Κυριάκι Βοιωτίας - Στο χωριό του «όχι» ο Τσίπρας είναι ο νέος Ανδρέας

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ENRI CANAJ, ΓΩΓΩ ΜΠΕΜΠΕΛΟΥ

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Φωτογραφίες: ENRI CANAJ, Μοντάζ: ΓΩΓΩ ΜΠΕΜΠΕΛΟΥ

Κοντεύει μεσημέρι στο χωριό Κυριάκι Βοιωτίας, όταν ο Γιώργος Τσούρας ξεφουρνίζει τα τελευταία καρβέλια. .....

Στον πάγκο έχει ήδη ανάψει η πολιτική συζήτηση. «Τι ψήφισες εσύ;» ρωτάει ο αρτοποιός μια ηλικιωμένη πελάτισσά του. «Τσίπρα ψήφισα και θα ψηφίσω, γιατί είναι όμορφος και μ’ αρέσει. Ακόμα δεν πρόλαβε να βγει και θα τον φάμε;» του απαντάει. Εκείνος γνέφει καταφατικά. «Του έκαναν πόλεμο από έξω αλλά και από μέσα, από την Αριστερή Πλατφόρμα», λέει.

Παρόμοιες είναι οι αντιδράσεις και στο γειτονικό παντοπωλείο. «Τον πρόδωσαν τον Τσίπρα. Εάν δεν ήταν αυτός στην κυβέρνηση θα τους ήξερε η μάνα τους;» λέει η μητέρα του ιδιοκτήτη, Λουκία Δούκα, για τους βουλευτές της συμπολίτευσης που καταψήφισαν την πρώτη σειρά μέτρων της συμφωνίας.

Σκαρφαλωμένο στις δυτικές πλαγιές του Ελικώνα, σε υψόμετρο 860 μέτρων, ακόμα και τις ημέρες του καύσωνα, το Κυριάκι δροσίζεται από τον δυνατό αέρα. Εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε κάποια από τα μεγαλύτερα ποσοστά του στη χώρα. Στις τελευταίες εθνικές εκλογές πήρε το 58,9% των ψήφων (22 μονάδες πάνω από τον εθνικό μέσο όρο) και στο πρόσφατο δημοψήφισμα το «Οχι» έφτασε το 79,6% (18 μονάδες πάνω από το πανελλαδικό ποσοστό). Σήμερα όμως οι περισσότεροι ντόπιοι αντί για το κόμμα εστιάζουν στο πρόσωπο. Δεν τους νοιάζει τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ –«δεν τον παντρευτήκαμε», λένε χαρακτηριστικά– όσο ο Τσίπρας. Ακόμη κι αν είναι αντίθετοι στο μνημόνιο τον εκθειάζουν, όπως έκαναν κάποτε και για τον Ανδρέα Παπανδρέου.

«Δύο πολιτικούς αποκάλεσαν εδώ με το μικρό τους όνομα: τον Ανδρέα και τον Αλέξη» τονίζει ο Γιάννης Πούλος, παλιός πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ που προσχώρησε στο ΣΥΡΙΖΑ την τελευταία τετραετία, γιατί όπως λέει δεν ήθελε να γίνει «δεκανίκι της Ν.Δ.». Η αδερφή του είναι δήμαρχος Λιβαδειάς με συνδυασμό που υποστηρίχθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Στο καφενείο που καθόμαστε ο ιδιοκτήτης έχει κρεμάσει πανό με τη μορφή του Τσε Γκεβάρα.

Ανατροπή το ’81

Οπως παρατηρεί ο εκλογικός αναλυτής Παναγιώτης Κουστένης, οι κάτοικοι του χωριού πριν από το 2012 κινούνταν μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ. «Το Κυριάκι ήταν ένα από τα πιο δεξιά χωριά του νομού Βοιωτίας και το 1981 με το ΠΑΣΟΚ κάναμε την ανατροπή», αναφέρει ο κ. Πούλος. Πριν από τριάντα χρόνια γυρνούσε τα καφενεία προσπαθώντας να πείσει τους θαμώνες ότι με το ΠΑΣΟΚ «δεν κινδύνευαν τα γιδοπρόβατα και τα σπίτια». Τις προηγούμενες εβδομάδες στα ίδια καφενεία έλεγε ότι με τον ΣΥΡΙΖΑ «δεν κινδυνεύουν οι τραπεζικές καταθέσεις».

