"Ελάλ’ νε μας". Μας απωθούσαν, δηλαδή, κραυγάζοντας, όπως σαλαγά κανείς ζώα, έλεγε στη μητέρα μου.......
η γηραιά Πόντια θεία της για το πώς φέρθηκαν οι κάτοικοι των ελληνόφωνων χωριών στους εξόριστους Σανταίους.
Πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών, η Σάντα του ορεινού Πόντου υπέστη ολοσχερή καταστροφή: εξορία και αφανισμός των αμάχων από τις κακουχίες και την κακοποίηση, εξόντωση των ενήλικων ανδρών στα μαρτυρικά "αμελέ ταμπουρού".
Στην εξορία οι Σανταίοι, βασανισμένοι και ρακένδυτοι, διήλθαν από ελληνόφωνα χωριά. Κάποιοι τους βοήθησαν. Οι περισσότεροι τους έδιωχναν με κραυγές.
"Ερχονται οι πρόσφηγκες', είναι η άλλη φράση που η μητέρα μου μνημονεύει. Καθώς οι Βούλγαροι κατέλαβαν την Αλεξανδρούπολη, η οικογένεια βγήκε για δεύτερη φορά στην προσφυγιά, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μητέρα μου, 9 χρόνων, βρέθηκε στα περίχωρα της ευβοϊκής Χαλκίδας. Θυμάται πόρτες να κλείνουν, γυναίκες που έσπευδαν να μαζέψουν τα παιδιά τους: 'Ερχονται οι πρόσφηγκες'.
Ο Σεφέρης καταγράφει, σοκαρισμένος, τη διάσημη πλέον φράση του πρόσφυγα που χρειάστηκε να φτύσει μέσα στο στόμα του παιδιού του για να μην πεθάνει εκείνο από τη δίψα, καθώς οι κάτοικοι κάποιου νησιού στο Ανατολικό Αιγαίο τούς ζητούσαν χρήματα για ένα ποτήρι νερό. Η σημερινή εικόνα μοιάζει χτυπητά διαφορετική. Υπάρχει, βέβαια, πάντοτε κερδοσκοπία και σίγουρα δεν είναι άγγελοι όλοι οι συμπολίτες μας, είναι, ωστόσο, διάχυτο ένα μεγάλο κύμα έμπρακτης βοήθειας προς τους πρόσφυγες από τη Συρία και τις άλλες εμπόλεμες περιοχές.
Ενστικτωδώς δίνω μιαν ερμηνεία, που θέτω φυσικά σε έλεγχο και συζήτηση. Οι κάτοικοι της σημερινής Ελλάδας είναι, σε μεγάλο βαθμό, δυτικοί, πολιτισμένοι και χορτάτοι. Παρ’ όλη την κρίση, απέχουν στη συντριπτική πλειονότητά τους πολύ από τη φτώχεια άλλων τόπων και εποχών, παρά τις ανοησίες και τα ψεύδη που μέρος της πολιτικής επιχείρησε να υποστηρίξει επ’ αυτού. Φαίνεται, λοιπόν, πως ο πολιτισμένος, μορφωμένος Ελληνας που έχει καλύψει τις βασικές του ανάγκες, είναι πολύ περισσότερο συμπονετικός και διαθέσιμος να βοηθήσει από τον φτωχό και αγροίκο πρόγονό του. Αν ισχύει αυτή η υπόθεση, θα πρέπει να δεχτούμε κάτι που μοιάζει ούτως ή άλλως αυτονόητο, μολονότι προσκρούει στον ναρκισσισμό του αυτοοικτιρμού: ότι, δηλαδή, ο πολιτισμένος, μορφωμένος άνθρωπος, που αισθάνεται σχετικά τουλάχιστον ασφαλής, είναι πολύ περισσότερο "άνθρωπος'.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΤΙΣ 5/3/ 2016
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΤΟΠΑΛΗ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΣΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΑΣ ΕΔΩ.....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου