Ένα ακόμα σπουδαίο Ιστορικό Λεύκωμα για τη Λαμία από τον Νίκο Δαβανέλλο

 

   Στο κατάμεστο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του Ιστορικού Λευκώματος....

«Λαμία – Πορεία στον Χρόνο και στον τόπο (1821 – 1967» του Νίκου Δαβανέλλου, τη Δευτέρα 16 Μαΐου 2022, που διοργάνωσε ο Δήμος Λαμιέων σε συνεργασία με τις Εκδόσεις – Βιβλιοπωλείο Μπέτση και τον Όμιλο Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων.

   Ο Νίκος Δαβανέλλος, Δάσκαλος, Συγγραφέας και ερευνητής παρουσιάζει την ιστορία της Λαμίας (1821 – 1967)

Μέσα από φωτογραφίες και αρχεία – ντοκουμέντα πλήρη και τεκμηριωμένα. Το εν λόγω Ιστορικό λεύκωμα είναι μια επετειακή έκδοση για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

   Ο συντονιστής της εκδήλωσης κ. Γιώργος Σταυρόπουλος καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και ανέφερε πως τιμούμε και παρουσιάζουμε σήμερα ένα ακόμα βιβλίο για την πόλη της Λαμίας του καταξιωμένου Δασκάλου και Ιστορικού Ερευνητή  Νίκου Δαβανέλλου, ο οποίος αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο της διατήρησης της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής προσφοράς στην πόλη μας.

   Την εκδήλωση χαιρέτισαν :

Α) Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Φθιώτιδας κ. κ. Συμεών :

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,  Χριστός Ανέστη ! Σε μια τέτοια εκδήλωση η οποία έχει ως κεντρικό πρόσωπο τον σεβαστό και αγαπητό μας Δαβανέλλο, και την κοσμούν εκλεκτοί ομιλητές και ομιλήτριες, το μόνο που αισθάνομαι την ανάγκη να πω, και χαίρομαι που με αξιώνει ο Θεός να πω δημόσια, ότι υποκλίνομαι με πολλή αγάπη ενώπιον σας, και αισθάνομαι μαθητής σας, κι αυτό αποτελεί για μένα τιμή.

Β) Ο Δήμαρχος Λαμιέων κ. Ευθύμιος Καραΐσκος :

   Σεβασμιότατε, κύριοι Βουλευτές, κ. Αντιπεριφερειάρχη, συνάδελφοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού, λοιποί εκλεκτοί προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι.

Κατ’ αρχήν να καλωσορίσω στην πόλη μας στη Λαμία, στην έδρα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, την Ιστορικό  Καθηγήτρια του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών την κ. Μαρία Ευθυμίου, η οποία μέσα από τη διδαχή της, τη διδασκαλία της και τα βιβλία της, μας έχει γνωρίσει την ιστορία, μας ώθησε να γνωρίσουμε το παρελθόν και να πορευτούμε στο μέλλον. Σας ευχαριστούμε που είστε εδώ σήμερα και είναι μεγάλη μας τιμή.

   Για μένα προσωπικά και για όλους τους δημότες  του Δήμου Λαμιέων είναι μια ξεχωριστή μέρα, μια ιδιαίτερη μέρα.  Και για μένα προσωπικά είναι ξεχωριστή τιμή και χαρά που βρίσκομαι εδώ για να τιμήσουμε έναν άνθρωπο, μια εξέχουσα προσωπικότητα της πόλης, τον Νίκο Δαβανέλλο για τον οποίο ότι και να πω είναι λίγο.

Είναι γνωστή η προσωπικότητά του, η προσφορά του και τα όσα έχει δώσει σε όλους εμάς, ως δάσκαλος διδάσκοντας χιλιάδες μαθητές αλλά και ως ερευνητής, άνθρωπος ο οποίος αγάπησε τη Λαμία, την ιστορία της, αν και δεν κατάγεται από εδώ. Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό, δείχνοντας για άλλη μια φορά ότι η πόλη μας είναι τυχερή, είναι τυχερή που τέτοιοι άνθρωποι την ξεχωρίζουν στην καρδιά τους, τη βάζουν στην ψυχή τους και την υπηρετούν. Κι εμείς εδώ είμαστε τυχεροί και ευγνώμονες, και την ευγνωμοσύνη αυτή θέλουμε σήμερα να εκφράσουμε στο δάσκαλο, στον ερευνητή, στον ιστορικό, στον συγγραφέα μέσα από ένα πόνημα, το οποίο είναι το δικό του παιδί, το οποίο θα παρουσιάσουμε σήμερα «Λαμία – Πορεία στον χρόνο και στον τόπο (1821 – 1967)» που το συνέγραψε ο ίδιος.

Αγαπητέ, φίλε Νίκο επίτρεψέ μου, να σου απευθύνω αυτή την τιμητική προσφώνηση. Είναι ξεχωριστή τιμή για όλους μας. Η Λαμία, παρά το γεγονός,  ότι  δε γεννήθηκες εδώ,  σε αγάπησε, σε εκτιμά και σ’ ευχαριστεί δι εμού, μέσα από την ταπεινότητά μου για όσα έχεις προσφέρει στον τόπο μας και είναι πάρα πολύ σημαντικά.

