Η ΛΑΜΙΑ ΤΙΜΗΣΕ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΜΑΝΩΛΗ ΡΑΣΟΥΛΗ ΣΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΜΙΑΣ

   Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στον καλλιτέχνη και συγγραφέα Μανώλη Ρασούλη, διοργάνωσαν η Πολιτιστική Ομάδα του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Σ.Ε.Π.Ε.) Νομού Φθιώτιδας, ο Δήμος Λαμιέων και το Φθιωτικό Ωδείο Καραμπογιά στο κατάμεστο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας , την Τετάρτη 19-2-2020.....

   Ο Πρόεδρος του ΣΕΠΕ Φθιώτιδας κ. Κώστας Χριστόπουλος καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, συνεχάρη την Πολιτιστική Ομάδα την σπουδαία πολιτιστική της πορεία και ευχαρίστησε τους διοργανωτές για τη συνεργασία.

Την εκδήλωση χαιρέτισαν :

α) Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Φθιώτιδας κ.κ. Συμεών, ο οποίος τόνισε την αξία της συνεργασίας των φορέων του πολιτισμού και της παιδείας, η οποία όταν γίνει πράξη επιτυγχάνει σημαντικά αποτελέσματα.

β) Ο Δήμαρχος Λαμιέων κ. Ευθύμιος Καραΐσκος, ο οποίος εξήρε την προσφορά της Πολιτιστικής Ομάδας των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και συνεχάρη όλους τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση.

γ) Ο υπεύθυνος του Φθιωτικού Ωδείου Καραμπογιά κ. Ηλίας Καραμπογιά, ο οποίος ευχαρίστησε τους συνδιοργανωτές, τους μουσικούς της 15μελούς ορχήστρας και τη χορωδία για τη συνεργασία.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους : Οι αντιδήμαρχοι κ. Αμαλία Ποντίκα, κ. Δημήτρης Κυρίτσης και κ. Θανάσης Παπαχρήστος, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας κ. Νίκος Μπέτσιος, ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Δημήτρης Μπεσλεμές, ο Αντιπρόεδρος του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων κ. Κώστας Θερμογιάννης, η Πρόεδρος του Εξωραϊστικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Λαμίας κ. Ξανθή Κουτσογιάννη και ο συγγραφέας – πρ. Προϊστάμενος των ΓΑΚ – Αρχείων Ν. Φθιώτιδας κ. Δημήτρης Νάτσιος.

   Το εν λόγω αφιέρωμα παρουσίασε την πορεία της ζωής του Μανώλη Ρασούλη, την πορεία του ως καλλιτέχνη και συγγραφέα. Το σπουδαίο οπτικοακουστικό υλικό του Διονύση Αναγνώστου και της Γιώτας Γάκη, μέλη της Πολιτιστικής Ομάδας, συνόδευσε τα κείμενα που επιμελήθηκε ο Κώστας Τσιαλαφούτας και διάβασαν τα μέλη της Πολιτιστικής Ομάδας του ΣΕΠΕ Φθιώτιδας : Γιώργος Σταυρόπουλος, Νίκος Κοντογιάννης, Νίκος Παπαγεωργίου, Αποστόλης Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Αναγνώστου και Κώστας Τσιαλαφούτας.

Η εξαιρετική ορχήστρα του Φθιωτικού Ωδείου Καραμπογιά, που χειροκροτήθηκε θερμά, αποτελούνταν από τους: Ζαφειρόπουλο Γιώργο (βιολί), Βέλλιο Κώστα (μπουζούκι), Λούκα Κώστα (μπουζούκι), Μπακόπουλο Βαγγέλη (κλαρίνο), Γρανητζιώτη Σωτήρη (κλαρίνο), Ζάρδα Θανάση (ηλ. Μπάσο), Ράμμο Θοδωρή (τύμπανα),

Παπαγεωργίου Θωμά (κρουστά), Γοργογιάννη Ελευθερία (ακορντεόν), Τσιλοφίτη Σπύρο (ηλ. Κιθάρα), Μαυρογιάννη Δημήτρη (φωνητικά), Μαλάτο Χρυσόστομο (φωνητικά), Αγγελακοπούλου Εμμανουέλα (φωνητικά), Ανωγιαννάκη Χρήστο (φωνητικά) και παρουσίασαν τα τραγούδια  : Όλα σε θυμίζουν, Στη ρωγμή του χρόνου, Τίποτα δεν πάει χαμένο, Τρελή κι αδέσποτη, Κυρ Διευθυντά των δίσκων, Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια, Οι κυβερνήσεις πέφτουνε, Οι νταλίκες, Πότε Βούδας πότε Κούδας, Νιώσε με, Ένα κι ένα, Μπαίνουμε στον Υδροχόο, Λεμόνι στην Πορτοκαλιά, Αν πεθάνει μια αγάπη και Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ στο οποίο συμμετείχε η Χορωδία του Φθιωτικού Ωδείου Καραμπογιά.

