ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η ΧΙΛΙΟΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΑΡΘΡΟ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΕΘΝΟΜΗΔΕΝΙΣΤΕΣ ΚΑΙ "ΑΡΧΑΙΟΘΡΗΣΚΟΥΣ" Παρουσιάζει: ο Βίκτωρ Σαμπώ

Παρουσιάζει: ο Βίκτωρ Σαμπώ  

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μία πραγματική απάντηση στα σαθρά "επιχειρήματα" του ΔΙΧΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ που επιχειρούν οι νεοπαγανιστές, υβρίζοντας την Ορθοδοξία και παραχαράσσοντας την Ιστορία, με διάτρητα ιστορικά στοιχεία στο ερώτημα αν το χριστιανικό Βυζάντιο ήταν ελληνικό......

Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται η δράση κάποιων ατόμων και ομάδων, που με τον μανδύα της "αρχαιολατρίας" και της "ελληνολατρίας", παίζουν έναν πολύ ύποπτο ρόλο.
   Συγκεκριμένα, επιχειρούν να διασπάσουν την ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ του Ελληνισμού και την ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΟΜΟΨΥΧΙΑ των Ελλήνων, ισχυριζόμενοι ότι, δήθεν, τα τελευταία 1700 χρόνια ο "Ελληνισμός" βρίσκεται υπό "κατοχή" από τον Χριστιανισμό.

   Παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως δήθεν "γνήσιους Έλληνες", και περιφρονητικά αποκαλούν τους Ορθοδόξους Χριστιανούς "εβραιολάτρες", "ελληνοφώνους Ρωμιούς", και αρκετούς άλλους μειωτικούς - κατά την γνώμη τους - χαρακτηρισμούς.
   Κάποιοι μάλιστα από αυτούς, σε ρόλο εμφανώς ΑΝΤΕΘΝΙΚΟ και ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΙΚΟ, έχουν φτάσει στο σημείο να ...εγκαλούν την Ελλάδα , μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης , για...καταπίεση της...Ελληνικής θρησκευτικής μειονότητας !!
   Ναι, καλά διαβάσατε ! Οι γελοίοι αυτοί πρακτορίσκοι, καταγγέλλουν την... Ελλάδα, ότι καταπιέζει την...Ελληνική μειονότητα !

   Αναφέρομαι φυσικά στο λεγόμενο "ύπατο συμβούλιο Ελλήνων Εθνικών". Οι κύριοι αυτοί διεκδικούν αποκλειστικάγια τον εαυτό τους τον χαρακτηρισμό "Έλληνες", και δεν διστάζουν να συμμετέχουν σε αντεθνικές ημερίδες και συνέδρια μαζί με Αλβανούς, Τούρκους, ομοφυλοφίλους κλπ. Παριστάνουν κι αυτοί την "καταπιεσμένη μειονότητα" !!

   Γενικά, ο χώρος των λεγόμενων "αρχαιολατρών" βρίθει από Μασόνους (ΙΔΕΟΘΕΑΤΡΟΝ, ΠΕΡΙΣΤΥΛΙΟΝ , ΔΑΥΛΟΣκλπ ), ψώνια ( ομάδες Ε κλπ ), ΟΥΦΟΛΟΓΟΥΣ και γενικά κάθε καρυδιάς καρύδι, όπου ο καθένας βγάζει την θεωρία του και λέει τις αρλούμπες του.

   Κοινό σημείο όλων αυτών είναι φυσικά η αντιπάθεια προς την Ορθοδοξία και το Βυζάντιο.
   Το πιο συνηθισμένο τσιτάτο που επαναλαμβάνουν χρόνια τώρα όλοι αυτοί οι "ελληναράδες" της πλάκας, είναι το εξής :

   " Το Βυζάντιο ήταν σκοταδιστικό και ανθελληνικό, καταδίωκε τους Έλληνες, και η λέξη Έλλην ήταν βρισιά για τους Βυζαντινούς". 

   Οι Βυζαντινοί ήταν κοσμοπολίτες και χωρίς φυλετικές προκαταλήψεις. Δεν είχαν πρόβλημα να δεχθούν τον οποιονδήποτε και παιδιά μικτών γάμων μπορούσαν να κυβερνήσουν την Αυτοκρατορία. 

   Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν ο νεοεισερχόμενος να είναι χριστιανός και να μιλά ελληνικά. Ειδικά η ελληνική γλώσσα, η οποία ήδη από τον 4ο αιώνα είχε αρχίσει να εκτοπίζει τη λατινική στην Ανατολή, επικράτησε επί Ηρακλείου ως η κατ' εξοχήν επίσημη γλώσσα του Βυζαντίου. 

   Εντούτοις η γλώσσα της πολιτείας από τα μέσα του 6ου αιώνα δεν υπήρξε ούτε η σλαβική ούτε η λατινική. Υπήρξε ΕΠΙΣΗΜΩΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ (που ήταν εξάλλου η lingua franca αν όχι ολόκληρης της αυτοκρατορίας, πάντως των παραλίων της, των εμπορικών πόλεων και η γλώσσα της εκκλησίας των χριστιανών). Επίσης οι σπουδές της άρχουσας τάξης του Βυζαντίου ήταν εξαρχής ελληνορωμαϊκές (επειδή οι Ρωμαίοι θαύμαζαν τον πλούτο του ελληνικού λεξιλογίου, την τέχνη και τη φιλοσοφία των Ελλήνων) και σύντομα έγιναν κυρίως ελληνικές. 

   Κατά συνέπεια η άρχουσα τάξη ενστερνιζόταν τη γλώσσα και τον πολιτισμό των Ελλήνων, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η λέξη "'Ελλην" ήταν ταυτισμένη τους πρώτους αιώνες με την ειδωλολατρία και απέφευγαν την αναφορά του εθνικού ονόματος.

   Μπορεί να ειπωθεί ότι ο ορθόδοξος χριστιανισμός, η ελληνική γλώσσα και γενικά ο ελληνικός πολιτισμός, με την ταυτόχρονη παρουσία τους, ως φυσική κληρονομιά, στον ελληνικό χώρο, δίνουν το δικαίωμα στη νεώτερη και σύγχρονη Ελλάδα να θεωρούν ισχυρή τη συγγένεια τους με ολόκληρη τη βυζαντινή ιστορία. 

   Πάντως, το γεγονός ότι η αφετηρία του νεώτερου Ελληνισμού βρίσκεται ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ, αν και είναι για πολλούςιστορικούς μια πραγματικότητα, για κάποιους άλλους τίθεται υπό αμφισβήτηση τονίζοντας ότι η ελληνικότητα εκδηλώθηκε επισήμως τους 2-3 τελευταίους βυζαντινούς αιώνες, εποχή σταδιακής συρρίκνωσης του Βυζαντίου, και αποχωρισμού των μη ελληνικών περιοχών και πληθυσμών.    

