Σταύρος Ξαρχάκος - Llanto Por Ignacio Sanchez Mejias - Federico Garcia Lorca

Γιώργος Βιδάκης

Η Τέχνη κι η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε:
η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούνε
να πεθάνουμε
περιφρόνησις απόλυτη
αρμόζει.....

σ’ όλους αυτούς τους θόρυβους
τις έρευνες
τα σχόλια επί σχολίων
που κάθε τόσο ξεφουρνίζουν
αργόσχολοι και ματαιόδοξοι γραφιάδες
γύρω από τις μυστηριώδικες κι αισχρές συνθήκες
της εκτελέσεως του κακορίζικου του Λόρκα
υπό των φασιστών
μα επί τέλους! πια ο καθείς γνωρίζει πως
από καιρό τώρα
-και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα-
είθισται
να δολοφονούν τους ποιητάς.

Νίκος Εγγονόπουλος «ΝΕΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΟΥ ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ ΣΤΙΣ 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΤΟΥ 1936 ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΑΝΤΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΜΙΝΟ ΝΤΕ ΛΑ ΦΟΥΕΝΤΕ»

Ο Λόρκα ενσάρκωσε το διττό αίτημα της πρωτοπορίας και της λαϊκότητας που οι Έλληνες δημιουργοί είχαν ως σημαία στο έργο τους. Μακράν ο ευρύτερα μελοποιημένος ξένος ποιητής, ο Λόρκα, ενέπνευσε μια τεράστια γκάμα Ελλήνων συνθετών. Η επιρροή του στην ελληνική μουσική επιτρέπει να τον θεωρήσουμε δικό μας, εγχώριο. Σήμερα, ο «γελαστός ποιητής», που εκτελέστηκε από τους φασίστες τού Φράνκο στον Ισπανικό εμφύλιο, συνεχίζει να απασχολεί τη συλλογική μνήμη της πατρίδας του και όλου του κόσμου. Το ποίημα «Llanto por Ignacio Sanchez Mejias» το έγραψε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα θρηνώντας το θάνατο του φίλου του, ταυρομάχου από την Ανδαλουσία. Στις 11 Αυγούστου 1934, πέντε το απόγευμα, σε μιαν εκτός προγράμματος ταυρομαχία στην αρένα του Μανθανάρες, ο φημισμένος ταυρομάχος Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας χτυπήθηκε θανάσιμα από ταύρο και πέθανε τρεις μέρες αργότερα στα 43 του χρόνια. Τονε πένθησεν όλη η Ισπανία. Ήταν άνθρωπος αγαπητός, γεμάτος δόξα και πλούτη και με γνήσια καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα. Στο Πίνο Μοντάνο, το απέραντο κτήμα του στα περίχωρα της Σεβίλιας, συγκέντρωνε τους σπουδαιότερους Ισπανούς ποιητές του καιρού του, μαζί και τον Λόρκα, με τον οποίο συνδέθηκε με δυνατή, αληθινή κι αδιατάρακτη φιλία. Όλοι τον αγαπούσαν και τον θαύμαζαν σαν ένα φιλόξενο, ευαίσθητο, ιπποτικό κι ανοιχτόκαρδο προστάτη της νεότερης γενιάς των ποιητών. Έτσι το ποίημα τούτο το έγραψε ο Λόρκα στη μνήμη του φίλου του. Από το Θρήνο εικονοποίησα ένα απόσπασμα από το "Το σκόρπιο Αίμα". Ποίηση: Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα Απόδοση στα Ελληνικά: Νίκος Γκάτσος Διεύθυνση ορχήστρας: Σταύρος Ξαρχάκος Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης Σαντούρι: Τάσος Διακογιώργης Αφήγηση: Μάνος Κατράκης Ερμηνεία: Κώστας Πασχάλης Δίσκος: Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας (1969) Δεν είχεν άρχοντα η Σεβίλλια Μπροστά του για να παραβγεί Ούτε σπαθί σαν το σπαθί του Ούτε καρδιά να'ν' τόσο αληθινή Σαν ποταμός από λιοντάρια Η ξακουσμένη του αντρειοσύνη Και σαν σε πέτρα σκαλισμένη Η στοχασιά του η μετρημένη Φως χρυσαφένιο είχε μιας Ρώμης Ανδαλουσιάνικης στο μάτι Και το χαμόγελό του νάρδος Από σπιρτάδα κι απ' αλάτι Τι ταυρομάχος στην αρένα! Τι βράχος πάνω στα βουνά! Τι απαλός με τ'άγρια στάχυα! Τι δυνατός με τα σπιρούνια! Τι τρυφερός με την δροσιά! Τι λαμπερός στα πανηγύρια! Τι τρομερός με τις στερνές Του σκοταδιού τις μπαντερίλιες! Τώρα για πάντα πια κοιμάται Τώρα τα μούσκλια και τα χόρτα Με δάχτυλα που δε λαθεύουν Το άνθος ανοίγουν του μυαλού του Και το τραγουδιστό του αίμα Κυλάει σε βάλτους και λιβάδια Γλιστράει στο σύγκρυο των κεράτων Άψυχο στέκει στην ομίχλη Σε βουβαλιών σκοντάφτει πόδια Σα μια πλατειά μια λυπημένη Μια σκοτεινή γλώσσα ώσπου τέλμα Να γίνει από αγωνία πλάι Στον Γκουαδαλκιβίρ των άστρων Της Ισπανίας ω άσπρε τοίχε! Κι εσύ του πόνου ω μαύρε ταύρε! Αίμα του Ιγνάθιο παγωμένο! Αηδόνι στην καρδιά του μέσα Όχι! Δε θέλω να το βλέπω! Δεν είναι ανθός να το χωρέσει Και χελιδόνια να το πιούνε Πάχνη αστεριών να το κρυώσει Τραγούδι και κρινοπλημμύρα Και κρύσταλλο να το ασημώσει Όχι! Δε θέλω να το βλέπω!