Manos Hatzidakis - I RAGAZZI GIU' NEL CAMPO,(Τα παιδιά κάτω στον κάμπο) - Daniela Davoli

Γιώργος Βιδάκης

Ο Σέρβος σκηνοθέτης που σημάδεψε τα ‘70ς, με το ανατρεπτικό ερωτικά και πολιτικά σινεμα του, πέθανε σε ηλικία 86 ετών.

'Από τόν πρόλογο τού Μάνου Χατζιδάκι στην προβολή της ταινίας Sweet Movie, τήν Κυριακή τό πρωί 20 ’Οκτωβρίου 1974 στην Κινηματογραφική Λέσχη, ατό ΑΣΤΥ....

Σάν είδα πρώτη φορά στό" Λονδίνο τά "Μυστήρια τοϋ ’Οργανισμού”, τήν προηγούμενη ταινία του Makavejev, ένθουσιάστηκα, χειροκρότησα, κι είπα σέ φίλους μου πώς θάταν μεγάλη ή χαρά μου σάν τύχαινε καί δούλευα μ’ αύτον τόν σκηνοθέτη. Οι φίλοι μου τώπαν στόν Makavejev κι αύτός μέ τήν σειρά του μού τηλεφώνησε στήν ’Αθήνα καί μέ ρώτησε, άν θέλω νά δουλέψω στό Sweet Movie, ταινία πού μόλις άρχιζε νά γυρίζει. Πήγα τόν γνώρισα, γίναμε φίλοι καί δουλέψαμε μαζί σέ διάφορες πόλεις τής Εύρώπης, ίσαμε πού τέλειωσε τό έργο πού θά δείτε έδώ σέ λίγο.
Ή έμπειρία μου ήταν συναρπαστική κι ο Makavejev, ίδιος άπαράλλαχτος ό άνθρωπος μέ τόν σκηνοθέτη.
Βαλκάνιος Γιουγκοσλαύος, νεομαρξιστής, άναρχικός, περίτεχνος κι άπλοϊκός, περιφέρεται στόν λεγόμενο δυτικό μας κόσμο, μ’ όλη τήν σκανδαλιά ένός ξεχωριστά ζωηρού παιδιού, μέ τήν άστραφτερή ματιά ένός άνατολίτη άρχοντα άλλά καί μέ τήν ώριμη άπλότητά ένός προικισμένου μεσήλικα, πού διαθέτει τις έμπειρίες ένός παγκόσμιου πόλεμου καί τά τελευταία ρανίσματα μιας εύρωπαϊκής παιδείας.
Μέ τραγική σατυρική φλέβα μέσα του καί μέ γνήσια αίσθηση χιούμορ, κεντρικοευ-ρωπαϊκού τύπου θάλεγα, άπορρίπτει φανατικά κάθε διανοητική έκφραση στις ταινίες του καί χειρίζεται τό μόνιμο θέμα του — τήν άπελευθέρωση τού σύγχρονου άνθρώπου άπ’ τά έσωτερικά δεσμά του, τά "καταλλήλως έπιβληθέντα έντός μας”, όπως θα ΄λεγε ό ποιητής Καβάφης, μέ άνεξάντλητες εικόνες, άδιάκοπες εύρηματικές ιδέες καί μέ δίχως φραγμό άντιμετώπιση τής άλήθειας στις άνθρώπινες σχέσεις.
Δέν είναι "στρατευμένος”. Δέν κάνει εύκολη πολιτική. ’Αλλά το άποτέλεσμά του είναι πολιτικό, μιά καί τόν χαρακτηρίζει ή βαθειά γνώση τού σημερινού μας κόσμου.
Θά πρόσθετα άκόμη, πώς ίσως δέν φανερώνει τούς συγκεκριμένους στόχους του. "Ομως είναι ολοφάνερη ή βαθύτατη άνθρωπιά του καί ή προοπάθειά του νά μάς άναστατώσει γιά νά σκεφτούμε κι έτσι νά ξαναβρούμε μιά διαφορετική σύνθεση μέσα μας. Καί μιά διαφορετική σύνδεση μέ τόν περίγυρό μας.
Δέν περιέχει συμβολισμούς άλλά μεταχειρίζεται σύμβολα. Δέν περιέχει συνθήματα, αλλά μεταχειρίζεται τραγούδια. Μά πάνω άπ’ όλα, μάς χαρίζει είκόνες καί ίστορίες διαφορετικές, πού κινιοϋνται παράλληλα άλλά κι άνεξάρτητα μεταξύ τους, γιά νά καταλήξουνε όλα σέ μιά χοάνη, πού τελικά χαρακτηρίζεται άπό τόν τίτλο τής ταινίας κι άπό τόν ζωντανό κόσμο πού περιέχει ό ίδιος ό Makavejev, σύγχρονος, όραμα-πστής καί μέ ποιητική συνείδηση τού παρόντος Χρόνου.
Πολλοί, καί μάλλιστα θαυμαστές του, έπιχειρούν άνάλυση τής έργασίας του κι άτέλειωτα φιλολογούν γύρω άπ’ αύτήν, βρίσκοντας νοήματα, σκεψεις καί ερμηνείες άπίθανες καί περιοριστικές γιά τήν γιομάτη όρμή άσταμάτητη φαντασία τού Makavejev, πού τόσο άντιπαθεϊ ό ίδιος τά σύμβολα καί τήν διανόηση. Μά πάλι, αύτός ό ίδιος, σάν πονηρός Βαλκάνιος, δέχεται μέ ήδονή όλες τις άπόψεις καί έπιβεβαιώνει μέ άνεση καί χιούμορ τις έντελώς άντίθετες πλάνες τών “σκεφτομένων” θαυμαστών του. ’Όχι γιατί κερδίζει τίποτα. 'Απλώς, γιατί διασκεδάζει αύτοσατυρίζοντας τήν αύξανόμενη έπιτυχία τής έργασίας του. Τρεις μέρες συζητούσε σ’ ένα άπ’ τά φέστιβαλ τής ’Ιταλίας μ’ έναν καθολικό έπίσκοπο, πού ένθουσιασμένος ό έπίσκοπος, είχε βρει τό Sweet Movie θρησκευτική ταινία καί βασισμένη μάλιστα στό Εύαγγέλιο. Τρεις μέρες κουβέντιαζε μαζί του, γιά νά τόν πείσει πώς ειτανε ό μόνος πού ανακάλυψε τό πραγματικό περιεχόμενο τής ταινίας του. Ούτε βέβαια ό έπίσκοπος ήταν άφελής, ούτε ό Makavejev άργόσχολος. Μά ό διάλογος, εΐτανε μέσα στό παιχνίδι του.

