Τα τουρλίδια

Παναγιώτης Δημάκης

Τα τουρλίδια, είναι μεταναστευτικά πουλιά, πού συχνάζουν σε έλη, λειμώνες,υγρολιβαδα και τρέφονται από μαλάκια μικρόζωα, σκουλήκια της λάσπης κλπ. ....
Παλαιά στη χώρα της Ελατειας, με τα εκτεταμένα έλη, πού δημιουργούσαν οι ακμαίες πηγές τής Σελκης, τής Σκαφίδας στη Σφάκα, η Μαυρομαντήλα στο Μεραλί, τα κρυφονερια, τα ρυάκια,αλλά κυρίως ο Κηφισός, ο Άσσος, η Κινέτα,τροφοδοτούσαν τα Βοιδολιβαδα, τα βοσκοτόπια και τούς ελώδεις λειμώνες, την πλούσια ορνιθοπανίδα, έναν κυνηγετικό παράδεισο, πού σημειώνουν, ο Παυσανίας στα Φωκικά του, περί το 170 μ.χ.και ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης,περί το 1390 μ.Χ.(Β27),...χώρα κυνηγήσεται σε κρατιστων και λειμώνα γερανούς περιεχομένους πλήθος άπλετον και πεδία ενιππεύσαι τα κάλλιστα. ... Σ 'αυτό το τοπίο, ιδανικό σημείο αφίξεως και αναχωρήσεων μεταναστευτικων, αλλά και διαβίωσης, διατροφής καΙ ανατροφής τών νεοσσών,πλήθους υδροβίων και παρυδατιων πουλιών, μεταξύ των οποίων και τα Τουρλιδια, (Numenius arquata),πού σύχναζαν εκεί, σ όλες τις υποομάδες και παραλλαγές. 

Τα τουρλίδια θηρεύονταν,χωρίς να φημίζονται όμως,για την αξία των,ώς θηραμάτων, αλλά το παράξενο χαρακτηριστικό λάλημα, όταν είχαν μεγαλώσει τούς νεοσσούς των και έκαμαν δοκιμαστικές πτήσεις και συγκεντρώσεις,γεμίζοντας τον τόπο, από τις περίεργες κραυγές τους,πού προσηλκυαν και θηρευτές, πού δεν ήσαν μόνο άνθρωποι, αλλά και τα αγρίμια των βάλτων.Ο παππούς από την μητέρα μου,γεωργός και κυνηγός, μ έκανε και μένα κυνηγό, απολογούμαι γι'αυτό.Τις μακριές ημέρε/ς, τού χειμώνα, κοντά στο τζάκι,μού μάθαινε τις συνήθειες τών πουλιών και τών ζώων, στρίβοντας πελώρια τσιγάρα,από χαρτί εφημερίδας.Έλεγε όμως, καμία φορά και γοητευτικές ιστορίες, πού αφορούσαν ιδιότητες, πού με χαριτωμένο τρόπο,συνεδεαν κάθε είδος, με ανθρώπινες ιδιότητες και δραστηριότητες, όπως στα πουλιά, ακολουθώντας την αρχαία, παραβολικη αφήγηση, για να υπογραμμίσει η να αποκλείσει σφάλματα και ηθικές παραβάσεις. 

Έτσι εδώ, έχουμε το παράδειγμα τού χωρικού, πού πλούτισε και έχασε τα ηθικά του στηρίγματα και τον έλεγχο των πράξεών του.Από ταπεινός γείτονας μεταβλήθηκε σε έναν απερίσκεπτο οιηματια,αλαζόνα, ετέθη εκτός της κοινωνικής ομάδας, αντί να χρησιμοποιήσει την δύναμή του χρήματος συνετά, με πρόβλεψη για τους φτωχούς και αναξιοπαθούντες.Θυμίζει αυτό, τις καλύτερες σελίδες των ιερών κειμένων, αλλά και τους αρχαίους μύθους, πού είναι τόσο διδακτικοί.Το κατέγραψα με ευλάβεια και προσοχή, στην αναγνωρίσιμη εκφορά της ντοπιολαλιάς, πού με το μύθο της Τουρλιδας,αποτελούν πατρικοδοσμένη,ακριβή κληρονομιά, από το ταγάρι του παππού, πού όταν γύριζε δεν είχε μόνο θηράματα, αλλά και γοητευτικές ιστορίες όπως αυτή. ,Η διήγηση. ..... Τού π'λι,τού Τουρλιδ' ήτανι παλιά άνθρουπους, φτουχός, όργωνι τα χωράφια τ,' κι έκαμε σ'ταρια κι κριθάρια πουλλά κι μαζευι παράδες. Τι να τσ' καμ'ομους, ού καψιρός τσ'παραδις, στού φουρτσερ'; ήθελε να τσ' δειχν'ι κι να καμαρών,' στούν κόσμου. Έπιασι κι περικαλεσι, τού Θιό, να τούν καμ'π'λι, μι χρυσό λειρι,να πιτάει ψ'λά,να λέπουν ουλλ'ι τού χρυσό τ'τού λειρι, αλλά σ'κωθ'κι ψ'λά, κι το 'πισι τού λειρι τ'. Απού τότι σ'κωκινιτι, ψ'λά κι σκουζ'ι κι ζητάει τού λειρι τ'. Τού λειρι..τού λειρι...τού λειρι μ',γι'αυτό τοειπαν Τουρλιδ'.