Τοποθετήσεις από τους “Πολίτες στο Προσκήνιο” στο ΔΣ Δελφών για ΑΠΕ

 Κε Πρόεδρε κες & κοι συνάδελφοι

  Έπειτα από την ενημέρωση του αντιδημάρχου που εισηγήθηκε το θέμα και τις απαντήσεις που έδωσαν αμφότεροι ο αντιδήμαρχος και ο εκπρόσωπος της εταιρείας στις ερωτήσεις που του έγιναν καταλήγουμε στα παρακάτω:....

   Δεν έχει υποβληθεί νέα ΜΠΕ από την εταιρεία μετά και την τελευταία που υπέβαλλε στις 10/3/2022. Επομένως όσα ισχυρίζεται η εταιρεία πως η εγκατάσταση θα γίνει σε μία έκταση των 800 στρεμμάτων από 1.960 στέμματα που ήταν πριν είναι λόγια. Το μοναδικό που σήμερα μάθαμε είναι πως η εταιρεία έχει αναρτήσει στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο πριν λίγες μέρες νέους χάρτες της περιοχής της εγκατάστασης. 

   Επίσης η νέα ισχύ του Φ/Β πάρκου θα είναι 70MW από τα 90MW που αρχικά ζητούσαν.

   Επίσης μένουν ερωτηματικά πως θα παράγει ισχύ 70MW με καλυπτόμενη έκταση 800 στρεμμάτων όταν πριν ήθελαν για την παραγωγή 90MW να καλύψουν έκταση 1.960 στρέμματα.

   Τίθεται λοιπόν το ερώτημα προς το Τοπικό Συμβούλιο του Γαλαξιδίου και τον αντιδήμαρχο, πάνω σε ποια νέα βάση δεδομένων συζήτησαν με την εταιρεία για να λάβουν στην συνέχεια τις αποφάσεις τους στις 13/9/2022;

    Στις 2/12/21 το Κοινοτικό συμβούλιο του Γαλαξιδίου είχε ξεσηκώσει τον κόσμο κι ας έπαιρνε απόφαση κατόπιν εορτής. Τώρα συνεδριάσετε και κανείς δεν πήρε χαμπάρι! Τι συνέβη άραγε;

    Αναπάντητα μένουν τα ερωτήματα τα οποία θέσαμε και στην ΕΠ.Π.Ζ. για το πως αιτιολογούν την αλλαγή της στάσης τους από ΑΡΝΗΤΙΚΗ σε ΘΕΤΙΚΗ γνωμοδότηση σχετικά με την εγκατάσταση του Φ/Β στην θέση ΜΥΤΙΚΑ.

    Σας αναφέραμε στην επιστολή που καταθέσαμε (ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ.  20792/26.09.2022) στην ΕΠ.Π.Ζ.: «Έχοντας υπ’ όψη μας πως η διοίκηση και οι αποφάσεις της έχουν λογική συνέχεια, η  οποία δεν μπορεί να είναι ανακόλουθη, ενώ σε κάθε περίπτωση η πιθανή αλλαγή στάσης πρέπει να αιτιολογείται επαρκώς,…» στην ερώτηση για ποιους λόγους αλλάζετε την στάση σας η απάντηση είναι πως εσείς παίρνετε Πολιτική Απόφαση.

   Δηλαδή όλες οι προηγούμενες αποφάσεις που πήρατε δεν ήταν Πολιτικές; 

Τι έχει υλοποιηθεί από όσα είχατε και εσείς ψηφίσει σε προηγούμενα δ.σ. ώστε να αιτιολογείται η αλλαγή της στάσης σας;

Δεν έχει ως τα σήμερα υλοποιηθεί τίποτα!!! Ούτε διαχειριστικά σχέδια έχουν εκπονηθεί για τα δάση, τις περιοχές βόσκησης, τις  λεκάνες απορροής, της χωροθέτησης για  τα μελισσοκομικά πάρκα, τις περιοχές NATURA, δεν έχουν ολοκληρωθεί τα Ειδικά Χωροταξικά της Περιφέρειας. 

Την οπτική όχληση που αναφέρεται πως λύθηκε καλύτερα να την αφήσουμε στην άκρη. 

Δεν έχετε αντιδράσει για οπτική όχληση από τις ανεμογεννήτριες που εγκαταστάθηκαν στην Δεσφίνα. Οπτική όχληση θα υπάρχει και σε Τριταία, Αγ. Ευθυμία, Δελφούς, Ιτέα και από σημεία του Γαλαξιδίου. Αυτά όλα είναι προφάσεις.

