ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: ΑΡΑΟΥΚΑΝΟΙ, ΟΙ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ΤΗΣ ΧΙΛΗΣ - ΒΙΚΤΩΡ ΠΑΝ. ΣΑΜΠΩ

Πολλές φορές μιλάμε για τον Ελληνισμό. Έναν Ελληνισμό που δεν γνωρίζει σύνορα αλλά ως τις μέρες μας είναι διασκορπισμένος σε όλον τον κόσμο και, παρόλο που διατρανώνει την καταγωγή του, παραμένει «ανεκμετάλλευτος» από το ελληνικό κράτος......

Αυτοί οι Έλληνες, που εν πολλοίς αποδεικνύονται περισσότερο Έλληνες από όλους εμάς, φυλάσσουν σαν «κόρη οφθαλμού» τις αξίες που τους έχει κληροδοτήσει η προέλευσή τους. Σε αυτούς τους Έλληνες ή αλλιώς Ελληνογενείς ανήκουν οι Παστούν και οι Καλάς. Στο παρόν άρθρο θα «πάμε» πιο μακριά, στην αμερικανική ήπειρο και συγκεκριμένα στην Χιλή, όπου ζει μέχρι σήμερα η φυλή των Αραουκανών.

Οι «Σπαρτιάτες της Χιλής», όπως αποκαλούνται, έχουν ευρωπαϊκή καταγωγή και έφτασαν στην συγκεκριμένη χώρα από τα δυτικά (μέσω του Ειρηνικού Ωκεανού), ενώ αριθμούν γύρω στους 1.800.000 κατοίκους (1.100.000 στην Χιλή και 700.000 στην Αργεντινή).

Οι Ισπανοί φτάνοντας παλιότερα στην περιοχή της Χιλής συνάντησαν τους Αραουκανούς, οι οποίοι ονομάζονταν τότε Μαπούτσε.

Οι χρονικογράφοι της εποχής έκαναν λόγο για «ανθρώπους λευκούς με γαλάζια μάτια, ανοιχτόχρωμη κώμη (ξανθή ή καστανόξανθη) και ίσια μύτη».

Ο Λουίς Αλδέα στο έργο του «Βιβλιοθήκη των Χιλιανών συγγραφέων» αναφέρει χαρακτηριστικά:  « Η Αραουκανή γυναίκα είναι όμοια με την Ελληνίδα». Αλλά και ο Μολίνα στο έργο του «Historia civil natural del Reyno del Chyle» υπογραμμίζει την ομοιότητά τους με τους Έλληνες, λέγοντας πως «είναι λευκοί, έχουν γαλανά μάτια και καστανόξανθα μαλλιά… έχουν κανονικά χαρακτηριστικά και όμορφα».
Ο Μαρίνο ντε Λοβέρα, τέλος, στο έργο του «Cronicas del Reyno del Chile” τονίζει πως πρόκειται για ανθρώπους «χαρούμενους και καλόβολους, ευδιάθετους, γενναίους, ψηλού αναστήματος, με ίσια μύτη και πρόσωπα όμορφα και κοκκινωπά…»

Οι Αραουκανοί όμως δεν μοιάζουν μόνο ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους με τους Έλληνες..

Πρώτον και κύριον η γλώσσα τους παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία σε επίπεδο δομής και λεξιλογίου με την ελληνική:

Αρ = άριος, γηγενής < άρουρα που σημαίνει γη
Αυκα = επιτίθεμαι < κινέω που σημαίνει παρορμώ, επιτίθεμαι
Aλντο = πολύ < ἀλδαίνω που σημαίνει
Μακο = μακρύ < μάκος (μήκος στην δωρική διάλεκτο που ταξίδεψαν στη Δύση)
Ανιλεο= ανηλεής
Αντακορο = Αντίχορος
Αντιπαν = Αντιφάνης
κατουμ = τεμαχίζω < κόπτω < κατανέμω
κιριο = κύριος
πόνο = πόνος
καρελαο = Χαρίλαος
Λιεντουρ = Λέανδρος
κονα = νέος < κούρος
ντουάμν = θέλω < θυμός
φλι = ρέω < φλύω που σημαίνει υπερχειλίζω
λονκο < ηγέτης < πλοχμός που σημαίνει πλοκάμι
καλκου = μάντης < καλχαίνω που σημαίνει στοχάζομαι (Εξ’ ου και ο μάντης Κάλχας)
πελου = κινώ < πέλω που σημαίνει κινώ
γιανα = ιθαγενής < εγγενής < γίγνομαι
τεκαου = δέκα
βέλο = βέλος
αετό = αετός

Σ’ ένα κρίσιμο Συμβούλιό τους αποφασίστηκε η δημοσιοποίηση της καταγωγής τους και ανατέθηκε στον Λόνκο Κιλαπάν (Πλόχμο Καλλιφάνη)* να συγγράψει σχετικό βιβλίο το οποίο έπειτα τιτλοφορήθηκε ως «El Origen Griego de los Araucanos» (Η ελληνική καταγωγή των Αραουκάνων) και εκδόθηκε το 1974 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Σαντιάγο.

