" Ἀβρόχοις ποσίν". ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΤΟ ΛΕΜΕ ? Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΡΑΣΗΣ.

Λέμε...  "Αντε τυχερέ ξέμπλεξες από αυτήν την ιστορία αβρόχοις ποσί"....

Πολλές φράσεις που χρησιμοποιούμε σήμερα, κρατούν από πολύ παλιά χρόνια. Τις συναντούμε σε αρχαιότατα κείμενα, με μικρές κάποιες φορές παραλλαγές. Μια τέτοια φράση, που την χρησιμοποιούμε........

για να εννοήσουμε πώς κάτι έγινε χωρίς κόπο, χωρίς ζημιά (ηθική ή υλική) είναι και η φράση “Αβρόχοις ποσί”. Έτσι λέμε π.χ. «Αντε τυχερέ ξέμπλεξες από αυτήν την ιστορία αβρόχοις ποσί». Κυριολεκτικά σημαίνει με στεγνά πόδια.
. Ο πασίγνωστος Κροίσος ξεκίνησε κάποτε, να καταλάβει τη χώρα των Μήδων, με την αριθμητική υπεροχή και τον τέλειο εξοπλισμό του στρατού του, ήταν βέβαιος για τη νίκη του. 

                                     

Χαρούμενοι και με τραγούδια προχωρούσαν οι στρατιώτες, έως ότου έφτασαν στον Άλυ ποταμό και δοκίμασαν να τον περάσουν. Η πρώτη, όμως απόπειρα που έκαναν, απέτυχε, γιατί τα νερά του κυλούσαν με ορμή.
Όλα τα είχε προετοιμάσει ο Κροίσος, ώστε να είναι βέβαιη η νίκη του. Όμως δεν είχε εκτιμήσει το ρόλο, που μπορούσαν να παίξουν τα στοιχεία της φύσης. Πριν διατάξει την άδοξη επιστροφή, κάλεσε τους στρατηγούς του να σκεφθούν, μήπως βρεθεί κάποιος τρόπος. Μαζί μ’ αυτούς κάλεσε και το Θαλή τον Μιλήσιο, που εκείνη την εποχή ήταν στην υπηρεσία του.
Όλοι συμφώνησαν πως δεν υπήρχε λύση. Τότε πήρε το λόγο ο Θαλής. Ζήτησε να τους δώσουν ένα τμήμα στρατού και υποσχέθηκε ότι την άλλη μέρα, όλος ο στρατός θα βρίσκεται στην απέναντι όχθη του ποταμού.
Ειρωνικά γέλια υποδέχτηκαν την περίεργη πρότασή του και την τόσο τολμηρή του υπόσχεση. «Σ’ ενόμιζα για σοφό», του είπε ο Κροίσος, «δε φανταζόμουν, όμως, ότι είσαι τόσο τρελός. Παρόλ’ αυτό, θα σου δώσω όσους στρατιώτες θέλεις, γιατί είμαι περίεργος να δω τι θα κάνεις».

                

Ο Θαλής πήρε μαζί του τους στρατιώτες και προχώρησε προς τα πάνω, αντίθετα στο ρεύμα του ποταμού. Όταν έφτασε σε Κάποι σημείο, που νόμισε πως ήταν κατάλληλο, άρχισαν όλοι μαζί να σκάβουν ένα βαθύ χαντάκι. Σκάβοντας όλη τη νύχτα, κατάφεραν να ετοιμάσουν μια καινούρια κοίτη στο ποτάμι, ώστε τα νερά του να πέσουν σε μια κοντινή χαράδρα. Δεν τους έμενε παρά να φράξουν το σημείο όπου ενώνεται η παλιά κοίτη με την καινούρια, ρίχνοντας πέτρες, κλαριά, χώματα και ό,τι άλλο έβρισκαν πρόχειρο. Τα ξημερώματα, η ροή του ποταμού είχε αλλάξει. Το πρωί, όταν ξύπνησαν οι στρατιώτες, έτριβαν τα μάτια τους από την κατάπληξη. Αλλά και οι στρατηγοί και ο ίδιος ο Κροίσος νόμισαν πως ονειρεύονται, όταν είδαν ότι το ποτάμι, που χθες ακόμη έτρεχε μπροστά τους και τους έφραζε το δρομί, σήμερα έτρεχε πίσω τους.
Είχαν μ’ άλλα λόγια, περάσει το ποτάμι «ἐν μιᾷ νυχτί» και μάλιστα χωρίς καν να βρέξουν τα πόδια τους, «ἀβρόχοις ποσίν», όπως γράφει ο ιστορικός της εποχής εκείνης.

Δεύτερη εκδοχή
Προέρχεται από το περιστατικό της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας από τους Εβραίους, μετά την έξοδό τους από την Αίγυπτο. Στην Παλ. Διαθήκη (Έξοδος ιδ΄-ιε΄) διαβάζουμε, πως όταν ο Θεός βοήθησε τους Εβραίους και διέταξε τα νερά της θάλασσας να αποσυρθούν, έτσι ώστε να μπορέσουν να περάσουν οι καταδιωκόμενοι από τον αιγυπτιακό στρατό Ισραηλίτες «αβρόχοις ποσίν», δηλαδή, χωρίς να βρέξουν τα πόδια τους, η θάλασσα, μετά το πέρασμα των Εβραίων, ξανάκλεισε και έπνιξε τους στρατιώτες, που τους καταδίωκαν. 

                                    

Η φράση «Αβρόχοις ποσίν» δεν αναφέρεται στην Παλ. Διαθήκη, τη βρίσκουμε, όμως, «ποσίν αβρόχοις» σε Ειρμό, Ωδή Α΄, Κάνων Αναλήψεως. Συγγενική φράση είναι η «ανίκμοις ποσίν», που τη βρίσκουμε σε Ειρμό, Ωδή Α΄, Κανών Μεταμορφώσεως. (Άνικμος, αυτός που δεν έχει ικμάδα, δηλαδή υγρασία).

 Από το βιβλίο «Λέξεις και φράσεις Παροιμιώδης», του Τάκη Νατσούλη.