Το ορατόριο είναι μεγάλης κλίμακας λυρική μουσική σύνθεση για ορχήστρα, φωνές και χορωδία. ....
Ο φίλος Γιώργος Βιδάκης αφού , με δική μας παράκληση το " περιποιήθηκε " εξαιρετικά και το ευχαριστούμε πολύ , μας το έστειλε με την ευκαιρία του εορτασμού του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821. Το Ορατόριο ''ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ ''(δείτε βίντεο και κείμενα), που να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα δεν έχει αξιοποιηθεί ούτε για εκπαιδευτικούς σκοπούς, του αείμνηστου Συνθέτη και Πρωτοψάλτη Σωκράτη Βενάρδου είναι σε κείμενα του Δημήτρη Φωτιάδη και με αφηγήτρια την Αλέκα Κατσέλη. Στο έργο περιγράφεται .....
με μορφή χρονικού η πορεία του Ελληνισμού από τα χρόνια της Άλωσης ίσαμε τον μεγάλο Σηκωμό του '21. Παρουσιάστηκε σε 2 συναυλίες το 1971 από Χορωδίες 35 γυναικών και 45 ανδρών. Τραγούδησαν οι , Γ.Λαμπρόπουλος, Ι.Μαθιουδάκης, Ν.Καράνταλης, Γ.Αναστασίου, Λ.Μαυρογιώργος, Γ.Ξηροδήμας, Θ.Δημήτριεφ, Τ.Αλισανόγλου, Π.Μακαρώνης, Π.Χριστοφίλη, Δ.Σπηλιοπούλου, Κ.Ασπιώτη, Χ.Κασιωτάκης. Δείτε ποιός είναι ο Σωκράτης Βερνάρδος και τι είπε για το έργο του . Σας τα παρουσιάζουμε όλα οπτικοποιημένα και σας προτρέπουμε να ακούσετε ολόκληρο και όχι αποσπασματικά το μνημειώδες πράγματι αυτό έργο καθώς και να το μεταδώσετε....
Ο Σωκράτης Βενάρδος (1927-1983) υπήρξε διαπρεπής πρωτοψάλτης και ενδιαφέρων συνθέτης θρησκευτικών έργων. Στη δισκογραφία έχει καταθέσει μερικές αξιόλογες εργασίες, όπως η "Φάτνη" (1971), ο "Ύμνος της αγάπης" (1977) και το ορατόριο "Κοσμάς ο Αιτωλός" (1980). Ανάμεσά τους και το εθνικοπατριωτικό λαϊκό ορατόριο "Εθνεγερσία" (1973).
Το έργο παρουσιάστηκε αρχικά σε ζωντανή εκτέλεση στο θέατρο Λυκαβηττού τον Σεπτέμβρη του 1971 . Στη δισκογραφία πέρασε δύο χρόνια αργότερα από τη μικρή εταιρία Ωδή. Βασίζεται σε κείμενα του ιστορικού Δημήτρη Φωτιάδη, τα οποία περιγράφουν σε μορφή χρονικού την πορεία του Ελληνισμού από τα χρόνια της Άλωσης ίσαμε τον μεγάλο Σηκωμό του '21. Το κείμενο διανθίζεται με επιλεγμένα αποσπάσματα από το θησαυρό του δημοτικού μας τραγουδιού διαπλεγμένα με ποιητικά κείμενα του Ανδρέα Κάλβου, του Διονυσίου Σολωμού, του Ρήγα και του Άγγελου Σικελιανού.
Ο συνθέτης έγραψε πρωτότυπη μουσική για όλα αυτά τα εμβόλιμα ποιητικά μέρη αντλώντας την έμπνευσή του κυρίως από την ελληνική, αλλά και τη δυτική μουσική παράδοση, σε ύφος μεγαλόπρεπο ή θρηνητικό, ανάλογα με τη θεματική του αφετηρία κάθε φορά. Το έργο αποδίδεται από Συμφωνική Ορχήστρα, αλλά και ορχήστρα παραδοσιακών οργάνων σε μια ενδιαφέρουσα διαλεκτική συνοδοιπορία. Συμμετέχει επίσης και μικτή χορωδία, ενώ στα φωνητικά μέρη έχουμε τη σύμπραξη πολυάριθμων σολίστ, μεταξύ των οποίων και ο γνωστός μας από το "Άξιον Εστί", ηθοποιός και βαρύτονος, Θόδωρος Δημήτριεφ.
ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ" Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΒΕΡΝΑΡΔΟΣ.
