Η Γέννηση του Χριστού στην Ποίηση και τη Ζωγραφική

Η Γέννηση του Χριστού: Τοιχογραφία στην εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου, στο χωριό Νικητάρι. 14ος αιώνας

Η γέννηση-Νικηφόρος Βρεττάκος
Τι άνεμος, Θεέ μου! Πως μούσκεψες έτσι;
Πως μπλέχτηκαν έτσι τα μαλλιά σου, Μαρία;
Τι στέκεις στην πόρτα; Πέρασε μέσα......

Έχω λίγη φωτιά. Θα σου κάνω ένα τσάι.
(Ο μισθός μας μικρός κι’ οι φίλοι μας άμισθοι.
Αυτός είναι ο κόσμος μας). Περισσεύει ένα σάλι.
Το σπίτι είναι ανάστατο. Κοιτάζεις περίεργα.
Πέρασε μέσα.
Λίγο πριν έρθεις,
σε τούτη τη φάτνη, εγεννήθη ένα ποίημα.
Λίγο πριν έρθεις ήρθε και γέννησεν
η λύπη του κόσμου

Το παιδί με τη  σάλπιγγα-Γεώργιος Ιακωβίδης
********

Τὸ παιδὶ μὲ τὴ σάλπιγγα-Νικηφόρος Βρεττάκος

Ἂν μποροῦσες νὰ ἀκουστεῖς
θὰ σοῦ ἔδινα τὴν ψυχή μου
νὰ τὴν πᾶς ὡς τὴν ἄκρη τοῦ κόσμου.
Νὰ τὴν κάνεις περιπατητικὸ ἀστέρι ἢ ξύλα
ἀναμμένα γιὰ τὰ Χριστούγεννα-στὸ τζάκι τοῦ Νέγρου
ἢ τοῦ Ἕλληνα χωρικοῦ. 
Νὰ τὴν κάνεις ἀνθισμένη μηλιὰ
στὰ παράθυρα τῶν φυλακισμένων.
Ἐγὼμπορεῖ νὰ μὴν ὑπάρχω ὡς αὔριο.

Ἂν μποροῦσες νὰ ἀκουστεῖς
θὰ σοῦ ἔδινα τὴν ψυχή μου
νὰ τὴν κάνεις τὶς νύχτες
ὁρατὲς νότες, ἔγχρωμες,
στὸν ἀέρα τοῦ κόσμου.
Νὰ τὴν κάνεις ἀγάπη.

Christmas Angel by Lynn Bywaters

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ,

“ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ”

Ω! μέσα μου γεννιέται ένας Θεός! 
και το κορμί μου γίνεται ναός,
δεν είναι ως πρώτα φάτνη ταπεινή·
μέσα μου λάμπουν ξάστεροι ουρανοί,

το μέτωπο μου λάμπει σαν αστέρι…
Στο Θεό φανείτε τώρα, ήρθεν η ώρα,
από τ’ άγνωστα μυστικά σας μέρη,
Μάγοι, φέρτε στο Θεό τα πλούσια δώρα.

Φέρτε μου Μάγοι —θεία βουλή το γράφει—
τη σμύρνα της ελπίδας, το λιβάνι
της πίστης, της αγάπης το χρυσάφι
Μυστήρια τέτοια ανθρώπου νους δε βάνει!

Και σεις, Θρόνοι πανάχραντοι, αγγελούδια,
στην καρδιά μου —στην κούνια του— σκυμμένα,
με της αθανασίας τα τραγούδια
υμνολογείτε εσείς τη θεία τη γέννα.

Μέσα μου λάμπουν ξάστεροι ουρανοί,
και το κορμί μου, φάτνη ταπεινή,
βλέπω κι αλλάζει, γίνεται ναός·
ω! μέσα μου γεννιέται ένας Θεός!

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ,

“ΑΣΤΕΡΙ ΘΕΪΚΟ”

Τι φως και χρώμα κι ομορφιά να
σκόρπιζε το αστέρι
όπου στην κούνια του Χριστού
τους Μάγους έχει φέρει;

Ποιος άγγελος το διάλεξε για
τέτοιο ταχυδρόμο;
Τα άλλα τα αστέρια θάβλεπαν το
φωτεινό του δρόμο
κι από τη ζήλια
θάτρεμαν…

Αστέρι, σε ποια χώρα του
απέραντου σου ουρανού να
λαμπυρίζεις τώρα;
Η παντοδύναμη φθορά μην
έσβησε το φως σου
ή μήπως είσ’ αθάνατο κι εσύ, σαν
το Χριστό σου; Δεν κατεβαίνει η λάμψη σου εδώ
στα χώματα μας;
Για όλα τα άστρα αλίμονο! δεν
είναι η ματιά μας…

Τι φως και χρώμα κι ομορφιά να
σκορπίζει το αστέρι,
όπου την κούνια του Θεού τους
Μάγους έχει φέρει;

Zωγράφος,Friedrich Wilhelm Schadow

Κεκλεισμένων των θυρών ~ Νικηφόρος Βρεττάκος(απόσπασμα)

Χρειάζεται ο καιρός ρούχα ψυχή μου,
Για ώρες βροχής, για ώρες ανέμου,
για ώρες αφέγγαρης λύπης
και νύχτας.
Γύρω από την
ερημιά της ελπίδας, χρειάζεται ο κόσμος
έναν ορίζοντα.
Παρηγορία και φως, στους ώμους
του κόσμου. 

