Οφειλόμενη στην μνήμη του αείμνηστου Λουκά Σκουφά και αναγκαία κατά την γνώμη μας, η διορθωτική παρέμβασή μας σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ».

Του Θανάση Παπακωνσταντίνου

Στην  εφημεριδούλα  ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ του χωριού μας που κυκλοφόρησε πρόσφατα , διαβάσαμε και ένα εκτενές άρθρο του συμπατριώτη μας Νώντα Βαφειά , με καταγραφή εμπειριών του απ` την μακρόχρονη επαγγελματική διαδρομή του στον  ΟΣΕ......

  Ένα ενδιαφέρον οδοιπορικό μνήμης  απ` τα εφηβικά του χρόνια  στην σχολή τότε μηχανοδηγών  ως εκπαιδευόμενος, την  μετέπειτα  πολύχρονη  σταδιοδρομία του στον κλάδο της μηχανοκίνησης και της οδήγησης  των τρένων ως την  μέρα της «αποστρατείας» και συνταξιοδότησης.   

Μεταξύ των όσων  άλλων καταθέτει στο άρθρο του ο Νώντας με αφηγηματικό και αναμνηστικό τρόπο, αλλά κι ολοφάνερο το συναισθηματικό  φορτίο  απ` την  σχέση ζωής  με τα τρένα, τις μηχανές, τις διαδρομές , τους  Σ.Σταθμούς κλπ.  

Αναφέρετε εμβόλιμα  και στο γεγονός της μεγάλης και καταστροφικής  πυρκαγιάς στον Παρνασσό τον  Αύγουστο του 1977 (που την είδε εξελισσόμενη και κατά μαρτυρία του ως διερχόμενος οδηγώντας εκείνη την μέρα κάποια αμαξοστοιχία ). Και που αποτέλεσε κατά την πεποίθησή του εκείνη η πυρκαγιά και τον βασικό λόγο ανάσχεσης (υπονοείται ως καταστροφική συνέπεια ), της διαφαινόμενης τότε τουριστικής  ανάπτυξης της Αμφίκλειας.  

Συμφωνούμε νομίζω όλοι, πως η δυσάρεστη εκείνη εξέλιξη «ενταφίασε» πράγματι για αρκετά χρόνια, τις ελπίδες και την προοπτική  μιάς ήπιας έστω τουριστικής ανόδου του τόπου μας.

Συνεχίζοντας  ο αρθρογράφος την προσέγγισή του στο γεγονός του 77, εκφράζει και την προσωπική του άποψη  για τις αιτίες αλλά ίσως και ευθύνες κατά κάποιον τρόπο  για τα δυσμενή αποτελέσματα, που τα συσχετίζει σε κάποιο βαθμό και με την τότε Δημοτική Αρχή υπό τον Λουκά Σκουφά.  

Αναφέρει συγκεκριμένα το δημοσίευμα: ότι η εκλογή τού Λουκά Σκουφά ως Δημάρχου έναντι του «αντιπάλου» συνδιεκδικητή  Αθανασίου Κασσιού,  είχε μάλλον το αρνητικό αποτύπωμα και τις σοβαρές επιπτώσεις της και στην περίπτωση της πυρκαγιάς του 77`.  

Αφήνεται σαφώς να εννοηθεί έτσι, πως αν είχε εκλεγεί αντί του Σκουφά  ο  Κασσιός , στον οποίο αποδίδονται αρετές, χαρακτηριστικά  και δυνατότητες  που κατά τον αρθρογράφο αποτελούν εχέγγυα και κρίνονται ως επαρκώς ικανά ώστε  όχι μόνο να μην είχαμε το εύρος της καταστροφής που συντελέστηκε, αλλά  ίσως  να είχε αποτραπεί ή και εκλείψει ο κίνδυνος πυρκαγιάς!!  