   Αυτό από τους μεν ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι προηγουμένως η ελληνικότητα ήταν αμελητέα, ενώ κατ' άλλους ότι σε εκείνη τη φάση πλέον η πολιτεία δεν δεσμευόταν από το πολυεθνικό μωσαϊκό που έπρεπε να συγκρατεί σε συνοχή και μπορούσε να εκδηλώσει ελεύθερα τον ελληνικό χαρακτήρα της.

   Ένα δεύτερο τσιτάτο, επίσης δημοφιλές στους "αρχαιολάτρες ", είναι και το εξής :
   " Σε κανένα κείμενο ή πηγή της εποχής, οι Βυζαντινοί δεν αναφέρονται ως Έλληνες"!!!
   Πριν ξεκινήσουμε το ξεγύμνωμα αυτών των αντιλήψεων, αγαπητοί αναγνώστες, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε δύο βασικά πράγματα, προς αποφυγή παρεξηγήσεων :
    ΠΡΩΤΟΝ : Οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί τιμούν και σέβονται ΑΠΟΛΥΤΑ τον υπέρλαμπρο πολιτισμό των Αρχαίων Προγόνων τους, που όμοιό του δεν ανέδειξε κανένας άλλος λαός.

   ΔΕΥΤΕΡΟΝ : Οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί θεωρούν τους εαυτούς τους γνησίους απογόνους των Αρχαίων Ελλήνων Προγόνων τους, και δεν επιτρέπουν σε κανέναν να το αμφισβητήσει αυτό.

   Το πρόβλημα όμως είναι ότι οι "αρχαιολάτρες" διεκδικούν το μονοπώλιο της "ελληνικότητας" , και ΑΡΝΟΥΝΤΑΙστους Ορθοδόξους Χριστιανούς το δικαίωμα να λέγονται Έλληνες. 

   Από τη μεριά τους, γι' αυτό τον λόγο, οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί τους καταγγέλλουν ως ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΕΣκαι ΔΙΑΣΠΑΣΤΕΣ της ενότητας των Ελλήνων ! 

   Και με μερικές, από τη πλειάδα των αποδείξεων, αποδείξεις, τους απαντούν, ότι σε ΟΛΑ σχεδόν τα κείμενα της εποχής, οι Βυζαντινοί αναφέρονται ως Έλληνες! 

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΡΩΤΗ : Σε επιστολή του ο Πέρσης βασιλιάς Χοσρόη Β' προς τον αυτοκράτορα Ηράκλειο, έτος 624 μ. Χ  γράφει: 

   " Δεν θέλησες να υποταχθείς σε εμάς, αλλά αποκαλείς τον εαυτό σου δεσπότη και βασιλέα. Ξόδεψες τον θησαυρό μου και εξαπάτησες τους υπηκόους μου. Και έχοντας σχηματίσει έναν στρατό από ληστές, δεν με αφήνεις σε ησυχία. Δεν κατέστρεψα τους ΕΛΛΗΝΕΣ λοιπόν; Και υποστηρίζεις ότι έχεις εμπιστοσύνη στον Θεό σου;" Πηγή: Ηράκλειος, ο πρώτος Σταυροφόρος, Geoffrey Regan, εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ, σελ. 161.

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ : Σε περιγραφή του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά από τον ανθέλληνα παπικό επίσκοπο Λιουτπράνδο, έτος 968 μ. Χ :

   "Ο αυτοκράτωρ των ΓΡΑΙΚΩΝ ( = ΕΛΛΗΝΩΝ )....αυθάδης στην γλώσσα, πονηρός σαν αλεπού, πανούργος και ψεύτης όπως ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ". Πηγή: Βυζαντινή διπλωματία, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 1995.

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΡΙΤΗ : Οι σχέσεις με την Ιταλία και την Δυτική Ευρώπη :

   "Όταν ο Λιουτπράνδος αντελήφθη ότι οι ΕΛΛΗΝΕΣ παρέτειναν σκοπίμως τις διαπραγματεύσεις θέλοντας να κερδίσουν χρόνο για την οργάνωση μιας εκστρατείας στην Ιταλία, προσπάθησε να φύγει από την Κωνσταντινούπολη". Πηγή: Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Vasiliev, εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ, σελ. 408.

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ : Επιστολή του πάπα προς τον Νικηφόρο Φωκά, έτος 968 μ. Χ :

   " Νικηφόρος ο των ΓΡΑΙΚΩΝ αυτοκράτωρ παρακινείτο να συνάψει επιγαμίαν και φιλίαν μετά του προσφιλούς και πνευματικού υιού Όθωνος, του σεβαστού Ρωμαίων αυτοκράτορος". Πηγή : Τα διδακτικότερα πορίσματα της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους, Κων. Παπαρρηγοπούλου, εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ, σελ. 193.

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΕΜΠΤΗ : Από το προοίμιο στην "Αλεξιάδα" της Άννας Κομνηνής, κεφάλαιο 1 :

   "Και το ΕΛΛΗΝΙΖΕΙΝ ες άκρον εσπουδακυία και ρητορικής ουκ αμελήτως έχουσα και τας αριστοτελικάς τέχνας ευ αναλεξάμενη και τους Πλάτωνος διαλόγους". Μετάφραση: Έχω σπουδάσει σε βάθος την ΕΛΛΗΝΙΚΗ παιδεία, έχω εντρυφήσει στην ρητορική και έχω μελετήσει καλά τα αριστοτελικά έργα και τους Πλατωνικούς διαλόγους". Πηγή : Μαθήματα νεώτερης Ιστορίας, Σαράντου Καργάκου, εκδόσεις Γεωργιάδης, τόμος Ι, σελ. 22.

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΚΤΗ : Επιγραφή στον τάφο του Ράνγκβαλντ, ενός Σουηδού του 11ου αιώνα, διοικητού μισθοφόρων Σκανδιναβών Βαράγγων στο Βυζάντιο : η οποία αναφέρει αυτόν ως αρχηγό στρατού στην χώρα των ΕΛΛΗΝΩΝ". Πηγή : Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος, Γεωργίου Καρδάρα, εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, σελ. 39.