Στίχοι-Μουσική: Μάνος Χατζιδάκς Μετάφραση: Pier Paolo Pasolini Ερμηνεία :Daniela Davoli-(Anna Prucnal) Η αρχική μελωδία γράφτηκε το 1945 για το έργο "Το καλοκαίρι θα θερίσουμε" του Αλέξη Δαμιανού που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Σεβαστίκογλου. Τριάντα χρόνια αργότερα (1974), το βρίσκουμε στην ταινία "Sweet Movie" του Dušan Makavejev. O Χατζιδάκις θυμήθηκε δηλαδή, σχεδόν 30 χρόνια μετά το θεατρικό του Δαμιανού, το πρωταρχικό τραγούδι, διασκευάζοντας το τόσο στη μουσική, όσο και στους στίχους. Αυτή η παλιά μελωδία ενσωματώθηκε λίγο αργότερα στον «Καλαματιανό» από το έργο «Για Μια Μικρή Λευκή Αχιβάδα» 1947-48 I ragazzi giù nel campo Non si curano del tempo Ma si buttano dentro i fiumi Per pescare la croce premio. I ragazzi giù nel campo Dan la caccia ad un pazzo Poi lo strozzano con le mani E lo bruciano in riva al mare. Vieni figlia della Luna Della stella mattutina Che regala a questi ragazzi Le carezze del gran cielo! I ragazzi giù nel campo Dan la caccia ai borghesi Tagliano a pezzi A pezzi le teste Dei nemici e dei fedeli. I ragazzi giù nel campo Colgono rami e rosmarino E camuffano buche e pozzi Per acciuffare le ragazze I ragazzi giù nel campo Dan la caccia ad un ricco Gli fan togliere i denti d’oro E li portano al mercato. Vieni figlia della Luna Della stella mattutina Che regala a questi ragazzi Le carezze del gran cielo! I ragazzi giù nel campo Non possegono memoria Perciò vendono gli antenati Poi son presi da tristezza. Τα παιδιά κάτω στον κάμπο δεν μιλάν με τον καιρό μόνο πέφτουν στα ποτάμια για να πιάσουν τον σταυρό. Τα παιδιά κάτω στον κάμπο κυνηγούν έναν τρελό τον επνίγουν με τα χέρια και τον καίνε στον γιαλό. Έλα κόρη της σελήνης, κόρη του αυγερινού. Να χαρίσεις στα παιδιά μας λίγα χάδια του ουρανού. Τα παιδιά κάτω στον κάμπο κυνηγάνε τους αστούς πετσοκόβουν τα κεφάλια από εχθρούς και από πιστούς. Τα παιδιά κάτω στον κάμπο κόβουν δεντρολιβανιές και στολίζουν τα πηγάδια για να πέσουν μέσα οι νιες. Τα παιδιά μες τα χωράφια κοροϊδεύουν τον παπά του φοράνε όλα τα άμφια και το παν στην αγορά. Έλα κόρη της σελήνης, έλα και άναψε φωτιά. Κοίτα τόσα παλληκάρια που κοιμούνται στη νυχτιά. Τα παιδιά δεν έχουν μνήμη τους προγόνους τους πουλούν και ό,τι αρπάξουν δε θα μείνει γιατί ευθύς μελαγχολούν. Αποποίηση: Το βίντεο δεν προορίζεται για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Το ακουστικό περιεχόμενο δεν ανήκει σε εμένα και δεν έχω κέρδος από αυτό το βίντεο. Δεν είμαι κύριος πνευματικών δικαιωμάτων του περιεχομένου. Είναι από την προσωπική μου συλλογή και είναι καθαρά για Διασκέδαση.