Πίσω στα παλιά ....... ΌΤΑΝ ΘΙΓΕΤΑΙ ΤΟ ΡΩΜΕΙΚΟ ΦΙΛΟΤΙΜΟ

Παρουσιάζει:  ο Βίκτωρ Σαμπώ

- Μίλα όμορφα αδερφάκι γιατί θα σε στραπατσάρω!

Ας δούμε μία από τις πολλές όψεις του, όπως εκδηλωνόταν καθημερινά στα στενά του Ψυρρή και της Πλάκας.....

Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί για να φωτίσουν το ξακουστό Ρωμαίικο φιλότιμο, απαραίτητο συστατικό του DNA μας. Ιδιαίτερα τώρα τελευταία, που έχουμε ξιφουλκήσει απέναντι σε κάποιους πιστωτές μας, η λέξη «παίζει» ιδιαίτερα.

Ας δούμε όμως μία από τις πολλές όψεις του, όπως εκδηλωνόταν καθημερινά στα στενά του Ψυρρή και της Πλάκας…

«Ποιος είδε Ρωμαίικο καυγά και δεν τον εφοβήθει; Προ παντός ποιος είδε τα παλληκάρια να στραπατσάρονται μεσ’ στην ταβερνίτσα και να μη φοβηθεί το μάτι του! Και πράγματι δεν υπάρχει μεγαλύτερο παλληκάρι της «φακής» από το σημερινό κουτσαβάκι της Πλάκας ή του Ψυρρή.

Εάν Χριστιανός τις περάσει απ’ έξω από τα υπόγεια του Ψυρρή και της Πλάκας κατά τας επτά το βραδάκι θ’ ακούσει αναμφιβόλως βραχνές φωνές ν’ αναδύονται από τα βάθη της κολάσεως. Είναι των παλληκαράδων που μερακλώνονται για την γκόμενάν των και αναστενάζουν εις τόνον ερωτικόν.

-Μπω, μπω, μπω τι πίνεις Χριστέ να σε κεράσω …

Εν τω μεταξύ το γλεντάκι στην ταβερνίτσα δίνει και παίρνει υπό τους ήχους της ρομβίας ή κανενός φωνογράφου. Το πρωτοπαλίκαρο σηκώνεται ξαπολάει το κόκκινο ζουνάρι του εις ένδειξιν παλληκαριάς και λεβεντιάς και χτυπώντας τα παλαμάκια δίδει το σύνθημα του συρτού ή του ζεμπέκικου… Τα ποτηράκια με την παραπονιάρα την ρετσίνα πηγαινοέρχονται σαν σιδηρόδρομος.

-Γεια σου αρεφάκι Μήτσο.

-Γεια σου και σένανε Κολέα.

-Χρόνια είχαμε να σε ιδούμε ρε Μήτσο…

-Άστα, αρεφός, ντόρτια με βάλανε οι Μαύροι …

-Βάρα το τώρα ντε!

Κι’ ο παλληκαράς ο Μήτσος που οι Μαύροι (σ.σ. οι δικασταί) τον είχαν καταδικάσει τέσσερα χρόνια φυλακή για κλοπή αρχίζει να βαράει το μπαγλαμαδάκι, τον αχώριστον μουσικόν σύντροφον κάθε φυλακισμένου της Αίγινας ή του Παλαμηδίου.

Όλα σου τα συγχωρεί ο Ρωμιός, αρκεί να μη του θίξεις το φιλότιμο, το αιώνιο ρωμαίικο φιλότιμο. Εάν ρωτήσετε ένα φυλακισμένο της Αίγινας γιατί είναι στη φυλακή θα σου απαντήσει χωρίς να σκαφθεί και πολύ με τη βαριά φωνή του:

-Γιατί με βάρεσε στο φιλότιμο κύριος…

Συνήθως η παραμικρή αιτία αρκεί για να θίγει το φιλότιμο του Ρωμιού. Κι’ ενώ για τα σπουδαιότατα ζητήματα ο Ρωμιός σκύβει τον αυχένα και τρώει καρπαζές για το παραμικρό, για το τιποτένιο θίγεται το φιλότιμό του.

-Τράβα τη μούρη σου απ’ εδώ ρε.

-Εμένα το λες;

-Ναι ρε, εσένα, τι είσαι συ;

-Μίλα όμορφα αδερφάκι γιατί θα σε στραπατσάρω.

-Εμένα θα στραπατσάρεις ρε;

-Ναι, εσένα, γιατί;

Και το καβγαδάκι από λόγο σε λόγο φουντώνει, η γυναικούλες της γειτονιάς τρέχουν απ’ όλες τις μεριές για να χαζέψουν, τα τσόκαρα και τα κατσάρια βαράνε επιστράτευση, οι χωροφύλακες ξυπνούν ξαφνικά κι’ εν τέλει οι παλληκαράδες οδηγούνται εις το τμήμα για να ξηγηθούνε καλλίτερα. Οι ατμοί της ρετσίνας βγαίνουν σιγά-σιγά απ’ όλους τους πόρους του σώματος, και το φιλότιμο επανέρχεται στον  τόπο του.

Έτσι κατά ενενήντα τα εκατό καταπνίγονται τα Ρωμαίικα φιλότιμα. Πολλάκις όμως κάνει την εμφάνισή της κι’ η διμούτσουνη ή καμιά κολοκοτρωνέϊκη, οπότε «χαιρέτα μου τον πλάτανο»…

(«Εξέλσιορ» 1932 Θωμάς Σιταράς (Αθηναιογράφος)