Ως “Σταύρωση” ορίζεται η μέθοδος εκτέλεσης θανατικής ποινής, με δέσιμο ή κάρφωμα του θύματος επάνω σε ξύλινο ή μεταλλικό πάσσαλο, ή σε δένδρο, σχήματος σταυρού (+).....
Η σταύρωση εφαρμοζόταν από αρκετούς λαούς, όπως οι Πέρσες, οι Ιουδαίοι, οι Καρχηδόνιοι, οι Ρωμαίοι κ.α. από τον 6ο π.Χ. αι. έως και τον 4ο μ.Χ. αι. οπότε και καταργήθηκε από τον Μ. Κωνσταντίνο, χάριν σεβασμού προς το σταυρικό Μαρτύριο του Κυρίου.
Στις ιστορικές πηγές ο σταυρικός θάνατος αναφέρεται κυρίως σε περιπτώσεις ομαδικών εκτελέσεων αιχμαλώτων, ώστε τα θύματα να διαπομπευθούν και να βασανιστούν προς μεγάλη τιμωρία τους, επειδή διέπραξαν αδικήματα που άπτονται της ιεροσυλίας ή της προδοσίας.(Π.χ. σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το 519 π.Χ. ο βασιλιάς της Περσίας Δαρείος ο Α΄, σταύρωσε 3.000 πολιτικούς αντιπάλους του στη Βαβυλώνα.)
Η διασημότερη σταύρωση στην ιστορία είναι αυτή του Ιησού Χριστού η οποία πέρα από την Καινή Διαθήκη, αναφέρεται και σε ανεξάρτητες εξωχριστιανικές πηγές. Σύγχρονοι του γεγονότος ιστορικοί του 1ου μ.Χ. αι. όπως ο Ιώσηπος και ο Τάκιτος εξιστορούν το γεγονός της σταύρωσης του Χριστού η οποία συνέβη μεταξύ των ετών 30-33 μ.Χ. Πρόκειται όμως για περίπτωση ομαδικής τιμωρίας διότι ως γνωστόν ο Χριστός σταυρώθηκε εν μέσω δύο ληστών.
Στον αρχαίο ελληνικό κόσμο αναφέρονται ομαδικές σταυρικές εκτελέσεις όπως αυτές που εφήρμοσε ο Αλέξανδρος κατά των επιζώντων της πολιορκίας της Τύρου, αλλά αναφέρονται και δύο περιπτώσεις ατομικής σταυρικής τιμωρίας. Η πρώτη αφορά την εκτέλεση από τον Αλέξανδρο του ιατρού Γλαυκία, διότι τον θεώρησε υπαίτιο για τον θάνατο του Ηφαιστίωνα (325 π.Χ.). Ο Αρριανός αναφέρει επί λέξει: << τον ιατρόν Γλαυκία ότι εκρέμασε και τούτο(ν) ως επί φαρμάκω κακών δοθέντι>>(βιβλ 7/7-14-4). Ο συγγραφέας της Αλεξάνδρου Αναβάσεως δεν χρησιμοποιεί τον όρο <<εσταύρωσε>> αλλά από τους μελετητές συνάγεται ότι τον εκρέμασε επί σταυρού. Άλλωστε τον ίδιο όρο χρησιμοποιεί και ο υμνωδός της εκκλησίας στην ακολουθία της Σταυρώσεως την Μ. Πέμπτη:<< Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας>>. Η δεύτερη σταύρωση από τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β΄, αφορά τον Στρατηγό των Φωκέων Ονόμαρχο το 352 π.Χ., όταν τον κατενίκησε στο “Κρόκιον πεδίον” της Θεσσαλίας. Για την ήττα αυτή των Φωκέων και τη σταύρωση του Ονομάρχου θα αναφερθούμε αναλυτικότερα επειδή αφορά την ιδιαίτερη πατρίδα μας Φωκίδα.