Είναι μια παρακαταθήκη για όλους εμάς, την οποία παρακαταθήκη εμείς οφείλουμε να διαφυλάξουμε. Να διαφυλάξουμε γιατί οι μνήμες του παρελθόντος γεννούν σταθερά βήματα σ’ ένα μέλλον και τα βήματα αυτά μας τα χαρίζεις εσύ.

Θερμά σε ευχαριστούμε και σε ευγνωμονούμε. Σεβασμιότατε, κυρίες και κύριοι επιτρέψτε μου μια προσωπική αναφορά, για μένα τα όσα με έμαθε, μου μετέδωσε και με ενημέρωσε. Κάθε μέρα ο Νίκος Δαβανέλλος  μου προτείνει με  ιδέες, με  προτάσεις για την πόλη μας που αποτελούν μια σπουδαία παρακαταθήκη.

 Οι ατέλειωτες συζητήσεις μας, στους πρωινούς περιπάτους προς το υδραγωγείο, είναι αυτές που είναι χαραγμένες στη μνήμη μου, στην ψυχή μου και στην καρδιά μου. Εκεί συνελήφθη η ιδέα αυτού του πονήματος.

   Εκ μέρους λοιπόν, όλης της Λαμίας και όλους υμών σας ευγνωμονούμε και σας ευχαριστούμε. Να είστε καλά, να έχετε δύναμη να συνεχίσετε αυτό το οποίο κάνετε. Ευχαριστώ πολύ.

   Για τη ζωή, το έργο και το βιβλίο «Λαμία – Πορεία στον χρόνο και στον τόπο (1821-1967)» του συγγραφέα Νίκου Δαβανέλλου μίλησαν :

Α) Ο  κ. Κώστας Τσιαλαφούτας, Πρόεδρος του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων μίλησε για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα :                        

Σεβασμιότατε, Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι, εκπροσωπώντας τον Όμιλο Φθιωτών  Λογοτεχνών και Συγγραφέων, αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και ταυτόχρονα τιμή, που θα παρουσιάσω τον Δάσκαλο και Συγγραφέα Νίκο Δαβανέλλο, αφενός διότι είναι ιδρυτικό μέλος του Ομίλου και αφετέρου διότι είχα την τύχη να συνεργαστώ μαζί του μέσα από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου.

Γνώρισα έναν σπουδαίο άνθρωπο, απλό και ταπεινό, με πολλές γνώσεις και εμπειρίες και πάντα πρόθυμο να προσφέρει και να βοηθήσει στην υλοποίηση των εκδηλώσεων και των δραστηριοτήτων μας.

   Αυτοδημιούργητος και καλλιεργημένος, κατάφερε με την  υπομονή του, την επιμονή του και την εργατικότητά του να αγγίξει την κορυφή της επιτυχίας σε επαγγελματικό, συγγραφικό και πολιτιστικό επίπεδο, χωρίς καμία έπαρση και διάθεση προσωπικής προβολής.

  Η παιδεία του, τα ενδιαφέροντά του και γενικότερα η κουλτούρα του προδίδουν μια πολυσχιδή προσωπικότητα, έναν αγωνιστή της ζωής, έναν ενεργό πολίτη που ενδιαφέρεται για την αγαπημένη του πόλη τη Λαμία, τη διατήρηση της παράδοσης και της φυσιογνωμίας του τόπου μας, το περιβάλλον, τον πολιτισμό και τους συνανθρώπους του.

   Τον διακρίνει, λοιπόν, η ανθρωπιά, η καλλιτεχνική ευαισθησία και η πίστη του στις αξίες και τα ιδανικά που υπηρέτησε και συνεχίζει να υπηρετεί όλα αυτά τα χρόνια , χωρίς εκπτώσεις.

Εξάλλου, όπως δηλώνει  και ο ίδιος : Μέλημά μου ήταν και είναι μια καλύτερη κοινωνία.

   Ας ξεφυλλίσουμε μαζί το βιβλίο της ζωής του και του έργου του :

Ο Νίκος Δαβανέλλος  γεννήθηκε στην Κλεπά της Ναυπακτίας. Οι γονείς του, Ταξιάρχης και Γεωργία, εργάτες και βιοπαλαιστές, άνθρωποι εργατικοί και υπερήφανοι φρόντισαν για την ανατροφή, τη διαπαιδαγώγηση και τη μόρφωση των τριών παιδιών τους. Μόλις γεννήθηκε ο Νίκος, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Νέο Κρίκελλο και από εκεί στη Λαμία.

Φοίτησε δύο χρόνια στην Εμπορική Σχολή Λαμίας και στη συνέχεια ολοκλήρωσε τις μαθητικές του σπουδές στην Εμπορική Σχολή Θεσσαλονίκης. Η ξαφνική αυτή αλλαγή του περιβάλλοντος και της πόλης έγινε εξ αιτίας της επιμονής του θείου του, αδερφού της μητέρας του, ιερέα Χρήστο Θεοφάνη, ο οποίος ήταν και Πρόεδρος του Συλλόγου «Ομόνοια». Ο Σύλλογος αυτός πραγματοποιούσε πάρα πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις και αγάπησε τον πολιτισμό. Λειτουργούσε Ωδείο και παρακολουθούσε μαθήματα βυζαντινής μουσικής και σήμερα συνεχίζει ως ψάλτης στο Μητροπολιτικό Ναό. Επίσης παρακολουθούσε μαθήματα αγγλικής γλώσσας και έτσι αγάπησε τα αγγλικά. Στον ευεργετικό αυτό Σύλλογο, υπήρξε δανειστική βιβλιοθήκη και Θεατρική Ομάδα, η οποία έκανε περιοδείες στη Μακεδονία και με τα έσοδα από τις θεατρικές παραστάσεις προίκιζαν φτωχά κορίτσια.