Όσο δούλευα την "ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ" του Δημήτρη Φωτιάδη άκουγα την ίδια σάλπιγγα, άλλοτε σαν θρήνο, άλλοτε σαν εμβατήριο και άλλοτε σαν θούριο. Γράφοντας, ένοιωθα τη παράδοση να με συνεπαίρνει. Κι όλο έτρεχε η σκέψη μου στους αγώνες, στους ηρωισμούς, στις θυσίες, στα ολοκαυτώματα για την Ελευθερία. Μπλεκόμουνα στα γιουρούσια τους κι έβλεπα τις μορφές τους χλωμές, κουρασμένες μα ακατάβλητες. Κι η έμπνευση γινότανε λυγμός και κάλπαζε σαν αστραπή έτσι που μόλις πρόφταινα να τη καταγράψω. Ούτε μια μελωδική γραμμή δεν άλλαξα από όπως μου ερχόταν τη πρώτη στιγμή. Η ενορχήστρωση όμως βάσταξε ενάμιση χρόνο, γιατί αδιάκοπα απόδιωχνα το πειρασμό να εναρμονίσω τις λεβέντικες ελληνικές μελωδίες με το πλούτο της δυτικής τέχνης.
Περιόρισα όσο γινόταν το τρόπο αυτό και τον μεταχειρίστηκα μόνο για τα εμβατήρια, τα θούρια και τις γέφυρες. Ενώ στα τσάμικα, στους καλαματιανούς και στους νησιώτικους σκοπούς έβαλα να κυριαρχεί το κλαρίνο, το λαούτο, το μαντολίνο και το σαντούρι, σε μια λιτή εναρμόνιση, ώστε να διατηρείται αγνό το παραδοσιακό στοιχείο. Τις γνωστές μελωδίες "κάτω στου βάλτου τα χωριά" και "στη στεριά δε ζεί το ψάρι" τις κράτησα απείραχτες όπως παρέμειναν μέσα στη ψυχή του λαού μας.
Στο θούριο του Ρήγα "ως πότε παλληκάρια θα ζούμε στα στενά" διασταύρωσα από τρείς διαφορετικές πηγές την αυθεντικότητα της μελωδίας κι έβαλα μόνο τους άντρες να το τραγουδούν, ενώ στο δεύτερο μέρος "καλύτερα μια ώρας ελεύθερη ζωή" συμμετέχουν και οι γυναίκες σε μια μελωδία σχετική με το πρώτο θέμα, γεμάτη όμως λυτρωτική έξαρση. Όταν τελείωσε το έργο αισθανόμουν σαν να μην υπήρχε τίποτα δικό μου σ' αυτό. Ένοιωθα σα να μου το τραγούδησε η αθάνατη γενιά του Εικοσιένα κι εγώ έκανα μια απλή καταγραφή.
Την ίδια καταγραφή έκανε κι ο Δημήτρης Φωτιάδης. Έδωσε το έπος του αγώνα για την ελευθερία, σε μια σύζευξη των δημοτικών τραγουδιών με τους μεγάλους μας ποιητές, από τον Σολωμό και τον Κάλβο ώς τον Παλαμά και τον Σικελιανό. Η θριαμβευτική επιτυχία της πρώτης παρουσίασης της ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑΣ την 12-11-1971 στο Κινηματοθέατρο "Ορφεύς" με έπεισε πως παρ' όλα τα δυσβάστακτα οικονομικά βάρη, το έργο έπρεπε με κάθε θυσία να γραφτεί σε δίσκο. Είναι μεγάλη η υπερηφάνεια μου που το κατόρθωσα κι εκφράζω τη βαθειά μου ευγνωμοσύνη σ' όλους τους συνεργάτες μου, πιότερο όμως στους φίλους ψάλτες, που τελείως αφιλοκερδώς, κοπιάσανε μαζί μου, δώσανε τη ψυχή τους για να πετύχει η προσπάθεια.
ΘΑ ΚΛΕΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΑΣ ΜΕ ΣΤΙΧΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ" ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ "ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑΣ" ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΒΕΡΝΑΡΔΟΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ{ Οι στίχοι σε πολυτονικό , όπως τους έχει ο Ποιητής }.
Ὀμπρὸς βοηθᾶτε νὰ σηκώσουμε τὸν ἥλιο πάνω ἀπ᾿ τὴν Ἑλλάδα, ὀμπρός, βοηθᾶτε νὰ σηκώσουμε τὸν ἥλιο πάνω ἀπὸ τὸν κόσμο.