Την εκδήλωση κοσμούσε το πορτρέτο του ΜανώληΡασούλη, που παραχώρησε ο Λαμιώτης ζωγράφος Σπύρος Ζγαντζούρης.

   Σας παραθέτουμε αποσπάσματα των κειμένων που επιμελήθηκε ο δάσκαλος και μέλος της Πολιτιστικής Ομάδας του Συλλόγου Εκπ/κών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας Κώστας Τσιαλαφούτας : 

«Πράγματι,  όλα όσα θα ακούσετε και θα δείτε απόψε, θυμίζουν τον μοναδικό Μανώλη Ρασούλη, γιατί τελικά τίποτα δεν πάει χαμένο, στη χαμένη μας ζωή.

Στιχουργός, τραγουδοποιός, συνθέτης, δημοσιογράφος, λογοτέχνης, διανοούμενος, ιδεολόγος, αγωνιστής, ευαίσθητος, σαρκαστικός, ασυμβίβαστος, γενναιόδωρος, εκρηκτικός. Οι λέξεις αυτές συνθέτουν την πολυσχιδή προσωπικότητα του Μανώλη Ρασούλη. Αφοσιωμένος πάντα στον αγώνα για τις πανανθρώπινες αξίες, δεν λιποτακτεί στη μάχη, ενδιαφέρεται όχι μόνο για τη δική του σωτηρία, αλλά για τη σωτηρία όλων. Αγαπούσε τους ανθρώπους που πάλευαν για τα ιδανικά τους και πίστευε σ’ αυτούς.        

Παρά τους διωγμούς, υπηρετεί με συνέπεια τις ιδέες του, ρισκάρει για αυτές και είναι έτοιμος να πληρώσει κάθε φορά το τίμημα. Οι στίχοι του πρωτοποριακοί, έδωσαν νέα πνοή στο ελληνικό τραγούδι.. Λόγος βαθιά φιλοσοφικός και ταυτόχρονα λαϊκός. Ακόμα και όταν έγραφε ερωτικούς στίχους κατάφερνε να ξεσηκώνει την ψυχή, να περνά κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα και παράλληλα να διασκεδάζει τον κόσμο. Έδινε τη διάσταση της ποίησης στο λόγο, δημιουργούσε εικόνες, δίνοντάς του υπόσταση και χρώμα, κίνηση και συναίσθημα. Ο ίδιος βέβαια αρνούνταν τον χαρακτηρισμό του ποιητή και χαρακτήριζε τον εαυτό του λαϊκό στιχουργό. Θέλω, έλεγε, η βαλτωμένη αριστερά, η αγέλαστη, να σηκωθεί επιτέλους, να βγει με την ψυχή της και να χορέψει. Πίστευε πως αποστολή της τέχνης είναι να συμπαραστέκεται στον άνθρωπο και να του ανοίγει δρόμους διαφυγής και λύτρωσης. Η κόρη του Ναταλία αναφέρει χαρακτηριστικά : «Κατά ένα περίεργο τρόπο, πάντα στα τραγούδια του λυτρώνει. Δε φωτίζει μόνο το θέμα και μετά σε αφήνει χωρίς λύση. Δίνει απάντηση.».  Αξιόλογη είναι η συγγραφική του δράση, η οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή. Σύμφωνα με τον συνθέτη Πέτρο Βαγιόπουλο « Ο Μανώλης ήταν βαθιά πνευματικός και φιλοσοφημένος άνθρωπος. Τα περνούσε όλα από κόσκινο. Διάβαζε συνεχώς και ήταν ενημερωμένος για τα πάντα». Σε συνέντευξή του στο Δίφωνο (Μάρτιος 2011) και στην ερώτηση «Πώς θα ορίζατε ο ίδιος τον… Μανώλη Ρασούλη;», απάντησε :                                                                    

