ΚΥΝΟΜΑΧΙΕΣ ΤΟΥΡΚΩΝ ΣΟΥΛΤΑΝΩΝ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ ΤΟ 1669. Του Παναγιώτη Δημάκη

Η ιστορία επαναλαμβάνεται, μόνον ώς φάρσα, στην σημερινή μάλιστα Ευρωπαϊκή πραγματικότητα, με τις παλαιότερες δύο επιστολές πού διέσωσε ο Μητροπολίτης Λαρίσης Μελέτιος Β΄ τού σουλτάν Μεεμέτη είς τόν βασιλέα τον Νέμητζα * τον Λεοπόλδον,....
φανερώνοντας τήν μάχην είς τούς 1669 και η Απόκρισις τού βασιλέως Νέμητζα Λεοπόλδου είς τον βασιλέα τών Τούρκων Μωάμεθ, όταν ο φιλοδοξών κατά τον ίδιον τρόπο, να αποκτήσει σουλτανικά προνόμια, σημερινός Τούρκος ηγέτης, εξαντλείται σε ύβρεις κατά πάντων, χριστιανών, πρωθυπουργών, συμμάχων και πρώην φίλων, φροντίζοντας βεβαίως να κάμει, τις αναγκαίες κυβιστήσεις, όπως με την Ρωσία, όταν χρειαστεί. Ταιριάζει απόλυτα η ταυτότητα τών συγχρόνων καταγγελιών, με τις απίστευτες απειλές και το υβρεολόγιο τής επιστολής, τού παρηκμασμένου παλαιού σουλτάνου, πού εξαρτημένος από τα χαρέμια, τήν ανατολική νωχέλεια, τήν βραδύνοια, οδηγούσε τήν κραταιή αυτοκρατορία σε διάλυση. ... Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απωλέσαι… Τα θρησκευτικά και μοναστικά κέντρα τού Ελληνισμού, κατά τήν περίοδο τής Τουρκοκρατίας, ήσαν κιβωτοί γνώσεων, αλλά και καταγραφής ιστορικών γεγονότων και διατήρησης, τής εθνικής συνείδησης. Οι ευπαίδευτοι, αλλά και οι ολιγογράμματοι αυτοί, μοναχοί και ιερωμένοι, διέσωσαν με διάφορους τρόπους, Ιστορικά γεγονότα, όπως πολέμους, επιδρομές και Φυσικά γεγονότα σεισμούς, λοιμικές, αφορίες, πλημμύρες, σε Κώδικες, Μηναία, αλλά και εξώφυλλα εκκλησιαστικών συγγραμμάτων και πατερικών κειμένων, λόγω παντελούς ελλείψεως χαρτιού, πού όμως δεν απεθάρρυνε , αυτούς τούς μακαριστούς Έλληνες, στρατιώτες τής πίστεως, πού εύρισκαν τρόπους, να καταγράψουν, πλήθος χρήσιμων πληροφοριών, πού αποτελούν και πολύτιμα σημερινά τεκμήρια. 
Ο μητροπολίτης Λαρίσης Μελέτιος Β',* * αργότερα πατριάρχης Κων/πόλεως, στά " Σημειώματα του, εκ τού πίνακος τού Λαυσαϊκού ", Δ.Ι.Ε.Ε.Ε.1889, σημειώνει " ...εγράφη η παρούσα σημείωσις, τού πίνακος τούτου, διά χειρός εμού, τού ταπεινού μητροπολίτου, Λαρίσης Μελετίου κατά το α ψ ο' σωτήριον έτος, κατά τήν 25ην Ιουνίου μηνός Ινδικτιώνα Τρίτην και έστω είς μνήμην πολυχρόνιον...". Με τις δύο επιστολές τού 1669, πού παρατίθενται, μάς επαναφέρει, στήν σκοτεινή αυτή εποχή και στα τεκταινόμενα τότε, γεγονότα, πού προσδιόρισαν, το μέλλον τής σημερινής Ευρώπης, αλλά και τής αφύπνισης τών Λαών, από τήν απειλή, τών στωμύλων ασιατών Οθωμανών τούρκων. Πράγματι η παρουσία τών Οθωμανών τούρκων, στήν καρδιά τής Ευρώπης, κινητοποίησε επί τέλους, τα ανακλαστικά τών ισχυρών τής εποχής, οι οποίοι ήρχαν σε κράτη και κρατίδια. Οι Τούρκοι Οθωμανοί ηττήθησαν, απώλεσαν τήν πολεμική τους ορμή και με τήν Συνθήκη τού Κάρλοβιτς και στήν συνέχεια, τού Πασάροβιτς, άρχισε να αχνοφέγγει η λευτεριά, για τούς σκλαβωμένους λαούς, ενώ στα απόρθητα, ελεύθερα Ελληνικά βουνά, στο Σούλι, στήν Μάνη, στ' Άγραφα, όπου ο Μειντάνης, ο Κούρμας , το μικρό Χορμόπουλο, ο Σισμάνης, ο Τράκας, ο Λωρής και οι ανώνυμοι κρημνοβάτες, τού Παρνασσού, τής Γκιώνας κ. α. έδιναν ελπίδες, στον ταπεινό ραγιά, πού προετοιμάζεται για τον ξεσηκωμό, πού γενεές Ελλήνων, ουδέποτε είχαν λησμονήσει.

