Κάποτε υπήρχε ύπαιθρος......

Το άρθρο του Νίκου Γ. Ξυδάκη στην Εφημερίδα των Συντακτών δεν αποτελεί απλώς έναν σχολιασμό των αγροτικών κινητοποιήσεων, αλλά μια ευρύτερη τομή στην κοινωνική και πολιτική συνθήκη της σύγχρονης Ελλάδας. Με αφετηρία τα μπλόκα των αγροτών και των κτηνοτρόφων, ο συγγραφέας φωτίζει το βαθύ ρήγμα ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο, ανάμεσα στην κατανάλωση και την παραγωγή, ανάμεσα στην ψηφιακή νάρκωση και τον υλικό μόχθο.....

Ο Ξυδάκης αναδεικνύει τη συλλογική αμνησία μιας κοινωνίας που έχει αποκοπεί από τις ρίζες της, αγνοώντας τόσο την αποδιάρθρωση της υπαίθρου όσο και τη σημασία της κοινωνικής αναπαραγωγής. Μέσα από αιχμηρές εικόνες και πολιτικές αναφορές, το κείμενο μετατοπίζει το ερώτημα από το «γιατί κλείνουν οι δρόμοι» στο «πώς φτάσαμε ως εδώ», συνδέοντας την αγροτική απόγνωση με τη διαφθορά, την ανικανότητα της εξουσίας και τη διάλυση των θεσμών.

Πρόκειται για ένα κείμενο που δεν ζητά απλώς κατανόηση για τις κινητοποιήσεις, αλλά απαιτεί επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την κοινωνία, την πολιτική και την ίδια την έννοια της δημοκρατίας σε μια χώρα που, όπως υποστηρίζει, έχει πάψει να είναι κυβερνήσιμη.

Στα μπλόκα δεν βλέπουμε μόνο την υπαρκτή απόγνωση· βλέπουμε μια βουλιαγμένη χώρα, μια πολιτεία που δεν ενδιαφέρεται για την κοινωνική αναπαραγωγή.

Δεν χρειάζεται να δεις τηλεόραση για να μάθεις τι γίνεται (και πότε χρειαζόταν;). Αρκεί να παρακολουθείς κανάλια και shorts στο YouTube, reels στο Facebook και Tik-Tok. Εκεί, αν δεν το έχεις ήδη νιώσει στο πετσί σου, βλέπεις σε πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις την κατάρρευση του πρωτογενούς τομέα, την εξόντωση ελευθεροεπαγγελματιών και καταστηματαρχών, ακούς τη φονική ειρωνεία για τις αλυσίδες σκανδάλων και διαφθοράς, για τις μαγικές εικόνες ανάπτυξης, για το ξεπούλημα γης, υποδομών και φυσικών πόρων.

[ Ναι, στο τάιμλαϊν εξαφανίστηκαν οι κωμικοί, τα μπάσκετ και τα γατάκια· γέμισε κοινωνικό πυρετό ]

Κάποτε υπήρχε ύπαιθρος

Το ξέσπασμα των κτηνοτρόφων και αγροτών είναι εν πολλοίς ακατανόητο στους κατοίκους των πόλεων. Για πολλούς λόγους. Κυρίως διότι έχουμε αποκοπεί από τον κύκλο της πρωτογενούς παραγωγής, έχουμε ξεχάσει τον μόχθο και την αγωνία του αγρότη παραγωγού, κι ας είμαστε όλοι σχεδόν απόγονοι αγροτοποιμένων. (Μοχθήσαμε άλλωστε για να αποβάλουμε τη σβουνιά της καταγωγής, να γίνουμε «αστοί».)

Μαζί με το καταγωγικό ίχνος έχει χαθεί και η γνώση των τόπων καταγωγής: δεν έχουμε αντιληφθεί τους βαθείς και ταχείς μετασχηματισμούς της δημογραφίας, της ανθρωπολογίας και της οικονομίας της υπαίθρου, δηλαδή της φθίσης τους, από τα εντελώς έρημα ορεινά έως τις φθίνουσες κωμοπόλεις, χωρίς σχολεία, χωρίς κέντρα υγείας, χωρίς τράπεζα, χωρίς ταχυδρομείο, μόνο με νέτφλιξ να βλέπει ο τσομπάνης Yellowstone, με Viber να μιλάει στα εγγόνια-μετανάστες και πλατφόρμες ψηφιακής γραφειοκρατίας να εκδίδει ο σέμπρος ηλεκτρονικό δελτίο για είκοσι δοχεία λάδι από το λιοτρίβι στο σπίτι του.