«Δεν θα έβαζα ταμπέλα στον εαυτό μου. Προσπαθώ να καταλάβω την εποχή μου και να συμβάλλω στο καλώς εννοούμενο καλό. Ορισμένες φορές, το κακό μάς καταπνίγει, παίρνει τη μορφή του καλού. Ο λαός πέφτει σε συμπληγάδες. Προσπαθώ να κρατάω τη θράκα αναμμένη και για αυτό μάς εμπνέουνε οι Κρητικοί μας πρόγονοι. Μας έχουνε δώσει και μια μεγάλη ευθύνη. Ζούμε σε μια τρελή εποχή, αλλά μην ξεχνάτε ότι ο «κουζουλός», που λέμε εμείς, είναι η καλή έννοια του τρελού. Γι' αυτό πρέπει να γυρίσουμε στους κλασικούς.».

Σε άλλη συνέντευξή του δήλωσε : «Ήθελα κατά βάθος να γίνω φιλόσοφος. Να καταγίνομαι με τις μεγάλες ιδέες και τα μυστικά του κόσμου. Μου προέκυψαν όλα. Ως δια μαγείας»

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 28 Σεπτεμβρίου του 1945. Στην Αθήνα σπουδάζει σκηνοθεσία κινηματογράφου, γράφει ποιήματα, σενάρια, τραγουδάει ερασιτεχνικά στις μπουάτ της Πλάκας, δουλεύει στην εφημερίδα της αριστεράς "Δημοκρατική Αλλαγή", παίρνει μέρος στους αγώνες του 114, περπατάει όλες τις πορείες ειρήνης, γνωρίζει όλη την τότε πνευματική πρωτοπορία.. Στις 21 του Απρίλη συλλαμβάνεται από την Δικτατορία και περνάει μερικές ώρες στην «Μπουμπουλίνας». Φεύγει για το Λονδίνο όπου μένει 6 χρόνια. Εκεί διαμορφώνεται ιδεολογικά συμμετέχοντας στον αντιδικτατορικό αγώνα, αλλά και στο Τροτσκιστικό κίνημα στο οποίο ήταν στέλεχος και η Βανέσσα Ρεντγκρέιβ με την οποία δυο φορές συνεργάστηκε σε παραστάσεις με αγωνιστικούς στόχους. Στο Λονδίνο γράφει τα πρώτα του βιβλία και γίνεται συνεκδότης της εφημερίδας Σοσιαλιστική Αλλαγή, στην οποία γράφει άρθρα και επιφυλλίδες, παίρνει μαθήματα πολιτικής οικονομίας και φιλοσοφίας και πουλάει για 6 χρόνια την εν λόγω εφημερίδα στους δρόμους, συμμετέχοντας ασταμάτητα στους αγώνες των εργατικών συνδικάτων. Τον Μάη του '68 παίρνει μέρος στην μεγάλη εξέγερση των φοιτητών στο Παρίσι. 

[…] Το 74, λίγο μετά από το Πολυτεχνείο με απόφαση της οργάνωσης κατεβαίνει στην Αθήνα, όπου λόγω συλλήψεων από την Μυστική Αστυνομία, κρύβεται. Μετά τα γεγονότα στην Κύπρο το καλοκαίρι του 74 και την πτώση της Χούντας συνεχίζει τον πολιτικό αγώνα. 

[…]Ο Μανώλης Ρασούλης θαύμαζε και σεβόταν όσους θεωρούσε δασκάλους του, όπως τον Νίκο Καζαντζάκη, τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Κάρολο Κουν, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Άκη Πάνου, τον Μάνο Λοΐζο, τον Πυθαγόρα, τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Όσο Ραζνίς.

[…] Συνεργάστηκε με γνωστούς και καταξιωμένους συνθέτες και τραγουδιστές όπως : Μάνος Λοΐζος, Νίκος Μαμαγκάκης, Νίκος Ξυδάκης, Πέτρος Βαγιόπουλος, χρήστος Νικολόπουλος, Ανδρέας Μικρούτσικος, Διον. Σαββόπουλος, Βάσω Αλαγιάννη, Νίκος Παπάζογλου, Χαρούλα Αλεξίου, Γλυκερία, Αντώνης Βαρδής, Μαρίζα Κωχ, Μαν. Λιδάκης, Δημήτρης Κοντογιάννης, Γιάννης Κούτρας, Γιώργος Σαρρής (αδερφός της Αλεξίου), Πασχάλης Τερζής κλπ. 

