Οι Έλληνες ήταν πάντα από τους πιο πλούσιους πελάτες της UBS

Αγγελική Δημοπούλου

Η UBS διέθετε ειδικό υπεράκτιο τμήμα ειδικά για τους Έλληνες πελάτες. Ήταν, από άποψη πλούτου, ένα από τα μεγαλύτερα των ευρωπαϊκών χωρών. Οι Έλληνες πελάτες, όπως και όλων των εθνικοτήτων, δέχονταν και άλλες «παροχές» από την τράπεζα. ....

 

Οι πλούσιες Ελληνίδες σύζυγοι είχαν την ευκαιρία να παρίστανται σε πολυτελείς εκδηλώσεις που διοργάνωνε γι' αυτές η UBS. Στόχος της τράπεζας ήταν η καλή πελατεία, τα μεγάλα τζάκια, οι πάμπλουτοι επιχειρηματίες και τα golden boys της αγοράς να μεταφέρουν το σύνολο του πλούτου τους στην τράπεζα.

Η whistleblower Stephanie Gibaud, μία εκ των βασικών πληροφοριοδοτών του σκανδάλου της UBS μιλά στο tvxs.gr και αποκαλύπτει…

Η UBS διέθετε ειδικό υπεράκτιο τμήμα ειδικά για τους Έλληνες πελάτες. Γνωρίζετε πόσοι ήταν οι Έλληνες πελάτες και για τι ποσά χρημάτων μιλάμε;

Στα γραφεία της UBS στην Ελβετία όλα τα κράτη εκπροσωπούνταν όπως στον ΟΗΕ. Υπήρχε η αμερικανική σημαία πάνω στα γραφεία της υπεράκτιας ομάδας που εξυπηρετούσε τους Αμερικανούς πελάτες, η γαλλική σημαία στα γραφεία της γαλλικής υπεράκτιας ομάδας κ.ο.κ. Η ελληνική UBS εκπροσωπούνταν επίσης στη Ζυρίχη και χειριζόταν τον υπεράκτιο πλούτο των πλούσιων Ελλήνων. Η Γαλλία ανήκε στο τμήμα της Δυτικής Ευρώπης, ενώ η Ελλάδα και η Τουρκία ήταν μέρος της αγοράς της Νότιας Ευρώπης.

Η στρατηγική που εφαρμοζόταν κατά το 2007 ήταν σαφής: «προσελκύουμε, αναπτύσσουμε, διατηρούμε» (σ.σ. τον πλούτο). Τα έγγραφα για την «πορεία προς τα εμπρός» της τράπεζας και τις συνέργειες μεταξύ των χερσαίων και των υπεράκτιων γραφείων δίνονταν χέρι - χέρι στους συμβούλους των πελατών. Οι τραπεζικοί των χερσαίων και των υπεράκτιων υπηρεσιών είχαν στενή συνεργασία, προκειμένου να αναπτύξουν τις εργασίες τους και να αυξήσουν τα μπόνους τους. Υπήρχε ειδικό πρόγραμμα εξέλιξης εργαζομένων που είχε οργανωθεί για την προώθηση της κινητικότητας των συμβούλων των πελατών μεταξύ των χερσαίων και των υπεράκτιων γραφείων. Ένας τραπεζίτης είναι ουσιαστικά ένας πωλητής, πράγμα που σημαίνει ότι όσα περισσότερα λεφτά φέρνει κι όσους περισσότερους λογαριασμούς ανοίγει, τόσο μεγαλύτερα είναι τα μπόνους του.

Επιχειρηματίες και μεγαλοστελέχη είναι οι βασικοί στόχοι της τράπεζας που διαχειρίζεται επίσης και τα κεφάλαια των παλαιών πλούσιων οικογενειών. Η διαδικασία παραπομπής είναι αυτή που καθορίζει τα ποσοστά που παίρνουν οι σύμβουλοι, για να μεταφέρουν έναν πελάτη από το ένα γραφείο στο άλλο ή να παραπέμψουν έναν πελάτη σε άλλο γραφείο.