Αναφέρεται περίπου ο  Α. Κασσιός  έναντι του Λ. Σκουφά ως ιδανικότερος, ευχερέστερος, εμπειρότερος και ωριμότερος  Και επομένως κατά την άποψή του κειμενογράφου,  αποδοτικότερος και αποτελεσματικότερος σε κάθε περίπτωση, προσθέτοντας  μάλιστα  στο κάδρο ως θετικό παρακολούθημα της ενδεχόμενης εκλογής Κασσιού και την όποια  εν δυνάμει συνεισφορά τού γιού του Κωνσταντίνου ( όπως και υπονοείται στο δημοσίευμα).

Δεν θα ήθελα να σχολιάσω ή να κρίνω εγώ την άποψη αυτή. ΟΙ καθένας εκφράζει την γνώμη του καταπώς νομίζει. Θα περιοριστώ να ασχοληθώ μόνο ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΑ και ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ για όσα πρέπει, απαιτεί και επιβάλλει η αλήθεια και η ακρίβεια των γεγονότων.

Θα μου επιτρέψετε παρακαλώ εν πρώτοις, να θυμίσω στον αγαπητό συμπατριώτη μας άλλα επαναφέροντας και στην μνήμη των φίλων Δαδιωτών, πως ο αείμνηστος Αθανάσιος  Κασσιός  εμφανίστηκε στα Δημοτικά μας πράγματα και διεκδίκησε την εκλογή του ως Δημάρχου, μετά το γεγονός της μεγάλης πυρκαγιάς του 1977.  Δηλαδή δυό χρόνια αργότερα. Και 4 χρόνια απ τις προηγούμενες εκλογές του 1975 που εκλέχτηκε ο  Λ. Σκουφάς  Δήμαρχος απ` την πρώτη Κυριακή, με συνδιεκδικητές τότε (θυμίζω) τον Ευστάθιο Πανουργιά και τον Λουκά Πανουργιά (Γερουλάνο ).

 Όχι τον Α. Κασσιό!!  

Επομένως το σοβαρό αυτό λάθος που διαπιστώνω στο άρθρο, οδήγησε προφανώς εσφαλμένα την σκέψη τού συμπατριώτη μας σε υποθετικά σενάρια και συμπεράσματα που καμιά σχέση δεν θα μπορούσε να είχαν με υπαρκτές καταστάσεις και δυνατότητες.

Ο  Αθανάσιος Κασσιός  ( μετά τού γιού του Κωνσταντίνου ), που κατά την άποψη τού αρθρογράφου θα είχαν παρέμβει ενδεχομένως αποτρεπτικά ή και σωτήρια  στην φωτιά του 77` {«Δεν θα είχε καν συμβεί αυτό το κακό»!! όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα}.  Είναι νομίζω σ` όλους αντιληπτό απ` τα παραπάνω, πως δεν υπήρχε καμιά απολύτως πιθανότητα να ενεργήσουν είτε έτσι, είτε αλλιώς, ή και κατά οποιονδήποτε τρόπο, αφού όπως προείπαμε ο Α. Κασσιός εμφανίστηκε ως διεκδικητής του αξιώματος τού Δημάρχου ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ!!

 Πολύ μεταγενέστερα δηλαδή απ την χρονική περίοδο που εξελίχτηκε το γεγονός και προδήλως εσφαλμένα εκ συγχύσεως ή παραπληροφόρησης αναφέρεται στο άρθρο.

Θεωρώ εντελώς αβάσιμες και εξόχως άδικες. Όχι ηθελημένα βεβαίως  αλλά σαφώς παραπλανημένα!!

Τις προσωπικές αυτές κρίσεις και απόψεις κατά τον τρόπο που διατυπώνονται αναφορικά με τα γεγονότα του 77`.

Δημιουργώντας σκέψεις και συνειρμούς για ευθύνες του τότε Δημάρχου ως προς τις καταστροφικές συνέπειες εκείνης τής πυρκαγιάς ( λόγω μειωμένης ενδεχομένως ικανότητας? ….το τοποθετώ όσο πιο κομψά…).

 

Περιττό να πω, πως καμιά ευθύνη δεν είναι λογικό να χρεωθεί στον Λουκά ως Δημάρχου τότε. Κι ούτε ποτέ του καταλογίστηκε από οποιονδήποτε καλοπροαίρετο και λογικό  συμπατριώτη μας η παραμικρή ευθύνη ολιγωρίας ή αμέλειας για τις σοβαρές επιπτώσεις ενός καταστροφικού φαινόμενου. Που στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων τους τίποτα περισσότερο ο ίδιος ο Λουκάς αλλά και ο τότε Δήμος δεν μπορούσαν να προσφέρουν, πολύ δε περισσότερο να το αποτρέψουν ή να το ανασχέσουν.

 Κάθε διαφορετική προσέγγιση, απλώς είναι ασόβαρη και ανιστόρητη. 

Θυμίζω δε, πως ο Λουκάς ήταν μόλις ενάμιση και κάτι περίπου χρόνια νεοεκλεγείς Δήμαρχος  και έχαιρε τότε ακόμα μεγάλης αποδοχής  και εκτίμησης στην τοπική κοινωνία αλλά ως γνωστό και πολύ ευρύτερα ( όπως αποδείχτηκε κι απ το μέγα πλήθος που έσπευσε να τον αποχαιρετήσει όταν αργότερα έφυγε αναπάντεχα και τόσο νωρίς απ την ζωή ).

Και ο ίδιος τότε και η νεοεκλεγείσα παράταξή του, είχαν την όρεξη, το μεράκι και την δημιουργική διάθεση για προσφορά στον τόπο παρά τις πολλές δυσκολίες των καιρών.

Η  γύμνια των Κρατικών υπηρεσιών της εποχής. Το σοβαρό έλλειμμα έμπειρου προσωπικού αλλά και μέσων. Ο ανεπαρκής συντονισμός των εμπλεκόμενων, η κακή εκτίμηση για τα μέτωπα, την κατεύθυνση και την πιθανή εξέλιξη της φωτιάς.

Καθώς και η αδράνεια τουλάχιστον  κατά το κρίσιμο διήμερο προ της αναζωπύρωσης. Επέτρεψαν την συντήρηση των  εστιών, ώσπου την τρίτη και αποφράδα εκείνη ημέρα, με την τρομακτική επιδείνωση της έντασης και την αλλαγή κατεύθυνσης του αέρα.

Είχαμε το δραματικό αποτέλεσμα της απώλειας ενός τεράστιου τμήματος του Νοτιοανατολικού Παρνασσού της Δαδιώτικης πλευράς του.

 Υπ αυτές τις συνθήκες και τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του μετώπου, δεν αντιλαμβάνομαι τι περισσότερο μπορούσε να κάνει ο Λουκάς και δεν το έκανε?? ενώ θα το μπορούσε δήθεν κάποιος άλλος!!

Ούτε την αρμοδιότητα είχε ο Δήμος κι ούτε τα μέσα και τις δυνατότητες.

Για να μην αναφερθώ και στις αδιανόητες εγκληματικές απαγορεύσεις των Κρατικών υπηρεσιών, σε πρωτοβουλίες συμπολιτών μας για δημιουργία πρόχειρων ζωνών ανάσχεσης, ή και ενεργειών για διαφυγή και διάσωση ελαφιών και ζαρκαδιών του εκτροφείου, που η ασυγχώρητα καθυστερημένη επέμβαση είχε ως αποτέλεσμα την τραγική απανθράκωση πολλών απ αυτά.   

Προς υπενθύμιση αναφέρω, πως γενικός συντονιστής των πυροσβεστικών δυνάμεων απ την Δαδιώτικη πλευρά του Παρνασσού, αποσπασμένος τότε απ το Υπουργείο, ήταν ο Κωνσταντίνος Κασσιός!!!

Σε επίγνωση όλων καταθέτω και την προσωπική μου μαρτυρία, πως τελευταίος απ` όλους  κατέβηκε απ το φλεγόμενο βουνό ο Λουκάς.  

Κυνηγημένος κυριολεκτικά κατά πόδας απ` τις τεράστιες φλόγες, εξουθενωμένος , απελπισμένος , βαθύτατα θλιμμένος όσο κανείς άλλος  για το μέγεθος της συντελούμενης καταστροφής.