·         ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΒΔΟΜΗ : Από την Ελληνική Παιδεία στο Βυζάντιο :

   " Στην πράξη, ωστόσο, η σπουδή περιοριζόταν στη μελέτη της λογοτεχνίας της αρχαίας Ελλάδας, και ειδικά των Αθηνών της κλασικής περιόδου, η οποία κατά τους Βυζαντινούς ενσωμάτωνε τα τελειότερα παραδείγματα ελληνικής ποίησης και πεζού λόγου. Μελετούσαν, λοιπόν, τους ποιητές ΟΜΗΡΟ και ΗΣΙΟΔΟ, τους φιλοσόφους ΠΛΑΤΩΝΑ και ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ και τους ρήτορες ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ και ΛΥΣΙΑ. Το αντικείμενο της μελέτης δεν ήταν μόνο η ανάγνωση αυτών των κειμένων. Ο σπουδαστής έπρεπε να μπορεί να ΑΦΟΜΟΙΩΣΕΙ ΣΤΗΝ ΕΝΤΕΛΕΙΑ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ και να μπορεί να την μιμηθεί. Η πλέον κοινή άσκηση για τους σπουδαστές ήταν να ΓΡΑΦΟΥΝ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ ΣΤΟ ΥΦΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ 'Η ΤΟΥ ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ μιμούμενοι την φρασεολογία των προτύπων. Αυτό ακριβώς είχαν στο μυαλό τους οι συντάκτες του ΘΕΟΔΟΣΙΑΝΟΥ ΚΩΔΙΚΑ όταν μιλούσαν για επιδέξια χρήση των γραμμάτων". Πηγή : Το Βυζάντιο και οι Σταυροφορίες, Jonathan Harris, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ, σελ. 53.

   (Σ. Σ : Πολύ...ανθέλληνες αυτοί οι Βυζαντινοί, αγαπητοί αναγνώστες !! Αλήθεια, πού είναι εκείνοι οι...φωστήρες νεοπαγανιστές που μας έλεγαν ότι ο Θεοδοσιανός Κώδικας διέταζε να...σκοτώνουν τους Έλληνες ;)

   Κατά την περίοδο της δυναστείας των Παλαιολόγων, ακόμη περισσότεροι ιστορικοί, συγγραφείς και δάσκαλοι μελετούσαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα. Πολλοί από αυτούς προσκλήθηκαν και μετεγκαταστάθηκαν, ακόμη και μόνιμα, στη Δύση όπου ασχολήθηκαν με την διάδοση των Ελληνικών Γραμμάτων εκεί.

   Βυζαντινοί λόγιοι είχαν μεγάλη συμβολή στη διατήρηση και αντιγραφή κλασικών χειρογράφων που εμπλούτισαντην Αναγέννηση στη δυτική Ευρώπη.

   Η μνήμη του ελληνικού παρελθόντος που αναβίωσε τους τελευταίους χρόνους της αυτοκρατορίας συντέλεσε στη γένεση του νεοελληνικού πατριωτισμού και των ιδεών που τελικά οδήγησαν στη δημιουργία του ελληνικού εθνικού κινήματος κατά τον δέκατο ένατο αιώνα. Πηγή: Norman H. Baynes και Η.St.L.B. Moss 2004, σελ. 102

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΟΓΔΟΗ : Η γλώσσα των Βυζαντινών :

   " Μια μέρα, ο Κωνσταντίνος Θ' περιφερόταν στο παλάτι συνοδευόμενος από την μετρέσα του και ένα πλήθος αυλικών. Ένας από αυτούς, θέλοντας να κολακέψει και να κερδίσει την εύνοια του αυτοκράτορα , μουρμούρισε χαμηλόφωνα, αλλά αρκετά δυνατά ώστε να ακουστεί, τα λόγια ΟΥ ΝΕΜΕΣΙΣ... Αυτό ήταν αρκετό για να προκαλέσει τον θαυμασμό των υπολοίπων αυλικών. Ήταν όλοι κάτοχοι της ΙΔΙΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, οπότε κατάλαβαν αμέσως τον υπαινιγμό, καθώς επίσης και ότι η φράση προερχόταν από τους στίχους της ΙΛΙΑΔΑΣ : ΟΥ ΝΕΜΕΣΙΣ ΤΡΩΑΣ ΚΑΙ ΕΥΚΝΗΜΙΔΑΣ ΑΧΑΙΟΥΣ ΤΟΙΗΔ' ΑΜΦΙ ΓΥΝΑΙΚΙ ΠΟΛΥΝ ΧΡΟΝΟΝ ΑΛΓΕΑ ΠΑΣΧΕΙΝ ( = δεν είναι ντροπή που υποφέρουν  Τρώες κι Αχαιοί για μια γυναίκα σαν κι αυτή ) - φράση που αναφέρεται στην ονομαστή ωραία Ελένη". Πηγή : Το Βυζάντιο και οι Σταυροφορίες, Jonathan Harris, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ, σελ. 55.

   Για τον Κρουμπάχερ οι μεγάλες πολιτισμικές και πολιτικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή περίοδο συνέβησαν, όταν άλλαξε το κέντρο βάρους της πολιτικής διακυβέρνησης, μεταφερόμενο από τη Δύση στην Ανατολή, με επακόλουθο την ισχυροποίηση της ελληνικής γλώσσας έναντι της λατινικής. 

   Ως σημείο έναρξης, λοιπόν, της βυζαντινής περιόδου και συνεπώς της καταγραφής μας για τη βυζαντινή γραμματεία θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τον πολιτικό διαμελισμό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και την επισημοποίηση αυτού του διαμελισμού με την ίδρυση της νέας Ρώμης, της νέας πρωτεύουσας που πρόσφερε στους ανατολικούς λαούς της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ιδιαίτερα στους Έλληνες- ένα νέο πολιτικό, γεωγραφικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και καλλιτεχνικό κέντρο.

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΝΑΤΗ : Επιστολή του Φρειδερίκου Βαρβαρόσα στον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό :

   " Με την ιδιότητα του Ρωμαίου αυτοκράτορα, ο Φρειδερίκος ζητούσε από τον Μανουήλ, ως τον ΕΛΛΗΝΑ βασιλιά, να του αποδώσει την οφειλόμενη υπακοή".Πηγή : Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Georg Ostrogorsky, εκδόσεις Βασιλόπουλος, τόμος 3, σελ. 59. 

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΕΚΑΤΗ : Συνάντηση της πρεσβείας των Σταυροφόρων με τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Β' και τον Αλέξιο Δ', έτος 1203 ( από το χρονικό του Βιλλεαρδουΐνου ) :

   " Οι ΕΛΛΗΝΕΣ εξεπλάγησαν και συγκλονίστηκαν από αυτό το προκλητικό μήνυμα... ο ίδιος ο αυτοκράτορας Αλέξιος και όλοι οι άλλοι ΕΛΛΗΝΕΣ, οι οποίοι τόσες φορές στο παρελθόν τους είχαν χαιρετήσει με χαμογελαστά πρόσωπα, τώρα κοιτούσαν βλοσυροί τους απεσταλμένους". Πηγή : Το Βυζάντιο και οι Σταυροφορίες, Jonathan Harris, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ, σελ. 334.

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ : Ο τελευταίος λόγος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, 28 Μαΐου 1453 :

   " ...Τους κάλεσε, με την βοήθεια της Παναγίας, να υπερασπιστούν την πόλη του Κωνσταντίνου, το καταφύγιον των Χριστιανών, ΕΛΠΙΔΑΝ ΚΑΙ ΧΑΡΑΝ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ....αδελφοί και συστρατιώται, παραδώσατε εις την αιωνιότητα την ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ φήμην, την ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ δόξαν, την ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ελευθερίαν " !! Πηγή : Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Κ. Τσοπάνης, εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, σελ. 67.

