ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ. Παλαμάς για Ρίτσο:" Παραμερίζουμε ποιητή για να περάσεις"

ΡΙΤΣΟΣ: Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του

"Γ" {Σύνδεση  κειμένων, εικόνων και  βίντεο}

Σάν  σήμερα  το 1990 έφυγε  ο  ποιητής  Γιάννης  Ρίτσος. Ο ποιητής της Ρωμιοσύνης γεννήθηκε  στη  Μονεμβασιά  τήν  πρωτομαγιά  του  1909. Τεράστιο σὲ ποσότητα καὶ πολὺ σημαντικό σε ποιότητα είναι τὸ έργο του .....

Θεωρείται ένας απὸ τοὺς καλύτερους εκπροσώπους τής νεότερης Ελληνικής ποίησης

                          

Ως τώρα έχουν κυκλοφορήσει 100 ποιητικά βιβλία, 4 θεατρικά καθώς και 9 πεζά με το γενικό τίτλο "Εικονοστάσιο ανωνύμων αγίων". Έχουν εκδοθεί επίσης 12 βιβλία με μεταφράσεις του και ένα βιβλίο με δοκίμια. Οι ξένες εκδόσεις του έργου του, που έχουν μεταφραστεί σε σαράντα διαφορετικές γλώσσες ανέρχονται σε 266. 

Ως τώρα έχουν κυκλοφορήσει 100 ποιητικά βιβλία, 4 θεατρικά καθώς και 9 πεζά με το γενικό τίτλο "Εικονοστάσιο ανωνύμων αγίων". Έχουν εκδοθεί επίσης 12 βιβλία με μεταφράσεις του και ένα βιβλίο με δοκίμια.Οι ξένες εκδόσεις του έργου του, που έχουν μεταφραστεί σε σαράντα διαφορετικές γλώσσες ανέρχονται σε 266. 

                                   

Τα έργα που τον έκαναν διάσημο όσο ζούσε είναι ο Επιτάφιος και η Ρωμιοσύνη (λόγω βεβαίως καί της μελοποίησής τους από τον Θεοδωράκη) εκείνα που του εξασφαλίζουν εξέχουσα θέση στην καβαφική " πόλη των ιδεών" (ο Ρίτσος έγραψε δώδεκα θαυμάσια ποιήματα για τον Καβάφη) είναι οι σκοτεινοί μονόλογοι της Τέταρτης διάστασης .

                                             

                 

Επιτάφιος*Κάποια τραγικά γεγονότα, θα υπαγορεύσουν στον ποιητή να γράψει τον "Επιτάφιο", το 1936, με παραδοσιακό στίχο, και με ρίζες από το δημοτικό τραγούδι.  Το ποίημα είναι  επηρεασμένο από μανιάτικο μοιρολόι. Σε  αυτό  συνυπάρχει  ο ορθόδοξος  Επιτάφιος Θρήνος, ενώ συναντούνται και στοιχεία της Κρητικής Αναγέννησης.

                                  

                                        

Ο Επιτάφιος έχει ευδιάκριτη συγγένεια με τη Μάνα του Χριστού του Κώστα Βάρναλη. Η μάνα του "Επιταφίου "όμως, ορθώνει το ανάστημά της, απέναντι στην κοινωνική αδικία και θα συνεχίσει τον αγώνα του υιού της και των συντρόφων του, έτσι, θα αναστήσει και τον γιο της.Η δικτατορία του Μεταξά συμπεριλαμβάνει τον Επιτάφιο στα ανατρεπτικά βιβλία που κάηκαν στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

                                

Έχει  ειπωθεί  ότι παρόμοιο έργο δεν υφίσταται στην παγκόσμια ποίηση του 20ού αιώνα. Υπήρξαν λ.χ. εκτενείς συνθέσεις με πρότυπο την Οδύσσεια, όχι όμως κι αντίστοιχες με πρότυπο την τραγωδία.

"Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω,

άνοιξη, γιε, που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω

Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις

άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης"

Ρωμιοσύνη* Ο ποιητής συνθέτει το ποίημα αυτό αμέσως μετά την τραγική εμπειρία της γερμανικής κατοχής και επιχειρεί να αποδώσει τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του ελληνικού λαού.

Ο ασίγαστος πόθος των Ελλήνων για ελευθερία, οι συνεχείς μόχθοι του ελληνικού λαού, ο πόνος που έχει γίνει πια ένα με την ψυχή τους, αλλά και ο ακατάλυτος δεσμός τους με τον τόπο που κατοικούν αδιάκοπα για χιλιάδες χρόνια, είναι μερικές από τις θεματικές του ποιήματος. Ο ποιητής επιλέγει να τιτλοφορήσει το ποίημά του Ρωμιοσύνη (Ελληνισμός), χρησιμοποιώντας μια λέξη που βρίσκεται πιο κοντά στη λαϊκή διατύπωση και στην ψυχή των Ελλήνων. Μια λέξη που εμπεριέχει όλη την περηφάνια και τα υψηλά εκείνα αισθήματα που διαπνέουν κάθε Έλληνα για τη σκληρά δοκιμαζόμενη φυλή του.

«Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό,

αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα,

αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο,

αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.» 

