Ασμάτων ιστορίαι...

Γράφει ο Μήτσος ο Τούφας

ΘΑ ΚΑΝΩ ΝΤΟΥ ΒΡΕ ΠΟΝΗΡΗ

Το τραγούδι εγράφθη κατά το 1953 απέ τον στιχουργό του K. Βίρβο και μετά εμελοποιήθη από τον μέγιστο Β. Τσιτσάνη ή Βλάχο.

Αφορμή για την έμπνευσις των στίχων όπως ο ίδιος ο ποιητής διηγείται, ήτο οι παπατζήδες στην κεντρική Βαρβάκειο αγορά των Αθηνών.
"Ήταν άνοιξη του 1953....
όπως συνήθιζα, κατέβηκα στη Βαρβάκειο να χαζέψω τους έμπορους, τους πάγκους, τις νέες πραμάτειες. Στην μετεμφυλιακή Αθήνα που ακόμα μύριζε μπαρούτι και με τον φόβο της αστυνομίας, που έκανε συχνές εφόδους "ντου" για μην "τυχόν παρανομία". Εκεί λοιπόν τη στήνανε οι παπατζήδες, μικροαπατεώνες, κουτσαβάκηδες, που έχοντας τρία τραπουλόχαρτα στα χέρια, ζητούσαν από τους ανυποψίαστους περαστικούς να μαντέψουν, ποιο από αυτά είναι ο Παπάς, στοιχηματίζοντας διάφορα ευτελή ποσά. Αυτό βέβαια ήταν απαγορευμένο. Έτσι είχαν τσιλιαδόρους, ακροβολισμένους, για να τους ειδοποιούν. Ενώ λοιπόν χάζευα τον παπά, ακούω άξαφνα, ένα τσιλιαδόρο να φωνάζει "ντου". Τότε έγινε το πανδαιμόνιο. Aυτόματα μαζεύτηκαν τα χαρτιά. Oι αβανταδόροι και οι παπατζήδες, εξαφανίστηκαν, τρέχοντας πανικόβλητοι ανάμεσα στο πλήθος. Μεταφέροντας λοιπόν αυτό το ντου, σε στίχους, το έδωσα στον Τσιτσάνη που ήδη συνεργαζόμουν και το μελοποίησε".

Η πρώτη εκτέλεσις του άσματος που ηχογραφήθη το 54 αποδίδεται σε τριφωνία «τερτσέτο» από τους Τάκη Μπίνη, Μαρίκα Νίνου και τον ίδιο τον Τσιτσάνη. 

Στους αρχικούς στίχους έγραφε ο ποιητής "πριν γίνει επανάσταση", αλλά αυτό διαμορφώθηκε λόγω λογοκρισίας.

Το οποίον ''Παπάς'' τυγχάνει παίγνιον , τυχερόν του πεζοδρομίου, υποτίθεται δε ότι βασίζεται στην οξυδέρκεια του παρατηρητού. Τυχερόν τρόπος του λέγειν δηλαδή καθ ότι τυγχάνει μάλλον τεχνικόν και εξηγούμαι καθ ότι εξαρτάται πιότερο στις ικανότητες του ΄΄παπατζή ΄΄και λιγότερο αν ουχί και καθόλου στην τύχη.

Οι πρώτες αναφορές περί του παιγνίου τούτου ευρίσκονται εις την αρχαία Ρώμη να πούμε σε μια αναφορά του Σενέκα(πριν τον φάει ο Νέρων και μετά κλαίει που τον έφαγε) κατά δε την νεωτέρα εποχήν εις το Λονδίνο του 19ου αιώνος.

Συνήθως στήνεται στο πεζοδρόμιο από ομάς αποτελούμενη από τουλάχιστον τρείς , συνήθως πέντε ή και παραπάνω άτομα. Αρχηγός ο ''παπατζής που ρίχνει το χαρτί , δυο τσιλιαδόροι για το φόβο των Ιουδαίων ,καθ ότι παράνομον , και ένας ή δυο αβανταδόροι(λαμόγια με την αρχική σημασία της λέξης). Αναμένουσι δε περαστικά κορόιδα προς μάδησις που θα προσπαθήσουν να βρουν τον Παπά. Αμ δε . Μόλις γδύσουν ικανό αριθμό κορόιδων ή ζορίσουν τα πράγματα ή εμφανιστούν μπάτσοι , κάποιος απ τους τσιλιαδόρους φωνάζει ,,ντου ή σύρμακαι όλοι γίνονται μπουχός μέσα σε λίγα δεύτερα. 