Εκτός από τον θείο του ιερέα, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του έπαιξε ο Σφενδώνης, φιλόλογος καθηγητής του στην Εμπορική Σχολή, στην οποία οι μαθητές της στην πλειοψηφία τους προέρχονταν από πλούσιες οικογένειες. Παρόλο αυτά οι συμμαθητές του τον αγκάλιασαν και δεν τον ξεχώρισαν ποτέ.. Ο φιλόλογος Σφενδώνης, οποίος εξέδιδε το Μακεδονικό Ημερολόγιο, έδινε στους μαθητές του να διαβάσουν ένα βιβλίο και στη συνέχεια να το παρουσιάσουν από την έδρα. Στον Νίκο Δαβανέλλο έδωσε τη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη. Έτσι μυήθηκε στο βιβλίο. Σήμερα η προσωπική του βιβλιοθήκη αποτελείται από 2.500 βιβλία.

   Αφού τελείωσε την Εμπορική Σχολή  Θεσσαλονίκης, συνέχισε τις σπουδές του στην Αγγλική Γλώσσα, παρακολουθώντας μαθήματα σε κολέγια των πόλεων του Λονδίνου, της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ.

   Επιστρέφοντας στη Λαμία εργάστηκε στο φροντιστήριο αγγλικής Γλώσσας του Κύρκου. Το 1962 ίδρυσε το δικό του φροντιστήριο στην Πλατεία Πάρκου, Εκπαιδευτήρια Δαβανέλλος, που συνεχίζει και σήμερα ο γιος του Άκης .

Οι καινοτόμες μέθοδοι διδασκαλίας μέσα από λογοτεχνικά κείμενα,  οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα σεμινάρια στο εκπαιδευτικό προσωπικό με άγγλους καθηγητές, οι επιτυχίες των μαθητών του έκαναν περιζήτητο το φροντιστήριό του. Για την εξάσκηση της αγγλικής γλώσσας πραγματοποιούνταν με τους μαθητές του επισκέψεις σε Κολλέγια της Αγγλίας και φιλοξενούνταν σε οικογένειες Άγγλων. Παρουσίαζαν θεατρικές παραστάσεις στα αγγλικά, ποιητικές και μουσικές βραδιές με τη χορωδία του. Κάθε καλοκαίρι παρακολουθούσαν ένα θεατρικό έργο στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου και επισκέπτονταν σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα.

Μετά από 20 χρόνια παραμονής στην πλατεία Πάρκου μεταφέρθηκε στην πλατεία λαού αγοράζοντας και συντηρώντας το νεοκλασικό κτίριο, όταν θα μπορούσε να αγοράσει μερικά διαμερίσματα. Στο κτίριο αυτό που διαθέτει και αίθουσα εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκαν πάνω από 200 εκδηλώσεις.

Υπολογίζει ο ίδιος ότι φοίτησαν στο φροντιστήριό του περίπου 30.000 μαθητές. Συνεχίζει και σήμερα τις επισκέψεις και τις ξεναγήσεις του σε σχολεία για την παλιά Λαμία , την ιστορία και τον πολιτισμό της και έχει κερδίσει όχι μόνο τον σεβασμό αλλά και την αγάπη εκπαιδευτικών και μαθητών.

   Διετέλεσε πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Φροντιστηρίων Ξένων Γλωσσών Φθιώτιδας και συμμετείχε στην ομάδα που συνέγραψε ένα βιβλίο οδηγό σε όλη την Ελλάδα, για το πώς και τι πρέπει να διδάσκεται κάθε τάξη.

   Είναι ιδρυτικό μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Λαμίας και διετέλεσε μέλος του Δ.Σ.. Κάθε Δευτέρα προβάλλονταν μια ταινία και πραγματοποιούνταν μαθήματα φωτογραφίας.

   Είναι, επίσης, ιδρυτικό μέλος του Ομίλου Φίλων Θεάτρου και διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. Κάθε 15 μέρες ή κάθε μήνα παρακολουθούσαν οι Λαμιώτες και ένα θεατρικό έργο, με θιάσους των Αθηνών.

   Άλλη μεγάλη του αγάπη είναι η ασπρόμαυρη φωτογραφία. Παρακολούθησε μαθήματα φωτογραφίας στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ και είναι μέλος της Φωτογραφικής Λέσχης των Αθηνών.  Έχει στο φωτογραφικό του αρχείο 250.000 φωτογραφίες στις οποίες απεικονίζεται ό,τι έχει απομείνει από τον τρόπο ζωής και της ενασχόλησης των ανθρώπων της πόλης και των χωριών μας, καθώς επίσης όλα τα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα των τελευταίων  πενήντα χρόνων. Πολλές φωτογραφίες των λευκωμάτων αποκτήθηκαν συμμετέχοντας σε δημοπρασίες ανά τον κόσμο.

Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις φωτογραφίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη,  όπως : Στη Λαμία, στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, στην Κόρινθο, στο Παρίσι, στο Σεράγιεβο, στο Μπρίστολ, στο Μπαθ και αλλού, και έχει πάρει μέρος σε μεγάλο αριθμό ομαδικών εκθέσεων.

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η Έκθεση για τους Ρομά στο Πολιτιστικό Κέντρο Ζορζ Πομπιντού του Παρισιού, όπου πραγματοποίησε και ομιλία με θέμα «Οι Γύφτοι και το Δημοτικό Τραγούδι». Επίσης μεγάλη επιτυχία είχε και η Έκθεση στο Σεράγιεβο που πραγματοποιήθηκε με αφορμή το Διεθνές Συνέδριο για την καταγραφή και νομιμοποίηση των Ρομά. Αυτό θα γινόταν μέσα από τον γάμο για την εγγραφή τους στα δημοτολόγια των Δήμων.

Στη Λαμία και σε άλλες πόλεις ο Νίκος Δαβανέλλος έχει στεφανώσει πολλά ζευγάρια Ρομά για να αποκτήσουν πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και να είναι νόμιμοι Έλληνες πολίτες.

   Συνεχίζουμε με το αξιόλογο συγγραφικό του και μεταφραστικό του έργο.

ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ  ΕΡΓΟ . Έχει εκδώσει τα παρακάτω βιβλία :

«Η παλιά Λαμία» το 1982. Ιστορικό και φωτογραφικό Λεύκωμα σε συνεργασία με τον Δημήτριο Νάτσιο.

«Λαμία – Το χρονικό μιας πόλης» το 1994. Εκδόθηκε με την οικονομική βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού

και προλογίζει η Υπουργός Πολιτισμού Ντόρα Μπακογιάννη. Λεύκωμα με σπάνιο φωτογραφικό υλικό που καλύπτει την πορεία της Λαμίας στους αιώνες και αποτυπώνει τις αλλαγές της κάθε εποχής, με τις επιδράσεις στους κατοίκους και στο περιβάλλον της πόλης. Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στη σύζυγό του Νίτσα για την πολύτιμη βοήθειά της.

«Λαμία – η Ρεκλάμα, (1850-1967)»,  εκδόσεις Προσκήνιο, με την  οικονομική βοήθεια του Δήμου Λαμιέων επί Δημαρχίας Γεωργίου Ντελή. Λεύκωμα το οποίο περιέχει έγχρωμα φέιγ – βολλάν και διαφημίσεις, την ιστορία της διαφήμισης στην Ευρώπη και στη Λαμία. Επίσης τα ιστορικά δρώμενα κάθε έτους μέσα στα οποία διενεργείται η διαφήμιση.

«Λαμία – τα πρόσωπα (1760 -1967), το έτος 2003, με την οικονομική βοήθεια του Δήμου Λαμιέων επί Δημαρχίας Γεωργίου Κοτρωνιά, και προλόγιση του ιδίου. Περιέχει τα πορτραίτα, τη βιογραφία και το έργο τετρακοσίων (400) Λαμιωτών, όλων των επαγγελμάτων και θέσεων οι οποίοι μόχθησαν και προσέφεραν οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά στην πόλη.

«Λαμία – Με τη γραφίδα των περιηγητών (1159 – 1940), Εκδόσεις Οιωνός,  με τη συνεργασία του Γιώργου Σταυρόπουλου. Λεύκωμα το οποίο περιέχει 72 περιηγητές, οι οποίοι πέρασαν από τη Λαμία και την κατέγραψε ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Επίσης περιέχει το πορτραίτο του κάθε περιηγητή και βιογραφικό του σημείωμα.

«Γύφτοι σοφοί και γύφτοι μάγοι», Εκδόσεις Γνώση. Λεύκωμα της ζωής , των επαγγελμάτων των και των απασχολήσεων των Ρομά. Επίσης περιλαμβάνει την ιστορία αυτού του λαού, ήθη και έθιμα.

Το τελευταίο βιβλίο του είναι αφιερωμένο στα παιδιά του Άκη και Αργυρούλα  και στον εγγονό του Νικολή, φέρει τον τίτλο «ΛΑΜΙΑ – Πορεία στον χρόνο και στον χώρο (1821-1967), με τις Εκδόσεις Μπέτση και με την οικονομική ενίσχυση του Δήμου Λαμιέων, επί Δημαρχίας Ευθυμίου Καραΐσκου. Επετειακή έκδοση για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Πρόκειται για ένα επετειακό ιστορικό  Λεύκωμα που καταγράφει, μέσα από Κείμενα και 350 φωτογραφίες,  την εξελικτική πορεία της πόλης και τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα.     Το βιβλίο προλογίζουν ο Δήμαρχος Λαμιέων  και η καθηγήτρια Ιστορίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Ευθυμίου, που θα μας μιλήσει στη συνέχεια εκτενέστερα για το περιεχόμενό του.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΟ ΕΡΓΟ του Νίκου Δαβανέλλου. Έχει μεταφράσει  τα παρακάτω βιβλία :

«Όσκαρ  Γουάιλντ – η ζωή και το έργο του», Εκδόσεις Ψυχογιός. Του εγγονού του Μέρλιν Χόλαντ. Λεύκωμα με πολλές φωτογραφίες και αναφορά στο έργο και τα βάσανά του. Η πρώτη Ευρωπαϊκή μετάφραση  και παρουσίαση στη Λαμία από τον εγγονό του. Προλογίζει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος.