Όσο για εκείνο το ρεγάλο του 2% επιπλέον από την εταιρεία που αναφέρετε στην απόφαση του Τοπικού του Γαλαξιδίου προτείνω να την σταματήσετε την κουβέντα αυτή. Δεν τιμά κανέναν. Τι είμαστε εμείς; «ΟΙ Έμποροι των Εθνών»; Πουλάμε των τόπο μας ως καλοί έμποροι; Θα μπούμε σε τέτοιες λογικές; Γιατί να πάρουμε 2% και όχι 10% ή 15%; Αυτές οι κουβέντες δεν μπορεί να είναι στην λογική των εκπροσώπων της Τ.Α.

Η Εφορία Αρχαιοτήτων επειδή αναφέρθηκε στην συζήτηση τι γνωμοδοτεί, σας ενημερώνω:

«Στις 8/8/2022 η ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΦΩΚΙΔΑΣ γνωμοδοτεί για την θέση «ΜΥΤΙΚΑ» Γαλαξιδίου   Δ. ΔΕΝ ΔΥΝΑΜΕΘΑ ΝΑ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΑΒΙΒΑΣΘΕΙΣΑΣ ΜΠΕ ΔΙΟΤΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΗ ΟΥΣΙΩΔΕΙΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΜΑΣ, ΟΠΩΣ ΑΥΤΕΣ (ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ) ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ 4 ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ»

Επίσης μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει να δούμε τι θα πει η Περιφέρεια. Η οποία γνωμοδότησε ΑΡΝΗΤΙΚΑ στις 25/5/2022 με Επιστημονική Τεκμηρίωση μετά και την ομόφωνη ΑΡΝΗΤΙΚΗ απόφαση του δ.σ. του Δήμου ΔΕΛΦΩΝ στις 11/5/2022 για την θέση ΜΥΤΙΚΑ.

Μόνο εσείς έχετε αλλάξει ανεξήγητα και αποφεύγετε να απαντήσετε στα ερωτήματα που σας θέσαμε σήμερα, είτε σιωπώντας ή αλλάζοντας την κουβέντα κάνοντας πως δεν αντιλαμβάνεστε τα ερωτήματα.

ΚΑΤΑΨΗΦΙΖΟΥΜΕ την εισήγηση για το 16^ο θέμα και γνωμοδοτούμε ΑΡΝΗΤΙΚΑ στην ΜΠΕ της εγκατάστασης Φ/Β πάρκου στην θέση ΜΥΤΙΚΑ.  

Σχετικά με την Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Η/Υ έργο στην Κοινότητα του Αθανασίου Διάκου

 Το υπό μελέτη έργο πρέπει να απορριφθεί συνολικά, καθώς δεν αποτελεί βιώσιμη, φιλοπεριβαλλοντική επένδυση σύμφωνα με την αρμόδια Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η οποία στην πρόσφατη έκθεσή της για την Βιώσιμη Χρηματοδότηση (σελ. 226, 465) [1] συστήνει να αποφεύγεται εντελώς η κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών έργων ισχύος κάτω των 10 MW, καθώς αυτή οδηγεί σε αύξηση του κατακερματισμού των ποταμών. Επιπλέον, η νέα στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 προβλέπει την άρση εμποδίων και φραγμάτων σε ποτάμια, ώστε να αποκατασταθεί η ελεύθερη ροή τους σε μήκος τουλάχιστον 25 χιλιάδων χιλιομέτρων . Συνεπώς, η μελέτη χαρακτηρίζεται από παντελή άγνοια των διεθνών πρακτικών και της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ σχετικά με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Επιπλέον, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) συστήνει να διασφαλίζεται α) η εφαρμογή ενός σχεδίου διαχείρισης της λεκάνης απορροής του ποταμού (όπως περιγράφεται στην Οδηγία-Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΚ) και β) να έχει πραγματοποιηθεί εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων σε τοπικό επίπεδο ή στο επίπεδο της  λεκάνης απορροής. Συνεπώς, μια Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις προγραμματιζόμενες αναπτυξιακές παρεμβάσεις στη λεκάνη. 

Τίποτα από τα παραπάνω δεν περιλαμβάνεται στην υπό κρίση ΜΠΕ,  ενώ η εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη συνολικά τη ΛΑΠ Μόρνου – EL0421, εντός της οποίας κατέχει άδεια παραγωγής συνολικά μεγάλος αριθμός παρόμοιας φύσης έργων σύμφωνα με τα στοιχεία του γεωπληροφοριακού χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), η συνολική, σωρευτική επίπτωση των οποίων δεν λαμβάνεται υπόψη και δεν εξετάζεται καθόλου στο πλαίσιο της υπό κρίση μελέτης  

Η σοβαρότητα της παράλειψης συνολικής εξέτασης των παραπάνω σωρευτικών επιπτώσεων είναι ακόμα μεγαλύτερη, εάν συνυπολογίσουμε ότι λεκάνη απορροής του ποταμού Μόρνου υδροδοτεί το Λεκανοπέδιο Αττικής.