_{Ο κ. Πούλος (δεξιά στη φωτογραφία με την πορτοκαλί μπλούζα) μιλάει σε συντοπίτες του σε καφενείο στο Κυριάκι.}

Μαζί με τον κ. Πούλο συμμετείχε στα νιάτα του σε αφισοκολλήσεις του ΠΑΣΟΚ και ο 60χρονος σήμερα Θανάσης Φορτώσης. «Τρέχαμε για τον Ανδρέα όπου είχε ομιλία, δεν καθόμασταν αμέτοχοι», λέει.

Εργάστηκε ως ηλεκτροσυγκολλητής για τρεις δεκαετίες στη γειτονική βιομηχανία «Αλουμίνιον της Ελλάδος» και συνταξιοδοτήθηκε πριν από πέντε χρόνια με βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα. Με τις περικοπές των μνημονίων από τα περίπου 2.000 ευρώ η σύνταξή του έχει πέσει κάτω από τα 1.300.

«Οταν θίγεται η τσέπη του καθενός τότε αυτός αντιδρά. Τα βάρη δεν καταμερίστηκαν σωστά», λέει. Ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ στις βουλευτικές εκλογές και «Οχι» στο δημοψήφισμα. Περίμενε από την κυβέρνηση μια «καλύτερη διαπραγμάτευση». Δηλώνει προβληματισμένος με την ψήφιση του νέου μνημονίου, αλλά διατηρεί την πίστη του στον Τσίπρα. «Βλέπω ότι θέλει να δουλέψει», λέει.

Παρά την κυβερνητική μεταστροφή ο πρωθυπουργός δεν φαίνεται να χάνει τη δημοτικότητά του στο Κυριάκι. Ο 51χρονος εργολάβος οικοδομικών εργασιών Γιάννης Λαζάρου, αν και δηλώνει δυσαρεστημένος, αποκαλεί τον πρωθυπουργό «Τσιπράκο». «Ψήφισα Τσιπράκο γιατί τον πίστευα όπως τα έλεγε. Τώρα κάπου με απογοήτευσε. Δεν ήθελα να πάρει άλλα μέτρα», λέει. «Θέλω τώρα να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή. Αν ξαναγίνουν πάντως εκλογές θα τον στηρίξω γιατί δεν βλέπω κάποιον άλλο. Εκτός κι αν κάνει κι άλλη κωλοτούμπα».

Το στίγμα του Ανδρέα

Η ανεργία στο Κυριάκι κινείται σε μονοψήφια ποσοστά. Οι συνταξιούχοι εργάτες των κοιτασμάτων βωξίτη αφοσιώνονται πλέον στις ελιές. Κάθε χρόνο οι 360 μικροπαραγωγοί του τοπικού συνεταιρισμού συσκευάζουν περίπου 400 τόνους λάδι με την ονομασία «Ορείκαρπο». Από τους περίπου 2.000 μόνιμους κατοίκους του χωριού οι περισσότεροι εργαζόμενοι απασχολούνται στο εργοστάσιο αλουμινίου.

«Με το εργοστάσιο ο πληθυσμός από αγροτοκτηνοτροφικός απέκτησε σταδιακά βιομηχανική συνείδηση εργάτη και άλλαξε πολιτική στάση» λέει ο κ. Πούλος. Με τον ερχομό του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981 αυξήθηκαν και οι μισθοί των εργαζομένων στο εργοστάσιο αλουμινίου. Από τις 23.000 δραχμές ξεπέρασαν τότε τις 40.000. «Επρεπε να τα πάρουν γιατί έκαναν σκληρή, ανθυγιεινή δουλειά» αναφέρει ο πρώην πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ. Με αυτή την κίνηση τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου μυθοποιήθηκε στο χωριό. Ακόμη και σήμερα το στίγμα του δεν έχει χαθεί.

Ο 38χρονος Κωστής Λαζάρου θυμάται τον εαυτό του στο πατρικό σπίτι, στις αρχές του ’80, να κρύβεται κάτω από το τραπέζι και να ακούει τις λέξεις «αλλαγή», «σοσιαλισμός», «η εξουσία στον λαό».

«Ολα όσα βλέπεις είναι του πατέρα μου», λέει καθώς με ξεναγεί στο σπίτι.

Από την κορυφή της βιβλιοθήκης μάς κοιτούν οι προτομές του Αρη Βελουχιώτη και μιας αντάρτισσας του ΕΑΜ -ΕΛΑΣ. Στα ράφια στέκουν φωτογραφίες του Γεωργίου Παπανδρέου, του «γέρου της δημοκρατίας».