 Λόνκο Κιλαπάν, ο οποίος θεωρείται ο επίσημος ιστορικός των Αραουκανών, εξιστορείται τα εξής.

«Περί το 800 π.Χ. μία αποστολή από την κυρίως Ελλάδα και συγκεκριμένα την Σπάρτη ξεκίνησε με στόχο την ίδρυση αποικίας στην περιοχή της Χιλής. Αφού διέσχισαν την Μ. Ασία, έφτασαν στον σημερινό Λάος (<λαός)… κατέβηκαν προς την χερσόνησο της Μαλαισίας και έπειτα βγήκαν στον Ειρηνικό ωκεανό και από εκεί στην αμερικανική ήπειρο. Το επόμενο βήμα τους ήταν η αναζήτηση γης αναλόγου γεωγραφικού πλάτους με αυτό της Ελλάδας, προκειμένου να εγκατασταθούν. Κατευθύνθηκαν λοιπόν μεταξύ του 36^ου και 34^ουπαραλλήλου νότια του Ισημερινού. Ίδρυσαν έτσι κράτος και το ονόμασαν Χιλή ως παραφθορά της λέξης Φυλή».

Οι Σπαρτιάτες άποικοι έφεραν μαζί τους την νομοθεσία του Λυκούργου (Κοόργο, όπως τον ονόμασαν), η οποία τέθηκε σε ισχύ και ονομάστηκε «Νόμος των προγόνων», καθώς και την παράδοσή τους (Μάτσι < Πυθία). Όταν διαβάζει κανείς την ιστορία των Αραουκανών, σύμφωνα με τον Λόνκο, είναι λες και διαβάζει την ιστορία της Σπάρτης.

Ο Χιλιανός ιστορικός, που δεν έχει κανένα απολύτως συμφέρον να αποδείξει την όποια συγγένεια με μία τόσο μικρή χώρα στον χάρτηκι επομένως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί εθνικιστής, συνέγραψε αυτό το βιβλίο για να εκπληρώσει το αίτημα των συμπατριωτών του,που ήθελαν να γνωστοποιήσουν σε όλους ότι είναι Έλληνες! Δεν ήταν όμως ο μόνος που έκανε λόγο για κάτι τέτοιο. Ακόμα και ο μεγαλύτερος ποιητής των Αραουκανών , Πάμπλο Νερούντα, έχει συνθέσει το ακόλουθο ποίημα με τίτλο «Fax Heneral»:

« Ω Αραουκανία, με τις χειμαρροφυείς βαλανιδιές
εσύ ω πατρίδα δίχως έλεος (…)
κι εσείς, Αραουκάνοι,
πρόγονοί μου (…)
Το αίμα το ελληνικό
κατρακυλά την ώρα τούτη…»

Πέραν της γλώσσας, της γενναιότητας και της νομοθεσίας οι Αραουκανοί, απόγονοι των Σπαρτιατών, διαθέτουν και άλλες ομοιότητες με τους αρχαίους Έλληνες.

Οι χοροί τους φερ’ ειπείν είναι κυκλικοί. Ένας από αυτούς μάλιστα ονομάζεται purrum (= πυρρίχιος) και είναι πολεμικός χορός που απαντά και στην αρχαία Ελλάδα.

Πολλά από τα παιχνίδια τους, ακόμη, είναι κατάλοιπα των αρχαίων Ελλήνων, όπως τοpollin (βολή < βάλλω), κάτι σαν χόκεϋ, που προέρχεται από το κερητίζειν** των Σπαρτιατών.

Αλλά και τα αντικείμενά τους φέρουν ελληνικά σύμβολα.

Η ευγονία, το θάρρος, η σκληραγώγηση, η ευπείθεια σε σκληρούς νόμους, το ανυπόταχτον του Έλληνα (μακρόχρονη αντίσταση σε ξένη επιβουλή, την ίδια στιγμή που οι υπόλοιπες φυλές της περιοχής είχαν υποταχθεί από πολύ νωρίς), η αυτοθυσία αποτελούν στοιχεία που δικαιολογούν επάξια τον τίτλο τους «Σπαρτιάτες της Χιλής».

