Πίσω στα παλιά ....ΩΜΟΠΛΑΤΟΣΚΟΠΙΑ: ΤΟ “ΔΙΑΒΑΣΜΑ” ΤΗΣ ΣΠΑΛΑΣ ΤΟΥ ΑΡΝΙΟΥ!

Παρουσιάζει:  ο Βίκτωρ Σαμπώ

 

Η σπάλα του αρνιού, σύμφωνα με την παράδοση, έχει σημάδια και «μαντικές ικανότητες» το οποία οι αρχαίοι Έλληνες μελετούσαν προσεχτικά......

Μάλιστα, σε πολλές ορεινές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας διατηρείται μέχρι σήμερα η πίστη ότι το αρνί διαθέτει «προφητικές» δυνάμεις, οπότε οι χωρικοί και ιδιαίτερα οι βοσκοί, επιδίδονται στην «ωμοπλατοσκοπία», προφητεύοντας το μέλλον, με «οδηγό» την πλάτη του σφαγίου…Άλλοτε πάλι «διαβάζουν» τον καιρό στην ωμοπλάτη του ζώου για να δουν αν θα είναι καλός τις επόμενες μέρες για να προγραμματίσουν τις αγροτικές τους εργασίες. Τι είναι όμως η ωμοπλατοσκοπία; Μία απόκρυφη επιστήμη, ένα είδος μαντείας ή μια παράδοση με βαθιές ρίζες;

Το διάβασμα της σπάλας του αρνιού.

Το έθιμο της ωμοπλατοσκοπίας ξεκινάει από τους αρχαίους έλληνες, οι οποίοι πίστευαν πολύ στη δύναμη των οιωνών. Στα πλαίσια αυτά θεωρούσαν ότι μπορούσαν να προβλέψουν το μέλλον, παρατηρώντας την πλάτη του ψημένου αρνιού!

Τα καλά και τα κακά μαντάτα ήταν «γραμμένα ανεξίτηλα» στην πλάτη του ζώου. Καλύτεροι «ωμοπλατοσκόποι» ήταν οι βοσκοί, που μέχρι και σήμερα γνωρίζουν τα μυστικά που κρύβει η πλάτη του αρνιού!

Η «ωμοπλατοσκοπία», μελετά τη σπάλα του ψημένου αρνιού. Συγκεκριμένα «διαβάζει» τις γραμμές που υπάρχουν κατά μήκος της πλάτης του ζώου! Η βαθουλωτή γραμμή επάνω στην πλάτη, προς το χοντρό μέρος είναι κακό σημάδι. Η σκιά είναι αρρώστια. Αν το νεύρο της είναι δυναμωμένο θα πάνε καλά τα οικονομικά του σπιτιού. Κάποιοι μάλιστα πιστεύουν ότι για να «δείξει» η πλάτη του αρνιού καθαρά τα σημάδια και για να μπορούν να τα ερμηνεύσουν, πρέπει ζωντανό το αρνί να έχει κοιμηθεί τουλάχιστον δύο νύχτες στην αυλή του σπιτιού !!

Ωμοπλατοσκοπία και Επανάσταση του 1821

Το διάβασμα της πλάτης του αρνιού, χρησιμοποιούσαν σε μεγάλο βαθμό και οι αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Πίστευαν πως με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να προβλέψουν την έκβαση μιας μάχης και γι αυτό αμέσως μόλις έτρωγαν τα αρνιά, ο γεροντότερος από αυτούς, έσπευδε να «διαβάσει» το μέλλον!
Μία χαρακτηριστική σκηνή ωμοπλατοσκοπίας, υπάρχει στην ταινία «Μαντώ Μαυρογένους», που την ενσαρκώνει η αξέχαστη Τζένη Καρέζη, η οποία ζητάει από το γέρο μάντη, Λαυρέντη Διανέλλο, να της διαβάσει την τύχη της στη σπάλα του αρνιού.

Δεν πρόκειται για έμπνευση του σεναριογράφου, αλλά για γεγονός βγαλμένο από την παράδοση, γι αυτό και βλέπουμε το γέρο «μάντη» να μελετάει προσεχτικά όσα «προμηνύει» η σπάλα του αρνιού. Εξετάζει τα σημάδια της ωμοπλάτης και βγάζει τα «μαντέματα» που είναι δυσοίωνα για την αγωνίστρια της ελληνικής Επανάστασης.

Της λέει χαρακτηριστικά: «Καπετάνισσα, βλέπω μία μεγάλη αγάπη με ένα παλικάρι από ψηλή γενιά». Ξαφνικά το βλέμμα του σκοτεινιάζει αλλά η Μαντώ Μαυρογένους του ζητάει να συνεχίσει.

Και εκείνος κάνει όπως προστάζει η αφέντρα: «Ύστερα βλέπω μοναξιά, χωρισμό και κλάμα, πολύ κλάμα».

Αυτό προκαλεί και την αγανάκτηση του Δημήτριου Υψηλάντη, ο οποίος ως γόνος εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας, δεν πιστεύει σε τέτοιες δεισιδαιμονίες. Όμως οι προφητείες βγήκαν αληθινές, ο έρωτας της Μαντώ Μαυρογένους με τον Δημήτριο Υψηλάντη στάθηκε άτυχος και εκείνη έμεινε στοιχειωμένη από το θάνατο του αγαπημένου της.