(Επισημαίνεται ότι στην αρχαία Ελλάδα αναφέρεται και η περίπτωση της σταυρικής εκτελέσεως του Αποστόλου Ανδρέα το 60 μ.Χ. στην Πάτρα, αλλά το γεγονός δεν τεκμηριώνεται σε ανεξάρτητες ιστορικές πηγές παρά μόνο το εξιστορούν εκκλησιαστικοί συγγραφείς αιώνες μετά, βασιζόμενοι στην προφορική εκκλησιαστική παράδοση.)
Η σταυρική εκτέλεση του Ονομάρχου
Το 356 π.Χ. ξέσπασε ο λεγόμενος “Φωκικός πόλεμος” μεταξύ των Φωκικών πόλεων και των Αμφικτυόνων. Το αίτιο ήταν η προαιώνια έχθρα Φωκέων-Βοιωτών και η αφορμή τα επαχθή και επονείδιστα ψηφίσματα του Αμφικτυονικού Συμβουλίου σε βάρος των Φωκέων. Έληξε το 354 π.Χ. με ήττα των Φωκέων και την δραματική αυτοκτονία του Στρατηγού τους Φιλομήλου, ο οποίος για να μην συλληφθεί, πήδησε στο κενό από το βράχο του Νεώνος. (Η αρχαία Φωκική πόλη Νεών είναι η σημερινή Τιθορέα-Βελίτσα και στο σημείο που έπεσε ο Φιλόμηλος η πλατεία ονομάζεται” Πλατεία Φιλομήλου” και σήμερα.
Ήδη από το προηγούμενο έτος 355 π.Χ. ο πόλεμος έχει γενικευθεί και στην Ιστορία ονομάζεται Γ΄ Ιερός Πόλεμος, επειδή τον προκάλεσε η Αμφικτυονία, προκειμένου να εκδιώξει τους Φωκείς από το Ιερό του Απόλλωνος στους Δελφούς, όπου το είχαν καταλάβει και συλλήσει από τον Ιούλιο του 356 π.Χ. Αποτελεί δε την εγκαινίαση της ανάμειξης των Μακεδόνων στα πολιτικά δρώμενα της Νοτίου Ελλάδος και την απαρχή της μετέπειτα Μακεδονικής ηγεμονίας.
Οι Φωκείς εκλέγουν “Στρατηγόν Αυτοκράτορα” των εκ Δελφών ευγενή Ονόμαρχο και συνεχίζουν τον αγώνα. Από τους θησαυρούς του Μαντείου που έχουν κατάσχει κατέχουν πολύτιμα μέταλλα αξίας 10.000 ταλάντων, κόβουν το ακριβότερο αρχαιοελληνικό νόμισμα, εξαγοράζουν συμμαχίες και συνειδήσεις και καταβάλλοντας 10πλάσια ανταμοιβή, συγκροτούν τον μεγαλύτερο μισθοφορικό στρατό ανά την Ελληνική Ιστορία.(20.000 άνδρες).
Το φθινόπωρο του 353 π.Χ. ο Ονόμαρχος με τους μισθοφόρους, νικά κατά κράτος δύο φορές τον Φίλιππο στις “Κυνός Κεφαλές” της Θεσσαλίας και τον εξαναγκάζει να υποχωρήσει ατάκτως προς τη Μακεδονία. Τότε ο Φίλιππος, ως μία από τις μεγαλύτερες πολιτικές και στρατιωτικές ιδιοφυίες του αρχαίου κόσμου, δήλωσε το εξής αμίμητο όπως μας το παραδίδει αυτούσιο ο Διόδωρος Σικελιώτης: “Ουκ έφυγον, αλλ’ ανεχώρησα ώσπερ οι κριοί, ίν’αύθις ποιήσωμαι σφοδροτέραν την εμβολήν”.