Η διάσημη επωδός '«εδώ παπάς, εκεί παπάς, που είναι ο παπάς;» προέρχεται εκ του παιγνίου τούτου.

Το παίγνιον παραμένει επικίνδυνον ,όπως λόγω και τυχόντος συνωστισμού εργάζονται και άλλες τάξεις συμπαθών επαγγελματιώνε όπως οι πορτοφολάδες ακόμη σπανιότεραβ δε και καλντεριμιτζούδες

Ομοίως παίζεται και με τρία μικρά αδιαφανή ποτηράκια ή δαχτυλήθραι, γυρισμένα τανάποδα, που το ένα κρύβει από κάτω ένα στραγάλι ή μια μπίλια.

Η λέξις Παπάς και ουχί ιερεύς , παπατζής και λαμόγιο πέρασαν στην νεότερη Ελληνική γλώσσα προσλαμβάνοντας διάφορες ετερόκλητες και άσχετες μεταξύ των σημασίες .

Χαρακτηριστικό είναι το προσωνύμιο που έδωσε ο λαός στον πολιτικό Παπανδρέου Γεώργιο τον πρεσβύτερο κατά το 1944 ,ονοματίζοντας τον ''Παπατζή' πριν το αλλάξει με το πιο πιασάρικο ''ο Γέρος της Δημοκρατίας .''Το εν λόγω παίγνιον είχε χαθεί από τα πεζοδρόμια και τα σοκάκια όπου και παιζόταν από τις χαμηλές έως και λούμπεν τάξεις της Ελληνικής κοινωνίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες ,αλλά επανέκαμψε με την είσοδο ,ομογενών και μεταναστών και λόγω πιθανώς της κρίσης που μαστίζει τα τελευταία χρόνια τον κοσμάκη.

Μεταφέρθη όμως, εξελίχθηκε καλώς και χρησιμοποιήθηκε δε κατά κόρον, από τις υψηλότερες τάξεις της Ελληνικής κοινωνίας , όπως Πολιτικοί , μεγαλλοεργολάβοι , μεγαλέμποροι και μεγαλομεσάζοντες, μεγαλοδημοσιογράφοι και αλλοι ομοειδείς νταλαβεριτζήδες προσλαμβάνοντας την αίγλη που αδυνατούσαν να του προσδώσουσι οι μικροαπατεώναι του πεζοδρομίου, αλλάζοντας και διευρύνοντας ορίζοντες, τρόπο και στόχους , τις έννοιες Παπατζής , λαμογιο κλπ. καθώς και τον την δυναμικήν του ιδίου του παιγνίου κρατώντας όμως και πιθανως μόνο, το βασικό πνεύμα του. Την απάτη.

Αυτά τα ολίγα περί παπά και εξ αιτίας του εξαιρέτου αυτού άσματος.

Θα κάνω ντου βρε πονηρή
στα στέκια που αράζεις
κι αν σε τρακάρω πουθενά
μ’ αυτόν τον άνθρωπο ξανά
να ξέρεις δεν τη βγάζεις

Καθάρισε τη θέση σου
μ’ αυτή σου την κατάσταση
πριν κάνω επανάσταση

Τον τελευταίο τον καιρό
μου τα `χεις κάνει ρόιδο
δυο τρεις μου την καρφώσανε
πως πάλι σε τσακώσανε
με κείνο το κορόιδο

Καθάρισε τη θέση σου
μ’ αυτή σου την κατάσταση
πριν κάνω επανάσταση

Θα κάνω ντου για να σε βρω
Αθήνα και Περαία
κι αν θα σε κάνω τσακωτή
να ξέρεις η βραδιά σου αυτή
θα είν’ η τελευταία

Καθάρισε τη θέση σου
μ’ αυτή σου την κατάσταση
πριν κάνω επανάσταση
http://tro-ma-ktiko.blogspot.gr/