Το προτεινόμενο έργο είναι πλήρως ασύμβατο με το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα αυτόχθονα είδη πέστροφας στην Ελλάδα» (Αριθμ. οικ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/68085/ 2148, ΦΕΚ Β’ 3722/12.08.2021) (εφεξής ΕΣΔ) λόγω της παρουσίας του είδους «Salmo farioides – Ιονική πέστροφα» στην υδρογραφική λεκάνη του Μόρνου, στην οποία ανήκει το ρέμα βορείως του οικισμού «Αθανάσιος Διάκος», το οποίο είναι είδος “Τρωτό VU” σύμφωνα με το “Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδος (Λεγάκις & Μαραγκού 2009)” και προστατεύεται σύμφωνα με την ΚΥΑ 23069/2005 (ΦΕΚ 639/Δ/14.6.05). 

H περιοχή επέμβασης εντάσσεται σε περιοχές με κωδικούς «3.1.1. Δάσος πλατύφυλλων», «3.1.2. Δάσος κωνοφόρων» και «3.1.3. Μικτό δάσος». Η επέμβαση σε συνολική έκταση 42.844,39 τ.μ. εντός δάσους πλατύφυλλων, κωνοφόρων και μικτού δάσους θα επιφέρει μεγάλης έκτασης αποψίλωση χωρίς καν να τεκμηριώνεται το είδος των δασικών δέντρων που θα αποψιλωθούν, τα οποία περιλαμβάνουν και πολλά άτομα πλατύφυλλων, όπως βελανιδιές,  πλατάνια που ενδεχομένως έχουν πληγεί από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους (μύκητας Ceratocystis platani), κωνοφόρα, όπως έλατα, αρκεύθους κ.α., ενώ πουθενά στην υπό κρίση ΜΠΕ δεν αξιολογούνται οι σημαντικότατες επιπτώσεις στη χλωρίδα της περιοχής επέμβασης.

Ειδικότερα:

• Η περιοχή του υδροηλεκτρικού σταθμού (ΥΗΣ), όπου θα απαιτηθεί εκτεταμένη αποψίλωση συνολικής έκτασης 4.554,92 τ.μ., δεν εντάσσεται σε χρήση γης «243. Γη που καλύπτεται κυρίως από την γεωργία με σημαντικές εκτάσεις φυσικής βλάστησης», όπως λανθασμένα αναφέρεται στο παράρτημα «15.5. ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ» της ΜΠΕ, αλλά εντός δάσους πλατύφυλλων , ενώ ο μελετητής θα πρέπει να γνωρίζει από την αυτοψία που έχει διενεργήσει στο σημείο ότι είναι κατάφυτο, κυρίως με πλατάνια, έλατα κ.α., συνεπώς η εγκατάσταση του ΥΗΣ θα απαιτήσει σημαντική αποψίλωση εντός δάσους πλατύφυλλων, το είδος και ο αριθμός των δέντρων της οποίας δεν τεκμηριώνεται, ενώ ούτε περιλαμβάνει στην ΜΠΕ οποιαδήποτε φυτοτεχνική μελέτη αποκατάστασης της αποψιλωθείσας δασικής βλάστησης. Η πυκνή βλάστηση στο οικόπεδο του ΥΗΣ είναι εμφανής και στο Τοπογραφικό Διάγραμμα που περιλαμβάνεται στη ΜΠΕ

• Για πρόσβαση στο σημείο υδροληψίας θα απαιτηθεί διάνοιξη νέας δασικής οδού Γ΄κατηγορίας (πλάτους 5 μ.) προς την υδροληψία μήκους 789,37 μ., με αποτέλεσμα την αποψίλωση πυκνού δάσους κωνοφόρων, συνολικής έκτασης 11.593,35 τ.μ., ενώ -μαζί με το γήπεδο υδροληψίας έκτασης 3.079,26 τ.μ., θα απαιτηθεί αποψίλωση πυκνού δάσους κωνοφόρων έκτασης συνολικά 14.672,61 τ.μ. χωρίς τεκμηρίωση ή οποιαδήποτε φυτοτεχνική μελέτη αποκατάστασης της αποψιλωθείσας δασικής βλάστησης

• Επιπλέον, η όδευση του αγωγού προσαγωγής κατά μήκος του πρανούς της υφιστάμενης δασικής οδοποιίας, απαιτώντας επέμβαση συνολικής έκτασης 23.616,86 τ.μ., θα προκαλέσει επίσης εκτεταμένη αποψίλωση, καθώς τα πρανή είναι κατάφυτα με βελανιδιές κ.α. δέντρα, ενώ -ακόμα και όπου δεν θα απαιτηθεί η απομάκρυνση των δέντρων, η διάνοιξη ορύγματος βάθους 1,8 μ. και πλάτους 1,5 μ. στα πρανή θα προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο ριζικό σύστημα των παρόδιων δέντρων.

