Ο ΕΥΒΟΥΛΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΤΩΝ ΟΡΧΟΜΕΝΙΩΝ.

Στο Βρετανικό Μουσείο, πλήν τών άλλων, απόκειται και μία ενεπίγραφη στήλη, στήν οποία αναγράφεται, μία δανειακή σύμβαση, μεταξύ τού Δήμου Ορχομενίων, επί άρχοντος Θυνάρχου και τού εξ Ελατείας Ευβούλου τού Αρχεδάμου,......

σε ανταπόδοση τού δικαιώματος επινομίας και νομής, από τούς Ορχομενίους, στα πλούσια βοσκοτόπια Πολυγύρας- Τεγύρας.
Ο Στράβων αναφέρεται στήν περιοχή αυτή Ι Χ 415 ...εύδειλος μετωνομασθη η χώρα εκ τού δειλινού κλίματος και μάλιστα το ευχείμερον...Αυτό ακριβώς το ευχείμερον αναζητούσε και ο Εύβουλος, πού δάνεισε, τον Ορχομενό, με μεγάλο για τήν εποχή χρηματικό ποσό, πού κατεγράφη σε λίθο και διεσώθη, η ιστορία αυτή, ενδεικτική τού πλούτου του.
Ο Εύβουλος είναι φανερό ότι ανήκε, στα ιστορικά, αρχαϊκά γένη, τών Φωκέων τής Ελατείας, έζησε δε στα χρόνια, τού τέλους τών Ιερών Πολέμων και τής Φωκικής κυριαρχίας, πού είχε βέβαια και οικονομικές προεκτάσεις, όπως προκύπτει από τήν στήλη αυτή, πού ανάλογη θα είχε, επίσης, στηθεί στο Φωκικό Αρχείο Ελατείας, ίσως γραμμένη από τούς λιθοκόπους Ελατείας, γραμμένη Φωκικά, πού δεν διεσώθη.Ίσως και η ανα διανομη τού Δελφικού πλούτου από τούς Φωκεις στον Ιερό πόλεμο, να σχηματισε και ισχυρή νέα οικονομική ομάδα. Όμως η ληστρική λεηλασία και δραστηριότητα, τού Βρετανού λόρδου Έλγιν, πού μάλλον δεν περιορίστηκε μόνον, στα γνωστά Ελγίνεια μάρμαρα τών Αθηνών, αλλά και σε άλλα γνωστά και άλλα ακατάγραφα, όπως εδώ στήν περιοχή τού Ορχομενού, πού γειτνιάζει με τήν Χώρα τής Ελατείας, πού συνδέονται με τον Κηφισό και τα βοσκοτόπια, πού κρατούν τήν υπαινικτική ονομασία ακόμη, " ο Απάνω και ο Κάτω Κάμπος " , ενώ είναι άγνωστο τι έχει λεηλατήσει και έχει μ' αυτά διακοσμήσει, τον πύργο του στήν Σκωτία, κατά τήν παραμονή του στήν περιοχή, ίσως εκεί κρύβονται οι εκπλήξεις τού μέλλοντος.Οι περιηγητές, πού περιέτρεξαν και περιέγραψαν αρκετά μνημεία, στήν Χώρα τής Ελατειας, είναι αδύνατον να μην είχαν επισύρει, τήν προσοχή τού διαβόητου αυτού ληστού αρχαιοτήτων, πού έμεινε στήν περιοχή, όπου η αδιαφορία και η διαφθορά τών Τούρκων κατακτητών, επέτρεπε κάθε λεηλασία, όχι μόνον μνημείων.

