ΜΟΝΑΧΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΚΡΙΔΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ Του Κώστα Δ. Τριανταφύλλου.

Δύο ιερομόναχοι καταγόμενοι από την Αγία Μαρίνα Λοκρίδας είχαν αξιόλογη παρουσία στην Ρωσική εκκλησία, στο τέλος του 19^ου και στην αρχή του 20^ου   αιώνα. ....

Στην επιλογή τους να καλογερέψουν εκτιμάται ότι είχαν επηρεασθεί από το ιστορικό μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που βρίσκεται σε πλαγιά του  Παρνασσού, πάνω από το χωριό τους. Πρόκειται για τους ιερομονάχους Ιάκωβο Βατοπαιδινό και Βασίλειο Βατοπαιδινό. Ο προσδιορισμός Βατοπαιδινός δηλώνει ότι και οι δύο άρχισαν  την καλογερική ζωή τους από τη Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους.

 Και οι δύο αναφέρονται στο Μέγα Γεροντικό με το κοσμικό επίθετο Δημόπουλος, στο οποίο γράφεται ότι ήταν συγγενείς. Ηλικιωμένοι από το χωριό τους, βασιζόμενοι σε προφορικές αναφορές, υποστηρίζουν ότι είχαν αρχικά άλλα επίθετα (Χαρατσής και Καμβύσης). Μετά από αλλαγές και υιοθεσία πήραν το επώνυμο Δημόπουλος, με το οποίο και καταχωρήθηκαν στα αρχεία της Μονής Βατοπαιδίου.

          Ό Ιάκωβος ήταν, κατά 14 μεγαλύτερος του Βασιλείου, αλλά και ο πιο μορφωμένος. Το κοσμικό του όνομα ήταν Παναγιώτης Δημόπουλος και γεννήθηκε το 1853 ,στην Αγία Μαρίνα Λοκρίδος, που είναι δίπλα στην Τιθορέα. Το 1869, δηλαδή σε ηλικία 16 χρόνων, πήγε στη μονή Βατοπαιδίου και μετά από δύο χρόνια(1871) εκάρη μοναχός από τον γέροντα του Ιάκωβο, που ήταν από την Ήπειρο. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1875 και πρεσβύτερος μετά από δέκα χρόνια. Πήγε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και αποφοίτησε απ’ αυτή το 1879. Τόσο κατά την φοίτηση όσο στην υπόλοιπη ζωή του διακρίθηκε για την σεμνότητα του.

Η μόρφωση που έλαβε τον κατέστησε ικανό για να διδάξει στην σχολή της μονής Βατοπαιδίου και να αναλάβει καθήκοντα αρχιγραμματέα της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους. Το 1891 πήρε το αξίωμα του προηγουμένου και μετά από τρία χρόνια έγινε αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πάντα με την ευλογία της μονής του.

 Το 1894 το Πατριαρχείο τον έστειλε  ως αντιπρόσωπο του στο Πατριαρχικό Μετόχι του Αγίου Σέργιου, στη Μόσχα, το οποίο και ανακαίνισε.

Ο Αγιαμαρινιώτης κληρικός διακρινόταν για την παιδεία και την αγαθοσύνη του. Τα παραπάνω ήταν εκείνα που οδήγησαν στον να εκλεγεί μητροπολίτης Λάρισας, αξίωμα που δεν αποδέχθηκε για λόγους πνευματικούς. Αυτό έγινε όταν Οικουμενικός Πατριάρχης ήταν ο Ιωακείμ τον Γ΄.

          Ο Ιάκωβος κατείχε τη ρωσική γλώσσα και ήταν λόγιος και συγγραφέας. Τον εκτιμούσε η ρωσική εκκλησιαστική και πολιτική ηγεσία και τον παρασημοφόρησαν. Σώζονται οι μελέτες του «Περί των εν Μόσχα ευρισκομένων ελληνικών χειρογράφων και κειμηλίων», που ήταν από το Άγιο Όρος. Επίσης, η μελέτη του 1880, «Περί Ηθικής ελευθερίας».

          Όπως έγραψε ο ίδιος , υπέστη κακουχίες από άθεους εξουσιαστές, όταν προσπάθησε «να διαφυλάξει το μετόχι αβλαβές από την καταστρεπτική μανία των ακολούθων του σφυροδρεπάνου» και «έφθασε να ζει σε εσχάτη πενία..». Κοιμήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 1924.

 Ο Ιάκωβος, όπως λένε ηλικιωμένοι, είχε δωρίσει στο Μοναστήρι της ιδιαίτερης πατρίδας του επιχρυσωμένο ευαγγέλιο, θυμιατό και άλλα ιερά σκεύη. Επίσης, έστελνε εμβάσματα στον αδελφό του, μέσω ΑΤΕ της Αταλάντης. Τα χρήματα αυτά καθιστούσαν τον αδελφό φερέγγυο πρόσωπο και του έδιναν τη δυνατότητα να είναι εγγυητής, όταν του το ζητούσαν χωριανοί.

Ο Βασίλειος Βατοπαιδινός.

          Γεννήθηκε και αυτός στην Αγία Μαρίνα το1867. Σύμφωνα με το Γεροντικό,  ήταν συγγενής του Ιακώβου και πήγε στη μονή του Βατοπαιδίου το 1886, όπου το 1893 εκάρη μοναχός και τον επόμενο  χρόνο χειροτονήθηκε διάκονος και στη συνέχεια πήγε στο μοναστήρι του Αγίου Σέργιου στη Μόσχα. Σπούδασε και το 1913 έγινε πρεσβύτερος και πήρε το οφίκιο του σακελλίωνος και μετά του αρχιμανδρίτου. Μετά το θάνατο του Ιακώβου, το 1924 , τον διαδέχθηκε στην αντιπροσωπεία του Μετοχίου.

          Στη μονή του Βατοπεδίου σώζονται αφιερώματα του, όπως τα αργυροεπίχρυσα και επισμαλτωμένα μανουάλια της Παναγίας της Βηματάρισσας.

    Ο Βασίλειος αναπαύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1934, αφού βασανίσθηκε από τους κομμουνιστές, ύστερα από την κατάληψη των κτιρίων του Πατριαχικού Μετοχίου του Αγίου Σέργιου στη Μόσχα.

Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό, τ. Α΄, εκδ. Μυγδονία σ. 183-185).

Πληροφοριοδότες: Δήμος Χαρατσής, Ιωάννης Αθ. Καρανάσιος και Βασίλειος Χρα