Οι Αραουκανοί έχουν διαδηλώσει επανειλημμένα για την αναγνώριση της μειονότητας τους. Ανταπόκριση έχουν βρει μόνο από την Σουηδία! Η Ελλάδα δηλαδή τους έχει «γυρίσει την πλάτη».

Ελληνογενείς φυλές σαν κι αυτή υπάρχουν αμέτρητες στον πλανήτη και εμείς τις αφήνουμε στην αφάνεια, ενώ θα μπορούσαμε να τις χρησιμοποιήσουμε και προς όφελός μας στα πλαίσια της πολιτιστικής διπλωματίας.

Γιατί πολύ απλά ο Ελληνισμός δεν αναγνωρίζει σύνορα και χρονικά όρια!

*Ο Λόνκο Κιλαπάν γεννήθηκε την άνοιξη του 1903, στις αρχές του περασμένου αιώνα, στο νοτιοδυτικό άκρο της αμερικανικής ηπείρου. Δεν πήγε ποτέ στα δημόσια σχολεία της Χιλής, αλλά διδάχτηκε και εκπαιδεύτηκε από τους Σοφούς Γέροντες της Φυλής των Αραουκανών, τους λεγόμενους Φίτσας (Fichas). Ο ίδιος αναφέρει ότι πέρασε από την εκπαίδευση δεκαεπτά τέτοιων δασκάλων. Επίσημος ιστορικός της φυλής του και αρχηγός της Αραουκανικής Συνομοσπονδίας της Χιλής, έζησε στο Σαντιάγο, διατηρώντας ακμαία υγεία και έντονη δραστηριότητα μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Δον Λόνκο απεβίωσε τον Ιανουάριο του 2003, ολοκληρώνοντας σχεδόν έναν αιώνα ζωής.
"Η Ελληνική Καταγωγή των Αραουκανών" δημοσιεύθηκε το 1974 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Σαντιάγο. Σε αυτό το βιβλίο για πρώτη φορά δημοσιοποιείται επίσημα η μυστική παράδοση της φυλής του. Χάρη στο έργο του αυτό, έγινε ομόφωνα δεκτός ως μέλος στην Επιστημονική Εταιρεία της Χιλής και το βιβλίο εγκρίθηκε στην συνέχεια από την αρμόδια Υπηρεσία και συγκαταλέχθηκε στα προτεινόμενα συμβουλευτικά βιβλία για τους μαθητές των Δημοσίων Σχολείων της Χιλής. Ο Λόνκο Κιλαπάν είχε τιμηθεί με πλήθος μετάλλια και διακρίσεις. Ήταν διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, καθηγητής της Σχολής Παραψυχολογίας του Μπουένος Άιρες, Πρόεδρος της Αραουκανικής Συνομοσπονδίας, Πρόεδρος της Ακαδημίας Αραουκανικής Γλώσσας, κλπ. Άλλα έργα του: "Κραυγή στο Δάσος" ποίηση, 1947, "Το Αριθμητικό Σύστημα των Αραουκανών", 1987, "Οι αραουκανικές ρίζες της Κουέκας (=εθνικού χορού της Χιλής)", κ.α. Είχε δημοσιεύσει πλήθος άρθρα σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά και είχε δώσει διαλέξεις ως προσκεκλημένος Πανεπιστημίων και πολιτιστικών φορέων στην Χιλή, Αργεντινή, και σε άλλες χώρες. 

**Κερητίζειν = Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα άγνωστο παιχνίδι αφού η ονομασία κερητίζειν δεν επιβεβαιώνεται από καμία πηγή. Πρόκειται για είδος σφαίρισης όπου οι παίκτες προσπαθούν με καμπυλωτά ραβδιά να σύρουν προς το μέρος τους την μπάλα, κινήσεις που θυμίζουν πολύ το σημερινό χόκεϋ, γεγονός που θα έπρεπε να κατευθύνει τις έρευνες γύρω από το χόκεϋ και το πώς εφευρέθηκε. Το ραβδί με την κυρτή άκρη που χρησιμοποιούσαν στο παιχνίδι το ονόμαζαν κέρας και το παιχνίδι κερητίζειν, πληροφορία που οφείλουμε στον ψευδο-Πλούταρχο. Το παιχνίδι δεν είναι γνωστό ούτε στη ρωμαϊκή ούτε στη βυζαντινή περίοδο. Ούτε και σήμερα παίζεται στην Ελλάδα.

 ΒΙΚΤΩΡ ΠΑΝ. ΣΑΜΠΩ