9/9/1922 "Η ΣΜΥΡΝΗ ΜΑΝΑ ΚΑΙΓΕΤΑΙ" . ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ , ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ , ΣΤΗΝ " ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΩΝ ΑΙΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΡΑΜΑΤΩΝ", ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΕΙΠΕ Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ.

Αναδημοσίευση από Polydrosos Parnassou 

Σαν  σήμερα  κάηκε  και  καταστράφηκε  η  Σμύρνη  απο  τους  Τούρκους  και  χιλιάδες  Έλληνες  οδηγήθηκαν  στην  προσφυγιά, στον πόνο, στον ξεριζωμό, στην οδύνη που προκάλεσε στον Ελληνισμό αυτό το εφιαλτικής διάστασης ιστορικό γεγονός. Σαν  ελάχιστο  αφιέρωμα εμείς  θα  σας  παρουσιάσουμε   τα  γεγονότα  ......
και  τα  όσα  ακολούθησαν  μέσα  απο  μια  μουσική  ιστορία  (με  στίχους) που  έγραψε  ο  Πυθαγόρας  μελοποίησε ο  Καλδάρας  και  τραγούδησαν  οι , Νταλάρας  και  Αλεξίου με  εικόνες  και  βίντεο και τρία (3)  Ιστορικά  ,  σπάνια και  συγκλονιστικά  βίντεο  που  καταγράφουν   την  καταστροφή. 

Η Μικρά Ασία, είναι    η «πατρίδα των αιμάτων και των δραμάτων», όπως την χαρακτήρισε ο μεγάλος μας  ποιητής   Κωστής Παλαμάς, η γη, την οποία πολλοί θέλησαν,

πολλοί τραγούδησαν και πολλοί δάκρυσαν ακούγοντας την ιστορία της .Ανέκαθεν πατρίδα των Ελλήνων, παρά τις αδιάκοπες προσπάθειες για ξεριζωμό και πλήρη αφανισμό τους, "στέκει" ακόμα εκεί μαρτυρώντας την ιστορία της.

Πολλοί νομίζουν σήμερα ότι οι Έλληνες κατοίκησαν μόνο τα παράλια της Μ. Ασίας , άποψη που "ακυρώνεται" από τους χάρτες τόσο των αρχαίων χρόνων όσο και των βυζαντινών. Περίπου 20.000.000 Έλληνες υπήρχαν σε όλο το εύρος της Μ. Ασίας και έγιναν περισσότεροι κατά την βυζαντινή περίοδο, όταν επί Αυτοκράτορα Ηρακλείου και εξής μιλάμε ξανά για μία αμιγώς ελληνική αυτοκρατορία.

Παρά τους ανηλεείς διωγμούς μεγάλο ποσοστό Ελληνογενών εξακολουθεί να ζει, το ίδιο πολυπληθής, μέχρι σήμερα στην Μ. Ασία, (κρυπτοχριστιανοί, ξεχασμένοι Έλληνες θύματα του γεννιτσαρισμού των Οθωμανών, όπως εξηγεί, μεταξύ των άλλων, και ο Φράγκος Φραγκούλης στο εκτενές βιβλίο του «Ποια Τουρκία, ποιοι Τούρκοι»).

Ο ΔΙΩΓΜΟΣ  ..Η  ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ .. Η  ΚΟΚΚΙΝΙΑ

ΚΑΙ  ΤΩΡΑ  ΤΑ  ΤΡΑΓΙΚΑ  ΓΕΓΟΝΟΤΑ  ΜΕΣΑ  ΑΠΟ  ΤΗΝ   ΜΟΥΣΙΚΗ  ΙΣΤΟΡΙΑ "ΜΙΚΡΑ  ΑΣΙΑ".

 Κατ αρχήν ας δούμε λίγο πως οι δημιουργοί του εμπνεύστηκαν το δίσκο- τομή στη νεότερη ελληνική δισκογραφία .αυτό  που  κυκλοφόρησε  μισό αιώνα μετά την τραγωδία της Μικρασιατικής καταστροφής,το 1972 .

Ο Καλδάρας, σύμφωνα με όσα λέει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, εμπνεύστηκε από το δράμα των προσφύγων της Μικράς Ασίας, τους οποίους έζησε στα Τρίκαλα όπου και γεννήθηκε. Έτσι αποφάσισε να φτιάξει ένα δίσκο με θέμα την εθνική αυτή τραγωδία και τον ξεριζωμένο ελληνισμό. Ζήτησε από τον Πυθαγόρα να γράψει τους στίχους. 