«Όσκαρ Γουάιλντ – η σημασία του να μην κάνεις τίποτα» , Εκδόσεις Περίπλους. Προλογίζει η Εύα Κουταμανίδου. Έργο που αναφέρεται στην τέχνη, τη σημασία που έχει για τον άνθρωπο και την ικανότητα του να είσαι κριτικός της τέχνης.

–«άνθρωποι και ποντίκια» του Τζων Στάινμπεκ, Εκδόσεις Οιωνός. Έργο που αναφέρεται στη ζωή και τις δυσκολίες της κατώτερης τάξης των Αμερικανών το έτος 1929, την εποχή του Αμερικανικού Κράχ.

«Doctor Faoust» του Marloou. Θεατρικό έργο του Μεσαίωνα. Αναφέρεται στην εξαγορά της ψυχής και στην αναζήτηση τι συμβαίνει μετά τον θάνατο.

«Η Σάρα η απλή και ψηλή» της Πατρίτσια Μακλάχλαν. Αναφέρεται στον τρόπο ζωής της εποχής του 1930.

Επίσης έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε περιοδικά  και τοπικές εφημερίδες.

   Κλείνοντας, κυρίες και κύριοι, θέλω να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τον  κ. Νίκο Δαβανέλλο για το σημαντικό και πολύπλευρο συγγραφικό του και κοινωνικό του έργο. Εύχομαι να είστε καλά κ. Νίκο και να συνεχίσετε με το μεράκι, την ευαισθησία και την νεανικότητα που σας διακρίνει, να μας χαρίσετε και άλλες δημιουργίες. 

Β) Η κ. Σοφία Βακιρτζηδέλη, Προϊσταμένη των ΓΑΚ – Αρχεία Ν. Φθιώτιδας αναφέρθηκε στη γνωριμία και τη συνεργασία των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ν. Φθιώτιδας με τον Νίκο Δαβανέλλο :

Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα να συμμετέχω στην παρουσίαση του βιβλίου του κ. Νίκου Δαβανέλλου με τίτλο «Λαμία: Πορεία στο χρόνο και τον χώρο»

Τον κ. Νίκο τον γνώρισα πριν 15 χρόνια μέσα στο Ιστορικό Αρχείο Λαμίας όταν πρωτοανέλαβα υπηρεσία και όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθώ τις άοκνες προσπάθειες του να δημιουργεί καθημερινά φωτογραφικό αρχείο και να το εμπλουτίζει συνεχώς αλλά και να συμβάλει με όποιο τρόπο μπορεί στην προβολή της τοπικής ιστορίας.

Το νέο του βιβλίο αποτελεί μία ακόμα παρακαταθήκη στην ιστορία του τόπου μας. Μέσα στις 340 σελίδες του βιβλίου ζωντανεύουν πάνω από 250 τεκμήρια από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, κυρίως από τα ΓΑΚ Φθιώτιδας αλλά και κάποια από την Κεντρική μας Υπηρεσία. Τα περισσότερα τεκμήρια αφορούν συμβολαιογραφικές πράξεις, αποφάσεις και πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λαμιέων και δημοσιεύματα εφημερίδων, τα οποία αντικατοπτρίζουν την καθημερινή ζωή της πόλης αλλά και τη διοικητική, οικονομική και κοινωνική ζωή της από την απελευθέρωση της το 1833 έως το 1867.

Το βιβλίο του κ. Δαβανέλλου που παρουσιάζουμε σήμερα, είναι ένας υποδειγματικός τρόπος αξιοποίησης του αρχειακού πλούτου και  η απόδειξη της σημαντικότητας της υπηρεσίας μας, των ΓΑΚ Φθιώτιδας – του Ιστορικού Αρχείου Λαμίας όπως έχει επικρατήσει ανάμεσα στους παλιούς ερευνητές- που λειτουργούν στην πόλη μας από το 1973. Με την φροντίδα του κ. Δημητρίου Νάτσιου επί 35 χρόνια που ασταμάτητα συγκέντρωνε αρχεία σημαντικά για την περιοχή και την δική μου προσπάθεια των τελευταίων 15 ετών, τα ΓΑΚ Φθιώτιδας αποτελούν τον χώρο που φυλάσσεται η ιστορία της πόλης και ολόκληρου του νομού μέσα από δημόσια και ιδιωτικά αρχεία.

Ο συγγραφέας του βιβλίου όπως και άλλοι ιδιώτες, έχουν αποδείξει έμπρακτα την εμπιστοσύνη τους προς την υπηρεσία μας αφού μας έχουν ήδη δωρίσει ιδιωτικά αρχεία και συλλογές, φωτογραφίες και άλλο υλικό. Και περιμένω ότι η εμπιστοσύνη αυτή θα συνεχιστεί και ο κ. Δαβανέλλος αλλά και όσοι ιδιώτες έχουν υλικό για την περιοχή μας θα το παραδώσουν στα ΓΑΚ Φθιώτιδας σαν τον μοναδικό αρχειακό φορέα που διαφυλάσσει και προωθεί την τοπική ιστορία.