Μια άλλη διαδικασία εξηγεί ξεκάθαρα πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι σύμβουλοι πελατών των υπεράκτιων γραφείων (δηλαδή της Ελβετίας) κατά τους τελωνειακούς ελέγχους, όταν ταξίδευαν για να συναντήσουν τους πελάτες τους στις χερσαίες τοποθεσίες. Είναι ένα εγχειρίδιο για τον Τζέιμς Μποντ. Αυτό, μέχρι που η τράπεζα αποφάσισε να συγχωνεύσει τις χερσαίες και τις υπεράκτιες επιχειρήσεις στην Ευρώπη σε μια ενιαία αγορά στις αρχές του 2012. 

Η μεταφορά των χρημάτων γίνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να γίνει μέσω αντιστάθμισης. Για παράδειγμα: Κάποιος έχει έναν λογαριασμό στην Ελβετία κι εσείς έναν στην Ελλάδα. Εκείνος χρειάζεται χρήματα στην Ελλάδα και εσείς θέλετε να κρύψετε χρήματα στη Ελβετία. Θα γίνει μια τραπεζική συναλλαγή onshore και μία offshore, καθώς δεν υπάρχουν διασυνοριακές μεταφορές. Υπάρχουν κι άλλες δυνατότητες. Μέσω μεσαζόντων, μέσω επενδύσεων σε έργα τέχνης και για τους ιδιαίτερα πλούσιους πελάτες (Ultra High Net Worth Individual - UHNWI), μέσω καταπιστευμάτων.

Τα διάφορα events για τους πελάτες της τράπεζας διοργανώνονταν για να παίρνει η UBS νέες δουλειές. Τα UBS Golf Trophies για παράδειγμα διοργανώθηκαν στην Ελλάδα για να προσελκύσουν νέους πελάτες, όπως γινόταν και στη Γαλλία αλλά και παντού στον πλανήτη. Στη Γαλλία, θυμάμαι να υποδέχομαι τις συζύγους των Ελλήνων πελατών του offshore τμήματος σε μια επίδειξη μόδας. 

Άκουγα ότι το ελληνικό υπεράκτιο τμήμα ήταν πάντα ένα από τα μεγαλύτερα - από άποψη πλούτου - στην Ευρώπη. Στη Γενεύη υπήρχε μια ομάδα από 120 - 150 σύμβουλους πελατών που ήταν υπεύθυνοι για τη Γαλλία, άλλοι τόσοι για την Ισπανία. Για το Βέλγιο ήταν λίγο λιγότεροι. Κάθε χρόνο οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ συγκεντρώνονταν στην Ελβετία για να ανταλλάξουν απόψεις για τις «βέλτιστες πρακτικές» και θυμάμαι ότι υπήρχαν συμμετέχοντες από την Ελλάδα και την Τουρκία.

Γνωρίζετε αν υπάρχουν Έλληνες πολιτικοί που βρίσκονται στη λεγόμενη λίστα της UBS, που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να φοροδιαφεύγουν χρησιμοποιώντας τις πρακτικές της τράπεζας;

Οι πολιτικοί ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους πάντα υπάγονταν στο γραφείο των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων (PEP) της Ζυρίχης. Λόγων της ευαισθησίας των πληροφοριών, αυτό το γραφείο ήταν υπό την ευθύνη των ανώτατων στελεχών και συγκεκριμένα του κ. Raoul Weil, που διώκεται πλέον στη Γαλλία. 

Μπορείτε να εκτιμήσετε τα ποσά που χάθηκαν για το ελληνικό κράτος εξαιτίας της φοροδιαφυγής μέσω της UBS;

Πρόκειται για δισεκατομμύρια ευρώ.

Από τη στιγμή που ξέσπασε το σκάνδαλο και μέχρι σήμερα προσπάθησαν να σας προσεγγίσουν οι ελληνικές αρχές για στοιχεία; Ή αν απευθυνθήκατε εσείς στις αρχές, ανταποκρίθηκαν; 

Ποτέ δεν ήρθα σε επαφή με οποιονδήποτε από τις ελληνικές αρχές. Όμως γνώρισα έναν Έλληνα ευρωβουλευτή κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης στο Λουξεμβούργο φέτος (σ.σ. εννοεί τον ευρωβουλευτή της ευρωπαϊκής αριστεράς Στέλιο Κούλογλου) και είπε ότι θα βοηθήσει για να αντιμετωπιστεί σωστά το θέμα στην Αθήνα. 