Οι πλέον κραυγαλέες ελλείψεις της ΜΠΕ αφορούν την παντελή έλλειψη οποιωνδήποτε πραγματικών και αξιόπιστων στοιχείων για την αναμενόμενη παροχή νερού, όπως απαιτείται από την Υ.Α. οικ. 170225/2014 (ΦΕΚ 135/Β 27.1.2014), Παράρτημα 4.10. Καταφεύγει η ΜΠΕ στα στοιχεία του υδρομετρικού σταθμού της Γέφυρας Περιβολίου (σε απόσταση 20 χλμ. ΝΔ από τη θέση υδροληψίας !!!), γεγονός που υπονομεύει πλήρως την αξιοπιστία των όποιων υπολογισμών για την παροχή νερού, για την οικολογική παροχή, για την αναμενόμενη απόδοση του έργου όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την ποσότητα της παραγόμενης ενέργειας. Στο κεφ. 16.3.6, σελ. 184, Σχήμα 6.2 παρατίθενται εξίσου αναξιόπιστοι υπολογισμοί για την καμπύλη διαρκείας μέσων ημερήσιων παροχών, βάσει μέσων ημερησίων παροχών του ρέματος για δέκα έτη (1951-52 έως 1955-56 και 1963-64 έως 1967-68) ΑΠΟΛΥΤΩΣ πεπαλαιωμένων. Αυτές οι ελλείψεις καθιστούν εντελώς αναξιόπιστους και τους υπολογισμούς για την ελάχιστη οικολογική παροχή .

Η ΜΠΕ δεν περιλαμβάνει καμία ποσοτική εκτίμηση της στερεοπαροχής στην ενότητα 8.13.2, όπως απαιτείται από την Υ.Α. οικ. 170225/2014 (ΦΕΚ 135/Β 27.1.2014), Παράρτημα 4.10.

Η μελέτη προβλέπει τη δημιουργία ιρλανδικών διαβάσεων από οπλισμένο σκυρόδεμα, παρωχημένης και αντιπεριβαλλοντικής λύσης στα σημεία όπου ο αγωγός διαπερνάει το ρέμα, χωρίς να εξετάζονται και να αξιολογούνται  οι επιπτώσεις τους στην υδρόβια πανίδα ή η διατάραξη της ροής του ρέματος .

Η μελέτη χαρακτηρίζεται από προχειρότητα, ενώ αποτελεί συνονθύλευμα από μελέτες που αφορούν άλλες περιοχές π.χ. στη σελ. 25 αναφέρεται ότι «Από τις ανωτέρω παροχές έχει αφαιρεθεί η ποσότητα που αφορά την υδροδότηση του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων», στη σελ. 95 ότι «Για την πρόταση οριοθέτησης πρόκειται να εκπονηθεί μελέτη σύμφωνα με το ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 428 /15-2-2017 και θα κατατεθεί στην Διεύθυνση Τεχνικών έργων Ιωαννίνων, όπως αιτιολογείται κατωτέρω.» κ.α.

    Τέλος, το υπό μελέτη έργο είναι πλήρως ασύμβατο με τις προβλέψεις του αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΧΩΡΣ/76104/1176, ΦΕΚ ΑΑΠ 299/14.12.2018), το οποίο ορίζει στο Άρθρο 13 ότι οι ορεινοί όγκοι με υψόμετρο > 800 μ. αποτελούν σημαντικό χώρο άσκησης αγροτοδασικής και εκτατικής παραδοσιακής κτηνοτροφίας, δραστηριοτήτων, πολιτικών και προγραμμάτων ορεινού χώρου (υψόμετρο επέμβασης: 810 – 1.024 μ.). Αντιμετωπίζονται ως κατ’ εξοχήν περιοχές φυσικού αποθέματος, ενώ παράλληλα επιδιώκεται η διατήρηση και προστασία των παραδοσιακών δραστηριοτήτων, καθώς και του υφιστάμενου οικιστικού αποθέματος και της κατοίκησης. Προτεραιότητα δίδεται στην εφαρμογή δράσεων ολοκληρωμένης αγροτικής τοπικής ανάπτυξης για την τόνωση της ελκυστικότητας τους, τη συντήρηση των μεμονωμένων οικισμών και την ανακοπή της πληθυσμιακής αποψίλωσής τους. 