Τὶ, Ἰδέτε· ἐκόλλησεν ἡ ρόδα του βαθειὰ στὴ λάσπη,
κι ἄ, ἰδέτε χώθηκε τ᾿ ἀξόνι του βαθειὰ μέσ᾿ τὸ αἷμα.Ὀμπρός, παιδιά, καὶ δὲ βολεῖ μονάχος ν᾿ ἀνέβῃ ὁ ἥλιος,
σπρῶχτε μὲ γόνα καὶ μὲ στῆθος νὰ τὸν βγάλουμε ἀπ᾿ τὴ λάσπη,
σπρῶχτε μὲ στῆθος καὶ μὲ γόνα νὰ τὸν βγάλουμε ἀπ᾿ τὸ γαῖμα.
Δέστε, ἀκουμπᾶμε ἀπάνω τοῦ ὁμοαίματοι ἀδελφοί του.Ὀμπρός, ἀδέλφια, καὶ μᾶς ἔζωσε μὲ τὴ φωτιά του, ὀμπρός, ὀμπρὸς κι ἡ φλόγα του μᾶς τύλιξε ἀδελφοί μου.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΛΛΑΔΑ......
Σ' ΟΛΟ ΤΟ ΚΟΣΜΟ ΞΑΣΤΕΡΙΑ
Σ' ΟΛΟ ΤΟ ΚΟΣΜΟ ΗΛΙΟΣ..
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Αναδημοσίευση από Polydrosos Parnassou
"Γ"
Νίκος Μαμαγκάκης, Κώστας Βάρναλης, Μαρία Δημητριάδη, Δημήτρης Ψαριανός, 25η Μαρτίου
ΑπάντησηΔιαγραφήhttps://www.youtube.com/watch?list=PLw3Mt4FUg5YQty997dasKgL29mXdsimnS&v=oP5FuOvTwOo
«Σκλάβοι πολιορκημένοι»
Το 1974 κυκλοφόρησε από την Lyra ο δίσκος «Σκλάβοι πολιορκημένοι» σε μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη και ποίηση του Κώστα Βάρναλη, με ερμηνευτές την Μαρία Δημητριάδη και τον Δημήτρη Ψαριανό. Τα ποιήματα προέρχονταν από την ομώνυμη ποιητική συλλογή, εκτός από το «Η μάνα του Χριστού» το οποίο ανήκει στη συλλογή «Το φως που καίει». Αυτός ήταν ο πρώτος και ένας από τους ελάχιστους ολοκληρωμένους δίσκους με μελοποιημένα ποιήματα του Βάρναλη. Δεν ξέρω αν ο ποιητής πρόλαβε να ακούσει το έργο ολοκληρωμένο, αφού πέθανε στις 16 Δεκέμβρη του 1974 και, όπως λένε τα στοιχεία, ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Δεκέμβρη εκείνης της χρονιάς…
Τα τραγούδια του δίσκου
1) Το τραγούδι του τρελού – Μαρία Δημητριάδη
2) Μαντινάδες – Δημήτρης Ψαριανός
3) Ήσουν ωραίος σαν άγγελος – Μαρία Δημητριάδη
4) Το τραγούδι του καλού λαού – Δημήτρης Ψαριανός
5) Πόσο οι άνθρωποι είναι μόνοι – Μαρία Δημητριάδη
6) Γεια σου Κωνσταντή – Δημήτρης Ψαριανός
7) Η μάνα του Χριστού – Μαρία Δημητριάδη
8) Το τραγούδι του Ιούδα – Δημήτρης Ψαριανός
9) Το τραγούδι της ψυχής – Μαρία Δημητριάδη
10) Η χαρά του πολέμου – Δημήτρης Ψαριανός
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...
https://www.youtube.com/watch?list=PLw3Mt4FUg5YQty997dasKgL29mXdsimnS&v=oP5FuOvTwOo
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ...
Η ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας ήταν του Νίκου Μαμαγκάκη. Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Αλέκος Φασιανός, ενώ η φωτογραφία του Κώστα Βάρναλη ήταν του Σπύρου Μελέτζη.
Ο συνθέτης για τον ποιητή και το έργο
Στην επανέκδοση του δίσκου σε cd o Νίκος Μαμαγκάκης εξηγεί τα «πώς» και τα «γιατί» της έκδοσης.