                   

Έργα  του  επίσης* Εαρινή  συμφωνία ,ο  άνθρωπος  με  το  γαρύφαλο,καπνισμένο  τσουκάλι,τα  18  λιανοτράγουδα  της  πικρής  πατρίδας,η  σονάτα  του  σεληνόφωτος,ύμνος  και  θρήνος  για  την  Κύπρο, η  κυρά  των  αμπελιών ,αποχαιρετισμός(αφιερωμένο  στο Γρηγόρη Αυξεντίου) και πάρα  πολλά  αλλά . .

                          

Εξορίες  και  αναγνώριση*Στην Κατοχή έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση από τις τάξεις του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ).Το 1948 εκτοπίζεται στο Κοντοπούλι της Λήμνου, αργότερα στη Μακρόνησο και στο τέλος στον Αϊ – Στράτη. Απελευθερώνεται τον Αύγουστο του 1952. Την περίοδο αυτή το έργο του είναι απαγορευμένο, ο ίδιος όμως συνεχίζει τη δημιουργική του δραστηριότητα.

              

                          
                                      

Με την επιβολή της δικτατορίας στις 21 Απριλίου 1967, συλλαμβάνεται και οδηγείται στον Ιππόδρομο. Στη συνέχεια εξορίζεται στη Γυάρο, ύστερα στο Παρθένι της Λέρου. Από τον Οκτώβριο του 1968 ως το τέλος του 1970 βρίσκεται σε «κατ’ οίκον περιορισμό» στο Καρλόβασι Σάμου. Το έργο του είναι πάλι υπό απαγόρευση.

                            

                                      

                                

                                                                      ΤΟ  ΣΠΙΤΙ  ΤΟΥ  ΡΙΤΣΟΥ  ΣΤΗ  ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ

Το 1971 επιστρέφει ελεύθερος στην Αθήνα. Έχει έρθει η ώρα της αναγνώρισης στην Ελλάδα και διεθνώς. Αμέσως μετά τη μεταπολίτευση ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1975).

              

Το 1978 γίνεται επίσης διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ στην Αγγλία, το 1984 του Πανεπιστημίου Καρλ Μαρξ της Λειψίας και το 1987 του Πανεπιστημίου Αθηνών. 

                                    

Το 1977 τιμάται με το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη.Εκτεταμένη ποιητική απόδοση των έργων του Ρίτσου έχει εκδοθεί (δίγλωσση) στην περσική γλώσσα από τον Πέρση ποιητή Φερειντούν Φαριάντ , φίλο του Ρίτσου, που πήρε για την εργασία του αυτή το Ελληνικό Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης το 2006.

ΓΙΑ  ΤΟΝ  ΠΟΙΗΤΗ  ΕΙΠΑΝ.....                                                   

Κωστής Παλαμάς*Το 1937 τον χαιρετίζει ο Παλαμάς με τον πασίγνωστο στίχο

"Το τραγούδι σου είν' από ιχώρ κι είν' από αιθέρα.
Όρθρος καθαρής αυγής φέρνει την ημέρα.
Γλήγορο αργοφλοίβισμα της γαλάζιας πλάσης.

Να παραμερίσουμε για να περάσεις."

 Δεν πρόκειται για μιαν απλή έξαρση. Θα αποδεικνυόταν με  το  πέρασμα  του  χρόνου ότι ο Παλαμάς  απευθυνόταν σε έναν ποιητή πραγματικά κορυφαίο.                  

                

                                         

Παμπλο Νερούδα-στη φωτογραφία  με  το  Σαλβαδόρ Αλιένετ(Χιλή.Ο σημαντικότερος ποιητής  και  συγγραφέας  του  20ου  αιώνα  στη  Λατινική  Αμερική)*Το 1972 , ο Πάμπλο Νερούδα , όταν πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας , δήλωσε : « Ξέρω κάποιον άλλο με περισσότερα προσόντα γι’ αυτή την τιμή : το Γιάννη Ρίτσο ! »

               

Λουί Αραγκόν(Γάλος  ποιητής,μυθιστοριογράφος  και  δημοσιογράφος)*Όταν ο Ρίτσος τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης , θα συγκινηθεί βαθιά και θα γράψει : « Πρέπει να πούμε πάρα πολύ μεγαλόφωνα πως είναι ένας από τους πιο μεγάλους και τους μοναδικούς ποιητές σήμερα ». Όταν διάβασε τη «Σονάτα του σεληνόφωτος» , αισθάνθηκε , είπε , «το βίαιο τράνταγμα μιας μεγαλοφυϊας»

            

Μίκης  Θεοδωράκης *«Ηταν μεγάλος ποιητής, ήταν αγνός άνθρωπος, ήταν ειλικρινής αγωνιστής. Ο Επιτάφιος, η Ρωμιοσύνη, Οι γειτονιές του κόσμου, Η εβδομη συμφωνία (εαρινή), είναι ακριβώς οι πυλώνες στη γέφυρα της δημιουργίας μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις να κάνεις με ένα μεγάλο ποιητή.

ΣΟΝΑΤΑ  ΤΟΥ  ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ.ΑΠΑΓΓΕΛΕΙ  Ο  ΓΙΑΝΝΗΣ  ΡΙΤΣΟΣ. ΜΕΛΟΠΟΙΕΙ  Ο  ΘΑΝΟΣ  ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ. ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο  ΒΑΘΥΦΟΝΟΣ  ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ  ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ.

 "Γ"
Αναδημοσίευση από Polydrosos Parnassou