1.https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/200309-sustainable-finance-teg-final-report-taxonomy-annexes_en.pdf

2. https://op.europa.eu/s/s937

3. Freyhof, J., L. Bergner and M. Ford. 2020. Threatened Freshwater Fishes of the Mediterranean Basin Biodiversity Hotspot: Distribution, extinction risk and the impact of hydropower. EuroNatur and Riverwatch: i–viii + 1–348.

     Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι η υπό κρίση μελέτη είναι απολύτως ανακριβής και αναξιόπιστη, δεν αξιολογεί επαρκώς τις σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον, και είναι αναγκαία η απόρριψή της από τις αρμόδιες υπηρεσίες, καθώς και η συνολική ακύρωση του εν λόγω έργου, το οποίο δεν αποτελεί βιώσιμη επένδυση και έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με το αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας,  με τις συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, αλλά και με τη συνολική στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030. Επιπλέον, το έργο βασίζεται σε πλήρως αναξιόπιστα υδρολογικά δεδομένα (της δεκαετίας του 1960 από άλλη περιοχή) και θα προκαλέσει εκτεταμένη αποψίλωση σε κατάφυτες δασικές εκτάσεις πλατύφυλλων και κωνοφόρων δέντρων, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών οικοσυστημικών υπηρεσιών εντός περιοχής Natura 2000.

Για όλους τους παραπάνω λόγους ψηφίζουμε:  

ΚΑΤΑ της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και καλούμε για τους ίδιους λόγους να το καταψηφίσουν και οι δημοτικοί σύμβουλοι γνωμοδοτώντας ΑΡΝΗΤΙΚΑ στην κατασκευή του Έργου.

Σχετικά με την Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Η/Υ έργο στην Κοινότητα της Πυράς στην θέση ΡΙΝΟΡΡΕΜΑ

Το υπό μελέτη έργο πρέπει να απορριφθεί συνολικά, καθώς δεν αποτελεί βιώσιμη, φιλοπεριβαλλοντική επένδυση σύμφωνα με την αρμόδια Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η οποία στην πρόσφατη έκθεσή της για την Βιώσιμη Χρηματοδότηση (σελ. 226, 465) [1] συστήνει να αποφεύγεται εντελώς η κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών έργων ισχύος κάτω των 10 MW, καθώς αυτή οδηγεί σε αύξηση του κατακερματισμού των ποταμών. Επιπλέον, η νέα στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 προβλέπει την άρση εμποδίων και φραγμάτων σε ποτάμια, ώστε να αποκατασταθεί η ελεύθερη ροή τους σε μήκος τουλάχιστον 25 χιλιάδων χιλιομέτρων [2]. Συνεπώς, η μελέτη χαρακτηρίζεται από παντελή άγνοια των διεθνών πρακτικών και της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ σχετικά με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Επιπλέον, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) συστήνει να διασφαλίζεται α) η εφαρμογή ενός σχεδίου διαχείρισης της λεκάνης απορροής του ποταμού (όπως περιγράφεται στην Οδηγία-Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΚ) και β) να έχει πραγματοποιηθεί εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων σε τοπικό επίπεδο ή στο επίπεδο της  λεκάνης απορροής. Συνεπώς, μια Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις προγραμματιζόμενες αναπτυξιακές παρεμβάσεις στη λεκάνη. 

Τίποτα από τα παραπάνω δεν περιλαμβάνεται στην υπό κρίση ΜΠΕ,  ενώ η εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη συνολικά τη ΛΑΠ Μόρνου – EL0421, εντός της οποίας κατέχει άδεια παραγωγής συνολικά μεγάλος αριθμός παρόμοιας φύσης έργων σύμφωνα με τα στοιχεία του γεωπληροφοριακού χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), η συνολική, σωρευτική επίπτωση των οποίων δεν λαμβάνεται υπόψη και δεν εξετάζεται καθόλου στο πλαίσιο της υπό κρίση μελέτης (Εικόνα 1). 

Η σοβαρότητα της παράλειψης συνολικής εξέτασης των παραπάνω σωρευτικών επιπτώσεων είναι ακόμα μεγαλύτερη, εάν συνυπολογίσουμε ότι λεκάνη απορροής του ποταμού Μόρνου υδροδοτεί το Λεκανοπέδιο Αττικής.