 
Επιστολή όπου έστειλεν ο Τούρκος ο σουλτάν Μεεμέτης είς τον βασιλέα τον Νέμητζα τον Λεοπόλδον φανερώνοντας τήν μάχην είς τούς 1669.
Ο Μωάμεθ ο υιός τής περιφήμου φήμης και πλέον υπεράνω από κάθε άλλον Αυτοκράτορα, ο υιός τού Θεού, Αυτοκράτωρ τών Τούρκων, τής Ελλάδος, τής Μακεδονίας, τής Μολδοβλαχίας, βασιλεύς τής Αρμενίας, τής Αντιοχείας, τής Ασίας, τής Ευρώπης, τής Αιγύπτου, πρίγκιπος υπέρ όλους, ο υιός τού Μωάμεθ, δικαιολογητής όλης τής χώρας τής Ουγκρίας, αφέντης όλων τών αυτοκρατόρων τού κόσμου, Ανατολής και Δύσης, βασιλεύς όλων τών βασιλέων , κύριος τού δένδρου τής ζωής, έπαρχος τής Μοσχοβίας και τής τής Γής επαγγελίας, μέγας διώκτης τών χριστιανών, φύλακας τού τάφου τού Θεού σου, τού εσταυρωμένου και αφέντης τής υψηλής ελπίδος, ορίζομεν να σε χαιρετίσωμεν Αυτοκράτορ Λεοπόλδε. Αν είναι και θέλεις και είσαι φίλος μου λέγω σου, με τήν ξεχωριστήν μου ημπόρευσιν από έναν καιρόν όπου ετζακίσθη η αγάπη όπου επέρνα αναμέσόν μας με δίχως να είσαι αδικημένος, από εμάς, μήτε με πράξιν, μήτε με πόλεμον, αμή ώς καθώς φαίνεται ο τρόπος, εσύ εσυμβουλεύθηκες με άλλον τινά βασιλέα, διά να δώσης πόλεμον τού κράτους μου, είς το οποίον εστάθης άφρων. Όθεν, εσύ και ο λαός σου έχουν να ζήσουν είς φόνον, μή αναμένοντες άλλο παρά τον θάνατον, τον οποίον εσύ ο ίδιος τόν εγύρευσες. Αμή εγώ σού δίδω είδησιν πώς θέλω σε ζημιώση και να σε ξεδράμω, από τήν Ανατολήν εώς τήν Δύσιν να κάμω να φανερωθή το κράτος μου και θέλεις εγνωρίση την δύναμίν μου με πολλήν σου ζημίαν. Και σού βεβαιώνω πώς θέλω κάμη να καταλάβεις τήν μεγάλην μου ημπόρευσιν. Διότι εσύ θαρρείς και ελπίζεις είς μερικά κάστρη τής χώρας σου, αμή εγώ αποφασίστηκα να τα χαλάσω και να τα καταστήσω είς τελείαν ερήμωσιν. Και δια πλέον βέβαιον ο Θεός να μήν το ορίση ούτε τα κάστρη σου ούτε αι χώραι σου να ελπίζουν να έχουν ειρήνην ποτέ ή αναύπασιν, ότι αποφάσισεν ο λογισμός μου να εξολοθρεύσω κι εσένα και τον λαόν σου με δίχως να χάσουν καιρόν και θέλω να γδύσω τήν Αλαμανίαν και ύστερα θέλομεν αφήση ενθύμησιν είς το βασίλειόν σου τον τρομερόν φόβον και τήν αιματοχυσίαν τού σπαθιού μου δια να εμπορούσιν ετούτα τα πράγματα να διανασπαρούν είς όλην τήν Οικουμένην. Διά να μεγαλύνη η θρησκεία μας πάντοτε και να διώχνω τον θεόν σου τον εσταυρωμένον, τού οποίου η δύναμις δεν θέλει δυνηθή ποτέ να σε βοηθήση και να σε ελευθερώση από τα χέρια μου. Και θέλω αποφασίση τούς ιερείς σου να σκάπτουν τήν γήν και να δώσω τών σκυλιών και τών θηρίων τα βυζία τών γυναικών σου. Ήθελες κάμη καλά και φρόνιμα ν’ αφήσεις τήν θρησκείαν σου και να κάμης όλοι να στρέψουν. Ετούτο σού φθάνει, όσον σού είπα και ειμπορείς να αγροικήσεις εκείνο όπου εγώ ποθώ είς το οποίον δε λέγω άλλο τον λογισμόν μου.