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΩΔΕΚΑΤΗ: Τα βυζαντινά βιβλία κοσμούσαν αρχαίες παραστάσεις: Όπως π.χ. η γέννηση της Αθηνάς και του Διονύσου.

Αγαπητοί αναγνώστες, δεν θα σας κουράσουμε άλλο. Επιλέξαμε έντεκα χαρακτηριστικά κείμενα και δύο παραστάσεις, όπου φαίνεται σαφώς ένα πράγμα : σε ΟΛΑ τα διπλωματικά έγγραφα, στα χρονογραφήματα και στα έργα των κορυφαίων βυζαντινολόγων παγκοσμίως, οι Βυζαντινοί αναφέρονται ως ΕΛΛΗΝΕΣ !!

   Από την Περσία ως την Σκανδιναβία και από την Δυτική Ευρώπη έως την Μέση Ανατολή, όλοι οι ξένοι ηγεμόνες, χρονογράφοι και ιστορικοί, όταν μιλάνε για τους Βυζαντινούς, χρησιμοποιούν την λέξη ΕΛΛΗΝΕΣ.

   Όχι "ελληνόφωνοι", ή "ανατολικοί Ρωμαίοι", ή "ανατολικοί χριστιανοί" ή οτιδήποτε άλλο. Απλά και μονολεκτικά ΕΛΛΗΝΕΣ ! Τελεία και παύλα !

   Υπάρχουν δεκάδες τέτοια κείμενα και αποσπάσματα, και μπορεί να τα βρει όποιος έχει την διάθεση να μελετήσει ΣΟΒΑΡΑ ΤΟ ΕΝΔΟΞΟ ΧΙΛΙΟΧΡΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ !

   Η Ελληνική εθνολογική καταγωγή , η Ελληνική Παιδεία και γλώσσα των Βυζαντινών δεν αμφισβητήθηκαν ποτέ από κανέναν στα 1100 χρόνια ζωής της Αυτοκρατορίας, ειδικά μετά τον 7ο αιώνα, όταν η Αυτοκρατορία περιορίστηκε στις καθαρά Ελληνικές περιοχές ( Μικρά Ασία, χερσόνησος του Αίμου, Νότια Ιταλία και Σικελία ).

   Η Ελληνική Παιδεία δεν έπαψε ποτέ να διδάσκεται στο Βυζάντιο, από το 425 μ. Χ, όταν η ΕΛΛΗΝΙΔΑ αυτοκράτειρα Αθηναΐς - Ευδοκία ( κόρη του ΕΘΝΙΚΟΥ φιλοσόφου Λεοντείου ) ίδρυσε το ΠΑΝΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟΝ στην Κων/πολη, το πρώτο ολοκληρωμένο Πανεπιστήμιο της Ιστορίας, όπου διδασκόταν η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ, ΡΗΤΟΡΙΚΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ, ΔΙΚΑΙΟ, ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ, ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ, ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ. Στο ΠΑΝΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ δε διδασκόταν η ΘΕΟΛΟΓΙΑ, η οποία διδάσκονταν στην Πατριαρχική Σχολή.

   Και όταν το 439 η Ευδοκία πήγε στην Ιερουσαλήμ για προσκύνημα. Περνώντας από την Αντιόχεια σταμάτησε και μίλησε στο λαό της πόλης. Στην ομιλία της αυτή καυχήθηκε για την ελληνικότητά της και έκλεισε παραφράζοντας λίγο το γνωστό ομηρικό στίχο:

«…Υμετέρης [ταύτης τοι] γενεής τε και αίματος εύχομαι είναι…», Μετ. Απ’ αυτή τη γενιά και από τέτοιο αίμα καυχιέμαι πως είμαι. που τον λέει ο Γλαύκος στο Διομήδη (Όμηρος Ιλιάδα Ζ 211) και ο Αινείας στον Αχιλλέα (Όμηρος Ιλιάδα Υ 241).

   Αλήθεια, αγαπητοί "αρχαιολάτρες", πώς και δέχτηκε ο..."ελληνοφάγος" - κατά τα λεγόμενά σας - Θεοδόσιος Β' να νυμφευθεί Ελληνίδα, κόρη ΕΘΝΙΚΟΥ φιλοσόφου, καθώς και να ιδρυθεί ΕΛΛΗΝΙΚΟ Πανεπιστήμιο ;; Κανονικά, θα έπρεπε να τους...αποκεφαλίσει όλους ! Έτσι δεν υποστηρίζετε στα τσιτάτα σας ¹;;

   Ο όρος "Ρωμαίοι", που χρησιμοποιούσαν συχνά για τους εαυτούς τους οι Βυζαντινοί, ήταν όρος ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ, και όχι ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟΣ.

   Πολλές αυτοκρατορίες διεκδίκησαν την Ρωμαϊκή πολιτική κληρονομιά, όπως η Γερμανική, η Αυστριακή κλπ. Ακόμα και οι Ρώσοι ονόμασαν την Μόσχα " τρίτη Ρώμη". Το Βυζάντιο ήταν ο νόμιμος πολιτικός κληρονόμος της Ρώμης, και αυτό το διεκδίκησε ως το τέλος. Η εθνολογική του σύσταση όμως ήταν ΕΛΛΗΝΙΚΗ, και αυτό το γνώριζαν όλοι οι σύγχρονοί του.

   Καταρρίπτεται επομένως το ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΨΕΥΔΟΣ των "δωδεκαθεϊστών", ότι δήθεν η λέξη ΕΛΛΗΝ ήταν ύβρις για τους Βυζαντινούς, και ότι πουθενά οι Βυζαντινοί δεν αναφέρονται ως Έλληνες !!

Ο ελληνισμός ως ενοποιό στοιχείο

 

   Η ελληνικότητα του Βυζαντίου, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ήταν κοινή με την εξέλιξη του ονόματος Έλλην. Αυτό ξεκινά ως εθνικό στην Αρχαία Ελλάδα και μετατρέπεται κυρίως σε πολιτιστικό επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αφού όλα τα έθνη είχαν χαθεί μέσα στην κυριαρχία της. Η εμφάνιση του χριστιανισμού αποξένωσε ακόμα περισσότερο για ένα διάστημα τους ΈΛΛΗΝΕΣ ως ειδωλολάτρες και "εθνικούς". 

   Τους πρώτους αιώνες της κυριαρχίας του χριστιανισμού το όνομα Έλλην παρέμενε θρησκευτικά φορτισμένο λόγω της ταύτισής του με την ειδωλολατρία και την μη χριστιανική φιλοσοφία. Εντούτοις η σταδιακή επιβολή του χριστιανισμού και στον ελλαδικό χώρο, απάλειψε και αυτό το διαφοροποιό στοιχείο.