 Το προτεινόμενο έργο είναι πλήρως ασύμβατο με το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα αυτόχθονα είδη πέστροφας στην Ελλάδα» (Αριθμ. οικ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/68085/ 2148, ΦΕΚ Β’ 3722/12.08.2021) (εφεξής ΕΣΔ) λόγω της παρουσίας του είδους «Salmo farioides – Ιονική πέστροφα» στην υδρογραφική λεκάνη του Μόρνου, στην οποία ανήκει το ρέμα «Ρινόρρεμα», το οποίο είναι είδος “Τρωτό VU” σύμφωνα με το “Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδος (Λεγάκις & Μαραγκού 2009)” και προστατεύεται σύμφωνα με την ΚΥΑ 23069/2005 (ΦΕΚ 639/Δ/14.6.05). 

Σύμφωνα με το ΕΣΔ (σελ. 26-31, 112), τα ΜΥΗΕ έχουν σημαντική συμβολή στις κατηγορίες πίεσης/απειλής «Α1 – Κατακερματισμός ενδιαιτημάτων» και «Α2 – Έμμεσες επιπτώσεις από τεχνητούς φραγμούς», οι οποίες αποτελούν πιέσεις/απειλές Υψηλής Έντασης (H) για την πέστροφα του γένους Salmo farioides. Ειδικότερα, το ΕΣΔ επισημαίνει ότι “Στην περίπτωση ΜΥΗΕ το χαμηλό φράγμα και η λεκάνη κατάκλυσης προσωρινά αποθηκεύουν ίζημα μεταβάλλοντας το χρονισμό και το μέγεθος του ιζήματος που μεταφέρεται στο κατάντη φυσικό τμήμα της κοίτης…η εναπόθεση λεπτόκοκκου ιζήματος υποβαθμίζει την ποιότητα των αναπαραγωγικών ενδιαιτημάτων των πεστροφών και κατ’ επέκταση την αναπαραγωγική επιτυχία“, “Η μείωση της παροχής στο τμήμα της φυσικής κοίτης από την οποία εκτρέπεται η ροή, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας του νερού από αλλαγές σε αβιοτικές και βιοτικές παραμέτρους όπως η θερμοκρασία, το διαλυμένο οξυγόνο, το pH, η αγωγιμότητα και η σύνθεση βιοκοινωνιών ασπονδύλων. Μεταξύ αυτών, οι μεταβολές στη θερμοκρασία αναμένεται να έχουν τις σημαντικότερες επιπτώσεις στις ψυχρόφιλες πέστροφες, όπου ακόμα και μικρές αλλαγές της τάξης 0.6 °C επιδρούν στο μεταβολισμό και την αύξηση” , “στα ΜΥΗΕ η ύπαρξη αγωγών προσαγωγής και στροβίλων εγκυμονεί κινδύνους τραυματισμών και θανάτωσης των ψαριών που παγιδεύονται σε αυτές τις υποδομές“, ενὠ σε περίπτωση βλάβης ή εκτάκτων συνθηκών “Η απότομη αύξηση της παροχής στη φυσική κοίτη μπορεί να προκαλέσει παράσυρση των νεαρών ιχθυδίων πέστροφας και καταστροφή των φωλιών εναπόθεσης αυγών ενώ η απότομη μείωση της παροχής στο κατάντη τμήμα του έργου μπορεί να εγκλωβίσει τα ψάρια σε απομονωμένες πλευρικές νησίδες ή μικρολίμνες που διατηρούν νερό (Gibeau et al. 2017).“ 

Επιπλέον, νεότερες έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι ιχθυόσκαλες αποτελούν αναποτελεσματικό και ανεπαρκές μέτρο προστασίας της ιχθυοπανίδας και μετριασμού των επιπτώσεων των Υ/Η έργων σε αυτήν [3], άλλωστε το ΕΣΔ αναφέρει ότι: «Επιπλέον τα ΜΥΗΕ έργα διαθέτουν ιχθυοδιαδρόμους για την αποκατάσταση της ανάδρομης, κυρίως, μετακίνησης των ιχθυοπληθυσμών, ωστόσο η αποδοτικότητα (efficiency) και η αποτελεσματικότητά (effectiveness) τους δεν έχει μελετηθεί και αξιολογηθεί (Gibeau et al. 2017, Zogaris et al. 2018) (σελ. 27). Και σε αυτήν την περίπτωση η τεχνητή διακοπή της διαμήκους συνεκτικότητας οδηγεί σε κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων στα ποτάμια οικοσυστήματα.», καθώς και ότι «Επίσης αποτέλεσε κοινή διαπίστωση της αναποτελεσματικότητας των υφιστάμενων ιxθυοδιαδρόμων διότι είτε απουσιάζουν, είτε είναι ακατάλληλα για τις πέστροφες, είτε δεν παρακολουθείται η λειτουργικότητά τους» (σελ. 130 του ΕΣΔ).