Προχθές, υπήρξε μια επιδρομή στα ελληνικά γραφεία της UBS. Πώς θα σχολιάζατε το γεγονός;

 Όλα όσα έχει κάνει η UBS στη Γαλλία έχουν γίνει σε όλες τις χώρες του κόσμου. Στην Ευρώπη σε Ισπανία, Γερμανία, Βέλγιο, Ιταλία, Ελλάδα… Αν οι ελληνικές αρχές αποφάσισαν να ψάξουν τα ελληνικά γραφεία της UBS αυτή είναι μια σαφής ένδειξη ότι ενδιαφέρονται για την αντιμετώπιση του θέματος της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Αυτό σημαίνει ότι οι ενέργειές μας δεν ήταν μάταιες και η αξιοπιστία μας δεν μπορεί να αμφισβητηθεί πια. Σημαίνει επίσης ότι οι κυβερνήσεις επιτέλους αναλαμβάνουν δράση. Είναι ένα καλό σημάδι. 

Θεωρείτε ότι η ελληνική κυβέρνηση και γενικότερα οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η διοίκηση των Βρυξελλών είναι πρόθυμες να αντιμετωπίσουν τις παράνομες πρακτικές των τραπεζών και τον «κώδικα σιωπής», όπως έχετε περιγράψει το απόρρητο που τις διέπει; 

Μετά το σκάνδαλο Luxleaks που ήρθε στη δημοσιότητα πριν από περίπου ένα χρόνο οι Βρυξέλλες αποφάσισαν να συστήσουν μια επιτροπή για την επιβολή φόρων. Αυτή είναι μια αρχή για να σπάσει η «ομερτά» και να αναγνωριστεί το έργο που έχουμε κάνει για οκτώ χρόνια. Έχω μιλήσει σε αυτή την επιτροπή. 

Αφού αποκαλύψατε το σκάνδαλο καταγγείλατε την UBS για παρενοχλήσεις. Υπήρξαν στιγμές που αισθανθήκατε ότι η ζωή σας ήταν σε κίνδυνο; 

Απολύτως. Τα χειρότερα χρόνια ήταν μεταξύ του 2009 και του 2012, κυρίως επειδή το σκάνδαλο δεν είχε ακόμη δημοσιοποιηθεί. Με απομόνωσαν, με παρενοχλούσαν, απέρριπταν και υπονόμευαν τα όσα έλεγα, με πήγαν στα δικαστήρια για δυσφήμηση. Ήταν αδύνατο να βρω δουλειά μετά την αποκάλυψη ενός τέτοιου σκανδάλου. Έπαθα κατάθλιψη, μου είχαν πάρει τη ζωή. Όλα έγιναν για να με λιώσουν, σαν ένα έντομο. Όταν κάποιος σπάει το «νόμο της σιωπής», το αποτέλεσμα είναι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει στον χώρο της μαφίας. 

Ο Εβρέ Φαλσιανί, ο Τζούλιαν Ασάνζ αλλά και άλλοι πληροφοριοδότες που αποκάλυψαν σκάνδαλα, όπως αυτό, φυλακίστηκαν ή διώχθηκαν. Πιστεύετε ότι υπάρχει ανάγκη για ένα σύστημα προστασίας των πληροφοριοδοτών; 

Οπωσδήποτε πρέπει. Όλοι έχουμε ζήσει φοβερά πράγματα. Ο Έντουαρντ Σνόουντεν είναι εξόριστος στη Μόσχα, η Τσέλσι Μάννινγκ στη φυλακή για 35 χρόνια. Όλοι μας τιμωρούμαστε αυστηρά γιατί είπαμε την αλήθεια. Τιμωρούμαστε παρ’ ότι αποκαλύψαμε τα σκάνδαλα για το κοινό συμφέρον. Τιμωρούμαστε επειδή αποκαλύψαμε την ατιμωρησία κάποιων πολύ καλά προστατευμένων ατόμων. Τιμωρούμαστε περισσότερο από τους γκάνγκστερ και από τους ενόχους. 

Στη Γαλλία υποτίθεται ότι ένας νόμος για την προστασία των πληροφοριοδοτών θα έρθει εντός του έτους. Ας ελπίσουμε ότι θα γίνει, επειδή η Γαλλία είναι η χώρα των ανθρώπινων δικαιωμάτων και υποτίθεται ότι πρέπει να είναι υποδειγματική όσον αφορά τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς. 