   Η εποχή του Ηρακλείου ήταν εκείνη που έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στο ελληνικό στοιχείο: αφού το Βυζάντιο απώλεσε το μεγαλύτερο μέρος των ασιατικών και δυτικών χωρών του, έθεσε τέλος στη διγλωσσία που υπήρχε ανάμεσα στην κρατική διοίκηση και τον στρατό που χρησιμοποιούσαν τη λατινική και τις ευρείες λαϊκές μάζες της Ρωμαϊκής Ανατολής, που τη θεωρούσε ακατανόητη, και καθιέρωσε την ελληνική ως επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Με τον τρόπο αυτό, η επικρατούσα γλώσσα του λαού και της Εκκλησίας έγινε πλέον και γλώσσα του κράτους. Ο ίδιος, μάλιστα, υιοθέτησε τον τίτλο του βασιλέως, αντί του λατινικού imperator και έκοψε νομίσματα με την ελληνική επιγραφή "ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ".

   Σταδιακά, η γνώση της λατινικής γλώσσας έγινε σπάνιο φαινόμενο στις επόμενες γενιές. Με το τέλος της δυναστείας του Ηρακλείου, αν και η Αυτοκρατορία παρέμεινε σταθερά προσκολλημένη στις ρωμαϊκές πολιτικές ιδέες και παραδόσεις, με την επικράτηση της ελληνικής γλώσσας, αρχίζει να μετασχηματίζεται σταδιακά, για να καταλήξει προς το τέλος της ιστορίας της, σε ένα "μεσαιωνικό ελληνικό κράτος" (πηγή: Ostrogorsky 2002, σελ. 217) ή στην "Ελληνική Αυτοκρατορία της χριστιανικής Ανατολής"(πηγή: Γλύκατζη-Αρβελέρ 1992, σελ. 16 ).

   Ωστόσο, για πολύ καιρό ακόμη, ο πιο στενός σύνδεσμος ενότητας μέσα στην Αυτοκρατορία αναζητήθηκε όχι στηνελληνική συνείδηση, αλλά στην κοινή αφοσίωση στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, που τελικά συνετέλεσε στον αποτελεσματικό έλεγχο της προώθησης του Ισλάμ προς την Πόλη. (πηγή: Baynes και Moss 1986, σελ. 55).

   Αυτό δείχνουν και τα λόγια του Λέοντα ΣΤ' (886-912), που εμψυχώνει τους διοικητές του λέγοντας ότι "οφείλουν να είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους για την πατρίδα και την ορθή χριστιανική πίστη, όπως και οι στρατιώτες τους, που με την κραυγή: "Ο Σταυρός θα νικήσει", πολεμούν, σαν στρατιώτες του Χριστού, του Κυρίου μας, για τους γονείς, για τους φίλους, για την πατρίδα, για ολόκληρο το χριστιανικό έθνος". Γλύκατζη -Αρβελέρ 1992, σ.σ. 40-41

   Έτσι, παρ' όλη τη σταδιακή αποφόρτιση του ονόματος Έλλην, το περιεχόμενο του βυζαντινού εθνικισμού, που έπρεπε να αναπτυχθεί για τη σωτηρία της πατρίδας, σχετιζόταν ακόμη με την πεποίθηση ότι η Αυτοκρατορία είναι ο καθορισμένος υπερασπιστής της Χριστιανοσύνης. Οι ιστορικοί όμως που χρησιμοποιούν αυτό το επιχείρημα κατά της ελληνικότητας, επιλέγουν να μην προσμετρήσουν ότι εν τω μεταξύ όλη η αυτοκρατορία μιλούσε τα ελληνικά και ότι οι ελληνόφωνοι (των Ελλήνων ασφαλώς περιλαμβανομένων) ήταν εξίσου χριστιανοί με τους υπόλοιπους υπηκόους της κοινοπολιτείας.

   Από το 13ο αι. και εξής, οι όροι Έλλην, Ελληνισμός, ελληνικός, κ.λπ. απέβαλλαν σε κάποιο βαθμό την παλιά τους συνωνυμική ταύτιση με την έννοια της ειδωλολατρίας και επανήλθαν σε χρήση από τον Βυζαντινό πολίτη χωρίς ενδοιασμούς, και χωρίς να χαρακτηρίζουν πλέον μόνο τον "εθνικό", δηλαδή τον μη Χριστιανό. 

   Ο όρος Ρωμαίος, ο οποίος παρά τον εξελληνισμό του κράτους συνέχιζε να αποτελεί τίτλο τιμής, αντικαταστάθηκε σε ευρεία κλίμακα από τον όρο Έλλην. (Αλέξης Σαββίδης, Μελέτες Βυζαντινής Ιστορίας 11ου - 13ου αιώνα.  Αθήνα, Καρδαμίτσας, 1995, σελ. 81).

   Μία από τις πρώτες μαρτυρίες όπου οι Ρωμαίοι έπαψαν να είναι πολιτική οντότητα για να γίνουν θρησκευτική κοινότητα, βρίσκεται στη διαθήκη της Άννας Παλαιολογίνας Νοταρά, που γράφει το 1493 στη Βενετία: "Πρώτον να με μνημονεύουν κατά την τάξιν των Ρωμαίων Χριστιανών". ( Πάρις Γουναρίδης 1996, σελ. 21).

   Η συνύπαρξη του Έλλην και του Ρωμαίος, φαίνεται στο συμπέρασμα που καταγράφει ο Μανουήλ Χρυσολωράς(1350-1415), ότι δηλαδή η Κωνσταντινούπολη είναι το δημιούργημα των δύο φρονιμότερων και δυνατότερων εθνών, των Ρωμαίων που τότε κυριαρχούσαν στην Οικουμένη και των Ελλήνων που είχαν κυριαρχήσει προηγουμένως. (Πάρις Γουναρίδης 1996,, σελ. 18-19).

   Νεότεροι μελετητές της ιστορίας και των θεσμών του μεσαιωνικού Ελληνισμού κάνουν συχνά λόγο για τη σταδιακήγένεση και εξάπλωση μιας ιδεολογίας ενός ελληνοκεντρικού βυζαντινού εθνικισμού, που αποτέλεσε την απαρχή για τη μορφοποίηση του νεοελληνικού εθνικισμού και της νεοελληνικής ιστορίας. Η χρονολογία που συμβολικά χρησιμοποιήθηκε ως αρχή της νέας αυτή φάσης της ελληνικής ιστορίας είναι το έτος 1204.

  Σχετικά με τη σπουδαιότητα του έτους 1204, στη διαμόρφωση των ιδεών του νεώτερου ελληνισμού βλέπε αναφορές:(Baynes και Moss 1986, σελ. 82). (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ', σελ. 29). (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Θ', σ.σ. 5,244). (Γλύκατζη-Αρβελέρ 1992, σελ. 127). (Ιωάννης Καραγιαννόπουλος 1988, σελ. 148). (Steven Runciman 1991, σελ. 33-34). (Απόστολος Βακαλόπουλος 1993, σελ. 12). (Γιώργος Καραμπελιάς, 1204 η Διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού. Αθήνα: Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2006).