Αντίστοιχα, η ΜΠΕ δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε εκτίμηση των επιπτώσεων σε απειλούμενα θηλαστικά που απαντούν στην περιοχή και χρησιμοποιούν ως ενδιαίτημα τα ποτάμια, όπως η βίδρα (Lutra lutra), αλλά και αμφίβια, ερπετά κ.α. Η βίδρα είναι απειλούμενο είδος και προστατεύεται από την εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας, στο Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Ειδών της Παγκόσμιας Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (ΙUCN) καθώς και στα Παραρτήματα ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, ενώ προστατεύεται σύμφωνα με το Π.Δ. 67/81 (ΦΕΚ A 23/1981). 

Η ΜΠΕ δεν περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή των συνοδών έργων οδοποιίας, με τυπικές διατομές, δυσμενείς διατομές, μέτρα, δράσεις και παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που έχουν ενταχθεί στο σχεδιασμό του έργου, όπως απαιτείται από την Υ.Α. οικ. 170225/2014 (ΦΕΚ 135/Β 27.1.2014), Παράρτημα 4.10. (3.1)

Η ΜΠΕ δεν περιλαμβάνει πρόταση οριοθέτησης του ρέματος σε σχέση με το κύριο έργο και τα συνοδά αυτού έργα, όπως απαιτείται από την Υ.Α. οικ. 170225/2014 (ΦΕΚ 135/Β 27.1.2014), Παράρτημα 4.10. (3.4)

H περιοχή επέμβασης εντάσσεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε περιοχή με κάλυψη γης «3.1.3. Μικτό δάσος» (CORINE, 2018). Η επέμβαση σε συνολική έκταση 24.400,79 τ.μ. εντός μικτού δάσους θα επιφέρει μεγάλης έκτασης αποψίλωση χωρίς καν να τεκμηριώνεται το είδος των δασικών δέντρων που θα αποψιλωθούν, τα οποία περιλαμβάνουν και πολλά άτομα πλατύφυλλων, όπως βελανιδιές,  πλατάνια που ενδεχομένως έχουν πληγεί από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους (μύκητας Ceratocystis platani), κωνοφόρα, όπως έλατα, αρκεύθους κ.α., ενώ πουθενά στην υπό κρίση ΜΠΕ δεν αξιολογούνται οι σημαντικότατες επιπτώσεις στη χλωρίδα της περιοχής επέμβασης. Επιπλέον, στην ΜΠΕ δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε φυτοτεχνική μελέτη αποκατάστασης της αποψιλωθείσας δασικής βλάστησης.

Οι πλέον κραυγαλέες ελλείψεις της ΜΠΕ αφορούν την παντελή έλλειψη οποιωνδήποτε πραγματικών και αξιόπιστων στοιχείων για την αναμενόμενη παροχή νερού, όπως απαιτείται από την Υ.Α. οικ. 170225/2014 (ΦΕΚ 135/Β 27.1.2014), Παράρτημα 4.10. Ειδικότερα, στο κεφάλαιο 4 της Υδρολογικής Μελέτης, σελ. 79, η ΜΠΕ αναφέρει ότι «Μέσα στη λεκάνη απορροής της εξεταζόμενης περιοχής δεν υπάρχουν, αλλά ούτε στο παρελθόν υπήρχαν υδρομετρικοί σταθμοί». Καταφεύγει έτσι η ΜΠΕ στα στοιχεία του υδρομετρικού σταθμού της Γέφυρας Περιβολίου (σε απόσταση 27 χλμ. ΝΔ από τη θέση υδροληψίας), γεγονός που υπονομεύει πλήρως την αξιοπιστία των όποιων υπολογισμών για την παροχή νερού, για την οικολογική παροχή, για την αναμενόμενη απόδοση του έργου όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την ποσότητα της παραγόμενης ενέργειας. Στο κεφ. 6.5.2., σελ. 74 παρατίθενται εξίσου αναξιόπιστοι υπολογισμοί για την καμπύλη διαρκείας μέσων ημερήσιων παροχών, βάσει μέσων ημερησίων παροχών του ρέματος για δέκα έτη (1951-52 έως 1955-56 και 1963-64 έως 1967-68) (!!!), δηλαδή εντελώς ανεπίκαιρων και πεπαλαιωμένων. Αυτές οι ελλείψεις καθιστούν εντελώς αναξιόπιστους και τους υπολογισμούς για την ελάχιστη οικολογική παροχή (σελ. 38, 75-6), όπως και εκείνους για τα σενάρια λειτουργίας του ΜΥΗΕ για μέσο και ξηρό υδρολογικό έτος (σελ. 74-6).