Από το βιβλίο του Άγγελου Αξιώτη με τίτλο "Πυθαγόρας, 30 χρόνια τραγούδια" μαθαίνουμε ότι ο Πυθαγόρας μπορεί να γεννήθηκε οκτώ χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, ωστόσο η μάννα του πέρασε τα γυμνασιακά της χρόνια στη Σμύρνη και σπούδασε δασκάλα. Εκεί υπηρετούσε κι ο πατέρας του, ως έφεδρος αξιωματικός.  Η μάνα, δεν σταματάει να διηγείται στα παιδιά της τη συμφορά του Ελληνισμού, τον όλεθρο, τον ξεριζωμό, το σκόρπισμα των οικογενειών.  Οι μνήμες από τα λόγια της μάνας του μετουσιώθηκαν σε στίχους που συγκλόνισαν καρδιές.  Ίσως δεν είναι πολύ γνωστό ότι τα τραγούδια του δίσκου αρχικά επρόκειτο να τα τραγουδήσει ο Στέλιος Καζαντζίδης. Όμως, η συνεργασία αυτή δεν ευοδώθηκε και τελικά κλήθηκαν ο Νταλάρας και η Αλεξίου.

ΣΥΓΚΛΟΝΙΖΕΙ  ΤΟ  ΧΑΜΕΝΟ ΜΕΧΡΙ ΠΡΙΝ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΚΑΙ  ΣΠΑΝΙΟ  ΒΙΝΤΕΟ  ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ  ΤΗΣ  ΣΜΥΡΝΗΣ !

ΔΥΟ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ  ΑΠ  Τ  ΑΙΒΑΛΙ

Δυο παλληκάρια απ’ τ’ Αϊβαλί

μπήκαν στο στέκι του Μπαλή
μπήκαν στο στέκι του Μπαλή παρέα
κι είχανε και τα δυο σεβντά
κι ήπιαν δυο θάλασσες πιοτά
για μια γυναίκα τ’ Αϊβαλιού ωραία
Πίνανε και καπνίζανε
και την αγάπη βρίζανε
Δυο παλληκάρια απ’ τ’ Αϊβαλί
μπήκαν στο στέκι του Μπαλή
και δεν αφήσανε γυαλί στο ράφι
για τη ζημιά στο μαγαζί
δώσαν στον γέρο το Μπαλή
έναν τουρβά ασήμι και χρυσάφι
Πίνανε και καπνίζανε
και την αγάπη βρίζανε

ΓΙΟΡΤΗ  ΖΕΙΜΠΕΚΙΔΩΝ

Μες το μαχαλά πέφτει κουμπουριά

οι Ζεϊμπέκηδες χορεύουν στου Δελή Θρακιά
Πίνουνε ρακί τρώνε παστουρμά
και χτυπάνε τα ποδάρια με τα γεμενιά
Παλληκάρια ένα κι ένα με σαλβάρια κεντημένα
και χρυσά κουμπιά
Έχουν τα σπαθιά στα χέρια και στο στόμα τα μαχαίρια
Γεια σας ρε παιδιά!
Καίγεται ο ντουνιάς σπάει ο ταμπουράς
σπάει απ’ το σεβντά του κι ο Ντελή Θρακιάς
Κράτα, ρε καρδιά λένε τα παιδιά
ώσπου να λεφτερωθούμε άπ’ τον Κεχαγιά
Παλληκάρια ένα κι ένα με σαλβάρια κεντημένα
και χρυσά κουμπιά
Έχουν τα σπαθιά στα χέρια και στο στόμα τα μαχαίρια
Γεια σας ρε παιδιά!

Η ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ

Πάνε κι έρχονται καράβια

φορτωμένα προσφυγιά

βάψαν τα πανιά τους μαύρα

τα κατάρτια τους μαβιά

Σε ποια πέτρα σε ποιο χώμα

να ριζώσεις τώρα πια

κι απ’ το θάνατο ακόμα

πιο πικρή είσαι προσφυγιά

Πού να βρίσκεται ο πατέρας

ψάχνει η μάνα για παιδιά

μας εσκόρπισε ο αγέρας

σ’ άλλη γη σ’ άλλη στεριά

Σε ποια πέτρα σε ποιο χώμα

να ριζώσεις τώρα πια

κι απ’ το θάνατο ακόμα

πιο πικρή είσαι προσφυγιά

Η ΣΜΥΡΝΗ(ΜΑΝΑ ΚΑΙΓΕΤΑΙ)

Η Σμύρνη μάνα καίγεται καίγεται και το βιος μας

ο πόνος μας δε λέγεται δε γράφεται ο καημός μας

Ρωμιοσύνη ρωμιοσύνη δε θα ησυχάσεις πια

ένα χρόνο ζεις ειρήνη και τριάντα στη φωτιά

Η Σμύρνη μάνα χάνεται τα όνειρά μας πάνε

στα πλοία όποιος πιάνεται κι οι φίλοι τον χτυπάνε

Ρωμιοσύνη ρωμιοσύνη δε θα ησυχάσεις πια

ένα χρόνο ζεις ειρήνη και τριάντα στη φωτιά

ΜΕΣ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ ΤΑ ΣΤΕΝΑ

Μες του Βοσπόρου τα στενά

ο Γιάννης κλαίει τα δειλινά

και ο μεμέτης πλάι του

πίνει και τραγουδάει του

Τούρκος εγώ κι εσύ Ρωμιός

κι εγώ λαός κι εσύ λαός

εσύ Χριστό κι εγώ Αλλάχ

όμως κι οι δυο μας αχ και βαχ

Με λίγη αγάπη και κρασί

μεθάω κι εγώ μεθάς κι εσύ

πιες λίγο από το τάσι μου

αδέρφι και καρντάσι μου

Τούρκος εγώ κι εσύ Ρωμιός

κι εγώ λαός κι εσύ λαός

εσύ Χριστό κι εγώ Αλλάχ

όμως κι οι δυο μας αχ και βαχ

Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ

Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά

που λένε τα γραμμένα,
τo `να σκοτώθηκε, τ’ άλλο λαβώθηκε
δε γύρισε κανένα.