Ας ελπίσουμε επίσης ότι οι Βρυξέλλες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα αυτό, χάρη στις ακροάσεις μας στην επιτροπή για την επιβολή των φόρων αλλά κι επειδή η Γαλλία είναι μια χώρα που ακούγεται στις Βρυξέλλες.

 Ήμουν στο Βερολίνο στις 13 Νοέμβρη για να ενημερώσω την Bundestag, καθώς ούτε η Γερμανία προστατεύει τους πληροφοριοδότες. Ταξίδεψα και στη Βαρκελώνη στα τέλη του Οκτώβρη για τον ίδιο λόγο. Ούτε η Ισπανία έχει δίχτυ προστασίας. 

Ποια είναι η Stephanie Gibaud 

Η Stephanie Gibaud είναι Γαλλίδα whistleblower (πληροφοριοδότης), ένα από τα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αποκάλυψη του σκανδάλου της UBS.

 Δούλεψε για οκτώ χρόνια στην UBS της Γαλλίας και η δουλειά της ήταν κλείνει συνεργασίες με πλούσια «τζάκια» και να οργανώνει εκδηλώσεις για τους πάμπλουτους πελάτες της τράπεζας.

 Το 2007 ο Αμερικανός τραπεζίτης Bradley Birkenfeld γνωστοποιεί στην κυβέρνηση των ΗΠΑ τις παράνομες πρακτικές της ελβετικής τράπεζας. Οι αποκαλύψεις του οδηγούν σε μια μαζική έρευνα εναντίον της UBS αλλά και άλλων τραπεζών με την κατηγορία της απάτης, επειδή διευκόλυναν τους πελάτες τους να φοροδιαφεύγουν. 

Τον Ιούνιο του 2008 ο διευθυντής της Stephanie Gibaud της ζητά να διαγράψει το περιεχόμενο του σκληρού της δίσκου επειδή θα γινόταν έρευνα στα κεντρικά του Παρισιού. Τα αρχεία αυτά περιείχαν ονόματα και συντεταγμένες των πελατών, καθώς και τα ονόματα των συμβούλων των πελατών για πλήθος ευρωπαϊκών χωρών. 

Η Gibaud αρνήθηκε να συμμορφωθεί με την εντολή, η οποία επαναλήφθηκε. Της ζητήθηκε επίσης να πετάξει το περιεχόμενο του έντυπου αρχείου της. Από τότε, όπως έχει καταγγείλει η Gibaud, ξεκίνησε ένας πόλεμος εναντίον της.

 Πολλά στελέχη της τράπεζας επιβεβαίωσαν τις καταγγελίες της ότι οι υπηρεσίες πωλήσεων της τράπεζας που προτείνονταν από τους Ελβετούς συμβούλους πελατών ήταν παράνομες στη Γαλλία. Επιπλέον, εξήγησαν ότι η UBS της Γαλλίας εφάρμοζε ένα παράλληλο λογιστικό με την ονομασία «milk notebook» που συγκέντρωνε σε μηνιαία βάση τις συναλλαγές της φοροδιαφυγής των Γάλλων πελατών σε υπεράκτιες περιοχές. 

Η UBS της Γαλλίας προσπάθησε να απολύσει το 2009 τη Gibaud αλλά η απόλυση δεν έγινε δεκτή. Το 2010 η τράπεζα μήνυσε την πληροφοριοδότη για δυσφήμιση αλλά έχασε τη δίκη. Η Gibaud από την πλευρά της πήγε την εταιρεία στο δικαστήριο για τα εργασιακά θέματα και κέρδισε τη δίκη. Η τράπεζα της κατέβαλε αποζημίωση 30.000 ευρώ για την παρενόχληση και δεν άσκησε έφεση στην υπόθεση. Η Gibaud απολύθηκε τελικά το 2012. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τις γαλλικές αλλά και τις βελγικές αρχές για την αποκάλυψη του σκανδάλου. 

Τον Φεβρουάριο του 2014 εξέδωσε το βιβλίο «La Femme qui en savait vraiment trop» («Η γυναίκα που ήξερε πάρα πολλά») όπου αναφέρεται στις παράνομες πρακτικές και υπηρεσίες των Ελβετών τραπεζικών συμβούλων.

tvxs