Η ΜΠΕ δεν περιλαμβάνει καμία ποσοτική εκτίμηση της στερεοπαροχής στην ενότητα 8.13.2, όπως απαιτείται από την Υ.Α. οικ. 170225/2014 (ΦΕΚ 135/Β 27.1.2014), Παράρτημα 4.10.

Δεν αξιολογούνται από τη ΜΠΕ οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εναέρια γραμμή Μέσης Τάσης μήκους 850 μ. (σελ. 65, 204, 229) εντός δασικής έκτασης, ενώ μάλιστα η ίδια η ΜΠΕ αναφέρει τον κίνδυνο πυρκαγιάς λόγω ενδεχόμενου βραχυκυκλώματος (σελ. 229).

Η μελέτη προβλέπει τη δημιουργία ιρλανδικής διάβασης από οπλισμένο σκυρόδεμα (σελ. 64, 239 Φωτογραφία 4) στα σημεία όπου ο αγωγός διαπερνάει το ρέμα, χωρίς να εξετάζονται και να αξιολογούνται καθόλου οι επιπτώσεις στην υδρόβια πανίδα ή η διατάραξη της ροής του ρέματος από το παραπάνω έργα.

Τέλος, το υπό μελέτη έργο είναι πλήρως ασύμβατο με τις προβλέψεις του αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΧΩΡΣ/76104/1176, ΦΕΚ ΑΑΠ 299/14.12.2018), το οποίο ορίζει στο Άρθρο 13 ότι οι ορεινοί όγκοι με υψόμετρο > 800 μ. αποτελούν σημαντικό χώρο άσκησης αγροτοδασικής και εκτατικής παραδοσιακής κτηνοτροφίας, δραστηριοτήτων, πολιτικών και προγραμμάτων ορεινού χώρου (υψόμετρο επέμβασης: 880 – 1.080 μ.). Αντιμετωπίζονται ως κατ’ εξοχήν περιοχές φυσικού αποθέματος, ενώ παράλληλα επιδιώκεται η διατήρηση και προστασία των παραδοσιακών δραστηριοτήτων, καθώς και του υφιστάμενου οικιστικού αποθέματος και της κατοίκησης. Προτεραιότητα δίδεται στην εφαρμογή δράσεων ολοκληρωμένης αγροτικής τοπικής ανάπτυξης για την τόνωση της ελκυστικότητας τους, τη συντήρηση των μεμονωμένων οικισμών και την ανακοπή της πληθυσμιακής αποψίλωσής τους. 

1.https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/200309-sustainable-finance-teg-final-report-taxonomy-annexes_en.pdf

2. https://op.europa.eu/s/s937

3. Freyhof, J., L. Bergner and M. Ford. 2020. Threatened Freshwater Fishes of the Mediterranean Basin Biodiversity Hotspot: Distribution, extinction risk and the impact of hydropower. EuroNatur and Riverwatch: i–viii + 1–348.

    Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι η υπό κρίση μελέτη έχει ουσιώδεις ελλείψεις, είναι απολύτως ανακριβής και αναξιόπιστη, δεν αξιολογεί επαρκώς τις σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον, και είναι αναγκαία η απόρριψή της από τις αρμόδιες υπηρεσίες, καθώς και η συνολική ακύρωση του εν λόγω έργου, το οποίο δεν αποτελεί βιώσιμη επένδυση και έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με το αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας,  με τις συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, αλλά και με τη συνολική στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030.  

     Επιπλέον, το έργο βασίζεται σε πλήρως αναξιόπιστα υδρολογικά δεδομένα (της δεκαετίας του 1950-1960 από άλλη περιοχή) και θα προκαλέσει εκτεταμένη αποψίλωση σε κατάφυτες δασικές εκτάσεις μικτού δάσους, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών οικοσυστημικών υπηρεσιών.

Για όλους τους παραπάνω λόγους ψηφίζουμε:  

ΚΑΤΑ της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και καλούμε για τους ίδιους λόγους να το καταψηφίσουν και οι δημοτικοί σύμβουλοι γνωμοδοτώντας ΑΡΝΗΤΙΚΑ στην κατασκευή του Έργου.