“Οι ΣΚΛΑΒΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ είναι ένα από τα έργα μου που γράφτηκαν στην επταετία ύστερα από την ανάγνωση πολλών κειμένων γύρω από την επανάσταση του ’21. Ήταν αυτό ένα είδος εκτόνωσης από το άγος της δικτατορίας. Εγώ ο «κιοτής» και «βολεμένος» έβρισκα τότε παρηγοριά στα νταηλίκια των ηρώων του ’21. Ο Βάρναλης ήταν το «παν», εκείνη την εποχή. Σύμβολο. Αυτά διαβάζαμε και κατά κάποιον τρόπο… εφησυχάζαμε. Πέρα από τη σχέση μου με το έργο του, υπήρχε και μια φιλία με τον ποιητή. Κάναμε παρέα, όσο βέβαια το επέτρεπε η διαφορά ηλικίας. Ήταν κοντά στα 90 τότε… Ο καθένας θέλει να πιστεύει, όταν κάνει παρέα με τέτοιους ανθρώπους, ότι τυγχάνει να ‘ναι από τους εκλεκτούς τους. Καμιά φορά μπορεί να μην είναι και ακριβώς έτσι, αλλά εγώ έτσι ένιωθα. Αυτά που έχω να θυμάμαι από τον άνθρωπο Βάρναλη, βέβαια, δεν έχουν να κάνουν με την ποίησή του και τον αυτοσαρκασμό της γραφής του. Είναι γνωστό ότι, παράλληλα μ’ αυτό το πνεύμα στη γραφή του, ήταν ένας φοβερά ερωτικός άνθρωπος. Μέχρι την ηλικία που ήταν τότε.
Ερχόταν στο στούντιο που ηχογραφούσαμε, του βάζαμε τα ακουστικά και άκουγε. Ήταν μεν ευχαριστημένος, αλλά συνέχεια μου ‘λέγε: «Βρε Μαμαγκάκη, γιατί μου το ‘κανες αυτό; Επειδή είμαι γέρος τώρα εγώ; Γι’ αυτό;» Είχε κι αυτός την αρρώστια τη δική μου. Δεν του αρέσανε τα παλιά του πράγματα. Κι ίσως πίστευε ότι εγώ έκανα ό,τι έκανα από αγάπη. Αλλά από τι να το ‘κανα; Αυτά τα ποιήματα, όταν δεν τ’αγαπάς, δεν μελοποιούνται με κανέναν τρόπο. Ο Πατσιφάς έκανε αγώνα ο δίσκος να βγει μέσα στην επταετία, αλλά, επειδή ήταν ο Βάρναλης, δεν θέλανε να τον βγάλουνε και τελικά κυκλοφόρησε μετά. Θεωρώ ότι έχει μια συμπαθητική ατμόσφαιρα. Είναι βέβαια αρκετά επικός. Η Δημητριάδη, έτσι κι αλλιώς, ήταν τότε τραγουδίστρια του Θεοδωράκη και είχε εκ των πραγμάτων επηρεαστεί από όλα αυτά τα μεγαλόστομα. Δεν ξέρω κιόλας… Έχω αυτή τη φοβερά κακή «αρρώστια» να μη θέλω τις παλιές μου δουλειές. Μου φαίνεται ότι δεν είναι καλές κι ότι καλά είναι αυτά που κάνω τώρα. Εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις που κατά τους άλλους δεν είναι οι καλύτερες. Ας πούμε, εδώ μ’ αρέσει «Η μάνα του Χριστού». Θυμάμαι, όταν έγραφα αυτό το τραγούδι ήρθε στο σπίτι ο Σαββόπουλος, το άκουσε και μου είπε: «Περίεργο είναι. Σαν… ναπολιτάνικη καντσονέτα».
Νίκος Μαμαγκάκης - 2 Φεβρουαρίου 1996”.
Λίγα λόγια για το έργο
Οι «Σκλάβοι πολιορκημένοι» ήρθαν τρία χρόνια μετά τους «Αγωνιστές της λευτεριάς» ενός ακόμα έργου εμπνευσμένου από την επανάσταση του ’21. Αλλά όπως και οι «Αγωνιστές» έτσι και οι «Σκλάβοι» είχαν, περίπου, την ίδια τύχη από πλευράς απήχησης στο κοινό. Ήταν κι η εποχή που όλη η Ελλάδα άκουγε Μίκη Θεοδωράκη και οτιδήποτε άλλο κυκλοφόρησε τότε με ανάλογο περιεχόμενο, απέτυχε παταγωδώς… Βέβαια, εκτός από τους «δύσκολους» στίχους, έπαιξαν το ρόλο τους και οι «δύσκολες» και μη «τραγουδίσιμες» μελωδίες του Μαμαγκάκη…
Νέα ηχογράφηση
Στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης του συνόλου του έργου του, το 2007 ο Νίκος Μαμαγκάκης ξαναηχογράφησε το έργο, αυτή τη φορά με ερμηνευτές τον Ανδρέα Καρακότα, την Μαρίνα Δακανάλη, την Ναταλί Ρασούλη και τον Πάνο Παπαϊωάννου. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από τη «βιοτεχνία μουσικής» του Νίκου Μαμαγκάκη «Ιδαία».