 Μύθος-Γιάννης Ρίτσος 

Τη νύχτα άνάψαμε  τα λαδοφάναρα
και πήραμε τους δρόμους ρωτώντας τους διαβάτες.

Φορούσε, λέγαμε, ένα φόρεμα
στο χρώμα κάθε ονείρου. Δεν την είδατε;
Φορούσε δυό γαλάζια σκουλαρίκια.

Κανένας δεν την είχε δει. Μόνο στην ακρινή καλύβα
η μάνα η γριά του ξυλοκόπου τέντωσε το δάχτυλο
κι έδειξε πίσω απ' τα δέντρα το ποτάμι.

Και κάτου αναβοσβήναν δυό γαλάζια αστέρια.

 Τάσος Λειβαδίτης στην ενότητα ποιημάτων του «Ο αδελφός Ιησούς». 
Εχει τίτλο «H Γέννηση»(1983)
«Ενα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα. Χτύπησα την πόρτα και μπήκα. Μου “δειξε πάνω στο κομοδίνο ένα μικρό ξύλινο σταυρό. “Είδες – μου λέει – γεννήθηκε η ευσπλαχνία”.
Εσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ. Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες και δε θα “χαμε να πούμε τίποτα ωραιότερο απ” αυτό.»… 

Η Γέννηση του Χριστού μέσα από την Τέχνη

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος

-Προσκύνηση των Μάγων, 1568, Museo Soumaya, Πόλη του Μεξικού Δομήνικος Θεοτοκόπουλος- H προσκύνηση των μάγων, 1567, λάδι σε ξύλο, Agnes Etherington Art Centre, Queen's University, Kingston.

Τοιχογραφία Φ.Κόντογλου, παρεκκλήσιο Οικ.Πεσμαζόγλου Κηφισιά

  Η Προσκύνηση των Μάγων, 16ος αιώνας, Μιχαήλ Δαμασκηνός

 Γέννηση και Προσκύνηση των Μάγων/Κρητική Σχολή

ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ, «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ» (1955)(απόσπασμα)

Έπρεπε νάμαστε τρεις. Αν δεν ήταν τόσο σκοτάδι, θα καταλάβαινα ίσως, γιατί έχω μείνει τόσο μονάχος.

Πόσο έχω ξεχάσει. Πρέπει απ” αρχής πάλι το ταξίδι ν” αρχίσει.
  Πότε ξεκινήσαμε, τότε, οι τρεις; Ή μήπως, κάποτε, είχαμε ανταμώσει…Μαζύ πορευτήκαμε ένα διάστημα, όσο μας οδηγούσε άστρο λαμπρό.
  Αυτό άλλαξε την οδό ή εγώ τίποτα πια να δω δεν μπορώ; Πού βρίσκομαι τώρα, σε τέτοιον καιρό, σκληρό, ανένδοτο, δύσκολο, εγώ, ανήσυχος, βιαστικός. Μήπως κι” η ώρα πλησίασε; Πού να το ξέρω!
Πού είναι τα δώρα; είχαμε τότε τοιμάσει δώρα ήμερα, ήσυχα δώρα ημών των ταπεινών, χρυσόν λίβανον και σμύρναν άλλοτε με θαυμασμό κι” ευλάβεια τού φέρναμε.
Τώρα σ” αυτόν τον καιρό σίδερο, κεραυνό και φωτιά.

Η Γέννηση του Χριστού στην Τέχνη του Αγίου Όρους

Καρυές, Σκήτη Αγίου Ανδρέα - «Σεράι», Μονής Βατοπεδίου.

Μονή Μεγίστης Λαύρας.

Παρεκκλήσι Αγίου Νικολάου, 1560.

Μονή Καρακάλλου. Φορητή εικόνα, 18ος αιώνας.

Μονή Διονυσίου.
Φορητή εικόνα Γέννησης με διακοσμητικό πλαίσιο από φίλντισι, τέλος 18ου αι. 

Η Γέννηση του Χριστού: Φορητή εικόνα του Κύπριου ζωγράφου Παρθένιου, 19ος αιώνας. 

 Gerard David,   circa 1510

 

 The Nativity, Arthur Hughes, 1858

 Duccio di Buoninsegna,   1308

 Marten de Vos, 1577

 Journey of the Magi, James Tissot,  1894 

 Adoration of the Magi, Leonardo da Vinci, 1481 

 Peter Paul Rubens, 1634

The Birth of Christ, Federico Barocci, 1597

Gerard van Honthorst, 1622

 Birth of Jesus | Painting by Del Parson

Καλά Χριστούγεννα !

http://pyroessa-logotimis.blogspot.gr/