Ιεροσυλία στα Άγραφα

ΤΙΜ ΣΑΛΜΟΝ*

Στις 28 Σεπτεμβρίου βρισκόμουν σε μια συνέλευση ορειβατικών συλλόγων στα Αγραφα. Ο σκοπός ήταν να διαμαρτυρηθούμε για την εγκατάσταση περισσότερων από 600 ανεμογεννητριών στις κορυφογραμμές της κεντρικής Πίνδου......

 Την ίδια στιγμή που η Γκρέτα Τούνμπεργκ μιλούσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για τους κινδύνους που διατρέχει η Γη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, εμείς μιλούσαμε κάπως αντιφατικά για τις συνέπειες –ευθέως καταστροφικές για το περιβάλλον– της εφαρμογής μέτρων που υποτίθεται πως μειώνουν εκείνους τους κινδύνους. Δεν αρνούμαστε την επείγουσα ανάγκη να στραφούμε σε νέες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – κάθε άλλο. Η επιδίωξη αυτή, όμως, δεν πρέπει να γίνει εις βάρος της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας.

Γιατί, παραδείγματος χάριν, δεν μετατρέπουμε το Αγιον Ορος σε αιολικό πάρκο; Η τοποθεσία είναι ιδανική: ένα ψηλό και μακρόστενο ακρωτήρι, ανεμοδαρμένο από κάθε πλευρά του. Ή γιατί δεν επιλέγουμε τον Ολυμπο; Η απάντηση είναι απλή. Θεωρούμε τέτοια μέρη ιερά.

Το ίδιο ισχύει και για την Πίνδο, ένα αριστούργημα της φύσης, ένα δώρο του Θεού, που επιπλέον έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ιστορία του τόπου. Ειδικά επί τουρκοκρατίας, η περιοχή υπήρξε οχυρό του Ελληνισμού, με το Ελληνομουσείο των Αγράφων στα Βραγγιανά και με ένα σωρό μοναστήρια και εκκλησίες που εκτείνονται από την Ευρυτανία μέχρι τα αλβανικά σύνορα.

Ολες οι ορεινές περιοχές της Ευρώπης πλήττονται από τα ίδια προβλήματα: ερήμωση, φτώχεια, έλλειψη θέσεων εργασίας. Στα βόρεια κράτη έχουν βρει λύση σε μεγάλο βαθμό με την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού. Τους καλοκαιρινούς μήνες τα ορεινά χωριά γεμίζουν ορειβάτες, ποδηλάτες, οικογένειες που κάνουν πικ νικ στις όχθες των ποταμών – ανθρώπους των πόλεων που αναζητούν αναψυχή και απαλλαγή από το στρες της αστικής ζωής και την τυραννία των οθονών. Και μην νομίζετε ότι τα χρήματα που δαπανούν είναι ασήμαντα. Μόνο το γαλλικό κομμάτι του Chemin de Saint-Jacques, μονοπατιού που ξεκινάει από την κεντρική Γαλλία και τερματίζει στην Ισπανία, προσελκύει έως και 20.000 πεζοπόρους κάθε χρόνο. Αν υπολογιστεί ότι ο καθένας αφήνει γύρω στα 50 ευρώ το βράδυ σε κάθε χωριό από όπου περνάει, τα ποσά είναι διόλου ευκαταφρόνητα.

Ολη αυτή η κίνηση δεν προκαλεί καμία ζημιά στο περιβάλλον. Το αιολικό πάρκο, όμως, παραμορφώνει το τοπίο. Οι πυλώνες φτάνουν τα 120 μέτρα ύψος. Ο καθένας στερεώνεται σε τεράστια τσιμεντένια θεμέλια και χρειάζεται δρόμους πρόσβασης. Οι υπάρχοντες δρόμοι είναι ελάχιστοι, στενοί και πρόχειροι. Το έδαφος είναι πολύ ασταθές σχεδόν σε όλη την Πίνδο. Ο τοπικός πληθυσμός δεν θα ωφεληθεί καθόλου, εκτός ίσως από λίγες προσωρινές δουλειές στην αρχή. Αντιθέτως, η πεζοπορία και άλλες υπαίθριες δραστηριότητες, που αυξάνονται αργά αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια, θα μειωθούν δραστικά: Ποιος θα έρχεται από την πόλη για να χαζεύει ανεμογεννήτριες ύψους 120 μέτρων; Τι να πω στους αναγνώστες του βιβλίου μου «The Peloponnese and Pindos Way» που θέλουν να έρθουν να περπατήσουν στα βουνά της περιοχής; Ή σε αυτούς που θέλουν να ακολουθήσουν το Pindus Trail που φτιάχνει ο φίλος μου ο Αποστόλης Τσιμπανάκος; Επιπλέον, διερωτώμαι: Πόσα χρόνια θα λειτουργήσει το αιολικό πάρκο έως ότου ξεπεραστεί η τεχνολογία; Και ποιος θα αναλάβει το κόστος να ξηλώσει τις ανεμογεννήτριες όταν τελειώσει ο κύκλος της δραστηριότητάς τους;

Τη βραδιά της συνέλευσης, εκατομμύρια αστέρια φώτιζαν έναν πεντακάθαρο ουρανό και οι απομακρυσμένες ράχες είχαν μια βαθιά μπλε απόχρωση κόντρα στον ουρανό. Πώς μπορεί κάποιος που έχει δει τέτοια κάλλη της φύσης με τα μάτια του να σκεφτεί μια τέτοια παραμόρφωση; Αν γίνει αυτό το αιολικό πάρκο, οι μελλοντικές γενιές δεν θα μπορέσουν να βιώσουν το βαθύ σκοτάδι της νύχτας, διότι η κάθε ανεμογεννήτρια έχει ένα φωτάκι κόκκινο που αναβοσβήνει ασταμάτητα.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μιλώντας για το χιονοδρομικό κέντρο στον Παρνασσό, έλεγε «Θα σας το κάνω Chamonix» και όλοι χαχάνιζαν με τη βαριά προφορά του. Τι θα έλεγε σήμερα για τα αιολικά πάρκα στα Αγραφα; «Θα σας τα κάνω σκαντζόχοιρο» μήπως;

* Ο κ. Τιμ Σάλμον είναι συγγραφέας του ταξιδιωτικού οδηγού «The Peloponnese and Pindos Way» (εκδόσεις Ανάβαση).

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/1048216/opinion/epikairothta/politikh/ierosylia-sta-agrafa