Ο ΕΥΒΟΥΛΟΣ ΑΡΧΕΔΑΜΟΥ
Ένας κτηνοτρόφος-τραπεζίτης από τήν Ελάτεια.
Ο Εύβουλος Αρχεδάμου, Φωκεύς, πολίτης τής Ελάτειας, φαίνεται να ανήκει, στα ηγεμονικά και αριστοκρατικά επιφανή αρχαία γένη τής Ελάτειας, πού γνωρίζουμε αποσπασματικά, από λήμματα αρχαίων συγγραφέων, από ανασκαφικά ευρήματα και διασωθείσες επιγραφές. Για τήν σημαντική αυτή προσωπικότητα, επί του παρόντος, δεν γνωρίζουμε τίποτε περισσότερο, από όσα αναγράφονται στήν επιγραφή τής στήλης, (φωτο I G V ll 3271), πού αποτελεί, τρόπον τινά , τήν δανειακή σύμβαση, με τήν πόλη τού Ορχομενού, επί άρχοντος Θυνάρχου, τήν οποία εδάνεισε, στο τέλος τού Ιερού Πολέμου, σε ανταπόδοση, νομής, επινομίας, από τούς Ορχομένιους, στήν περιοχή Τεγύρας - Πολυγύρας* (Τσαμάλι). Με τήν επινομία αυτή διατηρούσε το δικαίωμα βοσκής, για τα πολυπληθή του ποίμνια, ίππους, βόες, πρόβατα, αίγες, τών οποίων ο αριθμός, έπρεπε να απογράφεται κάθε χρονιά, καθώς και τα σχετικά με τήν πληρωμή, τών τόκων και τού κεφαλαίου, για 4 έτη κ.α. ( βλ. Σημ.). Η σημαντική αυτή επιγραφή, κατ’ αρχήν αποδεικνύει, ότι η σχέσεις τών Φωκέων και τών Βοιωτών, δεν ήταν κατ’ ανάγκην κακές, όταν πρακτικοί λόγοι, επέβαλλαν τήν συνεννόηση, για ζητήματα καθημερινότητας και γειτονίας. Ίσως η ηγεμονία, τών Θηβαίων στήν Βοιωτία, επίεζε τις συνοριακές πόλεις, όπως τον Ορχομενό, Χαιρώνεια κ.α. σε αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις, με τούς Φωκείς, παρά τήν συγγενική σχέση τής Μινύειας και Ελατειακής κεραμικής, πού αποδεικνύει τήν συνάφεια, τών δύο πόλεων, πού επικυρώνεται με τούς νόθους γιούς, τών Φωκέων με τις γυναίκες τού Ορχομενού, από τα χρόνια τού Μύθου. Επίσης ότι στήν χώρα τής Ελάτειας, υπήρχαν ηγεμονικά γένη, πού διατηρούσαν μεγάλα ποίμνια, ίππων, βοών κ.λ.π., πού αυτόματα τούς κατέτασσαν, στήν ανώτατη κοινωνική ιεραρχία, στον αρχαίο κόσμο. Επίσης επιβεβαιώνει και καταγράφει τα οδολόγια Β. Ν., διαχρονικά, τών φερέοικων ποιμενικών ομάδων, μέσω τής πανάρχαιας** " Βλαχόστρατας " τού Καλλίδρομου, πού κατέβαιναν στα Λεύτα Ελατείας - πηγάδι Παλούμπεη-Μεραλή-Μπέλεση-Τσαμάλι πού εθεωρείτο η "Μέκκα" τής περιπλανήσεως των. Συνηγορεί ακόμη και ο αρχαίος μύθος - μαρτυρία, για τήν σχέση Ορχομενού - Ελατείας Φωκίδος, μέσα από τις ποιμενικές μετακινήσεις, για τήν ίδρυση τής Θήβας, από τον Κάδμο, πού έκαμε τήν ίδια διαδρομή, ακολουθώντας τα κοπάδια, τού Φωκέα Πελάγοντα, προς τα βοσκοτόπια τής Βοιωτίας, προφανώς από τήν ίδια διαδρομή - δίοδο στο Τσαμάλι (σημερινό Διόνυσο), μπλησίον τής Τεγύρας.

* Ο Στράβων, ΙΧ 415, αναφέρεται στην αξία τών βοσκοτόπων τής περιοχής, πού χαρακτηρίζει " εύδειλον εκ του δειλινού κλίματος και ευχείμερον. " Αυτό ακριβώς το "ευχείμερον", για τα κοπάδια του, αναζητούσε ο Εύβουλος Αρχεδάμου Ελατεύς, εκείνα τα μακρινά χρόνια, δανείζοντας τήν πόλη τού Ορχομενού, με μεγάλο για τήν εποχή ποσό, πού κατεγράφη σε λίθο και διεσώθη, για να μάς αφηγείται, τήν ιστορία αυτή, ενδεικτική και αποδεικτική, τού πλούτου, στήν χώρα τής Ελάτειας, τής αρχαϊκής κοινωνικής δομής της, όπως και με τήν περίπτωση τού Μνάσωνα, πού θα αναφερθούμε προσεχώς.
** Antoninus Liberalis 38-5 Παυσανίας Ι Χ 12-1 Απολλόδωρος κ.λ.π. Επίσης Αρχαιογνωσία Τ 12 2003 - 2004.
Σημ. Τμήμα τής Επιγραφής, από το οποίο μπορούν οι φίλιστορες αναγνώστες, να απολαύσουν τήν αύρα, τής υπέροχης, Βοιωτικής γραφής και γλωσσικής εκφοράς τής εποχής, πού μας συνδέει τόσο ισχυρά με το παρόν. «…Ευβώλυ επινομίας έτια πέτταρα, βούεσσι σούν ίππυς, διακατίης ικάτι, προβάτυς σουν ήγυς χειλίης. αρχί τώ χρόνω ο ενιαυτός ο μετά Θύναρχον άρχοντα Ερχομενίυς απ [ο] – γράφεσθη δε Εύβωλον κατ’ ενιαυτόν έκαστον πάρ τον ταμίαν κη τον νομώναν τά τε καύματα ταν προβάτων κή ταν ηγών κη ταν βουών κή τάν ίππων κ[ή] κα τινά άσαμα ίωνθι, κή το πλείθος…».