   Η χρονολογία 12 Απριλίου 1204² με την άλωση και την άγρια λεηλασία της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας, απετέλεσε και την αρχή της παρακμής του Βυζαντίου. 

   Στο κήρυγμα για αντίσταση εναντίον των κατακτητών, οι νέοι αρχηγοί, πολιτικοί, στρατιωτικοί ή πνευματικοί, ζητούν πρότυπα για να τονώσουν το ηθικό του λαού.   

  "Και πού θα τα βρουν αυτά παρά στους μεγάλους των προγόνους, στους αρχαίους Έλληνες;"^. (Απόστολος Βακαλόπουλος 1993, σελ. 13).

   Πράγματι, οι Δυτικοί, που ονομάζονταν υποτιμητικά "Φράγκοι" από τους Βυζαντινούς, πήραν πλέον τη θέση των "βαρβάρων" σε αντιστοιχία με την αρχαιοελληνική πραγματικότητα. 

   Ο Νικήτας Χωνιάτης, το έργο του οποίου αποτελεί πολύτιμη πηγή για τα γεγονότα από το 1118 μέχρι την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Σταυροφόρους το 1204, δηλώνει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει τη συγγραφή της ιστορίας, που είναι το "κάλλιστον εύρημα των Ελλήνων", περιγράφοντας βαρβαρικές πράξεις κατά των Ελλήνων:

"Πώς ἂν εἴην ἐγὼ τὸ βέλτιστον χρῆμα, τὴν Ἱστορίαν, τὸ κάλλιστον εὕρημα τῶν Ἑλλήνων, βαρβαρικαῖς καθ'Ἑλλήνων πράξεσι χαριζόμενος;"  (Νικήτα Χωνιάτη, Χρονική Διήγησης, 5,580).

   Είναι χαρακτηριστικό, ότι σε μια περίοδο συρρίκνωσης του Βυζαντινού Κράτους, ο αυτοκράτορας Ιωάννης Γ' Βατάτζης (1222-1254) δέχεται την ελληνική εθνική καταγωγή του. Απαντώντας στον πάπα Γρηγόριο Θ', ο οποίος απευθύνεται σ' αυτόν ονομάζοντας τον Γραικό, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας βεβαιώνει ότι "ο Μέγας Κωνσταντίνος παραχώρησε τη βασιλεία των Ρωμαίων στο γένος των Ελλήνων" (Πάρις Γουναρίδης 1996, σελ. 14).

   Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Χρήστου: "Η επανεμφάνισης του ονόματος Έλλην με την εθνική του σημασία έγινε όταν είχε λησμονηθεί πλέον η ύπαρξις των ειδωλολατρών και η χρήσις του ήταν ακίνδυνη για τον χριστιανισμό. Η επανεμφάνισης ακολούθησε την ίδια οδό με την εξαφάνιση. Το όνομα από εθνικό είχε εκπέσει πρώτα σε πολιτιστικό κι έπειτα σε θρησκευτικό και τέλος εξαφανίστηκε. [...] Με την επανεμφάνιση του τώρα, για την δήλωση καταστάσεων του παρόντος, γίνεται πρώτα πολιτιστικό κι έπειτα πάλι εθνικό" (Παναγιώτης Χρήστου, Οι περιπέτειες των εθνικών ονομάτων των Ελλήνων  Θεσσαλονίκη: Κυρομάνος, 1993), σελ. 129).

   Εν κατακλείδι, σε αυτόν τον βαθμιαίο εξελληνισμό της Αυτοκρατορίας συνέβαλε η βαθμιαία ανεξαρτητοποίηση από αυτήν όλων των μη ελληνικών στοιχείων, ο ανταγωνισμός της σε όλους τους τομείς με την ανερχόμενη λατινική Δύση, από την εποχή των Κομνηνών κι έπειτα, αλλά και η πρώιμα εθνικιστική, ελληνοκεντρική στάση της διανοητικής ελίτ του βυζαντινού κόσμου και της τότε "αστικής" τάξης, ως αποτέλεσμα του προαναφερθέντος ανταγωνισμού και των κοινωνικών συγκρούσεων των εμπόρων με την αριστοκρατία της γης^. (Νίκος Σβορώνος, Το Ελληνικό Έθνος, σελ. 67, 75).

   Το γεγονός εντούτοις ότι το εθνικό όνομα 'Ελλην υιοθετήθηκε επισήμως σχετικά αργά, δεν σημαίνει ότι μέχρι τότε το ελληνικό στοιχείο ένιωθε ξένο, αλλά απεναντίας ζούσε σε μία αυτοκρατορία που μιλούσε τη γλώσσα του και ασπαζόταν τη θρησκεία του (που ήταν από αιώνες πλέον ο Χριστιανισμός). Ούτε εξάλλου θα μπορούσε από πλευράς της εξουσίας να χρησιμοποιηθεί ή να προωθηθεί νωρίτερα οποιοδήποτε εθνικό όνομα λαού, αφού στην οικουμενική αυτοκρατορία του Βυζαντίου εκείνο που διέσωζε την συνοχή στο πολυεθνικό μωσαϊκό του ήταν ακριβώς η οικουμενικότητα και η ισονομία όλων των υπηκόων, είτε Ελλήνων είτε Συρίων.

   Αποτελεί σταθερή ιδεολογική θέση του γράφοντος, ότι ο Ελληνισμός αποτελεί μια ΑΔΙΑΣΠΑΣΤΗ ιστορική και εθνολογική οντότητα μέσα στον χρόνο. Αυτή την άποψη διατυπώνουμε σε όλα τα άρθρα μας.

   Ο Ελληνισμός έχει μια συνέχεια, και η συνέχεια αυτή περνάει μέσα από το Βυζάντιο, είτε αυτό αρέσει σε κάποιους, είτε όχι.

   Το Ελληνικό Έθνος δεν ...τηλεμεταφέρθηκε από το 300 π. Χ στο 1821 μ. Χ !! Μεσολάβησε το Βυζάντιο και η διαμόρφωση της "ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ", δηλαδή του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Χριστιανικού βιώματος, χωρίς το οποίο ΔΕΝ μπορεί να κατανοηθεί το πολιτισμικό συγκείμενο του Νέου Ελληνισμού !