Αν και ο πατέρας του, Γιώργος Λαζάρου, ήταν επί χρόνια τοπικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ ο ίδιος επέλεξε άλλο δρόμο. Δίπλα σε ένα κάδρο του πατέρα του με τον Ανδρέα Παπανδρέου αυτός κρέμασε μια φωτογραφία του Τσε Γκεβάρα. Στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ με αφισοκολλήσεις, έγραψε συνθήματα σε τοίχους του χωριού, ψήφισε «Οχι» στο δημοψήφισμα.

Σε αντίθεση με την κυρίαρχη τάση στο Κυριάκι, υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως προεδρικό κόμμα αλλά ως συσπείρωση συνιστωσών. Ο ίδιος άλλωστε τοποθετείται στην Αριστερή Πλατφόρμα. «Ο Λαφαζάνης πάντα στήριζε τις συνιστώσες. Είχε την άποψη ότι αυτές έκαναν τον παλιό Συνασπισμό ΣΥΡΙΖΑ» λέει για τον πρώην υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης.

Σπούδασε χημικός μηχανικός στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και εργάζεται σε αιολικό πάρκο. Το 2013 εκλέχτηκε στη νομαρχιακή επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ Βοιωτίας. Μιλάει για την πορεία του, από αναρχικός στα μαθητικά του χρόνια, μέλος αργότερα της Διεθνιστικής Εργατικής Αριστεράς (ΔΕΑ), συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ. Αποκαλεί τη ΔΕΑ «επαναστατική εξωκοινοβουλευτική οργάνωση που υποστηρίζει τη θεωρία του κρατικού καπιταλισμού». Προσθέτει όμως ότι η επανάσταση «μπορεί να πραγματοποιηθεί και χωρίς αίμα».

Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στο 2% στο Κυριάκι ο ίδιος μοίραζε φυλλάδια της συνιστώσας και του κόμματος στα καφενεία. Θυμάται τους ντόπιους να απορούν τότε «πώς ο γιος του Λαζάρου που έχει φτύσει αίμα για το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει άλλο κόμμα;». Σήμερα δεν κρύβει την απογοήτευσή του. «Εχω συγχυστεί πολιτικά, ιδεολογικά και σαν άνθρωπος. Εχω νευριάσει», λέει καθώς ανάβει ένα ακόμη τσιγάρο. «Ο Τσίπρας θα έσκιζε το μνημόνιο και τώρα μας παρουσιάζει ένα άλλο. Μου αρέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μου αρέσει όπως τον βλέπει ο Παναγιώτης Λαφαζάνης».

Επιστροφή στη δραχμή

Αυτές τις ημέρες κάποιοι συγχωριανοί του δεν απορρίπτουν την έξοδο από το ευρώ. Ο εργολάβος Γιάννης Λαζάρου λέει ότι εφόσον η χώρα ήταν προετοιμασμένη, θα προτιμούσε ο Τσίπρας να έριχνε την κυβέρνηση και να οδηγούμασταν στη δραχμή. Υπέρ του εθνικού νομίσματος τάσσεται και ο κατά τρεις δεκαετίες μεγαλύτερός του, Ιωάννης Κακαράπης. Διατηρεί ακόμη το παραδοσιακό του σιδηρουργείο στο Κυριάκι και λέει ότι είναι απόγονος συντρόφου του λήσταρχου Νταβέλη στον οποίο αναφέρεται και δημοτικό τραγούδι.

Ο κ. Κακαράπης ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ και «Οχι». Για δύο τετραετίες παλιότερα λέει ότι είχε υποστηρίξει το ΠΑΣΟΚ.

Οταν μαθαίνει το επώνυμό μου βγάζει τα κλειδιά του και δείχνει στο μπρελόκ μια φωτογραφία του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου. «Η δικτατορία είναι για τη δημοκρατία ό,τι και το αλάτι για το φαγητό. Χρειάζεται λίγο πειθαρχία όταν επικρατεί μεγάλη ατιμωρησία. Η Ευρώπη μάς θέλει δούλους. Καλύτερα ήμασταν στη δραχμούλα μας», λέει καθώς τροχίζει ένα κάγκελο και πετάγονται σπινθήρες στο πρόσωπό του. «Στηρίζω Τσίπρα, δεν φταίει σε τίποτα αυτός», προσθέτει.

kathimerini.gr