Λεβεντομάνα Ρούμελη

Ηρώων γεννήτρα, Ρούμελη κι ανταρτομάνα

σ’ εσέ πρωτοχτυπάει του Σηκωμού η καμπάνα

από τα χρόνια τα παλιά το Εικοσιένα,

κάθε που η γη σου χάνεται. Δόξα σ’ εσένα…

(Γράφει ο Κώστας Βάρναλης)

Υπάρχουν μέρη και μέρη σε όλη την Ελλάδα που το καθένα από αυτά έχει να καμαρώνει για τον τοπικό του ήρωα. Για κάποιο λόγο στη Ρούμελη συναντάμε πολλά πρόσωπα κατά την πάροδο των χρόνων, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε γεγονότα σταθμούς για την απελευθέρωση των Ελλήνων το 1821 ακόμα και πιο πρόσφατα το 1940. Προορισμός αυτού του άρθρου ο Επτάλοφος του δήμου Δελφών ή αλλιώς Αγόριανη. Η Αγόριανη είναι ένα χωριό χτισμένο σε 830 μέτρα στις βορειοανατολικές πλευρές του Παρνασσού και έχει γύρω στους 500 κατοίκους. Η προσέγγισή της μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε μέσω Αράχοβας είτε μέσω Γραβιάς. Απ’ αυτό εδώ το χωριό ξεκίνησε τη δράση του στην αντίσταση κατά των Γερμανών ο γνωστός σε όλους μας καπετάν Νικηφόρος ή κατά τον κόσμο Δημήτρης Δημητρίου. Ο άνθρωπος που μας ταξίδεψε στο χρόνο μέσα από τη συνέντευξη που μας παραχώρησε είναι ο γιος του καπετάν Νικηφόρου, ο κύριος Πέτρος Δημητρίου. Απόγονος Μακεδονομάχου (παππούς Δ. Νέτσος) αλλά και απόγονος μίας από τις πιο σημαντικές αντιστασιακές φιγούρες του 40 έχει κάθε λόγο να νιώθει περήφανος για τους προγόνους του. 

Ο πατέρας του (Νικηφόρος) γεννήθηκε το 1921 στον Επτάλοφο. Το 1937 με 1938 εισάγεται στη σχολή ευελπίδων και αργότερα γίνεται ο πρώτος αξιωματικός που βγαίνει στα βουνά με σκοπό την αντίσταση απέναντι στον κατακτητή. Κύρια αιτία ήταν ο εχθρός (Ιταλοί) που ήδη είχε αρχίσει το πλιάτσικο στην περιοχή από τις αρχές του 1942. Αν και προερχόμενος από φιλοβασιλική οικογένεια, αφού έρχεται σε επαφή με ανθρώπους του ΕΑΜ που ήταν απεσταλμένοι από τον Άρη Βελουχιώτη, συμφωνεί τους όρους της συνεργασίας και εντάσσεται στον ΕΛΑΣ με σκοπό την αντίσταση στον κατακτητή. Μαζί με τον Γιάννη Σουραβλή (Τηλέμαχο) οργανώνεται η πρώτη ομάδα της Παρνασσίδος και αμέσως αναλαμβάνουν δράση στις 24 Ιουλίου του 1942.

«Γρήγορα μαθαίνεται στον εχθρό η δράση του πατέρα μου με άμεση συνέπεια τα αντίποινα στην οικογένεια του. Φυλακίζουν τον παππού μου στη Σουβάλα και αργότερα τον μεταφέρνουν στις φυλακές της Λιβαδειάς. Μετά από λίγο καιρό καίνε και το σπίτι μας. Η πρώτη μάχη που δόθηκε ήταν αυτή της Ρεκάς στις 19 Σεπτεμβρίου με απόλυτη νίκη για τον ΕΛΑΣ». 

Κατά πολλούς οι αντάρτες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση της Ελλάδας με κύριο εκφραστή τον Άρη Βελουχιώτη. Ο Άρης πέρασε στην ιστορία σαν μια προσωπικότητα που αγαπήθηκε από αρκετούς αλλά και που μισήθηκε επίσης. Αν και δεν ήταν στρατιωτικός αλλά ούτε και πολιτικός, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Νικηφόρου στη μάχη υπήρξε στρατιωτική ιδιοφυΐα, καθώς επίσης είχε την ικανότητα να ξεσηκώνει τα πλήθη με τον πύρινό του λόγο.

