Ο ΡΟΔΙ ΚΑΙ Η ΚΡΕΜΜΥΔΑ – ΔΥΟ ΕΘΙΜΑ ΠΟΥ «ΝΙΚΗΣΑΝ» ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Παρουσιάζει ο Βίκτωρ Σαμπώ

Το ρόδι και η κρεμμύδα είναι δύο από τα πιο γνωστά έθιμα της Πρωτοχρονιάς. Λίγοι όμως γνωρίζουν την πορεία και το πώς κατέληξαν να διατηρούνται αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου…

Το ρόδι εδώ και χιλιάδες χρόνια θεωρείται από διάφορους πολιτισμούς ως το σύμβολο της γονιμότητας, της αφθονίας αλλά και της καλοτυχίας. Οι αρχαίοι Έλληνες πριν μπουν στην καινούρια τους κατοικία συνήθιζαν να σπάνε στο κατώφλι του σπιτιού ένα ρόδι. Το σπάσιμο όμως του ροδιού γίνεται κατά βάση την Πρωτοχρονιά. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας συνηθίζουν να σπάνε το ρόδι αμέσως μόλις μπει το νέο έτος. Αφού γίνει η καθιερωμένη ανταλλαγή ευχών ο νοικοκύρης του σπιτιού η κάποιο μέλος της οικογένειας που θεωρείται τυχερό σπάει το ρόδι και μετά μπαίνουν όλοι στο σπίτι με το δεξί πόδι.

Αντιθέτως σε άλλες περιοχές, το σπάσιμο του ροδιού λαμβάνει χώρα είτε τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς είτε μετά τη Θεία Λειτουργία που γίνεται την ίδια μέρα, αφού βέβαια το έχουν πάρει μαζί τους στην Εκκλησία για να το ευλογήσει ο παπας.

Η έκφραση «έσπασε το ρόδι» σημαίνει λοιπόν ότι έγινε ένα καλό ξεκίνημα. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε κάποιες περιοχές της χώρας μας το ρόδι που σπάνε την πρώτη μέρα του χρόνου έχει φυλαχτεί σε εικονίσματα σπιτιών από την ημέρα του Σταυρού στις 14 του Σεπτέμβρη.

Η κρεμμύδα από την άλλη είναι ένα φυτό το οποίο οι αρχαίοι έλληνες το θεωρούσαν σύμβολο της αναγέννησης και της υγείας. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας συνηθίζεται να τοποθετείται μία κρεμμύδα έξω από το σπίτι την παραμονή του νέου έτους. Ανήμερα Πρωτοχρονιάς, ο πατέρας ή η μητέρα της οικογενείας χτυπάει με την κρεμμύδα τα κεφάλια των μελών της οικογένειας για να τα ξυπνήσει ώστε να πάνε στη Θέια Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου. Έπειτα την κρεμάνε σε κάποιο μέρος του σπιτιού για να έχουν καλή τύχη όλο το χρόνο.

Τα δύο αυτά έθιμα διατηρήθηκαν εις το έπακρον στο πέρασμα του χρόνου και συνεχίζουν να τιμώνται δεόντως σε όλη την Ελλάδα.