «αμερικανοποιηθούν». Επιπλέον τους κατηγορούσαν για κατάχρηση, επειδή έστελναν στην Ελλάδα πολύ υψηλά εμβάσματα, πολύ μεγαλύτερα από αυτά που έστελναν άλλες ομάδες μεταναστών από άλλες χώρες.

Το απόγειο του ρατσισμού

Πολλοί Αμερικανοί απεχθάνονταν τους μεικτούς γάμους μεταξύ Ελλήνων και Αμερικανίδων. Δύο επιθέσεις της ΚΚΚ σε Έλληνες, αποσοβήθηκαν πριν συμβεί το χειρότερο, από συμπατριώτες των θυμάτων: Στο Salt Lake City ένας Έλληνας (John Michelogiannakis, βλ. φωτογραφία) δέχτηκε επίθεση επειδή πήρε βόλτα με το καινούριο του αυτοκίνητό μία Αμερικανή κοπέλα. Ένας άλλος (Andrew Dallas, βλ. φωτογραφία παραπάνω) που είχε παντρευτεί μία Αμερικανή, βρήκε έξω από το εστιατόριό του έναν καιόμενο σταυρό της ΚΚΚ και έναν ακόμη στην αυλή του σπιτιού της συζύγου του.

Συγκεκριμένα, το απόγειο του ρατσισμού ήρθε το 1923-1924 και τις εκστρατείες της Κου Κλουξ Κλαν. Η ΚΚΚ έκαψε σταυρούς στο Salt Lake City της Γιούτα και στις βιομηχανικές πόλεις, έκανε διαδηλώσεις εναντίον των μεταναστών, έστειλε απειλητικές επιστολές σε επιχειρηματίες, ρήμαξε ελληνικά καταστήματα και απείλησε αμερικανούς υπαλλήλους να μην εργαστούν σε Έλληνες.

Κατά τη διάρκεια μιας πορείας της ΚΚΚ, οι αδελφοί Σταμούλη, αναγνώρισαν σε ένα μέλος της οργάνωσης έναν υπάλληλό τους, από τα παπούτσια του (καθώς ήταν ντυμένος με τη χαρακτηριστική λευκή στολή). Τα δύο αδέλφια ακολούθησαν τα μέλη της Κλαν και απομάκρυναν τις στολές τους, που έκρυβαν την ταυτότητά τους, αποκαλύπτοντας έτσι τα πρόσωπα πολλών επιφανών πολιτών.

Όμως η ΚΚΚ έχασε έδαφος μετά από τις οργανωμένες προσπάθειες των μεταναστών και της Κολομβιανής Καθολικής Εκκλησίας (Catholic Knights of Columbus) και οι διακρίσεις ή επιθέσεις γίνονταν πλέον περισσότερο συγκαλυμμένα.

Κατά την περίοδο αυτή, της αυξημένης δραστηριότητας της Κου Κλουξ Κλαν, σημειώθηκε και η «καταστροφή του Castle Gate» (1924). Σφοδρές εκρήξεις σημειώθηκαν στο ανθρακωρυχείο στην Castle Gate της Γιούτα, σκοτώνοντας και τους 171 εργάτες που βρίσκονταν στο σημείο. Σαράντα-εννέα Έλληνες ήταν ανάμεσα στους νεκρούς, άφησαν πίσω τους 41 ορφανά παιδιά. Έγιναν ομαδικές κηδείες τους, όπως φαίνεται και στην παρακάτω φωτογραφία.

*Πηγές:
-Digital Public Library of America
-Mountain West Digital Library
-Helen Papanikolas, «The Greeks in Utah», Utah History Encyclopedia, University of Utah Press, 1994
-Helen Papanikolas, «The Exiled Greeks», Peoples of Utah.

http://tvxs.gr