Ναρκωμένοι με νέτφλιξ

Για τους ναρκωμένους του νέτφλιξ κατοίκους των πόλεων, τους «αστούς», η επαρχία είναι τόπος διακοπών - μάλλον ήταν, τώρα ούτε αυτό είναι, πάνε οι διακοπές, τα νησιά είναι για πλούσιους και επενδυτές, τα νησιά είναι οικόπεδα για υπόσκαφες βίλες, τα νησιά είναι real estate για στρατηγικούς επενδυτές εκτός οποιουδήποτε εθνικού κανονιστικού πλαισίου, τα νησιά είναι τα ιδανικά πλυντήρια για το μαύρο χρήμα των καρτέλ όπλων, νάρκος, τράφικινγκ.

Για τους ναρκωμένους του νέτφλιξ τα τρόφιμα, η φέτα, τα μακαρόνια, τα λάχανα, οι ντομάτες, εμφανίζονται μαγικά στα ράφια του σούπερ μάρκετ, δεν παράγονται από ανθρώπους, δεν υπάρχει μόχθος, ιδρώτας, τεχνογνωσία, υπάρχει μόνο ντελίβερι μέσω app και πληρωμή με app από το κινητό, το φαΐ είναι ένα παραπροϊόν διαφόρων app, που καταναλώνεται ανηδονικά μπροστά σε μια οθόνη.

Γιατί κλείνουν τους δρόμους;

Δεν κατανοούμε πια τι είναι παραγωγή, έχουμε ξεχάσει, έχουμε ξεχάσει τι είναι δικαιώματα του παραγωγού και του εργαζόμενου, αγνοούμε πώς συνδέονται οι τύχες παραγωγών και καταναλωτών, αγνοούμε ότι το άστυ συντηρείται από την παραγωγή της υπαίθρου, ότι ζούμε σε έναν χώρο αμοιβαιότητας, αλληλοεξαρτώμενοι, εξαρτώμενοι από φυσικούς πόρους και φυσικά φαινόμενα - αυτή η άγνοια οδηγεί στην υποταγή, την υποδούλωση, τον κοινωνικό κατακερματισμό και συχνά στον κοινωνικό αυτοματισμό.

«Γιατί κλείνουν τους δρόμους;», «Γιατί κάνουν απεργία;», «Γιατί να ταλαιπωρούμαι;» Οι απαντήσεις στα ερωτήματα των ναρκωμένων του νέτφλιξ είναι όλο και πιο προφανείς, ωμές, άγριες. Οι απαντήσεις είναι: Τέμπη, Predator, ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι η αριστεία της μίζας, των απευθείας αναθέσεων, της συμβολικής Φεράρι, της καταλήστευσης.

Η κυβερνώσα ελίτ έχει τόσο βουλιάξει στη διαφθορά, έχει τόσο στρεβλώσει κάθε μηχανισμό δικαίου, έχει τόσο στομώσει από την απληστία, που δεν είναι ικανή πια να κυβερνήσει. Η χώρα δεν είναι κυβερνήσιμη.

Στα μπλόκα δεν βλέπουμε μόνο την υπαρκτή απόγνωση των αγροτών, των κατεστραμμένων κτηνοτρόφων· βλέπουμε μια βουλιαγμένη χώρα, βλέπουμε τη διαχείριση από ανίκανους κοινωνιοπαθείς, μια πολιτεία που δεν μεριμνά και δεν ενδιαφέρεται για την κοινωνική αναπαραγωγή, ούτε καν για εθνική ασφάλεια.

Η εκδίκηση του Tik-Tok

Δεν τους ενδιαφέρει αν θα μαραζώσει η ύπαιθρος, αρκεί να μη γίνει θόρυβος, μιντιακός θόρυβος. Γι’ αυτό κινητοποιούνται στρατιές πρόθυμων ντελάληδων στα κανάλια. Η τόση προπαγάνδα όμως έχει τα όριά της. Δεκάδες μικροκάναλα ενημέρωσης, εκατοντάδες reels και βίντεο στα σόσιαλ μίντια συγκροτούν πια μια ροή ενημέρωσης, ένα αυτόνομο οικοσύστημα που προωθεί τις δικές του αλήθειες, μάλιστα φορτισμένες με στοιχεία, συναίσθημα και δράση, είναι η αλήθεια του κινητού που σηκώνεται πάνω από κλομπ και δακρυγόνα και βιντεογραφεί λάιβ.

Ο κόσμος που τώρα ψυχορραγεί προσπέρασε το μέγα σκάνδαλο Novartis, προσπέρασε το υπερμέγα σκάνδαλο του Predator, προσπέρασε τα δισεκατομμύρια των απευθείας αναθέσεων. Δεν προσπέρασε τα Τέμπη. Δεν προσπέρασε τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η βιοπολιτική, η θανατοπολιτική, η καταστολή φαίνεται ότι συναντούν κάποια όρια.

Άρθρο του Νίκου Γ. Ξυδάκη στην efsyn