Και μπορεί το κτήριο και οι υποδομές μας να μην είναι οι πιο εξελιγμένες, η δουλειά μας όμως είναι υπεύθυνη και γίνεται με αγάπη και φροντίδα. Άλλωστε και ο Δήμαρχος Λαμιέων, ο κ. Καραΐσκος είναι ενήμερος και έχει δεσμευτεί ότι θα μας βοηθήσει ώστε να βρεθεί λύση και να διαφυλαχθεί όλος αυτός ο πλούτος και ας μην είναι ο άμεσα αρμόδιος. Γιατί, όπως γράφει και στον πρόλογο που κάνει ο Δήμαρχος στο βιβλίο, «η ουσιαστική μελέτη της Ιστορίας μας σε όλες τις εκφάνσεις της είναι εκείνη που σαν φάρος φωτεινός, δείχνε πάντα το δρόμο του μέλλοντος». Και η ουσιαστική αυτή μελέτη γίνεται μέσα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Τελειώνοντας, θέλω να ευχαριστήσω τον Δήμαρχο που μου έδωσε την ευκαιρία να συμμετέχω στην σημερινή εκδήλωση, τον κ. Μπέτση για την εξαιρετική έκδοση, να καλωσορίσω στην πόλη και εγώ την εξαιρετική κ. Μαρία Ευθυμία που θα μας παρουσιάσει το βιβλίο και είμαι σίγουρη ότι θα μας καθηλώσει και να ευχηθώ στον κ. Νίκο το βιβλίο του να είναι καλοτάξιδο και να συνεχίσει την προσφορά του στην πόλη μας. Και εμείς – και εγώ – θα σταθώ πάντα δίπλα του όπως και σε κάθε άλλο ερευνητή που θέλει να ασχοληθεί με την τοπική ιστορία.

  Γ) Η κ. Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών μίλησε για το βιβλίο «Λαμία – Πορεία στον χρόνο και στον τόπο (1821-1967)» και τον ρόλο της Λαμίας και της Στερεάς Ελλάδας στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, τονίζοντας μεταξύ άλλων τα εξής :

«[…]  Σκεφτόμουν τα όσα κάνει ο κ. Δαβανέλλος για τη Λαμία, ότι κάθε πόλη της Ελλάδας χρειάζεται έναν Δαβανέλλο και όλη η Ελλάδα μαζί χρειάζεται Δαβανέλλους, με την έννοια της προσφοράς, της χαράς ζωής, της δημιουργίας, της ανιδιοτέλειας.  Κύριε Δαβανέλλο τι να πω, είστε ένα φανάρι, ένα φως , έτσι όπως θα πρέπει να κινηθούμε ως λαός. Χρειαζόμαστε πρότυπα και καταλαβαίνω ότι ανήκετε σε αυτά. Τώρα ακούγοντας, σας είχα γνωρίσει και εκτιμήσει, αλλά τώρα καταλαβαίνω περισσότερα και συγκινούμαι. Και συγκινούμαι επιπλέον διότι τώρα έμαθα ότι είστε από την Κλεπά, και στην Κλεπά είναι θαμμένος ο πατέρας μου. Αυτό, τι να πω, είναι μια συγκινητική στιγμή, που το άκουσα πριν από λίγο.

   Σκεφτόμουνα ότι η πόλη αυτή στην οποία βρεθήκατε, δεν είναι μια οποιαδήποτε πόλη και σωστά της δώσατε τόση έμφαση και τιμή. Και τούτο διότι η Στερεά Ελλάδα είναι ένας σκελετός, είναι ένα τμήμα της αρτηρίας ολόκληρης της Ελλάδας και του ελληνικού κόσμου, που έχει χαρακτηριστικά τελείως ξεχωριστά, που έπαιξαν ρόλο σε όλες τις εποχές της διάρκειας της ελληνικής ιστορίας, και βέβαια του χρόνου που επιλέξατε μεταξύ 1821 – 1967. Και τούτο διότι αυτοί οι ορεινοί όγκοι με τους οποίους γειτνιάζει η Λαμία είναι χαρακτηριστικοί της ελληνικής ζωής. Η Ελλάδα είναι ένα παράξενο κράμα, θάλασσας και βουνών. Είμαστε από τις πιο ορεινές περιοχές της Ευρώπης. Με κάποιους δείκτες ξεπερνούμε και χώρες οι οποίες φημίζονται για το ορεινό τους τοπίο και φυσικά και για τη θάλασσά μας. Τούτη εδώ η πόλη είναι δίπλα, δεν είναι ορεινή, είναι θα έλεγε κανείς στα όρια της πεδιάδας, αλλά είναι τόσο κοντά στους μεγάλους ορεινούς όγκους που συνομιλεί μ ’αυτούς. Μοιάζει να είναι κατά κάποιο τρόπο η ακριανή τους πρωτεύουσα. Η Λαμία βρίσκεται δίπλα στην πεδιάδα, δίπλα στις εκβολές ποταμών, εξ ου και τα ύδατά της που είχε κατά καιρούς.  Θα μπορούσε να είναι πρωτεύουσα της Ελλάδας, διότι είχε επάρκεια υδάτων και έχει και τον χώρο μπροστά.