   Θεωρίες αναγνωρίζονται ως μονόπλευρες (πηγή: Heinz-Günther Nesselrath, Εισαγωγή στην Αρχαιογνωσία, τόμ. Α', μτφρ. Ιωάννη Αναστασίου (Αθήνα: Παπαδήμας, 1997, σελ. 450), εχθρικές (πηγή: UNESCO: Ιστορία της Ανθρωπότητας, τόμ. 12 Αθήνα: Χ. Τεγόπουλου-Ν. Νίκας & ΣΙΑ Ο.Ε., 1970, σελ. 4137 ) και ιστορικά αστήρικτες  (πηγή: Georg Ostrogorsky 2002, σελ. 52. / Βλ. και Α.Α.Vasiliev, Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 324-1453, μτφρ. Δημοσθ. Σαβράμη Αθήνα: Μπεργαδής, 1954, σελ. 22)" (...παρά την ζωηρή του περιγραφή...δεν είναι ασφαλώς το ύφος του εκείνο που χρειάζεται για να διεγείρει τον σεβασμό για τα πρόσωπα ή την περίοδο, με την οποία ασχολείται ή για να οδηγήσει σε μια λεπτομερέστερη μελέτη τους. Ο απαράμιλλος του σαρκασμός και η υποτίμηση, βρίσκονται διαρκώς εν δράσει [...] είναι ανίκανος να θαυμάσει με ενθουσιασμό πράγματα ή πρόσωπα. Σχεδόν κάθε ιστορία, όταν την χειρίζονται με αυτόν τον τρόπο, αφήνει την αξιοκαταφρόνητη πλευρά της να κυριαρχεί στην σκέψη του αναγνώστου. Ίσως καμιά ιστορία δεν θα έμενε αστιγμάτιστη με έναν τέτοιο χειρισμό. [...] "Αυτός ο τρόπος διαχειρίσεως του θέματος", παρατηρεί ο J. Β. Bury "ανταποκρίνεται προς την περιφρονητική θέση που παίρνει ο συγγραφεύς" [...] Η ερμηνεία που δίνει ο Γίββων στην εσωτερική ιστορία της Αυτοκρατορίας, μετά τον Ηράκλειο, δεν είναι μόνον επιπόλαιη αλλά συγχρόνως δίνει λανθασμένη εντύπωση των γεγονότων."), εντούτοις στην εποχή τους και επί έναν σχεδόν αιώνα, επηρέασαν αρνητικά τις βυζαντινές σπουδές. Όπως έγραψε η καθ. Βυζαντινής ιστορίας Αικατερίνη Χριστοφιλοπούλου  ότι:

   "Ή πνευματική ηγεσία της Ευρώπης του ΙΗ' αιώνος περιφρονεί το Βυζάντιον...Διά την διαμόρφωσιν και διάδοσιν αυτών των αντιλήψεων σημαντική υπήρξεν η ευθύνη και του άγγλου ιστορικού Εδουάρδου Γίββωνος...Το πόνημα του γλαφυρού ιστορικού, παρά τον τίτλον του, περιλαμβάνει την ιστορίαν της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ανεξαρτήτως της αντιρρήσεως, πώς είναι δυνατόν παρακμή να διαρκή ένδεκα αιώνας, όσοι μεσολαβούν από της ιδρύσεως της Κωνσταντινουπόλεως (324) μέχρι της πτώσεως της βασιλευούσης (1453), είναι φανερόν ότι ο συγγραφεύς δεν επεχείρησε να κατανοήσει το Βυζάντιον εντός των ιστορικών του πλαισίων, ούτε αντελήφθη την συμβολήν του..."

   Τελικά, το έντονο ενδιαφέρον για την ιστορία που εκδηλώθηκε κατά τον 19ο αιώνα και ιδιαίτερα στις τελευταίες δεκαετίες του, ευνόησε τις βυζαντινές σπουδές και αναβίωσε το ενδιαφέρον για τη βυζαντινή ιστορία στις προηγμένεςχώρες της Ευρώπης.

Συμπερασματικά

   Το πρόβλημα, αν στο σύνολό της η βυζαντινή ιστορία αποτελεί οργανικό μέρος της ιστορίας του ελληνικού έθνους, υπήρξε για πολλούς αμφιλεγόμενο ζήτημα^. (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ', σελ. 10).

   Επιχείρημα όσων θεωρούν μη ελληνική ιστορία τη βυζαντινή, ήταν και παραμένει ότι εξίσου με τον σύγχρονο ελληνισμό, και άλλοι λαοί αναζητούν την κατανόηση της ιστορικής τους πραγματικότητας μέσα στο Βυζάντιο: η ιταλικήχερσόνησος, οι βαλκανικοί πληθυσμοί και οι σλαβικοί λαοί της βορειοανατολικής Ευρώπης, ο κόσμος της Μικράς Ασίας και του αρμενικού έθνους. 

   Υποστηρίζεται ότι δεν είναι εύκολο να ταυτίσουμε τη ζωή, την ιστορία και τον πολιτισμό ολόκληρης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με την κληρονομιά που δέχθηκε από το Βυζάντιο ο Νέος Ελληνισμός. 

   Είναι δηλαδή πολλοί οι λαοί και οι χώρες που έμειναν εκτός της νεοελληνικής επίδρασης, αν και απλώνουν τις ρίζες τους, όπως και η Ελλάδα, στην κοινή βυζαντινή πραγματικότητα. 

   Εντούτοις το γεγονός ότι αυτοί οι λαοί μοιάζει να μην δέχτηκαν την ελληνική επίδραση (που και αυτό δεν είναι διόλου αποδεδειγμένο), δεν αναιρεί την ύπαρξη της επίδρασης αυτής. Ούτε μπορεί να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι η άρχουσα τάξη στο Βυζάντιο μελετούσε αρχαία ελληνικά και Έλληνες φιλοσόφους και αυτό ήταν σαφές και στο Πανεπιστήμιο της βασιλεύουσας. Όπως εξάλλου και το γεγονός ότι παρότι ασφαλώς πολλοί λαοί μετείχαν και ανέδειξαν έως και αυτοκράτορες, δεν ομιλείτο στην αυλή ούτε η ιταλική, ούτε η σλαβική.

   Το γεγονός ότι το Βυζάντιο ασπάστηκε επισήμως τον ελληνισμό από εθνική άποψη προς το τέλος του (πιθανότατα κι αυτό από ανάγκη)’’.  Είναι αληθές ότι κατά τους τρεις τελευταίους αιώνες το Βυζάντιο ησθάνθη εαυτόν περισσότερον ελληνικόν από οποτεδήποτε άλλοτε, αφού μάλιστα περιωρίσθη γεωγραφικώς εις τον Βαλκανικόν χώρον και τας νήσους" (Ν. Τωμαδάκης, Οι Λόγιοι του Δεσποτάτου της Ηπείρου και του βασιλείου της Νικαίας, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς, 1993, σελ. 8). 

