ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΣΒΙΓΚΟΥ Η Δασκάλα με την τραγική μοίρα

Γράφει ο Δημήτρης Κατοίκος

Αν και κατά το παρελθόν έχω ασχοληθεί με την  ιστορία του Δημοτικού Σχολείου Σουβάλας (μετ. Πολυδρόσου),....

δημοσιεύοντας αυτούσια τη χειρόγραφη αφήγηση του σεβαστού μου δασκάλου Θ. Σβίγκου με πρόσωπα και πράγματα που αφορούν το ίδρυμα, από τα πρώτα του βήματα στην Απάνω Σουβάλα στα μέσα του 19^ου αι. μέχρι τις μέρες μας, εν τούτοις διαπιστώσαμε από κοινού ότι, τόσο στην δική του αφήγηση, όσο και σε πολλές άλλες άλλων ερευνητών, απουσιάζει το όνομα της δασκάλας του Δημοτικού Σχολείου μας Ιφιγένειας Σβίγκου, ωσάν αυτή να μην υπήρξε ποτέ, λες και μαζί με την αγνή ψυχή της ταξίδεψε στον ουρανό και κάθε τι που τη θυμίζει.

Εκπληρώνοντας την επιθυμία του δασκάλου μου και συγγενούς της αδικοχαμένης Ιφιγένειας, αλλά και επειδή η οικογένειά μου συνδέεται έμμεσα με τα γεγονότα, θα παραθέσω όσα στοιχεία μπόρεσα να συγκεντρώσω είτε ως εξ ακοής μάρτυς, είτε από έγγραφα και πηγές, ως κατάθεση μνήμης τόσο στο θύμα, όσο και στον θύτη, (διότι εν τέλει θύμα υπήρξε και αυτός).

Η Ιφιγένεια Σβίγκου γεννήθηκε στη Σουβάλα το 1914. Πατέρας της ο Χαράλαμπος Σβίγκος του Αδάμ γεν. 1868 και μητέρα της η Φανή από το Δαδί α.λ.σ. Είχε μεγαλύτερο αδελφό, τον Αδάμ γεν. 1909.Το πατρικό της σπίτι ήταν αρχοντικό στη γειτονιά του Δημαρχείου μαζί με άλλα Σβιγκέικα εκεί που τώρα είναι η οικία Ηλ. Καλλιμάνη.

Πιθανότατα σπούδασε στην Πάτρα όπου διέμενε οικογενειακώς και ο πατέρας της ήταν εκεί κρατικός υπάλληλος (των μονοπωλίων;). Αυτό πιστοποιείται και από ιδιόχειρη αναγραφή σε βιβλίο του αδελφού της Αδάμ που μετέπειτα χάρισε στον πατέρα μου και το έχω ως κειμήλιο.

Φαίνεται πως αρχές της 10ετίας του ’30 η οικογένεια επιστρέφει στη Σουβάλα και κατά το σχολικό έτος 1933-1934 η Ιφιγένεια διορίζεται δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε στο νεοκλασσικό αριστούργημα του Συγγρού δίπλα από τα Στυλιέικα σπίτια.

Πανέμορφη, μορφωμένη και καλοντυμένη καθώς ήταν η Ιφιγένεια έγινε αμέσως ερωτικός στόχος για πολλούς νέους του χωριού. Λέγεται ότι τους απέριπτε όλους. Είχε σκοπό να φύγει για την Αθήνα. Ένας από τους  «μνηστήρες», ο Δημήτριος Τζιβάρας , δεν άντεξε την απόρριψη και προέβη στην απενονεημένη πράξη. Το παγερό πρωινό της Τρίτης 3-12-1934 περίμενε τη δασκάλα στον πίσω δρόμο  δίπλα στου Κονταξή τη βρύση και καθώς αυτή πήγαινε στο Σχολείο κρατώντας από το χέρι της τη 12χρονη αδελφή του πατέρα μου Ευσταθία, την πυροβόλησε με το πιστόλι στο μέτωπο. Στη συνέχεια έστρεψε το όπλο κατά του εαυτού του, πυροβολήθηκε στο κεφάλι, αλλά η σφαίρα τον τραυμάτισε στη γνάθο και δεν τον σκότωσε.  Ο Αθ. Τσαρμακλής στο έργο του «Σουβάλα. Ο αρχαίος Έρωχος», (Αθήνα 1982),  διασώζει το γεγονός και αιτιολογεί  την πράξη σαν μια μοιραία και κακή αντιστροφή των συναισθημάτων, αλλά και σαν μια θεϊκή θέληση της εκπλήρωσης του Ευαγγελικού  Ρητού του Κυρίου προς τον Πέτρο. Λίγα χρόνια αργότερα τον Νοέμβριο του 1942, ο Τζιβάρας που είχε ήδη αποφυλακιστεί θα εκτελεστεί από τους γερμανούς στα Καστέλια, ως αντίποινα για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου και θα περάσει κι αυτός στην Αθανασία

Το όνομα της Ιφιγένειας ούτε καν πρόλαβε να γραφτεί στους επίσημους υπηρεσιακούς καταλόγους του σχολείου γι αυτό απουσιάζει από παντού. Μόνο σε ελάχιστους είναι σήμερα γνωστό. Και σε μένα, κυρίως από τις διηγήσεις του πατέρα μου και της θείας μου που πήγε μάρτυρας στο Κακουργοδικείο στην Άμφισσα και κατέθεσε ανωμοτί ως ανήλικη. Οι γονείς της με τον αδελφό της έφυγαν για την Αθήνα πουλώντας το αρχοντικό τους στον Στάθη Καλλιμάνη (μετ. ταβέρνα) και δεν ξαναγύρισαν. Για τους πρωταγωνιστές του δράματος που πλέον είναι ενώπιον του Μεγάλου Κριτή, μόνο μια ευχή.

Είθε στον κόσμο της Αλήθειας να ζουν μαζί.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ   ΚΑΤΟΙΚΟΣ