Μέχρι την τελευταία στιγμή πάλευε  με λιγοστούς ακόμα ηρωικούς και  ψυχωμένους, κυρίως νέους , προσπαθώντας  μ` ότι  κι όσο μπορούσαν να ανακόψουν την ορμητική δύναμη της φωτιάς. Που επέλαυνε με ταχύτητα κατακαίοντας τα πάντα σπρωγμένη απ τον απίστευτο αέρα εκείνης της κρίσιμης ώρας.

Γιατί τόσο μόνο χρειάστηκε για να αφήσει πίσω της  τον Παρνασσό μ` αποκαΐδια και τους Δαδιώτες όλους  με ανείπωτη θλίψη κι απαρηγόρητη στενοχώρια.

 Ένας βουβός θρήνος  γιαυτό το πολύτιμο που χάθηκε τόσο αναπάντεχα.

Δεν γνωρίζω κι ούτε θυμάμαι άλλον κανέναν να προσπάθησε περσσότερο και γενναιότερα απ τον τότε Δήμαρχο.

Και είναι κρίμα κι άδικο μετά από 48 ολόκληρα χρόνια, έστω από εμφανώς ελλιπή ή και καθόλου γνώση για το γεγονός, να αφήνεται έστω παραμικρή υπόνοια περί ευθυνών (λόγω ανεπαρκείας του?) για τον αείμνηστο Λουκά. Το θεωρώ τουλάχιστον  απρεπές, πέραν από ανακριβές και προσβλητικό  για την μνήμη τού ανδρός. Και είμαι βέβαιος ότι όλοι οι καλοπροαίρετοι συμπολίτες  μας, οι έχοντες  γνώση και εικόνα των γεγονότων, θα συμφωνούν  μαζί μου, τουλάχιστον ως προς αυτό.

Ένα ακόμα σημείο τού δημοσιεύματος φίλοι συμπατριώτες  που χρήζει κατά την γνώμη μου αποσαφήνισης  και αποκατάστασης, είναι η αναφορά του αρθρογράφου σε «κάποιους»  ιδιοτελείς, που εξυπηρετώντας δικές τους στοχεύσεις  και «συμφέροντα» (όπως γράφει), παρέσυραν τον Λουκά και τον οδήγησαν σε εμπλοκή του με τα Δημοτικά, ενώ ο ίδιος  «δεν  γνώριζε απ αυτά»  (όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο)!!

Μ` όλο το σεβασμό, να μου επιτραπεί να θυμίσω στον αγαπητό συμπατριώτη  και μαζί επ ευκαιρία θα πληροφορήσω και τους νεώτερους, ξαναθυμίζοντας  όμως και στους  ωριμότερους.  

Πως ο Λουκάς  Σκουφάς ήταν και υπήρξε αναντίρρητα  νομίζω, ο ευφυέστερος  των Δαδιωτών ως και σήμερα.

Ένας χαρισματικός  άνθρωπος, προικισμένος  με ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες, με δείκτη ευφυΐας που όλοι μας λίγο-πολύ κάτι ξέρουμε ή κάτι έχουμε ακουστά.

 Ένας ξεχωριστός  φέρελπις  νέος άνθρωπος εμφανώς μπροστά απ την εποχή του, με αρετές, ωριμότητα  και υψηλό δείκτη  και συναισθηματικής νοημοσύνης.

 

Επομένως  θα ήταν μάλλον παράδοξο, αυτός ο κατά κοινή παραδοχή ευφυέστερος όλων της εποχής του.

Μιά μαθηματική διάνοια, ένας πνευματικός άνθρωπος  υψηλής διανόησης, πολυμαθέστατος και πολυσχιδής.

 Ένα  πρότυπο ανθρώπου και επιστήμονα  για πολλούς της τότε εποχής και κυρίως για τους νέους που σημάδεψε την πορεία ζωής πολλών απ αυτούς. Αφήνοντας στο σύντομο πέρασμά του απ την ζωή  ανεξίτηλο χνάρι και στην τοπική κοινωνία  και κυρίως στην νεολαία της. Που της  ενέπνευσε αξίες, της έδωσε ποιοτικά  πρότυπα  και την βοήθησε να εξελιχτεί , να οραματίζεται , να προοδεύει, να θέτει στόχους και προτεραιότητες.

