ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ – Οι τρεις πλευρές της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου.

Ο άνθρωπος έχει ελεύθερη βούληση, και αυτή είναι τριών ειδών:

Κατ' αρχάς, ήταν ελεύθερος όταν.....

όρισε τη ζωή του· τώρα, βέβαια, δεν μπορεί να γυρίσει πίσω, γιατί δεν είναι πια το ίδιο πρόσωπο που την όρισε, εκτός ίσως υπό τη σχετική έννοια ότι πραγματοποιεί με τη ζωή του αυτά που όρισε.

Δεύτερον, είναι ελεύθερος να επιλέξει τον τρόπο και την κατεύθυνση της εξελικτικής του πορείας μέσα στη ζωή του.

Τρίτον, είναι ελεύθερος κατά το ότι, όντας ο άνθρωπος που θα ξαναγίνει κάποτε, έχει τη βούληση να δοκιμάσει στη ζωή του όλες τις περιστάσεις κι έτσι να βρει το δρόμο προς τον εαυτό του, και κυρίως να διανύσει τη ζωή πραγματικά από τη διαδρομή της επιλογής του, που όμως θα είναι οπωσδήποτε τόσο λαβυρινθώδης, ώστε δεν θα αφήνει κανένα σημείο αυτής της ζωής ανέγγιχτο.

                    Πίνακας  η  " Ελευθερία του μυαλού" του Rene Magritte 1948

Αυτές είναι οι τρεις πλευρές της ελεύθερης βούλησης, αλλά, επειδή είναι παρούσες ταυτόχρονα, δημιουργούν μία ενότητα, και μάλιστα τόσο ολοκληρωμένη κατά βάθος, ώστε δεν αφήνει περιθώρια για καμία βούληση, είτε ελεύθερη είτε όχι.

                               ΛΙΓΑ  ΛΟΓΙΑ  ΓΙΑ  ΤΟΝ  ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ

Ο Φραντς Κάφκα γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου του 1883 στην Πράγα από γονείς Εβραίους: από έναν πατέρα αυταρχικό, που κατόρθωσε να γίνει εύπορος υφασματέμπορος, κι από μια μάνα τρυφερή που, αντίθετα με τον πατέρα του, είχε μεγαλώσει μέσα σ' έναν περίγυρο βαθιά μορφωμένων ανθρώπων.

Σπούδασε  νομικά. Στο πανεπιστήμιο γνωρίστηκε με διάφορους γερμανόφωνους εκκολαπτόμενους λογοτέχνες όπως ο Μαξ Μπροντ, που έγινε επιστήθιος φίλος του. Στη συνέχεια εργάστηκε επί δεκατέσσερα χρόνια, πρώτα σε μια ασφαλιστική εταιρεία και μετά στο Ινστιτούτο Ασφάλισης Εργατικών Ατυχημάτων της Βοημίας. Τις νύχτες του αφιέρωνε στο γράψιμο. Αυτό ήταν το μεγάλο του πάθος. Ήξερε ότι ο προορισμός του ήταν το γράψιμο, αλλά δεν κατάφερε -δεν τόλμησε- να το κάνει επάγγελμά του. Ελάχιστα κείμενά του δημοσιεύτηκαν όσο ζούσε, όπως η περίφημη "Μεταμόρφωση" (1916), "Η αποικία των τιμωρημένων", το "Ένας αγροτικός γιατρός", καθώς και "Το γράμμα στον πατέρα" (1919).

Το 1914 αρραβωνιάστηκε τη Φελίτσε Μπάουερ, την οποία είχε γνωρίσει στο σπίτι του Μπροντ και με την οποία αλληλογραφούσε επί δύο χρόνια, διέλυσε όμως τον αρραβώνα επειδή ένιωθε ανίκανος να αντιμετωπίσει το γάμο. Άλλη μια απόπειρά του να παντρευτεί τη Φελίτσε κατέληξε σε αποτυχία, αφού το 1917 έγινε γνωστό ότι πάσχει από φυματίωση και μπήκε σε σανατόριο -με τη συμπαράσταση της αδελφής του Ότλα.

Το 1923, σε ένα ταξίδι του στη Βαλτική, γνώρισε τη χειραφετημένη εβραία νηπιαγωγό Dora Diamant και μετά από λίγο μετακόμισε στο σπίτι της στο Βερολίνο, προσπαθώντας να ξεφύγει από την επίδραση της οικογένειάς του και να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Πέθανε όμως φυματικός στις 3 Ιουνίου του 1924. Γενικά, η ζωή του υπήρξε απλή, χωρίς πολλές μετακινήσεις και μακρινά ταξίδια. Χωρίς "μεγάλες συναντήσεις". Λίγο πριν πεθάνει, παρακάλεσε τον Μπροντ να καταστρέψει τα έργα του, εντολή που αυτός ευτυχώς παράκουσε. Ο Μπροντ επιμελήθηκε τα τρία ημιτελή μυθιστορήματά του και τα εξέδωσε: "Η δίκη" (1925), "Ο Πύργος" (1926), "Αμερική" (1927).

Ο Μάνος Ελευθερίου διαβάζει για το «Εντευκτήριο» τους στίχους του για το τραγούδι «Γεύμα με τον Φραντς Κάφκα», που μελοποίησε ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας.

Μ' όλο που έχει διασωθεί ένα πολυσέλιδο ημερολόγιό του (3.000 σελ.), πολλά από τη ζωή του Κάφκα παραμένουν άγνωστα. Τούτο οφείλεται ιδιαίτερα ατα πολιτικά γεγονότα μεταξύ 1933 και 1945: Στο Βερολίνο, στο σπίτι της Dora Diamant, της πιστής φίλης του στα ύστερα χρόνια της ζωής του, κατασχέθηκε από τη Γκεστάπο μια δέσμη από χειρόγραφά του που θεωρούνται σήμερα χαμένα. Το 1935 απαγορεύτηκε η δημοσίευση των έργων του. Οι μάρτυρες της ζωής του, οι τρεις αδελφές του, φίλοι, συγγενείς, θανατώθηκαν από τους Ναζί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τα αρχεία καταστράφηκαν. Η βιβλιοθήκη και πολλά γράμματά του χάθηκαν. Το έργο του, αρχικά γνωστό σ' ένα μικρό μόνο λογοτεχνικό κύκλο της Γερμανίας, διαδόθηκε μετά το θάνατό του στη Γαλλία, χάρη στους H. Breton, A. Camus και J. P. Sartre, ύστερα στην Αγγλία και Αμερική και τελευταία στη Ρωσία. Οι πρώτες μεταφράσεις στα Τσεχικά δημοσιεύτηκαν το 1957 στην Πράγα.

                 ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΑ  ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΤΟΥ