Σταύρος Ξαρχάκος - ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΤΣΙΡΚΟ, (Λαέ μην σφίξεις άλλο το ζωνάρι) - Νίκος Ξυλούρης -Τ.Καρέζη

Γιώργος Βιδάκης

3ης Σεπτεμβρίου1843

«Οι αγώνες πούχεις κάνει δεν φελάνε
το αίμα το χυμένο αν δεν ξοφλάνε»....

«Οι αγώνες πούχεις κάνει δεν φελάνε

το αίμα το χυμένο αν δεν ξοφλάνε»

Στίχοι:   Ιάκωβος Καμπανέλλης

Μουσική:   Σταύρος Ξαρχάκος

Ερμηνεια : Νίκος Ξυλούρης - Τζένη Καρέζη - Θίασος

Από τη θεατρική παράσταση " ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΤΣΙΡΚΟ " που ανέβηκε το 1973 . με τους Τζένη Καρέζη, Κώστα Καζάκο, Νίκο Ξυλούρη.

Βίντεο:Πλάνα πο την ταινία του Νίκου Τζίμα "Τα χρόνια της θύελλας", 1984 και του Θεόδωρου Αγγελόπουλου "Ο Θίασος" 1975 

Μεγάλα νέα φέρνω από κει πάνω

περίμενε μια στάλα ν’ ανασάνω

και να σκεφτώ αν πρέπει να γελάσω,

να κλάψω, να φωνάξω, ή να σωπάσω.

Οι βασιλιάδες φύγανε και πάνε

και στο λιμάνι τώρα, κάτω στο γιαλό,

οι σύμμαχοι τους στέλνουν στο καλό.

Καθώς τα μαγειρέψαν και τα φτιάξαν

από ξαρχής το λάκκο τους εσκάψαν

κι από κοντά οι μεγάλοι μας προστάτες,

αγάλι αγάλι εγίναν νεκροθάφτες

και ποιος πληρώνει πάλι τα σπασμένα

και πώς να ξαναρχίσω πάλι απ’ την αρχή

κι ας ήξερα τουλάχιστον γιατί.

Το ριζικό μου ακόμα τι μου γράφει

το μελετάνε τρεις μηχανορράφοι.

Θα μας το πουν γραφιάδες και παπάδες

με τούμπανα, παράτες και γιορτάδες.

Το σύνταγμα βαστούν χωροφυλάκοι

και στο παλάτι μέσα οι παλατιανοί

προσμένουν κάτι νέο να φανεί.

Στολίστηκαν οι ξένοι τραπεζίτες,

ξυρίστηκαν οι Έλληνες μεσίτες.

Εφτά ο τόκος πέντε το φτιασίδι,

σαράντα με το λάδι και το ξύδι

κι αυτός που πίστευε και καρτερούσε,

βουβός φαρμακωμένος στέκει και θωρεί

τη λευτεριά που βγαίνει στο σφυρί.

Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι,

μην έχεις πια την πείνα για καμάρι.

Οι αγώνες πούχεις κάνει δε φελάνε

το αίμα το χυμένο αν δεν ξοφλάνε.

Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι,

η πείνα το καμάρι είναι του κιοτή,

του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί. 

 Όπως ο Μπρεχτ, ο Καμπανέλλης «δείχνει» μια κατάσταση, την υπονομεύει, τη χλευάζει της τραβάει το χαλί κάτω απ' τα πόδια της ή την προτείνει ως πρότυπο βίου. Αν οι στίχοι αυτοί σώζονται και διαρκούν είναι γιατί δεν συνδέονται σφιχτά με τα γεγονότα, άρα μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα και διαθέτουν ένα πλούσιο απόθεμα χιούμορ. Η ειρωνεία του Καμπανέλλη συχνά σπάει κόκκαλα.

Ο Ξαρχάκος είναι ένας αυθεντικός τραγουδοποιός και ένας πηγαίος μελωδιστής. Διαθέτει πάντα μια στέρεη φόρμα, σαφήνεια στη μελωδική γραμμή, πρυτανεύοντα ρυθμικό άξονα και θαυμάσιες αυτοσχεδιαστικές ορχηστρικές παραλλαγές.

Στο «Τσίρκο» για πρώτη φορά συνεργάστηκε με το Νίκο Ξυλούρη. Ο έξοχος εκείνος λυράρης από τα Ανώγεια είχε μόλις πριν τρία χρόνια εγκατασταθεί στην Αθήνα και είχε γίνει διάσημος με τραγούδια του Μαρκόπουλου. Ερχόταν από τη μεγάλη ριζιμιά παράδοση των κρητικών λυράρηδων, δεξιοτέχνης ο ίδιος και ήδη περιώνυμος συνθέτης στον τόπο του.

Αρχών των πανηγυριών και των πολυήμερων κρητικών γλεντιών. Ο Ξαρχάκος εκμεταλλεύτηκε σοφά το ιδίωμα και την μανιέρα του έτοιμου αυτού τραγουδιστή. Υπηρέτησε σεμνά και με γνώση τη γάργαρη φωνή του, μια φωνή που περιείχε κάτι από τη περηφάνεια των κρητικών αιγάγρων, την ανοιχτωσιά της μαδάρας και τα κρυφά μυστήρια των σπηλαίων του Ψηλορείτη.

Κώστας Γεωργουσόπουλος

Αποποίηση: Το βίντεο δεν προορίζεται για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων.

Το ακουστικό περιεχόμενο δεν ανήκει σε εμένα και δεν έχω κέρδος από αυτό το βίντεο. Δεν είμαι κύριος πνευματικών δικαιωμάτων του περιεχομένου. Είναι από την προσωπική μου συλλογή και είναι καθαρά για Διασκέδαση.