 Ένας νέος ικανός  και δημιουργικός συμπατριώτης  μας, ένας «πανεπιστήμων», ένα κοφτερό μυαλό.

Πως ήταν δυνατόν λοιπόν  ένας τέτοιος άνθρωπος  να  θυματοποιήθηκε  παρασυρμένος  σε αταίριαστους τάχα  για εκείνον ρόλους!!

Και να υπήρξε (ως μειράκιο) ένας αφελής ‘’διαχειρίσιμος’’ και εν πολλοίς «ενεργούμενο»  μερικών άλλων πονηρών και ιδιοτελών που δήθεν τον χρησιμοποίησαν κατά τα συμφέροντά τους (όπως αναφέρεται στο άρθρο και υπονοείται ως ενδεχόμενο) ???

Είναι προφανώς μιά προσωπική εκτίμηση του συμπατριώτη μας.

Που κατά κοινή λογική  όμως, απέχει παρασάγγες της πραγματικότητας.

Ο χαρακτηρισμός της αφήνεται στην διακριτική ευχέρεια των συμπατριωτών μας, όσων τουλάχιστον  διατηρούν  μνήμες  της εποχής , της προσφοράς, του χαρακτήρα, της αξίας και της ποιότητος  της  προσωπικότητας  του  Λουκά.

Αγαπητοί συμπατριώτες.  

Θεώρησα  κάτι περισσότερο από χρέος μου, να συμβάλω κατά το δυνατόν στην αποκατάσταση της ΑΛΗΘΕΙΑΣ για τα όσα αναφέρονται στο εν λόγω δημοσίευμα.  Κι αυτό κατά την άποψή μου έπρεπε οπωσδήποτε να γίνει από κάποιον ( έτυχε να είμαι εγώ ), για να έχει η ιστορική μνήμη την ορθή καταγραφή και για τα πρόσωπα και για τα γεγονότα.

Κάθε ανακρίβεια, παραποίηση,  ή λάθος προσέγγιση από ελλιπή γνώση , παραπληροφόρηση ή και άγνοια. Οδηγεί σε εσφαλμένη υποκειμενική αντίληψη και γνώμη. 

Που όταν δημοσιοποιείται ως ορθή, δίχως  ποτέ να διορθώνεται παραμένοντας  παραποιητική και αβελτίωτη.  Δημιουργεί τις προϋποθέσεις  για  παγίωση των λάθος εντυπώσεων και συμπερασμάτων, με συνεπαγόμενη την στρεβλή καταγραφή στην συλλογική μνήμη τόσο των γεγονότων όσο και των εκτιμήσεων για πρόσωπα, πράξεις  και αποφάσεις.  

Κι αυτό δεν πρέπει να αφήνεται να συμβαίνει!!

Πρόθεσή μου δεν ήταν η διάψευση, η αντιπαράθεση  ή η κριτική στην άποψη του συμπατριώτη μας.

Αλλά ειλικρινής επιδίωξή μου ήταν, η εν γνώση αποκατάσταση της αλήθειας περί του θέματος.

Και μόνον αυτή.

Στην  μνήμη τού «δασκάλου» και χάριν της δικαίας κρίσης και της ορθής καταγραφής.

 Αν δεν τα «είπα» σωστά, παρακαλώ πολύ για την κατάθεση γνώμης ή αντιρρήσεων, οποιουδήποτε  συμπατριώτη έχει μιά διαφορετική άποψη κι εκτίμηση για τα όσα αναφέρω. Θα είναι απολύτως σεβαστή, θα την διαβάσω με προσοχή κι ενδιαφέρον και θα ανταποκριθώ με ευθύνη.

        Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας αγαπητοί φίλοι.  Καλή Κυριακή

                 ΘΑΝΑΣΗΣ   ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ                18/5/2025.