[…]Το 1978 ηχογραφείται στη Θεσσαλονίκη, στο studio Αγροτικόν του Νίκου Παπάζογλου ο πρώτος προσωπικός του δίσκος «Η εκδίκηση της γυφτιάς», σε μουσική Νίκου Ξυδάκη και ερμηνεία Νίκου Παπάζογλου, Δημήτρη Κοντογιάννη, Σοφίας Διαμαντή και Διονύση Σαββόπουλου. Μια τομή στο λόγο και τη μελωδία. Δίσκος που σημείωσε μεγάλη επιτυχία και έκανε τους ροκάδες να ακούσουν λαϊκά και τους στιχουργούς να τρομάξουν. Το εικαστικό του εξωφύλλου είναι του Αλέξη Κυριτσόπουλου, μόνιμου συνεργάτη του Σαββόπουλου στα εξώφυλλα των δικών του δίσκων. Σχετικά με τον τίτλο ο Σαββόπουλος αναφέρει : «Ο Μανώλης και ο Νίκος κοιμόντουσαν. Πρώτη φορά βλέπω παιδιά με ανησυχίες και ιδεολογίες και απ’ όλα, να διαλέγουν όχι το κουλτουριάρικο αλλά το ντιπ λαϊκό. Καλημερούδια. Πώς σας φαίνεται ο τίτλος ¨Η εκδίκηση της γυφτιάς¨. Ήταν αγουροξυπνημένοι και το δέχτηκαν».
Ο Νίκος Παπάζογλου αναφέρει : «…Ο δίσκος βρήκε γόνιμο έδαφος. Διαδόθηκε πρώτα στους φοιτητικούς κύκλους και σιγά σιγά κινήθηκε όπως το νερό κάτω από την ψάθα. Ακόμη και τα δύο κανάλια που υπήρχαν τότε πολέμησαν την ¨Εκδίκηση της γυφτιάς¨ μετά βδελυγμίας. Ο διευθυντής προγράμματος της ΥΕΝΕΔ επέστρεψε τον δίσκο στον Πατσιφά με το σημείωμα ¨είναι εθνικώς απαράδεκτος¨ …».

Κυκλοφόρησαν αργότερα πολλοί δίσκοι του και γνώρισαν μεγάλες επιτυχίες όπως : ΤΑ ΔΗΘΕΝ, ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΟΥΛΑΣ, ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΠΕΦΤΟΥΝΕ ΜΑ Η ΑΓΑΠΗ ΜΕΝΕΙ, ΠΑΙΞΕ ΧΡΗΣΤΟ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ, ΠΟΤΕ ΒΟΥΔΑΣ ΠΟΤΕ ΚΟΥΔΑΣ, ΤΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΑ (ύμνος του ΟΦΗ), ΔΙΠΛΑ ΣΑΚΑΤΕΜΕΝΟΣ, ΤΑ ΣΚΟΡΠΙΑ, ΣΕΛΟΤΕΪΠ, ΑΓΑΠΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΜΗ ΜΑΣ ΧΑΙΡΕΤΑΣ( μουσική – ερμηνεία Ναταλία Ρασούλη), Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΟΝΕΙΡΟ (τελευταίος εν ζωή δίσκος του) και Η ΤΡΙΠΛΑ της Χαρούλας Αλεξίου ( θα κυκλοφορήσει το 2012, έχοντας φύγει από τη ζωή,  σε στίχους Μανώλη Ρασούλη, που έντυσαν μουσικά οι Χρήστος Νικολόπουλος, Πέτρος Βαγιόπουλος, Βάσω Αλαγιάννη, Ορφέας Περίδης, Leon Poliker και Χαρούλα Αλεξίου).

Συμμετείχε με στίχους του σε πολλούς δίσκους γνωστών και καταξιωμένων καλλιτεχνών.

[…] Ο Ρασούλης κάνει συναυλίες στο Βερολίνο και στην Κωνσταντινούπολη και μιλά στο πνευματικό κέντρο του Δήμου Βαρκελώνης καθώς είναι φιλοξενούμενος του δήμου για ένα φεστιβάλ μεσογειακής ποίησης καθώς και στη Μαγιόρκα.

Τα τραγούδια του γίνονται γνωστά κι αγαπητά στο Ισραήλ, την Τουρκία, τη Σερβία, στις Χώρες όπου υπάρχουν Έλληνες αλλά και για κάποιο μυστήριο λόγο και στην Ιαπωνία.

