ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΣΒΑΛΙΩΤΙΚΑ Του Γιώργου Αθ. Δρίβα

 Είναι γνωστό ότι από τους αρχαίους χρόνους, στην περιοχή μας ο κόσμος  αφιέρωνε γιορτές και τελετές στο θεό Διόνυσο.  Αυτά τα έθιμα της χαράς, που γίνονταν προς το τέλος του χειμώνα, συμβόλιζαν την επερχόμενη Άνοιξη που η φύση λευτερωμένη από τον λήθαργο του χειμώνα θα αναγεννιόταν  και θα έδινε νέους καρπούς και προϊόντα στο λαό, για να συνεχιστεί το αέναο παιχνίδι του κύκλου της φύσης......

Τα έθιμα της Αποκριάς που θεωρήθηκαν ειδωλολατρικά κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, κατόρθωσαν όντας ιδιαίτερα δυνατά και ριζωμένα , να επιβιώσουν, να ενταχθούν στο εορτολόγιο και να φτάσουν ως τις μέρες μας.

Στη Σουβάλα  διατηρήθηκε και τραγουδήθηκε ως αποκριάτικο, ένα τραγούδι που έχει τις ρίζες του στο έπος του Διγενή Ακρίτα. Βλέπουμε εδώ το μεγαλείο της συνέχειας της ελληνικής φυλής και των παραδόσεων.

<< Σήμερα αλλάζει ο καιρός, σήμερ΄ αλλάζει ο χρόνοςσήμερα τρία ΄ρχοντόπουλα  αντάμα τρών και πίνουν

σε μια ταβλα σε μια ταΐ σε μια αλογοποτίστρα

αντάμα έχουν τους μαύρους τους στον πλάτανο δεμένους

πουλάκι πήγε κι έκατσε δεξιά απ’ την ποτίστρα

δεν κελαηδούσε σαν πουλί δεν έλεε σαν αηδόνι

μον΄κελαηδούσε κι έλεε μ΄ανθρώπινη λαλίτσα

εσείς τρώτε και πίνετε και πίσω σας κουρσεύουν

πήραν τ΄ Αλέξη τα παιδιά του Κώστα τη γυναίκα

και του μιρού βλαχόπουλου πήραν την αδερφή του

ο Αλέξης κάνει άλλα παιδιά κι ο Κώστας άλλ’  γυναίκα

μα το μικρό βλαχόπουλο άλλη αδερφή δεν κάνει >>

Αυτό το τραγουδούσαν οι παλιοί συγχωριανοί μας, βγάζοντας και μια χαρακτηριστική ιαχή ( έι , έι , έι )  στο μέσο κάθε στίχου.

Η μοναδικότητα του τραγουδιού αυτού είναι ότι δεν τραγουδιέται σε κανένα άλλο χωριό εκτός από τη Σουβάλα.  Δεν μου είναι γνωστό πώς προέκυψε τέτοιο τραγούδι να λέγεται την περίοδο της Αποκριάς.

Πιθανώς επειδή αυτή την εποχή, οι πρόγονοί μας, μαζί με το κάλεσμα της  αναγέννησης της φύσης,  αφιέρωναν και καλούσαν και τις χθόνιες θεότητες να ανέβουν και να ξαναδώσουν ζωή στη φύση,  επικαλούνταν κατ΄επέκταση και πρόσωπα – θρύλους και  επικά γεγονότα. 

Με την  ίδια λογική μπορούμε να εξηγήσουμε την παρουσία ως αποκριάτικου και ενός άλλου τραγουδιού επίσης πολύ αγαπητού στη Σουβάλα , που εξυμνεί τον ηρωϊσμό  ανδρός που έζησε την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην περιοχή των Αγράφων, του Μπουκουβάλα.

<< Τρανός βουσμός που γένεται ματάκια μ΄

 να ζουν τα μαύρα μάτια, με δυο με τρεις χιλιάδες

Ο Μπουκουβάλας πολεμάει ματάκια  μ΄ να ζουν τα μαύρα μάτια, με δυο με τρεις χιλιάδες,   κλπ >>

Το τραγούδι αυτό έχει διασωθεί τραγουδισμένο ζωντανά από παρέα Σουβαλιωτών, σε έρευνα που έκανε το Κέντρο Έρευνας Παραδοσιακού Πολιτισμού «Σίμων Καράς».