 Δεν συνέβη όμως το ίδιο και στο πολιτικό κομμάτι, αφού σε πολλά πράγματα διαφώνησε (ορθά) με την ηγεσία με αποτέλεσμα να έρθει σε ρήξη. «Λάθη υπήρξαν πολλά. Ένα από αυτά ήταν και η προβοκατόρικη εκτέλεση του αντιστασιακού Ψαρού από αντάρτη του Άρη χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει. Αυτή ήταν και η αρχή της κατρακύλας των ανταρτών στα μάτια του απλού κόσμου στη μετέπειτα πορεία της Ελλάδας (εμφύλιος). Στα κυριότερα όμως λάθη ευθύνεται η ΕΑΜική ηγεσία με τις αποφάσεις που πήρε όπως φάνηκε κι από την εξέλιξη της ιστορίας». Τα χρόνια περάσανε και ακολουθήσανε ακόμη πιο σκληρά. Εκείνα του εμφυλίου. Ο Νικηφόρος φεύγει προς την Αλβανία και μετέπειτα προς τη Γιουγκοσλαβία με το Σαμαρινιώτη προκειμένου να γλιτώσει από τα ψευδή και στημένα κατηγορητήρια. Το κυνηγητό όμως δεν ήταν από τα βασικά στοιχεία του και γι αυτό σε διάστημα έξι μηνών ξαναγυρίζει Ελλάδα. Στις 16 Μαΐου του 1946 ένας παλιός γνώριμος ο οποίος είχε εγκαταλείψει τα κοινά πιστεύω του ΕΛΑΣ τον αναγνωρίζει και τον καταδίδει στις αρχές. Έτσι, συλλαμβάνεται, δικάζεται με την ποινή δις εις θάνατον και φυλακίζεται για διάστημα έξι ετών. «Στο διάστημα που ακολούθησε ο παππούς μου έδωσε μεγάλο αγώνα για να αλλάξει την ποινή και να γλιτώσει το γιο του. 

Ο πατέρας μου αποφυλακίσθηκε το 1952 με τα μέτρα ειρήνευσης και για να επιβιώσει ο ίδιος και η οικογένειά του (εμείς δηλαδή) έκανε πολλές και διαφορετικές δουλειές». Το 1967 συλλαμβάνεται ξανά και κρατείται για λίγο χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα του στερούνται τα πολιτικά του δικαιώματα. Η πολιτική του αποκατάσταση έρχεται το 1975 και με την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης το 1983 παίρνει τέσσερις βαθμούς, το βαθμό του αντισυνταγματάρχη εν αποστρατεία. 

«Σημαντικότερη στιγμή κατά τη διάρκεια του πολέμου για τον Νικηφόρο υπήρξε η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, γιατί σηματοδότησε την ‘έκρηξη’ του αντάρτικου, ενώ η πιο επικίνδυνη υπήρξε η μάχη του Μικρού Χωριού στις 18 Δεκεμβρίου του 1942 γιατί παραλίγο να του στοιχίσει την ίδια του τη ζωή. Στο τέλος της μάχης και ενώ πρώτα είχε αποκοπεί από τους συμπολεμιστές του περικυκλωμένος από τους Ιταλούς, κατάφερε να φτάσει στο σημείο που ήταν οι υπόλοιποι αντάρτες. Όλοι έμειναν άφωνοι διότι τον θεωρούσαν νεκρό. Μάλιστα ένας από τους αντάρτες μέτρησε δεκαεπτά σφαίρες στη χλαίνη του». Σίγουρα το να έχεις κάποια συγγένεια με πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ελλάδας δεν είναι και λίγο. Πόσο μάλλον όταν σε συνδέει η σχέση πατέρα και υιού. «Υπερηφάνεια» μας δήλωσε και ο κος Πέτρος μέσα από την ταπεινότητά του. Πολλά από τα ιστορικά κειμήλια που θύμιζαν τα ηρωικά κατορθώματα του Νικηφόρου, η οικογένεια Δημητρίου τα έχει δωρίσει στο μουσείο εθνικής αντίστασης στη Λαμία.

 

Τέλος δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε ασχολίαστη την επικαιρότητα. «Στις μέρες μας όλοι αυτοί που μας κυβερνούν δεν έχουν δείξει πως είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν κάτι, όπως για παράδειγμα έκαναν όλοι εκείνοι κάποτε. Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ένας ηγέτης που θα οδηγήσει την Ελλάδα στην ελευθερία της και πέρα από τον οικονομικό πόλεμο που της έχουν επιβάλει, χωρίς όμως να αμφισβητούμε τις ικανότητες ορισμένων αξιόλογων ανθρώπων. Κάποτε αντιμετωπίσαμε τους εισβολείς με όπλα αφού πρώτα είχαν μπει οι ίδιοι με όπλα για να καταλάβουν την Ελλάδα μας. Σήμερα έχουμε τους ίδιους αντιπάλους. Ο φασισμός, μας έχει επιβληθεί με τους νόμους και με τις τράπεζες. Πλέον δεν μπορούμε να συγκρουστούμε με τα όπλα όπως κάποτε. Μπορούμε όμως μέσα από τη μεγάλη επιμονή στις ιδέες μας και τη συζήτηση μεταξύ μας, να γίνουμε πιο δυνατοί και να διεκδικήσουμε πάλι την ελευθερία μας». 

Κλείνοντας θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κο Πέτρο για τη φιλοξενία και το σύντομο ταξίδι στο χρόνο που μας πρόσφερε μέσα από την συνέντευξη που μας παραχώρησε στην όμορφη Αγόριανη.

 Οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του κυρίου Πέτρου. 

Tips*: «ΑΝΤΑΡΤΗΣ  ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ» 

Όλη η ιστορία της αντίστασης με λεπτομέρειες μέσα από τη ματιά του καπετάν Νικηφόρου σε τρεις τόμους.  

Διάθεση: Πέτρος Δημητρίου, κιν. 6953003634

ΠΗΓΗ: unfamousstories.blogspot.com