 Και βέβαια έχει διάφορα σημεία που της προσδίδουν ιδιαίτερη δύναμη. Το ένα είναι ότι βρίσκεται στην είσοδο πιθανόν στρατευμάτων προς τον νότο. Μία είναι η είσοδος αυτή : Θερμοπύλες. Από αυτήν εδώ την πλευρά την ανατολική Στερεά, αν κάποιος έρχεται από βορειότερα για να κινηθεί νοτιότερα, θα περάσει από αυτόν εδώ τον δρόμο. Και επομένως η οχυρή θέση της Λαμίας, από την αρχαιότητα ήτανε θέση Κάστρου, Φρουρίων, ούτως ώστε να υπάρχει η ανάλογη άμυνα. Και πολύ σωστά κάνει ο Δήμος, καταλαβαίνω την προσπάθεια να ανασυστήσει το φρουριακό κάλλος της πόλης, το οποίο πραγματικά στεφανώνει αυτή την πόλη, όχι μόνο με τα κάστρα τα οποία βλέπουμε τώρα, τα οποία είναι φράγκικα, βυζαντινά, κράματα οθωμανικά, κράματα νεότερων εποχών, αλλά στη βάσης τους προέρχονται από την αρχαία εποχή.»           

   Μετά το τέλος των ομιλιών ο Δήμαρχος Λαμιέων βράβευσε τον Νίκο Δαβανέλλο για την προσφορά του στη Λαμία και τον πολιτισμό, με αναμνηστική πλακέτα.

   Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον χαιρετισμό του κ. Νίκου Δαβανέλλου, ο οποίος τόνισε τα εξής :

«Σεβασμιότατε, κύριε Δήμαρχε, κύριε Αντιπεριφερειάρχη, κύριοι Βουλευτές, κυρίες και κύριοι,

Φτάνοντας στο τέλος τούτης της παρουσίασης - αφιερώματος και της τιμητικής  διάκρισης, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς που σήμερα με τιμάτε με την παρουσία σας και όλους εκείνους που βοήθησαν με οποιοδήποτε τρόπο στην επίτευξη - πραγμάτωση τούτου του λευκώματος.

Επίσης από βάθος καρδιάς ευχαριστώ τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη μας κ.κ. Συμεών, τον ευρυμαθή Δεσπότη, τον Δεσπότη της αγάπης, αλλά και τον ηγέτη, ο οποίος πορεύεται με τον ρυθμό, με τον παλμό, με τον σφυγμό της εποχής, όχι παρωχημένος, και του οποίου η αναφορά στο πρόσωπό μου με τιμά όλως ιδιαιτέρως.

Ευχαριστώ τον Δήμαρχο κ. Καραΐσκο, τον οικοδεσπότη τούτου του χώρου, του πνεύματος και του πολιτισμού, τον δημιουργό τούτης της παρούσης εκδήλωσης και μεγάλο αρωγό – χρηματική βοήθεια στη έκδοση του Λευκώματος, καθώς επίσης και για την βράβευσή μου για την προσφορά μου στα ιστορικά, πολιτιστικά   και όχι μόνο δρώμενα στην πόλη μας.

Μεγάλο ευχαριστώ στη σπουδαία και εμβληματική καθηγήτρια και παιδαγωγό κ. Μαρία Ευθυμίου. Την ιστορικό η οποία δε φείδεται χρόνου και κόπων στη μεταλαμπάδευση πολλών της  γνώσεων για τη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας. Την ευχαριστώ για την προλόγιση του έργου μου, αλλά και για τον κόπο που έκανε να έρθει από την Αθήνα για την παρουσίασή του.

Επίσης ευχαριστώ τον Πρόεδρο Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων κ. Κώστα Τσιαλαφούτα για όσα είπε για το άτομό μου και για το έργο μου, και την Προϊσταμένη των Γενικών Κρατικών Αρχείων κ. Σοφία Βακιρτζηδέλη για την μακροχρόνια και πολύτιμη συνεργασία της  που είχα, έχω και θα έχω μαζί της.

Επίσης τον φίλο Γιώργο Σταυρόπουλο για τη μεγάλη βοήθεια στη συγγραφή του λευκώματος και για τον συντονισμό. Τη φίλη Μαριλένα Καλαμάτα η οποία βοήθησε στη δημιουργία αυτής της εκδήλωσης.

