Αποχαιρετίζοντας τον Αμφικλειώτη Κώστα Τσίπη

 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ*

O καθηγητής Κώστας Τσίπης, που απεβίωσε στις 7 Νοεμβρίου 2020, εθεωρείτο αυθεντία στις επιπτώσεις της πυρηνικής τεχνολογίας στη διεθνή ασφάλεια. Υπάρχουν αρκετές αναφορές για την επιτυχημένη καριέρα του στις ΗΠΑ, όπου από το 1966 δίδαξε στο MIT, λείπουν όμως εκείνες για την ενασχόλησή του ως συμβούλου ελληνικών κυβερνήσεων.....

Η δεκαετία του ’70 βρίσκει τον Κώστα Τσίπη αρχικά σύμβουλο του υπουργού Αμυνας Ευ. Αβέρωφ και αργότερα του Κων. Μητσοτάκη, υπουργού Συντονισμού, όπου καταγράφει οργανωτικά προβλήματα διοίκησης και ελέγχου. Οταν ο πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής είπε ότι «δίνει εντολές, οι οποίες χάνονται μέσα σε μια γκρίζα μάζα», ο Κώστας Τσίπης ρώτησε: «Κύριε Πρόεδρε, έχετε staff (Επιτελείο); O πρωθυπουργός, που δεν κατάλαβε, ενοχλήθηκε: «Ρε Τσίπη έτσι τους κοροϊδεύεις όλους ή μόνο τους πρωθυπουργούς»;

Το ίδιο συνέβη το 1993. Καλώντας τον ο υπουργός Γερ. Αρσένης ανέφερε: «Ερχονται φάκελοι στο γραφείο μου για υπογραφή που αφορούν υψηλού κόστους εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά δεν αισθάνομαι άνετα αφού δεν μπορώ να τα αξιολογήσω». Η συμβολή του ήταν η δημιουργία θεσμών: Επιτελείου υποστήριξης του υπουργού, Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών, Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων. 

Κύριο κριτήριό του υπήρξε η βέλτιστη από απόψεως αποτελεσματικότητας / κόστους ικανοποίηση των στρατηγικών, τακτικών και επιχειρησιακών απαιτήσεων της Πολιτικής Εθνικής Αμυνας, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες. Δίνοντας έμφαση στη διακλαδικότητα πέτυχε να υποβάλουν τα Γενικά Επιτελεία για πρώτη φορά ένα διακλαδικό ΕΜΠΑΕ με ιεραρχημένα προγράμματα. Εχοντας υπόψη του το «στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα» υπήρξε αυστηρός κριτής προτάσεων, ανατρέποντας εισηγήσεις. Το 1997 παραιτήθηκε λόγω έλλειψης αγωγιμότητας με τον νέο υπουργό και ανέλαβε σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών, όπου ίδρυσε το Κέντρο Ανάλυσης-Σχεδίασης.

Ως σύμβουλος είχε τη δυνατότητα να εξηγεί περίπλοκα τεχνικά θέματα με τρόπο που να είναι χρήσιμα. Γρήγορα όμως αντελήφθη τους περιορισμούς εργαζόμενος μέσα σε μία πολιτική σφαίρα. Οταν διαφώνησε το 1985 με τον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου για την προμήθεια γαλλικών Mirage, ο τελευταίος είπε: «Τι ξέρεις εσύ από πολιτική; Είσαι μόνο πυρηνικός φυσικός. Εγώ έτσι εξασφαλίζω την υποστήριξη του φίλου μου Φρανσουά Μιτεράν στα ζητήματα με την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Τουρκία».

Ο Κώστας Τσίπης υπήρξε ένας λαμπρός Ελληνας, με ευγένεια χαρακτήρα και με μεγάλη πνευματική καλλιέργεια, που άφησε ένα μεγάλο διεθνές έργο πίσω του. Υπήρξε προσηλωμένος στο εθνικό συμφέρον, χωρίς να επηρεάζεται από κομματικές εξαρτήσεις των κυβερνήσεων με τις οποίες συνεργάστηκε. 

Η εντυπωσιακή πορεία του από την Αμφίκλεια μέχρι τη Βοστώνη και τα επιτεύγματά του, μπορεί να αποτελέσουν πρότυπο για κάθε νέο άνθρωπο που θέλει να κάνει τον κόσμο ένα καλύτερο και πιο ειρηνικό μέρος.

* Αναπληρωτής καθηγητής Σχολής Ικάρων, Ταξίαρχος Πολεμικής Αεροπορίας (ε.α.). 

kathimerini.gr/