ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ: 18 Ιανουαρίου 1915, 18 Ιανουαρίου 1984

Γιώργος Βιδάκης
Την ίδια μέρα διάλεξε ο πατριάρχης του λαϊκού μας τραγουδιού, να έλθει και να φύγει στο τόπο αυτό που τόσο αγάπησε και τραγούδησε......

«Ο Τσιτσάνης σφραγίζει με το έργο του βαθιά και τελειωτικά την εποχή μας. Αυτό το παιδί που έφυγε από τα Τρίκαλα μετουσίωσε την πεμπτουσία της μουσικής μας παράδοσης και μας τη ξαναέδωσε σε νέες, απλές και τέλειες μουσικές φόρμες.».

Ήταν Αύγουστος του 1983, όταν σε συναυλία προς τιμήν του Τσιτσάνη στη Νίκαια, ο σπουδαίος Μίκης Θεοδωράκης είπε αυτά τα λόγια για εκείνον αποκαλώντας τον στο τέλος δάσκαλο όλων των μουσικών και ποιητών.

Η συγκίνηση του Τσιτσάνη ήταν μεγάλη και ολοφάνερη κλείνοντας μέσα της την καθαρότητα και την ταπεινότητα που χαρακτήριζαν την ψυχή του. Η αρχή της δεκαετίας του ’40 ήταν ο ουρανός που ανέτειλε ο ήλιος της μουσικής δημιουργίας του Τσιτσάνη λειτουργώντας σαν αντίδοτο στα βάσανα και τις κακουχίες του ελληνικού λαού που στέναζε κάτω από το βάρος της κατοχής και αργότερα του εμφυλίου και της χούντας.

Η Αρχόντισσα του Βασίλη Τσιτσάνη από τις "Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές" του Μάνου Χατζιδάκι, έργο 5 (1949-50). Εδώ το ακούμε για δύο πιάνα όπως παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1951 ως μπαλέτο από το «Ελληνικό Χορόδραμα» της Ραλλούς Μάνου, με τον συνθέτη και τον Αργύρη Κουνάδη στα δύο πιάνα. "...Ζεϊμπέκικα, χασάπικα, συννεφιασμένες Κυριακές, παλικάρια και κοπέλες απελπισμένες, βροχές, καταιγίδες, φωτισμένα παράθυρα, σφυρίγματα, λιμάνια, όλα, τα βλέπουμε προς το παρόν σ΄ ένα δωμάτιο που γίνεται η δοκιμή. Όλοι οι άντρες και οι γυναίκες φοράνε περούκες κι ο Μόραλης ενθουσιασμένος - που είναι η πρώτη του επαφή με την σκηνογραφία - μας εξηγεί την σημασία της εκφραστικής τυποποίηση των χορευτών. Προς το κόκκινο οι άντρες, κάτασπρες οι γυναίκες με χρωματιστές φορεσιές σ΄ ένα σκηνικό που μόνο του δημιουργεί μια ολοκληρωμένη ποιητική ατμόσφαιρα, κινούνται αυστηρά πάνω στους δοσμένους ρυθμούς. Οι άντρες μαθαίνουν να χορεύουν ακίνητοι, οι γυναίκες μαθαίνουν να μην είναι ελκυστικές κι όλοι μαζί συνθέτουν πίνακες με βαθιές ιδέες και χορευτική αλήθεια."