   Και τώρα δυο λόγια για τα κίνητρα που με ώθησαν στη δημιουργία του παρόντος ιστορικού, επετειακού λευκώματος. Στα 1816, σε εκείνα τα χρόνια της σκλαβιάς, της αμορφωσιάς, της φτώχειας, της ταλαιπωρίας η Αικατερίνη Ραστή, μια Φαναριώτισσα θα μεταφράσει το βιβλίο με τίτλο «Χαρτοπαίχνιον γεωγραφικόν», εις την καθομιλουμένη των Γραικών γλώσσα. Στον πρόλογό της θα εξηγήσει τα κίνητρα που την ώθησαν σ’ αυτή την μετάφραση. Θα γράψει : Την μετάφρασίν μου ταύτην να κάμω, με ηνάγκασε όχι επιδέξιος μάταιος πόθος, αλλά παρακίνησις  εσωτερική εις την απόδοσιν χρέους, ότι είναι επωφελές εις την χρήσιν της νεολαίας μας.  Ένας  παρόμοιος  πόθος, μια  αγάπη και μια έννοια είναι τα κίνητρα που με ώθησαν, ώστε να γεννηθεί τούτο το πνευματικό παιδί. Χρέος προς τους τωρινούς και αυριανούς Λαμιώτες, και όχι μόνο, αφού τα όσα καταγράφονται εδώ είναι τα ίδια και απαράλλακτα  με τα δρώμενα των άλλων  πόλεων και των κατοίκων τους στην Ελλάδα. Είναι τα όσα βίωσαν οι πρόγονοί μας στη μακροχρόνια πορεία των διακοσίων χρόνων. Σ’ αυτό καταγράφεται η φωνή από το παρελθόν, η οποία αντηχεί όλη την ηχώ και  τις σκιές που κουβαλάει και με τη νηφαλιότητα της ενδιάθετης απόστασης και της σοφίας που απέσταξε ο χρόνος - Λόγια του Πωλ Βαλερύ Απεικονίζει μια «σταματημένη ζωή» , όπως την αποκαλούμε σήμερα υποτιμητικά, η οποία βοηθούσε τους ανθρώπους να αντιλαμβάνονται την πρόοδο, με τα ποιοτικά και όχι με τα ποσοτικά μέτρα, που σημαίνει  ότι η διάρκεια, σαν χρυσό νήμα έδενε περασμένα και τωρινά, ευτελή και πολύτιμα με έναν τρόπο που δε γίνεται  να ξαναγυρίσουμε ποτέ. Λόγια του Οδυσσέα Ελύτη.

Δημιουργήθηκε τούτο το Ιστορικό Λεύκωμα με πολύ σεβασμό από πόθο για μια κατά το δυνατόν περισσότερη ανασκόπηση και ανάδειξη της ιστορίας της πόλης, στην οποία ζούμε και δημιουργούμε και παράλληλα την γοητεία που ασκεί το παρελθόν. Όπως το φεγγάρι είναι ετερόφωτο και φωτίζει με το φως των άλλων, έτσι και το σήμερα φωτίζεται με το φως του χτες, ένα χτες τόσο ανθρώπινο, που μας δίνει την ευκαιρία για γνώση, ονειροπόληση, αναστοχασμό, για τη διαφύλαξη της μνήμης που γονιμοποιεί το αύριο, το μέλλον.

«Ζωγραφία σιωπώσα εν τοίχω, λαλεί πλείωνα και ωφελιμότερα», κατά τον Γρηγόριο Νύσσης, όμοια και τούτες οι 350 ανέκδοτες ασπρόμαυρες φωτογραφίες και τα κιτρινισμένα αποκόμματα των εγγράφων και των εφημερίδων, αποτελούν ένα Λεύκωμα, μια υμνωδία, ένα εγκώμιο, ένα λιβανωτό και τιμή σε όλους εκείνους που πορεύτηκαν, μόχθησαν, πάλεψαν για να μας κληροδοτήσουν έναν καλλίτερο τρόπο ζωής. Τον τωρινό και τον ερχόμενο.

Τα περασμένα δεν ανασταίνονται, αξιοποιούνται μονάχα, ζωοποιούνται, σε συνάρτηση όμως με τα τωρινά, που προετοιμάζουν για τα μελλούμενα. Δεν έχει στεγανά διαμερίσματα ο ιστορικός χρόνος.

 Η ανάγνωσή του θα σας γνωρίσει πως  οι χτεσινοί, παρά τις στερήσεις, τις κακουχίες και του ελάχιστου, είχαν περισσότερες στιγμές χαράς, περισσότερη ανθρωπιά, συμπόνια. Να ‘ ναι τούτο  ένα ανάχωμα στον σημερινό τρόπο ζωής. Να πάψουμε να είμαστε απόγονοι της απληστίας και της ιδιοτέλειας.

Θα κλείσω με μια φράση του Θουκυδίδη : « Η γνώση του παρελθόντος είναι αρωγός στην ερμηνεία του παρόντος και οδηγός για το μέλλον». 

Σας ευχαριστώ. 

   Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους : Ο Αντιπεριφερειάρχης Φθιώτιδας κ. Θανάσης Καρακάντζας, ο Βουλευτής κ. Θέμης Χειμάρας, οι πρώην Βουλευτές  κ. Απόστολος Καραναστάσης και  κ.Ελένη Μακρή Θεοδώρου, ο Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Νίκος Μπέτσιος, η Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας κ. Ελένη Μπενιάτα, ο Αναπληρωτής Δημάρχου κ. Αθανάσιος Ντούζγος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Λαμιέων κ. Γιώργος Κυροδήμος, η Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Βίβιαν Αργύρη, ο πρώην Δήμαρχος Λαμιέων κ. Νίκος Σταυρογιάννης, οι Αντιδήμαρχοι Λαμιέων κ. Δημήτριος Ηλ. Κυρίτσης  και κ. Παναγιώτης Φώσκολος , ο εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος  Παιδείας κ. Θανάσης Παπαχρήστος  και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης κ. Νίκος Ορφανός. 

Επιμέλεια : Κώστας  Τσιαλαφούτας  –  Φωτογραφίες : Χαράλαμπος Τσουρουπάκης