Απόκρισις τού βασιλέως Νεμητζα Λεοπόλδου είς τον βασιλέα τών Τούρκων Μωάμεθ, υιέ της απωλείας και κληρονόμε τής αιωνίου κολάσεως, βρωμερέ και δυσώδη τού δένδρου τής ζωής, βλάσφημε τού μεγάλου Θεού και πάσης κακίας γεμάτε, τήν γραφήν σου τήν άγνωστον, τήν έλαβα εγώ ο Λεοπόλδος, ο αφέντης και ρήγας σου και βασιλεύς σου, την οποίαν ωσάν κονιορτόν τήν ελόγιασα και είς τόν νούν μου, ποσώς δεν τήν έβαλα. Διότι δοσμένον είναι, τών σκυλιών να γαυγίζουν και είς τήν άλυσσον, να τούς βάνουν. Μού γράφεις πώς με κάποιον βασιλέα εσυμβουλεύθηκα και τούτο είναι βέβαια, ότι είς τον επουράνιον βασιλέα, έρριψα τήν ελπίδα μου, είς τήν τελείωσιν τού αφανισμού σου.Φύλακας τού τάφου τού Θεού, μού γράφεσαι και είς τούτο, μήν υπερηφανεύεσαι. Βέβαια το ηξεύρομεν πώς τα σκυλιά τα βάνουν να φυλάγουν τών βασιλέων ταις αυλαίς, ακόμα φυλάγουν και τα πρόβατα τού Χριστού μου και τούς ρίχνουν κομμάτι ψωμί είς το στόμα τους. Είς το αυτό σε έχομεν και ημείς ώς τώρα, ωσάν ένα σκύλον. Μα επειδή υπερηφανεύεσαι είς τού λόγου σου πώς είσαι βασιλεύς και αφέντης μας, σού δίδομεν τήν παρούσαν απόφασιν: το πώς εισέ ολίγον καιρόν θέλεις εγνωρίση τήν δύναμιν τού εσταυρωμένου μου Χριστού τον οποίον ώς άγνωστος εσύ κατηγοράς, είς τον οποίον εγώ ελπίζω. Και η εδική μου όρεξις να σε εξολοθρεύσω από το πρόσωπον τής Γης και τ' όνομά σου θέλω χαλάση και έως το τέλος τού αιώνος δε θέλεις σταθή. Τα κάστρα σου και αι χώραι σου θέλουν αφανισθή από ημάς και ο θρόνος σου θέλη χαλασθή από έμπροσθέν σου και είς τήν δούλευσιν και τήν εξουσίαν μάς θέλεις στέκη πάντοτε. Και θέλομεν ποιήση τούς βωμούς σου δια σταύλους μας και τούς ναούς μας θέλομεν υψώση και αγαλλίασις θέλει γένη είς όλον το γένος τών χριστιανών και ουαί είς τούς λόγους σας. Ότι τούς ιμάμηδές σου θέλω τούς βάλη να κόπτουν ξύλα και πέτρες και ταις γυναίκες σου να κουβαλούν νερό και χώμα και από Ανατολήν και Δύσιν θέλω σάς διώχνη και ο Μωάμεθ και ο ρεσούλης σου δε θέλουν δυνηθή να σε βοηθήσουν πώποτε. Αμή ήθελες κάνει καλά να βαπτισθής κι εσύ και ο λαός σου, να ξετυφλωθήτε δια να έχετε συμπάθειαν και μικράν ανάπαυσιν. Ετούτο σού φθάνει να ημπορής να καταλάβης τήν εδικήν μου όρεξιν. 
*Νέμητζα-Νέμτσοι, Γερμανία-Γερμανός, Αλαμανία. Όνομα πού απέδωσαν, μάλλον οι Σλάβοι στούς λαούς, βορείως τού Δούναβη. 
** Μελέτιος Β' Πατριάρχης Κων/πόλεως 1750 Τενέδιος . Ώς μητροπολίτης Λαρίσης διαδέχθηκε τον Ιάκωβο, εργάστηκε δραστήρια και ανακούφισε από βαρύ χρέος τήν μητρόπολη. Φιλόμουσος, φιλάρετος, πράος, διδασκαλικός, αφιλάργυρος απλούς και άλλες είναι οι αρετές, πού τού αποδίδει Σέργιος Μακραίος. Ώς πατριάρχης φιλόμουσος και φιλογενής, διά τών σιγιλλίων του, το 1760 , ρύθμισε τα ζητήματα τής Μεγάλης τού Γένους Σχολής, ίδρυσε Βιβλιοθήκη κ.λ.π. Η δραστηριότητά του αυτή, ενόχλησε τούς Τούρκους και συλληφθείς μετ' αλλων 30 προκρίτων, φυλακίστηκε και εξορίστηκε, ετελεύτησεν έν εσχάτη πενία, πιθανόν στήν Μυτιλήνη. Βιβλ. Μ. Γεδεών Πατριαρχικοί πίνακες σελ.661. Γερμανού Σάρδεων, Συμβολή είς τούς Πατρ. Καταλόγους Ορθοδοξία Ι Β', Σεργίου Μακραίου Υπομνήματα Εκκλ. Ιστορίας 1872.