   Δηλαδή την εποχή της συρρίκνωσης και του αποχωρισμού πολλών μη ελληνικών περιοχών και πληθυσμών, για κάποιους ιστορικούς σημαίνει ότι ο ελληνισμός του ήταν νεογέννητος και δεν προϋπήρξε. Όμως για άλλους ιστορικούς σημαίνει ότι απλά τότε πλέον η αυλή του Βυζαντίου δεν χρειαζόταν να εξασφαλίζει τη συνοχή μιλώντας ελληνικά και πράττοντας πολυεθνικά -ήταν πια ελεύθερη να μιλά μόνον τη δική της γλώσσα, που την κράτησε εξάλλου ενωμένη και ζωντανή για χίλια χρόνια.

   Αγαπητοί "αρχαιολάτρες", δεν είναι κακό το να λατρεύετε την Αρχαία Ελλάδα. Κάθε άλλο. Όλοι οι Έλληνεςπατριώτες πρέπει να μελετούμε και να εμπνεόμαστε από το μεγαλείο των αρχαίων προγόνων μας.

   Όταν όμως ξεπερνάτε τα όρια και μετατρέπετε την αγάπη σας για την Αρχαία Ελλάδα σε μίσος και ύβρεις για την Ορθοδοξία, το Βυζάντιο και τους ΟΜΑΙΜΟΥΣ Έλληνες Χριστιανούς αδελφούς σας, μας δίνετε το δικαίωμα να σας καταγγέλλουμε ως ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΕΣ, ΕΘΝΟΔΙΑΣΠΑΣΤΕΣ, και σε τελική ανάλυση, ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΤΕΣ. !

1 Τσιτάτο: Η ατάκα, το γνωμικό που πετάει κάποιος στον προφορικό ή τον γραπτό του λόγο. Χρησιμοποιείται τόσο με την καλή (βλ. 1ο παράδειγμα) όσο και με κακή (βλ. 2ο παράδειγμα) έννοια. Εκ του λατινικού citatus (γρήγορη αναφορά). τσιτάτο < γερμανική Zitat < λατινική citatus, μετοχή του citare· από την ίδια ρίζα και τα αγγλικά cite, citation, το γαλλικό citation, το ρουμανικό, σλοβενικό και σουηδικό citat κ.ά.

2. Χρονολογία 1204: Μετά την κατάληψη της πόλης, επί τρεις μέρες, οι Λατίνοι μεταχειρίστηκαν με φοβερή σκληρότητα, λεηλατώντας κάθε τι που είχε συγκεντρωθεί, δια μέσου των αιώνων, στην Κωνσταντινούπολη. Τίποτα δεν έμεινε σεβαστό: οι εκκλησίες, τα λείψανα, τα μνημεία τέχνης. Οι ιππότες της Δύσης και οι στρατιώτες τους, καθώς και οι Λατίνοι μοναχοί και ηγούμενοι, έλαβαν και αυτοί μέρος στη λεηλασία. Ο Νικήτας Χωνιάτης, αυτόπτης μάρτυρας της κατάληψης της πόλης, δίνει μια τρομακτική εικόνα της λεηλασίας, της βίας και της ερήμωσης που έφεραν οι Σταυροφόροι.

Κατά τη διάρκεια των τριών ημερών λεηλασίας, χάθηκαν πολλά πολύτιμα έργα τέχνης, πολλές βιβλιοθήκες λαφυραγωγήθηκαν και πολλά χειρόγραφα καταστράφηκαν, ενώ η Αγία Σοφία λεηλατήθηκε ανελέητα. Ο Βιλλεαρδουίνος παρατηρεί ότι «από την εποχή της δημιουργίας του κόσμου, ποτέ, σε καμία πόλη, δεν κατακτήθηκαν τόσα λάφυρα» La Conquete de constantinople. Έκδοση de Wailly, παρ. 250, σελ. 147. (γαλλικά). Μετά από αυτή την Σταυροφορία, όλη η δυτική Ευρώπη κοσμήθηκε με τους θησαυρούς της Κωνσταντινούπολης, ενώ οι περισσότερες από τις εκκλησίες της Δυτικής Ευρώπης απέκτησαν μέρος από τα «ιερά λείψανα» της πόλης. Το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων, που βρίσκονταν σε μοναστήρια της Γαλλίας, καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης (1789).  Τα τέσσερα ορειχάλκινα άλογα που αποτελούσαν ένα από τα καλύτερα στολίδια του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης, μεταφέρθηκαν από τον Δάνδολο στην Βενετία, όπου και διακοσμούν σήμερα την εξώθυρα του καθεδρικού ναού του Αγίου Μάρκου. Η κληρονομιά που άφησε πίσω της η Τέταρτη Σταυροφορίας είναι η ολοκλήρωση του Σχίσματος μεταξύ Καθολικής Δύσης και Ορθόδοξης Ανατολής και ο τεμαχισμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε λατινικά (Πριγκιπάτο της Αχαΐας, Βασίλειο της Θεσσαλονίκης, Βασίλειο των Αθηνών, Βασίλειο του Αιγαίου, Ηγεμονία της Κωνσταντινούπολης) και ελληνικά κρατίδια (Δεσποτάτο της Ηπείρου, Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, Αυτοκρατορία της Νικαίας).  ο τεμαχισμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Ο ίδιος ο Νικήτας Χωνιάτης σηματοδοτεί μια από τις κυριότερες αλλαγές που θα επέρχονταν. H Βυζαντινή Αυτοκρατορία ως πολιτικό μόρφωμα είχε διαλυθεί και η ανασύστασή της μετά το 1261 ήταν εκ των πραγμάτων μερική. Μέσα στη διάλυση του πολυεθνικού κράτους αρχίζει να διαμορφώνεται η ιδέα ότι οι Βυζαντινοί ήταν απόγονοι όχι μόνο των Ρωμαίων αλλά και των αρχαίων Ελλήνων. Το άγαλμα της Ωραίας Ελένης, που καταστράφηκε από τους σταυροφόρους, θυμίζει στον Χωνιάτη τον Όμηρο και τον Τρωικό Πόλεμο. Περιγράφοντας την πορεία των σταυροφόρων προς Νότο λέει: «Ω, Ελλην ποταμέ Αλφειέ, μη διακηρύξεις στους βαρβάρους της Σικελίας τα παθήματα των Ελλήνων, ούτε να τους φανερώσεις όσα μεγαλουργήματα κατόρθωσαν κατά των Ελλήνων οι συμπατριώτες τους που εξεστράτευσαν εναντίον των Ελλήνων, για να μην παιανίσουν και πανηγυρίσουν και στείλουν και άλλα στρατεύματα. H μάχη είναι αμφίρροπη, τα ανθρώπινα πράγματα παίζονται στα ζάρια και η νίκη αλλάζει χέρια». Οκτακόσια χρόνια αργότερα, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' εξέφρασε τη λύπη του για τις ωμότητες των Σταυροφόρων, οι οποίοι «εστράφησαν εναντίον των εν Χριστώ αδελφών μας», όπως ανέφερε το 2001 σε επιστολή του προς τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Ανάλογη ήταν και η συγγνώμη του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α', κατά τη συνάντησή τους στο Βατικανό το 2004.