[…]  Έχει εκδώσει συνολικά εννέα βιβλία (διηγήματα και ποιήματα). Το 1970 θα κυκλοφορήσει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα», «Εκδόσεις Μετρονόμος», το οποίο περιλαμβάνει επτά διηγήματα, στα οποία διαφαίνεται το στίγμα μιας υποσχόμενης εξαιρετικής γραφής και διακρίνει κανείς το κοφτερό μυαλό, το χιούμορ και το ανήσυχο πνεύμα του νεαρού τότε Ρασούλη. 

Το 1972 θα κυκλοφορήσει το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Η Μπαλάντα του Ισαάκ», ένα σύνθετο ποίημα, επηρεασμένο  από τον αγώνα της νεολαίας. 

Το 1976 τυπώνει το τρίτο βιβλίο του με τίτλο  "κβο βαντις στατους κβο", ένα βιβλίο ανάμικτο με διηγήματα και ποιήματα.

Το 2002 εκδίδει το βιβλίο «Οι Εβραίοι είναι Έλληνες – Κρήτες», το 2005 «Τι είδε ο Βουκεφάλας», το 2007 «Εδώ είναι του Ρασούλη», το 2008 «Ο μεγάλος αιρετικός Θεόφιλος Καΐρης» και «Η τελευταία ζωή του συντρόφου Παντελή Πουλιόπουλου», και το τελευταίο του, το 2011, με τίτλο «Οι Βερβελίδες της Αμάλθειας – Αναφορά στο Χόμο Σάπιενς» το οποίο αναφέρεται στην κοινωνία που παραπαίει και στοχεύει να ηλεκτρίσει τη φαντασία των ανθρώπων, όπως αναφέρει ο ίδιος. Με λόγο αυτοσαρκαστικό, καταιγιστικό και παιγνιώδη, παραθέτει τα επιχειρήματά του για να υποστηρίξει την κοσμοθεωρία του.

Στην τελευταία του συνέντευξη στο Δίφωνο και στην ερώτηση «Κύριε, Ρασούλη, τι είναι για εσάς ο Μυλοπόταμος και η Κρήτη ;», απάντησε ως εξής : «Ο Μυλοπόταμος ήταν πάντα μια επαναστατημένη περιοχή, που δημιουργούσε προβλήματα στους κατακτητές της. Τα Ζωνιανά μεταφέρουν τη σκληρότητα από τα αρχαία χρόνια, αφού είναι η φύση τέτοια εκεί, τα βουνά βρίσκονται σε γούβα. Οι Ανωγειανοί είναι στην κορυφή γεωγραφικά κι έτσι έχουν εξωτερικεύσει το ταμπεραμέντο τους. Ο Μυλοπόταμος είναι το βαρίδι για την Κρήτη, η μπαλάντζα! Έχει βγάλει αξιολογότατους ανθρώπους προς πάσα κατεύθυνση και ο Καζαντζάκης, άλλωστε, έχει ρίζα από κει. Η Κρήτη ήταν το πιο πολιτισμένο σημείο στον χάρτη. Η γυναίκα ήταν στη θέση της στην «πάνω μεριά», αυτό σημαίνει πολιτισμένος λαός. Ο Τσαρούχης έλεγε ότι αυτοί ήταν ευτυχισμένοι άνθρωποι, άρα γιατί να μη διαφημίσουμε αυτό το πρότυπο; Αυτή την ευτυχία, την κάνανε ταξίδια, ιδέες. Ίδρυσαν μινωικές πόλεις. Αδιαμφισβήτητα, η Κρήτη είναι το κέντρο βάρους του πολιτισμού μας». 

Ο Μανώλης Ρασούλης, ο διανοούμενος ταξιδευτής της ζωής, με το ασίγαστο πνεύμα και τις φλογισμένες ιδέες του, θα αφήσει την τελευταία του πνοή  στις 5 Μαρτίου 2011, στη Θεσσαλονίκη. Στον τάφο του, στο Α΄ Νεκροταφείο, έχουν χαραχτεί τα λόγια από μία εκ των τελευταίων  συνεντεύξεών του. Ερωτώμενος σε ανύποπτο χρόνο πώς ήθελε να φύγει από τη ζωή, είχε απαντήσει «πλήρης ιδεών». Δεν έφυγε «πλήρης ημερών» ο Μανώλης Ρασούλης αλλά σίγουρα  έφυγε «πλήρης ιδεών».