Για τον μαρμαρωμένο βασιλιά
ούτε φωνή, ούτε λαλιά.
τον τραγουδάει όμως στα παιδιά,
σαν παραμύθι η γιαγιά.

Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά
που λένε τα γραμμένα,
το `να σκοτώθηκε, τ’ άλλο λαβώθηκε
δε γύρισε κανένα.

Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά,
δυο πετροχελιδόνια,
μα κει εμμείνανε κι όνειρο γίνανε
και δακρυσμένα χρόνια.

Για τον μαρμαρωμένο βασιλιά
ούτε φωνή, ούτε λαλιά.
τον τραγουδάει όμως στα παιδιά,
σαν παραμύθι η γιαγιά.

ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ  ΤΗΣ  ΑΓΙΑΣ  ΣΟΦΙΑΣ

Χτύπησαν το παλληκάρι μεσημέρι στο παζάρι

σαν πουλί σαν περιστέρι ένα ασκέρι φονικό
Κλαίνε κόρες κλαίνε μάνες κλαίει ο ραγιάς
κλαίνε κλαίνε κι οι καμπάνες της Αγιάς Σοφιάς
Κόβουνε απ’ τους μπαξέδες γιασεμιά και κατιφέδες
το χτενίζουν και τ’ αλλάζουν και στενάζουν τα στενά
Κλαίνε κόρες κλαίνε μάνες κλαίει ο ραγιάς
κλαίνε κλαίνε κι οι καμπάνες της Αγιάς Σοφιάς

ΠΕΤΡΑ- ΠΕΤΡΑ  ΧΤΙΣΑΜΕ

Πέτρα πέτρα χτίσαμε μια φτωχή γωνιά

τη ζωή μας κλείσαμε μες στην Κοκκινιά
δάκρυ δάκρυ φτάσαμε ως τη λησμονιά
τι είμασταν ξεχάσαμε μες στην Κοκκινιά
Μα το βράδυ που `ρχεται τ’ όνειρο μας παίρνει
στην Πέργαμο μας φέρνει και στο Μαρμαρά
Δρόμο δρόμο βρήκαμε χώμα και νερό
απ’ τον πόνο βγήκαμε κι από το χαμό
συννεφάκια αρμένισαν σ’ άλλους ουρανούς
τα παιδιά μας γέννησαν κόρες κι εγγονούς
Μα το βράδυ που `ρχεται τ’ όνειρο μας παίρνει
στην Πέργαμο μας φέρνει και στο Μαρμαρά

ΠΗΡΕ  ΦΩΤΙΑ  ΤΟ  ΚΟΡΔΕΛΙΟ

Πήρε φωτιά το Κορδελιό

καίγονται τα μορτάκια
γλεντάνε στο Καφέ Αμάν
Ρωμιοί και χανουμάκια
Τσιφτετέλι τσιφτετέλι
με λαμπάδιασες καημέ
θα παλέψω μ’ όποιον θέλει
για χατίρι σου Φατμέ 
Δώσ’ μου καλέ το φερετζέ
να το `χω για μαντήλι
γιατί ζηλεύω π’ ακουμπά
στα κόκκινα σου χείλη
Τσιφτετέλι τσιφτετέλι
με λαμπάδιασες καημέ
θα παλέψω μ’ όποιον θέλει
για χατίρι σου Φατμέ

ΤΙ ΝΑ  ΘΥΜΗΘΩ  ?ΤΙ  ΝΑ  ΞΕΧΑΣΩ.?

Σαν ήμουνα παιδί κι εγώ
φτερούγισα απ’ την κούνια
όμως μαχαίρια έβλεπα
στης Πόλης τα καντούνια
Κυνηγημένος μιαν αυγή
ετράβηξα τους δρόμους
φωτιά στα πόδια μου η γη
κι η μοναξιά στους ώμους
Φέρτε μου νερό να ξεδιψάσω
και μια πέτρα για να ξαποστάσω
τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω
απ’ όσα πέρασα

ΤΟ  ΣΠΙΤΙ  ΜΟΥ  ΤΟ  ΠΑΤΡΙΚΟ

Ποιο ειν’ το πιο ψηλό βουνό κατάκορφα ν’ ανέβω

το σπίτι μου το πατρικό να βλέπω ν’ αγναντεύω

Μάνα μου ο ξένος τόπος είναι φυλακή
αχ και να `ταν να πετούσα λίγο ως εκεί

Στα χείλη μου έχω παγωνιά και μοναξιά τριγύρω
και δεν υπάρχει μια γωνιά για θάνατο να γείρω

"Γ"