Την επόμενη χρονιά (άνοιξη του 352 π.Χ.) ο Φίλιππος εξεστράτευσε κατά των Φωκέων τους οποίους ανέμενε να συγκρουστεί στο “Κρόκιον πεδίον” της Μαγνησίας. Θέση που ίδιος επέλεξε, μεταξύ Παγασητικού κόλπου και της πόλης Άλου. (Κοντά στο σημερινό χωριό Σούρπη, δεξιά της Εθνικής Οδού). Με τη βοήθεια από 3000 ιππείς που του πρόσφεραν οι φίλοι του Θεσσαλοί άρχοντες Αλευάδες της Λάρισας, οι τύραννοι των Φερρών κ.α. ,συνέτριψε τον Φωκικό Στρατό του Ονομάρχου, που αποτελείτο κυρίως από μισθοφόρους οι οποίοι δεν πίστευαν στα Φωκικά ιδεώδη. 6.000 άνδρες του Φωκικού στρατού έπεσαν και 3.000 αιχμαλωτίστηκαν οι οποίοι κατεπνίγησαν από τον Φίλιππο στον Παγασητικό. Για τον Στρατηγό Ονόμαρχο ο Φίλιππος επεφύλαξε οικτρό τέλος. ΔΙΕΤΑΞΕ ΝΑ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΩΣΟΥΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΩΣ ΙΕΡΟΣΥΛΟ, ώστε ο ίδιος να παρουσιαστεί ως τιμωρός των ασεβών και σύμμαχος των Αμφικτυόνων.
Μετά τη νίκη του και τη σταύρωση του Ονομάρχου ο Φίλιππος αποσύρθηκε στη Θεσσαλία, φιλοξενούμενος από φίλους του Θεσσαλούς Άρχοντες για να εορτάσει τα επινίκια.Εκεί σύναψε δύο ακόμη γάμους. Ο πρώτος το 353 π.Χ. με την Λαρισαία Φίλιννα, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Αρριδαίο. Ο δεύτερος το 352 π.Χ. με τη Φερραία ευγενή Νικησίπολη, με την οποία απέκτησε μία κόρη, που της έδωσε το όνομα Θεσσαλονίκη, εις ανάμνηση και ευγνωμοσύνη για την καθοριστική βοήθεια των Θεσσαλών στη νίκη του κατά των Φωκέων. (Θεσσαλών νίκη).
Τη Θεσσαλονίκη παντρεύτηκε ο Στρατηγός και μετέπειτα βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος ο οποίος το 316-315 π.Χ., οπότε και συνένωσε όλες τις πέριξ του Θερμαϊκού πολίχνες σε μία πόλη, έδωσε σ’ αυτή το όνομα της συζύγου του. Θεσσαλονίκη.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ
ΥΠΟΣΤΡ/ΓΟΣ ΕΛΑΣ ε.α.
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
1. ο Φιλόμενος έπεσε στο κενό σε σημείο όπου τα 2 άκρα/ όχθες του ανοίγματος ήταν τόσο μεγάλα όσο ένα μεγάλο δένδρο. Διότι, το φωκικό στράτευμα που πέρασε πριν, για μην αιχμαλωτιστεί, έριξε κορμούς δένδρων, γεφύρωσε το χάσμα, και πέρασε. Θεωρώντας όμως ότι δεν έρχεται κανείς άλλος πίσω τους παρά μόνον εχθροί, μόλις πέρασαν, κατέστρεψαν το "γεφύρωμα". Ετσι, ο Φιλόμενος που ακολουθούσε τραυματισμένος δεν βρήκε πώς να περάσει, και προκειμένου να συλληφθεί, πήδηξε στο κενό και σκοτώθηκε. Η πλατεία Φιλομήλου δεν έχει σχέση με το παραπάνω σημειο. 2. Ο Ονόμαρχος δεν ήταν από τους Δελφούς αλλά από τη Λέδωνα (Λέδων = πόλισμα των Φωκέων στην περιοχή της Αγ. Μαρίνας Παρνασσού).
ΑπάντησηΔιαγραφή